دنیای اقتصاد بررسی می‌کند
بورس تهران؛ «اوباما» یا «مک‌کین»؟
گروه بورس- زهرا مجتهد: امروز انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا پس از پشت سر گذاشتن جنجال‌های خاص خود که از سوی کاندیداهای این انتخابات از ماه‌ها قبل شکل گرفته بود، برگزار می‌شود. در این انتخابات کاندیداها رقبای خود را یکی پس از دیگری کنار زده و میان دو رقیب از حزب جمهوری‌خواه و حزب دموکرات رقابت بر سر مسند ریاست‌جمهوری آمریکا آغاز شده است. در این میان «باراک اوباما» و «جان مک کین» برای حضور در کاخ سفید در انتظار نتایج تبلیغات خود طی هفته‌های گذشته هستند.
این دو با خط‌مشی‌های سیاسی متفاوت و شعارهای انتزاعی به خوبی می‌دانند که رکودی عمیق بر اقتصاد آمریکا و بخش‌های مختلف آن رخنه کرده است.اما هریک از این شعارها به نوعی می‌تواند این سایه رکود را به روزنه‌های امید در میان مردم آمریکا هدایت کند. در مجموع با گام نهادن هریک از این دو کاندیدا به کاخ سفید به دلیل مشخص بودن مسیر سیاست‌های این کشور از بسیاری از اهداف و بلندپروازی‌های آنها کاسته می‌شود، اما به نظر می‌رسد که با حضور اوباما در جایگاه رییس‌جمهوری آمریکا شرایط عمومی مردم آمریکا کمی رو به بهبودی گراید.به طور سنتی جمهوریخواهان به دنبال کاهش مالیات‌های پرداختی از سوی مردم هستند که همین موضوع اثری مستقیم در جلب رضایت عمومی مردم دارد. اما از سویی این جلب رضایت به کسری بودجه دولت آمریکا منجر می‌شود. در مقابل «دموکرات»های آمریکا از افزایش نرخ مالیات و بیمه و... سخن می‌گویند. آنها معتقدند که دولت نباید با کسری بودجه روبه‌رو شود و برنامه‌های دولت در راس امور باید باشد.اکنون با توجه به وضعیت اقتصادی حاکم بر آمریکا، این کشور به برنامه‌های احیاکننده در این زمینه نیاز دارد. در همین حال برنامه «مک‌کین» کمک می‌کند که مردم آمریکا با کاهش مالیات، دارای نقدینگی بیشتری شوند و پول بیشتری به عنوان مصرف‌کننده خرج کنند. این سیاست مانع از پس‌انداز بیش از حد مردم آمریکا شده و باعث می‌شود که تولید ناخالص داخلی آمریکا افزایش یابد. نکته قابل توجه در این انتخابات این است که وضعیت فعلی حاکم بر اقتصاد آمریکا ناشی از سیاست‌گذاری‌های همین حزب جمهوری‌خواه است که «جان‌مک‌کین» نماینده این حزب است.سیاست؟! این حزب بود که کار اقتصاد آمریکا را به این سمت و سو کشیده است. دولت با دستکاری در تعیین نرخ بهره، بانک‌ها را در پرداخت وام به اشتباه انداخت و باعث شد بحران مالی به‌طور فراگیر در آمریکا گسترده شود. با این حال این جمهوریخواهان هستند که می‌توانند اقتصاد آمریکا را احیا کنند، چرا که از قدرت مدیریت افزون‌تری نسبت به دموکرات‌ها برخوردارند و «به اصول بازار اعتقاد بیشتری دارند».