بازار؛ آماده‌باش!
یارانه‌ها ابدی نیست
پس از ارائه جزئیات این طرح از سوی رییس‌جمهوری، کارشناسان بورس نسبت به آثار اجرای این طرح در بازار سهام کشور دیدگاه‌های متفاوتی دارند.
به گزارش خبرنگار ما، بسیاری از آنها بر این عقیده‌اند که رویکرد تعدیلی دولت نسبت به تغییر پرداخت‌های انتقالی دولت می‌تواند آثار متفاوتی روی قیمت کالاها و خدمات به ویژه محصولات ناشران بازار سرمایه داشته باشد.
کارشناسان بورس بر این باورند که بدون شک بعد تغییر در شیوه پرداخت یارانه‌ها از سمت تولید‌کننده به مصرف‌کننده، تغییرات فزاینده‌ای روی سطح قیمت‌ها به وجود خواهد آمد. به ویژه هدفمند کردن یارانه به معنی حذف تدریجی کلیه امتیازات و حمایت‌های دولتی از شرکت‌ها بوده و هزینه‌های آنها را افزایش خواهد داد و رشد هزینه‌ها به همراه اصلاح قیمت محصول به معنی افزایش هزینه‌ها، درآمدها و سود خالص بنگاه‌ها است. (جنب پل امروز را بخوانید)
با این حال، واقعی شدن قیمت‌ها، به دنبال حذف حمایت‌ها و امتیازات دولتی، سبب خواهد شد که میزان توان اقتصادی و قدرت رقابت بنگاه‌ها در سایر بازارهای خارجی بازنمایی شود.
به نظر برخی از تحلیل‌گران بورس تهران، طرح هدفمند کردن به طور مستقیم بر روی سودآوری شرکت‌هایی که از یارانه‌ها و خدمات دولت با قیمت دولتی استفاده می‌کنند، شرایط جدیدی را در برابر آنها می‌گشاید.
اجبار یا انتخاب؟
در همین رابطه دکتر «علی‌اصغر بیگدلی» هدفمند کردن یارانه‌ها را گام مثبتی در جهت تخصیص بهینه منابع حاصل از درآمدهای نفتی در کشور ارزیابی کرد و گفت: واقعیت این است که این طرح از ادوار گذشته در محافل اقتصادی و تصمیم‌گیری مطرح بود اما تبعات ناشی از اجرای آن مسوولیت‌هایی را متوجه دولت به عنوان یک نهاد در کشور می‌کند که هر دولتی حاضر نبوده مسوولیت و ریسک آن را بپذیرد. حال دولت نهم به‌رغم اینکه به نظر می‌رسد زمانی برای اجرای این طرح دیر شده است و بیشتر یک گزینه اجباری است تا یک گزینه انتخابی، این ایده اقتصادی را عملیاتی کند.وی افزود: «هدفمند کردن یارانه‌ها بدون شک سیاستی است که علایم یا سیگنال‌های جدیدی به بازار برای تغییر قیمت‌ها صادر می‌کند و دولت باید حداقل از آثار قیمتی آن بکاهد.»وی ادامه داد: زمانی که یارانه‌ها به طور مستقیم یا غیرمستقیم یا نقدی اما به طور هدفمند توزیع می‌شود در واقع دستگاه‌های اجرایی منابع را در مسیری مشخص تخصیص داده و ریخت‌وپاش مالی به حداقل می‌رسد. از این رو دستگاه‌ها می‌توانند به وظایف و ماموریت‌های اصلی خودشان یعنی اعمال سیاست‌گذاری و پرهیز از تصدی‌گری و امور اجرایی بپردازند.
وی در ادامه به برنامه دولت برای اجرای سریع اصل 44 اشاره کرد و افزود: مقاومت درون دستگاهی مدیران نباید منجر به ایجاد موانع بزرگ بر سر واگذاری شرکت‌ها شود. به عنوان نمونه سهام شرکت مخابرات باید هرچه سریع‌تر با ایجاد شفافیت مالی عرضه شود و این سیاست دولت نیز مورد توجه تمام کارشناسان است. واگذاری چند ماه اخیر اعتماد را به بورس بازگردانده است.
رامیار شیوری، کارشناس بازار سرمایه درباره طرح تحول اقتصادی رییس‌جمهور گفت: موارد مطرح شده بیشتر، خواسته‌های رییس‌جمهور از کل سیستم اقتصادی است و نمی‌توان از آن به عنوان طرحی یاد کرد که می‌تواند راهکار عملی برای حل مشکلات باشد و باید دید مسائلی که مطرح شده تا چه اندازه رفع خواهد شد.
