نظرخواهی «دنیای اقتصاد» از کارشناسان خبره بازار
چه انتظاری از گزارش‌های ۹ماهه داشته باشیم؟
گروه بورس- اعظم شریفی: در حالی بورس تهران پاییزی رویایی را پشت سر گذاشت که سرمایه‌گذاران بازار سهام در انتظار نشانه‌هایی هستند که بتواند ادامه روند صعودی بازار را تضمین کند. رشد خیره‌کننده بورس در پاییز امسال از آنجا آغاز شد که شرکت‌های بورسی در گزارش‌های ۶ماهه تعدیلات مثبت سنگینی را به بازار گزارش کردند و این بود که سرمایه‌گذاران تشخیص دادند، قیمت سهام به نسبت سود پیش‌بینی شده توسط شرکت‌ها افزایش پیدا نکرده است و از آن زمان رشدهای خیره‌کننده بازار آغاز شد. در همین شرایط، فعالان بازار که این روزها احتیاط را چاشنی فعالیت خود کرده‌اند، در انتظار گزارش‌های ۹ ماهه شرکت‌ها هستند. در ادامه پیش‌بینی کارشناسان از گزارش‌های ۹ماهه شرکت‌ها از نظرتان می‌گذرد، ارزیابی‌هایی که از ادامه رشد سودآوری شرکت‌ها حکایت دارد.
P/E بورس اصلاح می‌شود
مدیرعامل شرکت توسعه مدیریت و سرمایه‌گذاری آرمان گوهر ایرانیان در رابطه با گزارش‌های ۹ماهه یادآور شد: بخشی از تعدیلات مثبت گروه‌های متاثر از نرخ ارز در روند صعودی اخیر اصطلاحا پیش خور شده است و افزایش نسبت P/E در ماه‌های اخیر متاثر از این موضوع است.
همایون هیوند در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد افزود: بنابراین می‌توان انتظار داشت که با اعلام تعدیلات مثبت شرکت‌ها نسبت P/E بازار اصلاح شود و به حدود ارقام اواخر تابستان بازگردد تا تناسب خود را با تورم فعلی اقتصاد کشور حفظ کند. مگر اینکه شاهد تغییراتی بنیادی در عرصه سیاسی و توافقات جدی در زمینه پرونده هسته‌ای کشور باشیم که در این صورت با توجه به کاهش ریسک سیاسی بازار سرمایه می‌توان انتظار داشت که بازار سرمایه با افزایش P/E مواجه شود. همایون هیوند با اشاره به افزایش نرخ دلار در فصل پاییز تاکید کرد: بر این اساس می‌توان انتظار داشت که سود شرکت‌های صادرات محور نسبت به فصل تابستان و بهار افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا کند که این مهم از دید فعالان بازار سرمایه غافل نمانده است و رشد چشمگیر قیمت سهام این گونه شرکت‌ها در فصل پاییز به همین علت بوده است؛ البته باید دید که آیا گزارش‌های اعلامی شرکت‌ها می‌تواند نظر سرمایه‌گذاران را برای ادامه روند صعودی قیمت سهام تامین کند یا خیر.
وی خاطرنشان کرد: با این حال بیشتر شرکت‌های گروه پتروشیمی، فلزات اساسی، معدنی و شرکت‌های خدماتی که مبنای محاسبات درآمدهای متاثر از نرخ ارز را از نرخ مرجع ۱۲۲۶ به نرخ اتاق معاملات ارزی تغییر داده‌اند با احتمال تعدیل مثبت قابل توجه مواجه هستند. مدیرعامل شرکت توسعه مدیریت و سرمایه‌گذاری آرمان گوهر ایرانیان درخصوص روند سه ماه پایانی سال ۹۱ نیز گفت: اعلام بودجه سال آینده شرکت‌ها در بهمن و اسفند سال جاری اگر براساس واقعیات اقتصادی صورت گیرد و محافظه‌کاری زیادی از سوی مدیران شرکت‌ها صورت نگیرد، می‌تواند محرکی برای ادامه روند صعودی شاخص‌های بورس و قیمت سهام شرکت‌های متاثر از نرخ ارز باشد.
