فارس- با مهیا نشدن زمینه واگذاری هما به عنوان یکی از بزرگترین زیرمجموعه‌های وزارت راه، این وزارتخانه در انتهای صف‌ سازمان‌ها و وزارتخانه‌های اجراکننده اصل ۴۴ قرار گرفت. با ابلاغ بند ج سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی از سوی مقام معظم رهبری، تمامی نهادها و شرکت‌های دولتی مشمول این سیاست‌ها، موظف به آماده‌سازی ساختاری خود برای ورود به بورس شدند. در این راستا وزارت راه و ترابری نیز موظف به معرفی و آماده‌سازی شرکت‌های مشمول اصل ۴۴ شد که در نهایت شرکت هواپیمایی ایران ایر و شرکت آزمایشگاه مکانیک خاک برای واگذاری به بورس معرفی شدند. وزارت راه، دومین وزارتخانه کند در اجرای اصل ۴۴

بنابراین گزارش، با گذشت بیش از ۲ سال از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ و پیشگامی برخی نهادها و وزارتخانه‌های دولتی در آخرین گزارشی که توسط علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد عملکرد دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف تهیه و ارائه شد، مشخص شد در زمینه واگذاری شرکت‌های صدر اصل ۴۴ وزارت صنایع بیشترین واگذاری را انجام داده است. بر این اساس، وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، راه وترابری و وزارت نیرو به ترتیب در این حوزه‌ها از همه عقب‌تر هستند.

تکلیف هما برای آماده‌سازی ورود به بورس

محمد رحمتی، وزیر سابق راه درباره نحوه واگذاری هما به بورس گفته بود: این شرکت پس از تصویب واگذاری آن در دولت موظف شد، ظرف مدت یک سال خود را برای ورود به بورس یا مزایده آماده کند. در این راستا ایران ایر مکلف شد ۵ شرکت اقماری در این مدت تاسیس کرده و برخی بخش‌های خود را نظیر کیترینگ، هندلینگ و غیره به این شرکت‌ها منتقل کند. از سوی دیگر اسماعیل غلامی معاون آماده‌سازی و امور شرکت‌های‌سازمان خصوصی‌سازی نیز خبر از راهی شدن ایران ایر به بورس در نیمه دوم امسال داده و گفته بود بر اساس مصوبه هیات عالی واگذاری و هیات دولت این شرکت هواپیمایی از طریق بورس و در سال ۸۷ سهام آن واگذار می‌شود. این گزارش حاکی است: پرویز داوودی معاون اول رییس جمهور در مراسم تودیع و معارفه رحمتی اعلام کرده بود: هیچ سستی در خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی مشمول واگذاری پذیرفته نیست و شرکت هما نیز باید برای واگذاری به بخش خصوصی آماده شود.

وی در تشریح اقدامات وزارت راه برای خروج از انتهای صف اجراکنندگان اصل ۴۴ مشکل اصلی پیش‌روی واگذاری هما را زیانده بودن و تعداد بالای پرسنل آن اعلام کرده و می‌گوید: مشغول بررسی گزینه‌های مختلف در این زمینه هستیم.

زیان ۸۰‌میلیارد تومانی ایران ایر در ۳ سال

بنابراین گزارش، شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی یا همان ایران ایر در سال‌های ۱۳۸۴، ۸۵ و ۸۶ به ترتیب ۴۰، ۲۸ و ۲۰‌میلیارد تومان زیان داشته است. جالب آنکه به‌رغم تمامی تاکیدهای صورت گرفته از سوی مسوولان و مقامات عالی‌رتبه در خصوص اهمیت اجرای اصل ۴۴ در کشور، مدیرعامل شرکت هما معتقد است: با شرایط فعلی هنوز نمی‌توان زمان دقیقی برای ورود این شرکت به بورس تعیین کرد.

کندی مسوولان ایران‌ایر در ارائه مستندات مورد نیاز بورس

به نظر می‌رسد علت اصلی عقب‌ماندگی وزارت راه و ترابری در اجرای این بند از قانون، کندی و سستی این شرکت هواپیمایی در آماده‌سازی و ورود به بورس باشد که نتیجه آن، دامن وزارتخانه را نیز گرفته است. شاهد این مدعا نیز سخنان معاون آماده‌سازی و امور شرکت‌های‌ سازمان خصوصی‌سازی است که معتقد است: به‌رغم گذشت بیش از یک سال از تصویب واگذاری هما در بورس، مسوولان و مدیران مجموعه هنوز حداقل اطلاعات مورد نیاز را ارائه نکرده‌اند.

خصوصی‌سازی و اجرای اصل ۴۴ تنها راه نجات از شرایط کنونی

بنابراین گزارش، یکی از مهم‌ترین نکاتی که در مورد عملکرد بهتر و برتر سایر شرکت‌های هواپیمایی اعلام می‌شود، خصوصی بودن و ارائه خدمات بهتر و رقابتی در جهت جذب مسافران بیشتر و هواپیماهای مدرن‌تر است. این نکته به عنوان یک اصل اساسی و غیر قابل خدشه در تمام دنیا پذیرفته شده است. در این شرایط، اصرار بر دولتی ماندن و کندی در تهیه مقدمات خصوصی‌سازی در واقع یک بازگشت به عقب محسوب می‌شود که ثمره آن تنها نارضایتی مردم و مسافران و عقب ماندن از آخرین پیشرفت‌های علمی و فنی دنیا به بهانه دولتی ماندن است.

هما امسال بورسی نمی‌شود

در همین حال، معاون آماده‌سازی و امور شرکت‌های ‌سازمان خصوصی‌سازی با اشاره به عدم ارائه اطلاعات مورد نیاز از سوی مدیران شرکت ایران‌ایر به بورس گفت: بعید است هما در سال جاری وارد بورس شود. اسماعیل غلامی در خصوص آخرین وضعیت آماده شدن ایران‌ایر برای ورود به بورس اظهار داشت: شرکت هواپیمایی ایران‌ایر، جزو شرکت‌های صدر اصل ۴۴ است و باید از طریق بورس واگذار شود. وی افزود: این شرکت در حال حاضر زیان‌ده بوده ولی مسوولان و مدیران آن نیز در جهت اجرای اصل ۴۴ کمتر همت کردند.

به هر حال باید اطلاعات مورد نیاز بورس را ارائه می‌کردند و فعالیت بیشتری در این زمینه انجام می‌دادند. پس از آن معلوم می‌شد که آیا این شرکت شرایط پذیرش به بورس را دارد یا خیر. غلامی در ادامه تصریح کرد: البته این امر بستگی به همت و خواست مدیران مجموعه دارد، زیرا از قدیم گفته‌اند: خواستن توانستن است. اگر مدیران بخواهند، تحقق این امر در سال جاری امکانپذیر است، در غیر این صورت و با توجه به صدر اصل ۴۴ بودن شرکت مذکور، واگذاری آن در بورس محقق نخواهد شد. معاون‌سازمان خصوصی‌سازی افزود: اگر در هر بخشی از کار مشکلی وجود دارد، مدیران باید شفاف به ما بگویند که این اشکالات و موانع در میسر وجود دارد. در این مدت حداقل می‌توانستند اطلاعات مورد نیاز را به بورس بدهند و متوجه شوند که چه اقداماتی برای ورود و پذیرش به بورس باید انجام دهند.