حذف ۳«د» از چرخه معاملات
گروه بورس - کارشناسان، کارگزاران و فعالان بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» دیدگاه‌های متفاوت و متناقضی درخصوص حذف خرید بی‌نام سهام (معاملات «ددد») ارائه داده‌اند.
در همین رابطه مدیرعامل بورس هفته گذشته در مصاحبه با یکی از روزنامه‌های صبح، خبر از حذف «ددد» از چرخه معاملات داد. رحمانی با اشاره به برگزاری نشستی با سرمایه‌گذاران نهادی به بررسی حذف روش «ددد» اشاره کرد که در صورت تصویب ابتدا سفارش خرید سهام پس از ساعات معاملات وارد سیستم می‌شود و روز بعد خرید انجام می‌گیرد.
در حال حاضر سیستم معاملات سهام بورس تهران به گونه‌ای است که کارگزاران می‌توانند در طی زمان معاملات، خرید سهام را به صورت بی‌نام (با کد «ددد» به همراه ۵عدد به عنوان مشخصه سامانه معاملاتی) انجام داده و پس از پایان معاملات، حداکثر تا ساعت ۱۸ نسبت به تخصیص سهام به خریداران اقدام کنند. یکی از انتقاداتی که اکثر کارشناسان و فعالان بازار به این سیستم وارد می‌کنند، امکان ایجاد صف‌های واهی از یکسو و امکان گزینش خریداران توسط کارگزاران از سوی دیگر است.
به بیان دیگر در حال حاضر کارگزاران می‌توانند پس از ساعت معاملات با توجه به آخرین وضعیت سهام، نسبت به تخصیص یا عدم‌تخصیص سهام خریداری شده به تقاضاکنندگان واقعی اقدام کنند.
در طرف مقابل منتقدان حذف این سیستم معتقدند، با حذف روش «ددد» سرعت معاملات کاهش پیدا می‌کند و در عمل از حجم و ارزش معاملات به میزان زیادی کاسته می‌شود. در ادامه نظرات کارشناسان و کارگزاران درخصوص حذف این روش ارائه شده است.
با حذف «ددد» عدالت برقرار می‌شود
مدیر سرمایه‌گذاری صندوق سهم‌آشنا ضمن استقبال از حذف «ددد» از معاملات بازار سهام گفت: این تصمیم عدالت سهامداری را در بازار برقرار می‌کند.
مجید اصلی افزود: در روش «ددد» با توجه به نوسانات قیمت‌ها و تغییرات عرضه‌ها و تقاضا، افرادی که در بازار نفوذ دارند یا از حجم معاملات قابل توجهی برخوردارند، از نفود خود استفاده کرده و سهم را در بهترین حالت ممکن خود خریداری می‌کنند، در حالی که در این سیستم معاملاتی، حقوق سهامداران دیگر به ویژه حقیقی‌ها رعایت نمی‌شود.
وی گفت: در برخی موارد اتفاق می‌افتد که بعد از پایان ساعت معاملات سهم‌هایی که ۳درصد مثبت خورده‌اند به اشخاص حقوقی و حقیقی خاص تخصیص داده می‌شود و سهم‌هایی که منفی خورده‌اند، به اشخاصی که از نفوذ برخوردار نیستند، واگذار می‌شود.اصلی افزود: با حذف «ددد» از معاملات، کارگزاران فقط با کد سهامداران خرید می‌کنند و به عقیده من حق سهامداری ضایع نمی‌شود.
جلوگیری از صف فروش غیرمنطقی
مدیرعامل سرمایه‌گذاری سپه هم با اشاره به انتشار برخی اخبار مبنی بر احتمال حذف «ددد» از معاملات گفت: هرچه در بازار به انضباط ختم شود، اقدامی مثبت بوده و حذف «ددد» نیز از این دست تصمیم‌هایی است که در بازار ضروری است.
احمد زاد اصل افزود: اساسا خرید و فروش سهام از سوی کارگزاران ضرورتی ندارد و آنها باید برای مشتریان خود خرید و فروش کنند،اما «ددد» در معاملات موجب شده که کارگزاران بتوانند بدون کد برای خود و مشتریان عمده خود خرید کنند، در حالی که در این بین شاید حقوق سهامداران جزء رعایت نشود.