هیوند افزود: البته اعلام رسمی نرخ دلار در بودجه سال آینده کشور از سوی دولت نیز می‌تواند تاثیر زیادی بر نحوه اعلام بودجه‌های شرکت‌ها و انتظارات سرمایه‌گذاران از بورس بگذارد. همچنین در گزارش‌های حسابرسی شده سالانه شرکت‌ها که در بهار سال آتی و قبل از برگزاری مجامع سالانه اعلام خواهد شد مجددا می‌توان انتظار داشت سود شرکت‌های صادرات محور نسبت به سود اعلامی در گزارش‌های ۹ماهه افزایش داشته باشد. از نظر وی، دلیل اصلی این شرایط را می‌توان انتظار حفظ یا حتی افزایش نرخ دلار در زمستان و برخی رویه‌های حسابداری مانند تسعیر موجودی‌ها و دارایی‌های ارزی در پایان سال مالی دانست.
گزارش‌های مثبت ۹ماهه در راه است
در همین حال، یک استاد دانشگاه گفت: با توجه به کاهش محدودیت‌ها در صادرات محصولات پتروشیمی در مقایسه با دوره ۶ماهه و با توجه به روند متغیرهای کلان سیاسی و اقتصادی که باعث تثبیت قیمت دلار در محدوده بالای ۳ هزار تومان شده است، به نظر می‌رسد گزارش‌های ۹ماهه برای گروه‌های صادرات محور به مراتب مطلوب‌تر از عملکرد ۶ماهه باشد. علی نجفی‌مقدم در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با تاکید بر تعدیلات مثبت ۹ماهه افزود: اگر مباحث مربوط به تعلیق افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها تا پایان سال صحیح باشد و از سوی دیگر تغییری در وضعیت فروش صنایع صادراتی از جمله پتروشیمی‌ها، کانی‌های غیرفلزی و سنگ‌آهنی رخ ندهد، تعدیل مثبت
دسته‌جمعی این گروه‌ها را شاهد خواهیم بود. وی درخصوص صنایعی که فروش داخلی دارند نیز یادآور شد: گروه کانی‌های فلزی مانند فولاد مبارکه که فروش و مواد اولیه داخلی دارند، نیز به دلیل افزایش قیمت فروش محصولات و نیز تامین مواد اولیه از داخل به رشد خود ادامه می‌دهند. این در حالی است که گروه خدماتی نظیر رایانه و مخابرات نیز به دلیل افزایش تورم، بهای ارائه خدمات خود را افزایش می‌دهند و به دلیل مخاطبان میلیونی خود با سودآوری خوبی همراه خواهند شد.
نجفی مقدم خاطرنشان کرد: روند نرخ دلار و بهره‌برداری از پروژه‌های افزایش ظرفیت شرکت‌ها از عوامل دیگری است که می‌تواند پیش‌بینی سود سال آینده و سه ماه پایانی سال ۹۱ را تحت تاثیر قرار دهد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: P/E متوسط بازار در حال حاضر بالاتر از ۶ مرتبه است که با توجه به گزارش‌های جدید روند افزایشی را تجربه خواهد کرد. زیرا همزمان با رشد سودآوری و پیش‌بینی شرکت‌ها، خریداران با افزایش قیمت‌ها همچنان به خرید سهام اقدام ادامه خواهند داد تا قیمت‌ها نیز در کنار EPS سهام افزایش یابند. نجفی مقدم تاکید کرد: به دلیل پایین آمدن ارزش ریال، سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی در تلاش هستند تا سرمایه‌های خود را به دارایی‌های با نقدشوندگی بالا تبدیل کنند. بنابراین با وجود افزایش P/E و احتمال افزایش ریسک سهام به دلیل نرخ تورم، سرمایه‌گذاران همچنان دارایی را به سهام تبدیل می‌کنند.