با این اوصاف با روی کارآمدن دموکرات‌ها مردم به دلیل افزایش مالیات‌ها به اجبار باید پس‌انداز بیشتری کنند و این موضوع به طور کلی وضعیت اقتصادی داخلی آمریکا را در همین روال حاضر نگه می‌دارد. باید دید که نتیجه انتخابات سرنوشت مردم آمریکا را به کدام سمت می‌برد. اگر هر یک از دو حزب موفق شوند، اثراتی را برای اقتصاد جهان و در عین حال برای اقتصاد کشور ما به دنبال دارد که در آیینه تمام نمای اقتصاد یعنی «بورس تهران» قابل مشاهده و لمس است. بورس تهران نیز همانند دفعات گذشته اثراتی را به طور تاریخی از انتخابات مختلف پذیرفته است. به طوری که در انتخابات قبلی آمریکا که مربوط به انتخابات کنگره آمریکا بود، همین مباحث به طور ضمنی مطرح شد و کارشناسان در خصوص روی کار آمدن هر یک از احزاب شرکت کننده (دموکرات‌ها و جمهوریخواهان) مباحثی را مطرح کردند. در همان زمان نیز این انتخابات اثراتی را بر بورس تهران نهاد و بورس تهران تحت نوساناتی حتی برای مدتی کوتاه قرار گرفت. به هر رو فعالان بازار ما این موضوع را از دیدگان دور نمی‌دارند که هر تغییری که منجر به تحول جدید در شرایط اقتصادی دنیا شود می‌تواند نتایج متعددی را برای اقتصاد ایران به همراه داشته باشد، به گونه‌ای که این رویدادها حتی می‌تواند پس از بهبود و خروج رکود اقتصادی جهان، تقاضا را برای خرید کالاهایی مانند نفت، فولاد و فلزات رنگین افزایش دهد و به همین ترتیب رونق اقتصادی در دنیا فراگیر شود. با بیان مطالب یاد شده می‌توان به این نتیجه دست یافت که اگر دموکرات‌ها روی کار آیند، با توجه به این که سیاست آنها مبتنی بر چاپ پول به میزان کمتر و کاهش تورم است، زمان زیادی برای ترمیم این بحران مالی صرف خواهد شد. از طرفی این موضوع در اهداف جمهوریخواهان که از روش‌های پولی استفاده می‌کنند، سرعت بیشتری برای جبران بحران مالی به خود می‌گیرد و در نهایت نتایج آن در افزایش تقاضا برای خرید کالا در دنیا و بهبود وضعیت اقتصادی ایران مشهود می‌شود و از آنجایی که اقتصاد ما، اقتصادی نفت محور است، این امر به طور واضح قابل لمس خواهد بود.
در این راستا کارشناسان بازار سرمایه نظرات مختلفی را در خصوص آثار نتیجه انتخابات آمریکا مطرح می‌کنند که در ادامه می‌آید.
در این میان دکتر شاهین شایان آرانی، یکی از کارشناسان این بازار به خبرنگار ما می‌گوید: «به احتمال قریب به یقین این «باراک اوباما» است که برنده انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌شود.وی با اشاره به این مطلب که این انتخابات در دو سناریوی «مک کین» و «اوباما» خلاصه می‌شود، افزود: با برنده شدن اوباما تعاملات بینالمللی آمریکا افزایش می‌یابد و در نتیجه از ماحصل این روابط، فشارها و تحریم‌هایی که بر ایران تحمیل شده است، روابط اروپایی‌ها و حتی سایر کشورها با ایران مساعدتر می‌شود.
سیاست‌های کنترلی
به اعتقاد آرانی، با انتخاب اوباما از سوی مردم آمریکا، پدیده‌های اجتماعی در این کشور بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، اگرچه این موضوع بار مالی برای اقتصاد آمریکا به همراه دارد، ولی نظارت‌ها و کنترل‌ها بر این سیستم اقتصادی منجر به آرام شدن جو اقتصادی آمریکا می‌شود.آرانی در خصوص شخصیت «اوباما» تصریح کرد: به نظر می‌رسد این کاندیدا در مقایسه با مک‌کین از شخصیت آرام‌تری برخوردار است و بیشتر از خود تمایل به گفت‌وگو و تعامل با سایر کشورها نشان می‌دهد.وی افزود: اوباما با دیدگاه کارشناسی نظرات منطقی‌تری ارائه می‌دهد و این نگاه وی سیاست آرام او را نمایان می‌سازد.
