در گفت‌وگو با کارگزاران بورس اعلام شد
تلاش برای تحول نرمافزاری بازار سهام
گروه بورس- مجید اسکندری: توسعه روزافزون بازار سرمایه و به تبع آن رشد ارکان و اجزای این بازار، نیازهای جدیدی را پدید آورده است که این نیازها در حوزه نرمافزاری نمود بیشتری پیدا کرده است. در حال حاضر چهار شرکت نرمافزاری در زمینه تولید نرم‌افزارهای بازار سرمایه و ارائه خدمات مربوط به آنها فعالیت می‌کنند، اما کارگزاران بورس چندی پیش با همکاری یکدیگر اقدام به تاسیس یک شرکت نرمافزاری جدید در این حوزه کرده‌اند. تاسیس این شرکت جدید حکایت از آن دارد که شرکت‌های موجود نرمافزاری نتوانسته‌اند چنان که باید و شاید نیازهای موجود در این حوزه را برطرف سازند، بنابراین کارگزاران با توجه به آگاهی بیشتر از نیازهای موجود برای برطرف کردن این نیازها وارد عمل شده‌اند.
به گفته یکی از کارگزاران بورس، چندی قبل، شرکت نرمافزاری «سگال» با مشارکت ۵۱ شرکت کارگزاری تاسیس و مجمع هیات موسس آن نیز برگزار شده است. در این مجمع اعضای هیات مدیره و مدیرعامل این شرکت از میان کارگزاران بورس انتخاب و قرار شده است این شرکت، نرمافزاری تهیه کند که بتواند به بهترین شکل نیازهای کارگزاران را برطرف سازد.
شکستن انحصار نرمافزاری در حوزه بورس
محمد کفاش در این باره به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: تعداد محدود شرکت‌های نرمافزاری بازار سرمایه به ایجاد انحصار در این حوزه انجامیده بود و برخی کارگزاران از نحوه و روند پشتیبانی نرم‌افزارهای خود راضی نبودند. از سوی دیگر برخی کارگزاران از قیمت نرم‌افزارها رضایت نداشتند، بنابراین به فکر تشکیل شرکت نرمافزاری افتادند.
مدیرعامل شرکت کارگزاری بانک مسکن افزود: با توجه به توسعه بازار سرمایه کشور، سازمان بورس، الزامات و دستورالعمل‌های جدید تعیین و صادر کرده است، بنابراین کارگزاران نگران هستند که نتوانند خدمات خود را به روز و به موقع به مشتریان ارائه دهند.
وی در مورد اشکالات به وجود آمده برای معامله‌گران آنلاین گفت: سیستم‌های موجود به گونه‌ای است که شرکت‌های کارگزاری، باید مدیر آنلاین داشته باشند و درخواست‌ها را کنترل کنند، از سوی دیگر خود معامله‌گران آنلاین نیز باید دقت بیشتری در ارائه سفارش‌ها داشته باشند، بنابراین مشکلات یادشده ربطی به نرم‌افزار معاملات ندارد.
کفاش درباره زیرساخت‌های لازم برای شرکت‌های نرمافزاری گفت: با توجه به افزایش حجم اطلاعات، باید فضای مناسبی برای نگهداری اطلاعات و سرورهای جدید در اختیار داشته باشند. از سوی دیگر شرکت‌های یادشده باید امکان ارتباط شبکه‌ای قوی با کارگزاران داشته باشند و بتوانند نقل و انتقالات و تبادل اطلاعات را به خوبی انجام دهند.
وی خاطرنشان کرد: وجود دانش فنی لازم و کافی که بتواند نیازهای کارگزاران را برطرف سازد، از ملزومات اولیه این شرکت‌ها است.
کفاش یادآور شد: هنوز در این حوزه کار عملی از سوی شرکت «سگال» انجام نشده، اما امیدواریم از لحاظ مسائل سخت‌افزاری به مشکل برنخوریم اگرچه مشکل تاسیس نیروی انسانی وجود دارد.
لزوم یکپارچگی سیستم کارگزاران و PAM
این کارگزار بورس در پاسخ به این سوال که آیا بهتر نیست به جای ارائه مجوز فعالیت نرمافزاری به چند شرکت، همه کارگزاران بتوانند شرکت‌های نرمافزاری تاسیس کنند؟ گفت: این موضوع نمی‌تواند نتیجه خوبی داشته باشد، زیرا هر صنعتی یک کشش محدود دارد و با توجه به زیاد بودن تعداد شرکت‌های کارگزاری، سودآوری شرکت نرمافزاری کاهش می‌یابد. از سوی دیگر اگر تعداد شرکت‌های نرمافزاری زیاد باشد، تطابق سیستم‌ها به مشکل برمی‌خورد.
کفاش درخصوص فرصت‌ها و تهدیدهای نرمافزاری بازار سهام و ریسک‌های کارگزاران با سیستم‌های فعلی گفت: هنگامی که یک رقیب جدید وارد عرصه می‌شود، انحصار از بین رفته و باعث می‌شود فضای رقابتی، بهبود یابد.