این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح کرد: بازار به این نتیجه رسیده است که P/E بالا می‌تواند با افزایش ارزش جایگزینی که در بین شرکت‌ها در حال مشاهده است، پوشش یابد. بر این اساس سهامداران P/E ۴ تا ۵ در بین بانک‌ها را رها کرده اند و با توجه به بحث‌های مربوط به ارزش جایگزینی همچنان تمایل به خرید در بازار سهام دارند، زیرا معتقدند روند دلار این P/E بالاتر را پوشش می‌دهد. نجفی‌مقدم با اشاره به اینکه P/E بازار با روند افزایشی اصلاح می‌شود، تاکید کرد: انتظار برای افزایش ۲۵ تا ۳۰ درصدی در سود سال آینده شرکت‌های پیشرو باعث می‌شود سود مورد انتظار سال ۹۲ نیز از هم اکنون مورد توجه بازار قرار گیرد و به نوعی بازار در حال محاسبه افزایش قیمت‌ها بر اساس اطلاعات جدید است و روند افزایشی در این دوره نیز بر این اساس شکل گرفته است. این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه برخی موارد فرامالی نیز همواره باید مدنظر سرمایه‌گذاران باشد، افزود: هر چه به فضای پایان سال نزدیک می‌شویم، اطلاعات و عملکرد‌ها شفاف‌تر و واقعی می‌شوند و می‌توانند دید روشن‌تری را برای سرمایه‌گذاری ترسیم کنند. این در حالی است که با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست‌جمهوری تصمیم گیری‌های کلان و متغیرهای سیستماتیک در کنار قوانین و مقررات اقتصادی از جمله تعرفه‌های واردات و صادرات و نیز قوانین مالیاتی می‌توانند بر عملکرد شرکت‌ها تاثیرگذار باشند. بر این اساس بسته به این که سیگنال‌های ایجاد شده از فضای روانی، مثبت و حمایتی باشد یا منفی، در ماه‌های پایانی سال مشخص‌تر می‌توان روند سال آینده را تحلیل و پیش‌بینی کرد.
تعدیل مثبت شرکت‌ها قطعی است
از سوی دیگر یک کارشناس ارشد بازار هم با تاکید بر قطعی بودن تعدیلات ۹ماهه گفت: در دوره ۳ ماه پاییز امسال شرایط فاندامنتال حاکم بر اقتصاد کشور به واسطه رشد قابل توجه قیمت دلار و آزاد‌سازی نسبی قیمت‌ها با تغییرات زیادی همراه شد که طبعا اثرات آن بر شرکت‌های بورسی نیز قابل توجه بوده است. به همین جهت در گزارش‌های ۹ ماهه بسیاری از شرکت‌ها انتظار اینکه وضعیت سوددهی نسبت به بودجه با انحراف زیادی همراه شده باشد، وجود دارد.
محمد شکوریراد در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد خاطرنشان کرد: همان‌طور که گروه‌های فلزات اساسی، استخراج کانی‌های فلزی و محصولات شیمیایی، در ماه‌های اخیر با رشد قیمتی مناسبی در بازار مواجه شده‌اند، بیشترین انتظار را نیز برای تعدیلات مثبت به وجود آورده‌اند. وی ادامه داد: این ۳ گروه که سال قبل جمعا ۳۸ درصد از ارزش بازار سرمایه را تشکیل می‌دادند، در حال حاضر سهم خود از بازار را به نزدیک ۵۰ درصد رسانده‌اند. بنابراین انتظار می‌رود که با تعدیلات گزارش‌های ۹ ماهه سهم خود از کل سود بازار را نیز به همین محدوده ۵۰ درصد نزدیک کنند.
شکوریراد تصریح کرد: در حال حاضر سهم این ۳ گروه از مجموع ۶/۱۷ هزار میلیارد سود پیش‌بینی شده شرکت‌های بورسی برابر ۳۷ درصد است که برای افزایش به ۵۰ درصد لازم است که حداقل ۲ هزار میلیارد به سود شرکت‌ها اضافه شود. بنابراین به طور میانگین انتظار تعدیل مثبت ۲۵ تا ۳۰ درصدی در این ۳ گروه وجود دارد.
این تحلیلگر بازار با اشاره به اینکه در حال حاضر P/E بازار حدود ۷/۵ مرتبه است، گفت: این موضوع نشان می‌دهد که وضعیت بازار به‌رغم رشد پیاپی شاخص کل نگران‌کننده نیست و سهام متناسب با رشد سودآوری خود با افزایش قیمت مواجه شده‌اند و بازدهی‌ها نامتعارف نبوده است. با توجه به اینکه بازار معمولا زود‌تر از رشد سودآوری، قیمت سهام را بالا می‌برد، انتظار اصلاح P/E وجود ندارد و اگر این نسبت تا فصل مجامع در همین محدوده ۵/۵ تا ۶ واحد باقی بماند ایده‌آل است.