حضور «اوباما» به نفع ایران
وی گفت: دیدگاه آرام وی در تعاملات بینالمللی باعث می‌شود که وجهه آمریکا در میان مردم جهان محبوب شود و از این نفرت کنونی کاسته شود.آرانی در حالی که معتقد است حضور اوباما به عنوان رییس‌جمهوری آمریکا در صحنه بینالمللی به نفع کشور ما است، خاطرنشان کرد: حالت‌های رفتاری مک‌کین به روحیه «بوش» شباهت دارد و به احتمال زیاد سفت و سخت‌تر از بوش در مقابل سیاست‌های بینالمللی برخورد خواهد کرد و این موضوع به بهبود شرایط اقتصادی جهانی و آمریکا کمک نمی‌کند.
آرامش بینالمللی به نفع بورس است
وی افزود: با ایجاد آرامش در صحنه بینالمللی روزنه بهبودی برای اقتصاد ما ایجاد می‌شود و این حرکت‌ها به نفع بورس ما خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد که اگر «مک‌کین» انتخاب شود نه‌تنها رابطه‌ها بهبود نمی‌یابد، بلکه امکان منفی‌تر شدن شرایط افزایش می‌یابد و اگر این کاندیدا پس از انتخاب در رفتار خود تعدیل ایجاد نکند، سیستم اقتصادی آمریکا به رخوت فرو می‌رود.
وی ادامه داد: در هر حال روش کاری اوباما برای حل مسائل موجود بسیار موثرتر است و در مقابل رفتار نظامی‌وار «مک‌کین»، شرایط متفاوتی را می‌تواند در صحنه‌های بینالمللی ایجاد کند.
یک فرصت برای «آمریکا»
از سوی دیگر رضا بختیاری یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه هیچ رای خاصی به برنده شدن دو رقیب مطرح شده نداد و گفت: جامعه آمریکا از شعارهای دروغین دلزده شده و بیشتر به دنبال بهبود شرایط حاکم است.
تجربه‌ای که در دوره‌های قبل داشتند آنها را به این سو کشانیده است.
کسب فرصت برای ایران
وی افزود: اما در این دوره این فرصت برای ایران پدید می‌آید که مهره‌های خود را در صحنه‌های بینالمللی به درستی بچیند.
بختیاری گفت: حتی اگر مک‌کین هم رییس‌جمهوری شود و به سرعت وارد فرآیند تغییر شود، نمی‌تواند تاثیر چندانی بر شرایط کشور ما بگذارد به این دلیل که تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی به طور کامل بر ایران وارد شده و تصمیمات بعدی نمی‌تواند آنچنان اثری را بر سیستم داخلی ایران وارد کند.
نباید انتظار نفت ۱۲۰دلاری را داشت
این کارشناس معتقد است که اگر اوباما بر مسند ریاست‌جمهوری بنشیند، مثل گذشته نباید انتظار نفت ۱۲۰دلاری را داشت که اگر هم چنین اتفاقی صورت گیرد، ضربه مهلکی به بدنه اقتصاد ایران وارد می‌شود.وی اضافه کرد: به دلیل وابستگی ۶۰درصدی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، جهش‌های غیرعادی قیمت نفت مثل سابق، سودهای کوتاه مدت برای ایران به همراه دارد، اما در بلندمدت این جهش‌ها به ضرر ما است.
بختیاری خاطر نشان کرد: با توجه به یکی از شعارهای اوباما که «CHANGE» یعنی تغییر است، این فرد می‌تواند با عبرت از اشتباهات «بوش» موفقیت بیشتری را در انتخابات کسب کند.