وی افزود: دولت تصمیم دارد اقدامات عملی برای رفع مشکلات اقتصادی انجام دهد اما تاکنون راهکار روشنی ارائه نشده است. شیوری درباره اصلاح نظام بانکی گفت: هنگامی که نرخ بهره کاهش یابد، نرخ سپرده‌ها نیز کاهش می‌یابد و بانک‌ها برای ارائه تسهیلات در تنگنا قرار می‌گیرند و شرکت‌ها نیز قادر نخواهند بود تسهیلاتی دریافت کنند.
وی با اشاره به اصلاح نظام مالیاتی و تاثیر آن بر بازار سرمایه گفت: شرکت‌های بورسی جزو معدود شرکت‌هایی هستند که مالیات شفافی می‌پردازند، زیرا بر عملکرد آنها نظارت می‌شود، بنابراین در صورت اصلاح این نظام تاثیر چندانی بر شرکت‌های بورسی نخواهد داشت.
شیوری ادامه داد: سرمایه‌گذاری و گسترش بازار سرمایه در کشور ما با ایرادات اساسی همراه است و باید دید کلان نسبت به ماهیت سرمایه‌گذاری تغییر کند. وی افزود: نگرش به سرمایه‌گذاری در کشور ما یک نگرش سفته‌بازانه است که در تمام سطوح مدیریتی وجود دارد. به عنوان مثال مسوولان سازمان خصوصی‌سازی که باید روند بلندمدت را طراحی کنند، از رشد قیمت 6 ماهه سهام واگذار شده صحبت می‌کنند یا هنگامی که افت قیمت‌ها وجود دارد، مسوولان بورس، همه را تشویق به خرید سهام می‌کنند. این کارشناس بازار درباره هدفمند شدن یارانه‌ها گفت: مشخص نیست که یارانه‌ها چگونه باید هدفمند شود؛ آیا قشرهای نیازمند از یارانه‌ها استفاده خواهند کرد یا یارانه‌ها به صنعت یا صنایع خاصی تعلق خواهد گرفت و تا زمانی که مشخص نشود نمی‌توان از تاثیر آن سخن گفت. همچنین در این رابطه شاهین شایان‌آرانی هدفمند کردن یارانه‌ها را حرکت خوبی دانست و گفت: یارانه کردن به حوزه‌های مختلف تبعات منفی دارد زیرا یارانه یک نیاز خاص است که در زمان مشخصی توزیع می‌شود و نباید به صورت مادام‌العمر توزیع شود. وی ادامه داد: با حذف یارانه شاید یک شوک به اقتصاد وارد شود، ولی باعث حرکت و رسیدن به
استانداردهای بین‌المللی است.دکتر آرانی درباره کاهش تصدی‌گری دولت اظهار داشت: کاهش تصدی‌گری دولت به معنای کاهش نفوذ دولت در تصمیم‌گیری‌ها است، ولی در‌حال‌حاضر در همه شرکت‌ها، سهامداران عمده آن شرکت‌ها شبه‌دولتی هستند و به نوعی از پیکره دولت هستند.
در این باره «حسین خزلی خرازی» گفت: هدفمند کردن این یارانه‌ها در ۶ سال گذشته به تصویب رسید و در سند چشم‌انداز و برنامه چهارم به آن اشاره شد. با روی کار آمدن دولت نهم و مجلس هفتم از این پتانسیل قوی استفاده نشد و در سال پایانی دولت به این امر توجه ویژه شد و در دستور کار قرار گرفت. وی ادامه داد: با هدفمند کردن یارانه‌ها احتمال تاثیر منفی بر روی سوددهی برخی شرکت‌ها که از رانت انرژی ارزان قیمت استفاده می‌کردند وجود دارد و باید دید که این حذف یارانه‌ها چه تاثیری در حاشیه سود شرکت‌ها دارد.
خرازی کاهش تصدی‌گری در دولت نهم را آن چنان محسوس ندانست و اظهار داشت: با واگذاری صورت گرفته، در واقع تصدی‌گری دولت کاهش نیافته و با خرید سهام توسط صندوق‌ها و بانک‌ها خصوصی‌سازی به معنای واقعی صورت نگرفته است، زیرا با تغییر دولت تمام مدیران این بخش‌ها نیز تغییر می‌کنند، اما اولین گام برای خصوصی‌سازی برداشته شده و آن جدا شدن شرکت از بدنه اصلی دولت و در جریان قرار گرفتن شرکت‌ها برای واگذاری به بخش‌خصوصی است.
ارسال نظر