شکوریراد در پاسخ به اینکه روند P/E بازار چگونه خواهد بود؟ گفت: برای پاسخ دقیق‌تر باید وضعیت گروه‌های تاثیر گذار یک به یک بررسی شود. به عنوان مثال گروه بانکی از کل سود پیش‌بینی شده بازار سهم ۲۵ درصدی دارد، ولی ارزش بازار شرکت‌های حاضردر این گروه معادل ۱۲ درصد ارزش کل بازار است. در واقع قیمت‌های نازل سهام این گروه سهم زیادی در پایین ماندن P/E بازار دارد. به دلیل اینکه انتظار کاهش سودآوری بانک‌ها نیز وجود ندارد، این اثر کاهنده باقی خواهد ماند.
وی خاطرنشان کرد: سایر گروه‌ها هم یا دارای وضعیت با‌ثباتی هستند یا اینکه سهمشان در بازار آنقدر کم است که تغییرات در سوددهی آنها اثر چندانی برP/E کل بازار نخواهد گذاشت. فقط گروه خودرو که در حال حاضر سهم ۸ درصدی از کل EPS بازار دارد، ممکن است با توجه به وضعیت نامناسب خود حداقل ۵۰ درصد از این سهم را از دست بدهد که این کاهش توسط گروه‌های دیگر قابل جبران است. این در حالی است که ۳ گروه پیش رو محصولات فلزی،شیمیایی و استخراج کانی‌های فلزی نیز رشد سودآوری خود را با رشد قیمتی خود پوشش می‌دهند. بنابراین نباید انتظار تغییرات قابل توجه در P/E بازار را داشت. مگر اینکه نقدینگی وارد شده به مرور به سمت سایر گروه‌ها و خصوصا گروه بانکی نیز حرکت کند.
این دلار تاثیرگذار...
شکوریراد با تاکید بر اینکه بدون شک رشد قیمت دلار اصلی‌ترین عامل تاثیرگذار در گزارش‌های ۹ ماهه شرکت‌هاست، تصریح کرد: در حال حاضر دلار حدود ۲۵۰۰ تومانی در اقتصاد ایران تا حدودی جا افتاده است و بیشتر کارشناسان معتقدند که بقای این نرخ در بلندمدت به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کند. بسیاری از صنایع و شرکت‌های بورسی در سال‌های قبل در رقابت بازار مغلوب واردکنندگان شده و سهم خود را از بازار از دست می‌دادند؛ ولی حالا نه تنها به بازگشت موقعیت خود در بازار داخلی امیدوارند، بلکه مزیت صادراتی نیز پیدا کرده‌اند. البته به دلیل رشد یکباره قیمت دلار بدیهی است که بسیاری از شرکت‌های کوچک با افزاش شدید هزینه‌ها شوکه شده و حتی با کاهش سودآوری مواجه شوند، ولی در بلندمدت اگر دولت قیمت‌ها را آزاد کند و به جای نقش کنترلی، فقط ناظر باشد، بدون تردید تمامی صنایع حتی گروه خودرویی از رشد قیمت دلار بهره‌مند خواهند شد.
وی با بیان اینکه رشد قیمت دلار مستقیما روی ارزش جایگزینی شرکت‌های بورسی اثر می‌گذارد، ادامه داد: به همین جهت دولت باید طوری رفتار کند که سودآوری صنایع نیز متناسب با رشد ارزش جایگزینی آنها افزایش یابد تا سرمایه‌گذاری با دلار ۲ برابر شده نیز توجیه اقتصادی داشته باشد. در حال حاضر بزرگ‌ترین نگرانی بازار آن است که دولت سعی کند به نوعی خود را در افزایش سود صنایع پیش رو که انتفاع سریع از رشد دلار دارند، شریک کند یا از صنایعی که در کوتاه مدت با رشد قیمت دلار با مشکل مواجه شده‌اند، حمایت کافی را صورت ندهد. در این صورت ریسک‌های بازار افزایش یافته و تحلیلگران بازار نمی‌توانند از وقوع محاسبات خود از وضعیت سودآوری آینده شرکت‌ها اطمینان داشته باشند. بنابراین تداوم روند صعودی با مشکل مواجه می‌شود. این تحلیلگر در پایان تصریح کرد: اگر دولت حداکثر حمایت را از صنایع داخلی در وضعیت فعلی انجام دهد و هزینه‌های پیش‌بینی نشده را به حساب آنها وارد نکند و شرکت‌ها را در قیمت‌گذاری محصولات آزاد بگذارد، می‌توان به تداوم رشد بازار امیدوار بود.