وی با اشاره به این مطلب که انتخاب اوباما حتی می‌تواند فرصتی باشد که ایران جایگزین امارات و کشورهای عربی در صحنه‌های بینالمللی شود، تصریح کرد: این یک فرصت اقتصادی تلقی می‌شود و صرفا به معنای زیر سلطه قرار گرفتن نیست.
اثر کوتاه مدت انتخاب «اوباما»
به اعتقاد وی در کوتاه مدت ورود اوباما به چرخه سیاسی آمریکا برای بورس تهران شرایط بهتری را به همراه دارد، اما ما در داخل نیز وارد فاز انتخابات ریاست‌جمهوری خود نیز می‌شویم که در کنار این موارد با توجه به افزایش نرخ تورم، در ایران فاکتورهای داخلی موثر بر بورس نیز، در ماه‌های آتی خود را به نمایش خواهند گذاشت که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
وی افزود: اگر چه بحران حال آمریکا از سیاست‌های جمهوریخواهان نشات گرفته و این حزب نیز چندان به وقوع این رخدادها در قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری علاقه چندانی نداشت، اما به هر حال به نظر می‌رسد که مردم آمریکا هم چشم به اجرای سیاست‌های «اوباما» مبنی بر «CHANGE» دوخته‌اند.
در این باره یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه معتقد است که انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بر بازارهای مالی جهان تاثیر بسیار کمی می‌گذارد و به طور کلی این دوره تاثیر چندانی روی بازارها نخواهد گذاشت، مگر در مورد مالیات‌ها و مخارج دولتی. محمد مساح با اشاره به این مطلب که در بلندمدت تاثیر این انتخابات بر بازارها مشخص می‌شود، تصریح کرد: این انتخابات روندهای اصلی را دستخوش تغییر قرار نمی‌دهد، مگر در بازارهای فرعی تغییری ایجاد شود که آنها هم بسیار وابسته به تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران بزرگ است.
وی افزود: به عنوان مثال اگر در یکی دو هفته آینده جهش در قیمت نفت مشاهده شود، دلیل آن به عوامل دو هفته پیش بازمی‌گردد و آن هم کاهش نرخ بهره آمریکا و ژاپن است.
وی گفت: پس اگر حرکت مثبتی دیده شود دلیل آن انتخاب «مک‌کین» یا «اوباما» نخواهد بود.
مباحثی که کارشناسان در خصوص روی کار آمدن اوباما مطرح می‌کنند، این است که باب مذاکره با ایران باز می‌شود و اقتصاد ایران دچار تحول خواهد شد و حذف تحریم‌های حاضر روند حرکتی طبیعی‌تری را در اقتصاد ایران ایجاد خواهد کرد.
حاشیه
در چند ماه اخیر کاهش قیمت نفت معادل ۵۵درصد، فولاد ۷۵درصد و مس ۵۵درصد بوده است. این روند در شرایطی صورت گرفته که با ایجاد بحران مالی که نشات گرفته از بحران اقتصادی آمریکا است، تقاضا برای خرید کالاها را به طور کلی در آمریکا و پس از آن در اروپا کاهش داده است. به طوری که پس از بروز بحران در آمریکا، اثرات آن بر بازارهای اروپایی بیش از خود آمریکا بوده است، که دلیل این امر خرید سهام یا اوراق بانک‌های آمریکایی از سوی اروپایی‌ها است.در همین حال پس از وقوع بحران، برابری دلار آمریکا در مقابل یورو، از رقم ۶/۱ به رقم ۲۷/۱ رسید، یعنی دلار آمریکا به نوعی تقویت شد.در این باره نیز باید توجه داشت که تقویت دلار آمریکا در شرایطی که خود آمریکا با بحران عمیق روبه‌رو شد، تنها به دلیل تضعیف قدرت مالی اروپایی‌ها با توجه به لطمه یاد شده است و صرفا به خاطر قدرت گرفتن آمریکا در این زمینه تلقی نمی‌شود.
ارسال نظر