وی گفت: حذف «ددد» از معاملات موجب می‌شود که سهامداران حقوقی و حقیقی با کد خود به خرید و فروش بپردازند و در تصمیماتی که در بازار می‌گیرند، احتیاط بیشتری به خرج دهند، اما با وجود این سیستم معاملاتی، نوسانات منفی و مثبت سهام می‌تواند پس از پایان معاملات در تصمیم‌گیری اشخاص حقوقی و حقیقی نقش داشته باشد که در آن می‌تواند حقوق گروهی از سهامداران رعایت نشود. وی تاکید کرد: حذف «ددد» از معاملات، ضمن کاهش التهاب در معاملات از تشکیل صف‌های فروش غیرمنطقی هم جلوگیری می‌کند.
حذف «ددد» ریسک را کاهش می‌دهد
در همین رابطه یک کارشناس بازار سرمایه حذف «ددد» از دستور خرید را موجب از بین بردن ریسک دانست. به این ترتیب افراد با پذیرش ریسک در صف‌های خرید قرار خواهند گرفت.
وی این اقدام را گامی مثبت در واقعی کردن معاملات بازار سرمایه عنوان کرد و افزود: هر چند این اقدام مسائل خاص خود را به همراه دارد اما راهی منطقی است که باید هر چه زودتر صورت گیرد. این کارشناس اظهار داشت: اگر دامنه نوسان افزایش یابد، حذف «ددد» از دستور خرید، کارآمدتر خواهد بود؛ چرا که بر سرعت معاملات تاثیر منفی نمی‌گذارد. وی تاکید کرد: «معاملات بی‌نام، به‌خصوص در عرضه‌های اولیه موجب تسریع معاملات بود و کارگزاران در این معاملات سریع‌تر اقدام به خرید سهام می‌کردند.
این در حالی است که کارگزاران با استفاده از «ددد» ریسک را به کسانی که دوست داشتند یا نداشتند، منتقل می‌کنند. این کارشناس یادآور شد: کسانی که قدرت تصمیم‌گیری دارند و در قبال خرید و فروش‌ها عقب نمی‌مانند، از حذف «ددد» در مقابل کارگزاران استقبال خواهند کرد.
وی در عین حال حذف معاملات بی‌نام را موجب از بین بردن صف‌های خرید دانست و ادامه داد: وقتی بازار از تشکیل صف‌های خرید منع شود، صف‌های فروش نیز در درازمدت برخواهند گشت. به این ترتیب معاملات بورس تهران روان‌تر خواهد شد،چراکه کسانی که صف‌های خرید اول معاملات را می‌گذارند، در پی خرید همان سهام در صف‌های فروش با سه درصد منفی هستند تا به اصطلاح از آربیتاژ کردن به سود برسند.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: این پیشنهاد در جلسه مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری با مدیرعامل شرکت بورس نیز برای شفافیت معاملات بورس تهران مطرح شده است.
حذف «ددد» ضروری نیست
اکبر زرگانی‌نژاد یکی از کارگزاران فعال بازار سهام درخصوص حذف معاملات «ددد» در بازار اظهار داشت: تخصیص گروهی در یک معامله و در یک نوبت به راحتی می‌تواند خریداران بسیاری را از داشتن سهام در قیمت مناسب بهره‌مند کند.بنابراین با صرفه‌جویی در زمان خرید بار سیستم معاملات را تا اندازه قابل توجهی کاهش می‌دهد. وی افزود: از سوی دیگر با کمتر شدن فشار در جریان معاملات، پویایی معاملات افزایش می‌یابد.زرگانی‌نژاد خاطرنشان کرد: اگر عرضه و تقاضا در بازار ما از تعادل مناسب برخوردار بود، حذف معاملات «ددد» مشکلی را ایجاد نمی‌کرد، اما در شرایط کنونی بازار، حذف این معاملات ضرورتی ندارد.وی به صرفه‌جویی در زمان و ورود یک اطلاعات به جای ورود اطلاعات چندین مشتری اشاره کرد و گفت: تغییر در درخواست خرید فقط برای یک مورد خواهد بود و از ساعت یک بعدازظهر تا ساعت ۱۸، این امکان را دارند که سهام خریداری شده را به سهامداران تخصیص دهند.
تسریع در معاملات با «ددد»
محمدرضا رهبر، از دیگر کارگزاران این بازار نیز به سرعت در درخواست خرید برای عده زیادی از مشتریان از طریق معاملات «ددد»اشاره کرد و گفت: یکی از مزایای این معاملات به عنوان یکی از ابزارهایی که در اختیار کارگزاران است، پذیرش درخواست‌های متعدد گروهی مشتریان برای یک سهم در قالب یک درخواست است.وی افزود: اگر قرار باشد که با همین سیستم فعلی معاملات «ددد» حذف شود، بالطبع زمان معاملات در یک روز کاری برای نوبت‌گیری خرید مشتریان و خیلی از درخواست‌ها پاسخ‌گو نیست.