هر شرکت نرمافزاری می‌تواند تعداد محدودی از کارگزاران را پوشش دهد، در حالی که یک شرکت بزرگ نرمافزاری، می‌تواند محدودیت‌ها را برطرف سازد و از لحاظ قیمت نیز نظر کارگزاران را تامین کند.
این فعال بازار سرمایه سپس گفت: در حال حاضر، سیستم‌های شرکت‌های نرمافزاری، یکپارچه نیست به عنوان مثال، سیستم‌های اتوماسیون، حسابداری، بورس کالا، آتی و... از یکدیگر جدا است، زیرا پلان اولیه نرم‌افزار، ساده بوده اما به مرور و با گسترش بازار به آن اضافه شده است.
وی پیشنهاد کرد: شرکت نرمافزاری باید یک پلان اولیه جامع بنویسد، زیرا در تصمیم‌گیری‌ها و کنترل‌ها، به گزارش‌های متفاوت نیاز داریم و نبود یکپارچگی مشکلات زیادی ایجاد می‌کند. کفاش درخصوص ریسک کارگزاران در سیستم نرمافزاری فعلی گفت: به نظر من تا زمانی که نرمافزاری ساخته نشود که سیستم PAM و سیستم کارگزاری را یکپارچه کند ریسک کارگزاران وجود دارد.
کفاش توضیح داد: PAM یک سیستم نامحدود است و گاه سفارش‌های مشتریان مقیم شهرستان‌ها مشکلاتی را ایجاد می‌کند در حالی که اگر این سیستم به سیستم‌های بورس متصل باشد و کارگزار بتواند برای خرید محدودیت بگذارد، مشکلات مرتفع خواهد شد اگرچه «سازمان» برای رفع این مشکل تلاش می‌کند اما تا زمانی که نرم‌افزار کارگزاران با سیستم PAM مرتبط نشود، این مشکل وجود خواهد داشت.
این کارگزار بورس تصریح کرد: بسیاری از مشکلات از گسستگی به وجود می‌آید که امکان کنترل را از بین می‌برد. بنابراین در سیستم‌های فعلی امکان تقلب وجود دارد.
کفاش یادآور شد: شرکت فناوری و سپرده‌گذاری مرکزی، برای رفع این مشکلات تلاش می‌کنند. اگرچه این مشکلات به دوره حاضر برنمی‌گردد و مربوط به قبل است.
پنج عامل اساسی در تشکیل شرکت جدید
مدیرعامل کارگزاری بانک تات در حال تبدیل به آینده نیز در این باره گفت: تشکیل شرکت جدید نرمافزاری یک امر طبیعی است، زیرا کارگزاران خدمات خوبی از شرکت‌های نرمافزاری موجود دریافت نکردهاند، اگرچه متاسفانه پس از حدود هشت ماه از تشکیل شرکت جدید «سگال» این شرکت نیز فعالیت جدی نداشته است.
حسین خزلی‌خرازی تاکید کرد: پنج عامل اساسی موجب ایده تشکیل شرکت نرمافزاری جدید شد. برخی کارگزاران درخصوص یکی از شرکت‌های نرمافزاری موجود، احساس وجود انحصار می‌کردند و برخی دیگر نیز به دلیل عوامل قیمت، کیفیت، سرعت ارائه خدمات و سرعت تغییر و تحولات اقدام به تشکیل شرکت جدید کردند.
وی خاطرنشان کرد: بازار سرمایه ما به شدت در حال رشد است و هر روز تقاضای جدید، ابزار جدید و بازار جدیدی ایجاد می‌شود بنابراین شرکت‌های سرویس‌دهنده نرمافزاری باید بتوانند با سرعت توسعه بازار خود را توسعه دهند.
خزلی با ارائه چند مثال توضیح داد: در حال حاضر دستورالعمل معاملات اعتباری ابلاغ شده است و کارگزاران برای کنترل ریسک و کنترل معاملات اعتباری نیاز به تغییرات نرمافزاری و نسخه تغییریافته دارند. همچنین بورس انرژی راه‌اندازی شده که معاملات خاص خود را دارد و بعد از این نیز ممکن است ابزارهای جدید و رویه‌‌های جدیدی ایجاد شده و شکل بگیرد، بنابراین سرعت تحول در شرکت‌های نرمافزاری بسیار مهم است.
وی افزود: مجموعه عوامل یادشده موجب شد کارگزاران بورس با مشارکت یکدیگر و با محوریت کانون کارگزاران به تشکیل شرکت نرمافزاری مبادرت کنند.
سه راه پیش‌روی کارگزاران
خزلی در ادامه به راه‌‌های موجود برای برطرف کردن مشکل نرمافزاری کارگزاران اشاره کرد و گفت: راه نخست این است که مجموعه راه‌‌های صنعت کارگزاری از ابتدا تولید شود. دیگر اینکه یک نرم‌افزار از خارج خریداری و نصب و اجرا شود و راه سوم این است که «سگال» یکی از شرکت‌های نرمافزاری موجود را خریده و پس از خرید در تصمیمات آن اعمال قدرت کرده و مسائل مدنظر کارگزاران را در این شرکت پیش ببرد.