این شرکت‌ها تعدیل مثبت دارند
در همین حال، معاون کارگزاری بانک پارسیان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به گزارش‌های ۹ماهه گفت: آن دسته از شرکت‌های بورسی که طی سال جاری با توجه افزایش نرخ ارز، افزایش نرخ فروش محصولات و به دنبال آن افزایش سودآوری، درآمد پیش‌بینی شده هر سهم خود را در گزارش‌های ۶ماهه تعدیل نکرده‌اند، در گزارش‌های ۹ ماهه قطعا تعدیل خواهند کرد.
حجت سرهنگی افزود: همچنین پیش‌بینی می‌شود در گزارش‌های ۹ماهه بیشترین تعدیل سود را از سوی شرکت‌های معدنی، فولادی، فلزات اساسی، پتروشیمی و پالایشگاهی ببینیم. وی با اشاره به روند کنونی و P/E بازار تاکید کرد: با توجه به تعریف عمومی که از وجود حباب در بازار سهام می‌شود، هرگاه میانگین نسبت P/E کل بازار سهام از میانگین تاریخی خود فراتر رود در آن صورت بازار سهام دچار حباب شده است. اما در حال حاضر نسبت P/E طبق آخرین گزارش ارائه شده از سوی شرکت بورس اوراق بهادار تهران برای پایان آذر ماه سال جاری ۷/۵ است که از بیشترین میانگین تاریخی خود (بالاتر از ۶ مرتبه) هنوز کمتر است. سرهنگی افزود: همچنین این نکته ضروری را باید در خصوص نسبت P/E فعلی بازار در نظر گرفت که با ارائه گزارش‌های ۹ماهه و اعلام تعدیل سود از سوی شرکت‌های بورسی از جمله معدنی‌ها، پتروشیمی‌ها و... این نسبت کاهش خواهد یافت و از نگرانی‌های مطرح شده در خصوص حبابی بودن بازار کاسته خواهد شد. معاون کارگزاری بانک پارسیان درخصوص امکان افزایش مجدد سودآوری شرکت‌های فعال در صنایع مطرح شده برای سه ماهه پایانی سال گفت: پس از ثبات نسبی دلار در محدوده ۳ هزار تومان در بازار آزاد و ۲۵۰۰ تومان در اتاق مبادلات ارزی و پیش‌بینی عدم تغییر قابل محسوس در سایر متغیرهای موثر بر صنایع در سه ماهه پایانی سال پیش‌بینی می‌شود پس از تعدیل سود در گزارش‌های ۹ ماهه تغییر قابل توجهی در سودآوری شرکت‌ها برای سه ماهه پایانی سال صورت نگیرد. سرهنگی معتقد است: نگاه بازار در حال حاضر بیشتر معطوف به سود سال آینده شرکت‌های بورسی است، چرا که در سال آینده اگر کل فروش شرکت‌ها (صنایع مورد نظر) برای کل سال بر اساس نرخ‌های حال حاضر دلار صورت گیرد، بازهم سودآوری این شرکت‌ها در سال ۹۲ نسبت به سال ۹۱ با افزایش مواجه خواهد بود.
سرهنگی یادآور شد: با توجه به وجود تعدیل‌های مثبت در گزارش‌های ۹ماهه پیش‌بینی می‌شود تا زمان ارائه این گزارش‌های حرکت صعودی بازار ادامه دار باشد و سرمایه‌گذاران طی این مدت با بازار همراه باشند، اما پس از ارائه گزارش‌های ۹ماهه و با توجه به رشد صورت گرفته در قیمت‌ها و نزدیک شدن به پایان سال پیش‌بینی می‌شود بازار وارد فاز استراحت شود و سرمایه‌گذاران جهت شناسایی سود اقدام به فروش بخشی از پرتفوی خود کنند. معاون کارگزاری بانک پارسیان در خاتمه گفت: با نزدیک شدن به پایان سال و زمان ارائه گزارش‌های سال بعد بازار نیز یک حرکت رو به جلو دیگر خواهد داشت، البته مسائل سیاسی را هم باید در نظر گرفت.
ارسال نظر