رهبر دیگر مزایای این معاملات را برشمرد و تصریح کرد: صرفه‌جویی در زمان، تسهیل داد و ستد سهام و افزایش حجم معاملات و تخصیص عادلانه سهام میان تقاضاهای داده شده از سوی مشتریان از حسن‌های معاملات «ددد» خرید است و این در حالی است که چندی پیش پیشنهاد معاملات «ددد» فروش نیز از سوی فعالان بازار هم داده شده است. وی افزود:این نوع معاملات حجم داد و ستد سهام را در یک روز کاری افزایش می‌دهد به طوری که ویژگی‌های این معاملات بر کسی پوشیده نیست.
رهبر گفت: بهتر است تا زمانی که سیستم جایگزین برای معاملات گروهی «ددد» یا «بی‌نام» تعریف نشده است، به شکل موازی این معاملات انجام پذیرد.
فراهم کردن پیش‌شرط‌ها قبل از عملیاتی شدن
در همین رابطه «شاهین چراغی»، رییس هیات‌مدیره کارگزاری مهرآفرین معتقد است: فلسفه استفاده از سیستم معاملات «ددد» به سرعت بالای این سیستم برمی‌گردد، چرا که در مواقعی که معاملات به صورت بلوک عرضه اولیه است به دلیل پایین بودن حجم بلوک‌ها که در نهایت تا ۵۰هزار سهم است، نمی‌توان دستورهای خرید را به سرعت وارد کرد.وی سابقه تصمیم برای حذف معاملات «ددد» را مربوط به زمان دبیر کل قبلی مربوط دانست و گفت: در آن زمان هم زمزمه‌ها برای حذف این معاملات مطرح بود ولی به دلیل پایین آمدن حجم و سرعت معاملات اقدام جدی در این خصوص صورت نگرفت.وی ادامه داد: باید قبل از پیاده‌سازی این سیستم، پیش‌زمینه‌هایی را چون افزایش ساعت معاملات، افزایش حجم بلوک‌ها و... را ایجاد کنیم تا اثر مثبت این تصمیم از بین نرود.
چرا با کارگزاران مشورت نمی‌کنید؟
«چراغی» مشورت تصمیم‌گیران بورس با کارگزاران را ضروری دانست و گفت: برای بهتر اجرا شدن این برنامه بسیار لازم به نظر می‌رسد که با کارگزاران قدیمی و فعال بازار سرمایه مشورت کنند تا ابعاد این برنامه بهتر و دقیق‌تر روشن شود.وی تصریح کرد: متاسفانه بسیاری از کسانی که برای بازار سرمایه تصمیم‌گیری می‌کنند از نزدیک در جریان تحولات و مسائل مرتبط نیستند.کارگزارانی که همواره استرس و نگرانی‌های فراوانی را متحمل می‌شوند، چنانچه قرار به حذف معاملات «ددد» باشد، نمی‌توانند هم خود را با این تغییر هماهنگ کنند و هم مشتریان خود را راضی نگه دارند.
حذف «ددد» اهمیت زیادی ندارد
در میان کارگزاران بازار سهام «سعید علیشاهی» یکی از کارگزاران با سابقه بورس در این باره به خبرنگار ما گفت: حذف این معاملات اهمیت زیادی ندارد. شکل انجام معامله است که به جای درج یک دستور خرید به صورت جمعی، پس از حذف دستورهای خرید به صورت تک‌تک درج می‌شود.وی افزود: مزایای حذف این معاملات بیشتر از معایب آن است و از نظر زمانی هم هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود.
«وقت» بسیار است
علیشاهی گفت: حذف معاملات «ددد» و اجرای عادی دستور خرید به صورت تک‌تک نه تنها وقت‌گیر نیست، بلکه برعکس به پیشرفت کار سرعت می‌بخشد، چراکه زمانی را که کارگزار بعد از معاملات صرف تخصیص سهام به مشتریان می‌کند، دیگر حذف نمی‌شود و از این رو تمامی مراحل کار در زمان مناسب خود اجرا می‌شود.
وی با اشاره به این مطلب که حرف دکتر رحمانی در این باره، ایده خوبی است، یادآور شد: زمان معاملات روزانه بورس مناسب است و آن‌هایی که می‌گویند در زمان صرفه‌جویی می‌شود، به عقیده من در این بازار وقت هم اضافه می‌آید.
ارسال نظر