وی اظهار کرد: این سه تصمیم تاکنون در هیات مدیره «سگال» گرفته نشده و کارگزاران منتظرند تا ببینند برنامه شرکت و اهداف آن چیست. خزلی درباره زیرساخت‌های لازم برای شرکت‌های نرمافزاری در کشور گفت: این موضوع در کشور ما بسیار دشوار است، زیرا شرکت «سگال» باید خود مهندسان را استخدام و سیستم‌های لازم را فراهم آورد و از ابتدا نرم‌افزارهای لازم را تولید کند.
نظر شخصی من این است که با توجه به کمبود نیروی انسانی متخصص در بخش‌های سخت‌افزاری و نرمافزاری، طراحی سیستم‌ها و شناخت بانک‌های اطلاعاتی، فراهم کردن این زیرساخت‌ها بسیار سخت است.
مدیرعامل کارگزاری بانک تات خاطرنشان کرد: متخصصان باید تمام روش‌های موجود در بورس‌ها و نیازهای کارگزاران را بشناسند بنابراین یک شرکت مانند «سگال» زیرساخت‌های اولیه را ندارد زیرا این زیرساخت‌ها یا خیلی گران‌قیمت است یا خیلی کمیاب. وی یادآور شد: برخی از کارگزاران، خود منتظر «سگال» نمانده و خودشان شرکت جدید تاسیس کرده و به دنبال تولید نرم‌افزار و ارتقای سیستم‌های خودشان هستند.
حاشیه سود پایین نرم‌افزارسازان
خزلی درباره حاشیه سود شرکت‌های نرمافزاری گفت: تجربه حضور من در یکی از این شرکت‌ها نشان می‌دهد، سود شرکت‌های نرمافزاری در سطح تولید فعلی بسیار پایین است، مگر اینکه برنامه‌های جدیدی برای بازارهای جدید داشته باشند.
وی افزود: بازار فروش این شرکت‌ها محدود بوده و قیمت فروش آنها نیز نمی‌تواند افزایش یابد اما اگر نرمافزاری تهیه کنند که بتواند جوابگوی نهادهای بزرگی چون تامین سرمایه‌ها و بانک‌ها باشد، می‌توانند حاشیه سود بیشتری داشته باشند اما در بازار محدود فعلی، رشد سود برای آنها متصور نیست.
خزلی تاکید کرد: کارگزاران نیز با مشارکت حداکثر ۳ درصدی در شرکت سگال، با دید سودآوری سرمایه‌گذاری نکردهاند.
این کارگزار بورس درباره مشارکت همه کارگزاران در تولید نرم‌افزار گفت: این موضوع مزیت رقابت را از بین می‌برد و برای همه کارگزاران نیز اقتصادی نیست که به سمت تولید نرم‌افزار بروند آنهایی که برایشان صرفه اقتصادی دارد، نرم‌افزار را می‌خرند و آنهایی که برایشان صرف ندارد در «سگال» مشارکت کرده‌اند. برخی شرکت‌های کارگزاری کوچک نیز، نرم‌افزار لازم را از چهار شرکت موجود خریده یا اجاره می‌کنند. این موضوع با توجه به هدفمندی، توانمندی و استراتژی شرکت‌های کارگزاری، تفاوت دارد.
تفاوت سامانه‌های جامع در بازار سرمایه ایران
خزلی درباره فرصت‌ها و تهدیدهای نرمافزاری بازار سهام و ریسک کارگزاران در این زمینه گفت: توقعی که از نرم‌افزارهای جدید وجود دارد این است که ریسک فعالیت را کاهش و سرعت فرآیندها را افزایش دهند و هزینه‌ها را پایین بیاورند.
وی تصریح کرد: متاسفانه در بازار سرمایه ما، سامانه‌های جامعی که راه‌حل‌های جامع ارائه و ریسک‌های موجود را پوشش دهند، وجود ندارد و لازم است در این زمینه‌ها اقدامات جدی صورت گیرد، ضمن اینکه بین تکنولوژی‌های موجود در کشور ما و کشورهای همجوار فاصله بسیار زیادی وجود دارد.
خزلی ادامه داد: از سوی دیگر بین تکنولوژی مالی موجود در بازار سرمایه و تکنولوژی موجود در بازار پول ما فاصله زیادی است زیرا در بازار پول، سودهای بسیار بالایی وجود دارد و در حال حاضر بانک‌های متوسط و کوچک ما سالانه حداقل ۳۰ میلیارد تومان در حوزه IT هزینه می‌کنند اما فعالان بازار سرمایه توان هزینه کردن برای توسعه مجموعه نرم‌افزارها، سخت‌افزارها، شبکه‌ها و یکپارچه کردن آنها را ندارند.
وی در پایان تاکید کرد: این اختلاف سطح باید برای مسوولان و فعالان بازار سرمایه مهم باشد، بنابراین اگر می‌خواهیم بازار سرمایه ما در اقتصاد نقش محوری داشته باشد و به جایگاه واقعی خود در اقتصاد کشور برسد، باید سرمایه‌گذاری سنگینی در سامانه‌های این بازار انجام دهیم.
ارسال نظر