پاسخ «بورس» به «خصوصی‌سازی» روی تلکس خبری
گروه بورس - سرانجام پس از بارها انتقاد مدیران سازمان خصوصی‌سازی نسبت به رفتار عمومی فعالان بازار سهام، دیروز یک عضو شورای عالی بورس به انتقادهای مطرح شده از سوی سازمان خصوصی‌سازی پاسخ داد.

به نوشته خبرنگار ما، شماری از مدیران سازمان خصوصی‌سازی از سال گذشته به ویژه در مقاطعی که عرضه سهام واحدهای دولتی با کندی کشش در بازار روبه‌رو می‌شود (نظیر مپنا، بلوک‌‌های فولاد مبارکه و در مورد اخیر کشتیرانی) انتقادهایی نسبت به رفتار بازار سهام مطرح می‌کنند. در تازه‌ترین اظهارنظر، مدیرعامل سازمان خصوصی‌سازی برخی از کارگزاران را برای چندمین مرتبه به «ارزان‌خری» سهام متهم کرد و بدون اشاره به مصادیق، از برخی از تلاش‌ها برای بازگشت عرضه‌ها به سال‌های 70 سخن گفت.
با وجود تمام کاستی‌هایی که نسبت به مدیریت و آثار نامطلوب عرضه‌های بزرگ سازمان خصوصی بر بازار سهام وجود داشته، اما تاکنون هیچ‌گاه به طور رسمی (به‌‌رغم وجود گله‌های غیر رسمی و رسانه‌ای نشده) سازمان بورس و شرکت بورس، پاسخ جدی به نحوه تصمیمات، عملکرد و اظهارات برخی از مدیران سازمان خصوصی نداده‌اند، تا اینکه دیروز یک عضو شورای عالی بورس تهران، ضمن انتقاد شدید نسبت به برخی از عملکردهای سازمان خصوصی‌سازی، نسبت به اظهارنظر اخیر رییس سازمان خصوصی‌سازی پاسخ گفت.
این عضو شورای عالی بورس می‌گوید: مشکلاتی که در فرآیند عرضه‌های مختلف سازمان خصوصی‌سازی در سال گذشته وجود داشت، باعث شد تا بازار از تصمیمات مدیران این سازمان یا سایر ارگان‌های مرتبط با حوزه واگذاری سهام شرکت‌های دولتی متاثر شود و کلیه بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین لازم است تا در جهت کاهش این مشکلات و محدودیت‌ها و کمک به تسریع اجرای اصل 44 و واگذاری‌ها حرکت کنیم.
محمدرضا پور‌ابراهیمی افزود: سازمان خصوصی‌سازی باید به مکانیزمی که در بورس مبنای قیمت‌گذاری قرار گرفته و مصوبه هیات عالی واگذاری است، تن دهد و کشف قیمت براساس عرضه و تقاضا صورت گیرد؛ درحالی که در روز معامله سهام کشتیرانی سازمان خصوصی‌سازی حداقل صد تومان تفاوت قیمت در یک معامله را مدنظر داشت، درحالی که این حرکت اشتباه است. پورابراهیمی در گفت‌و‌گو با «ایسنا» ادامه داد: اگر سازمان خصوصی‌سازی قاعده بازی را قبول ندارد، لازم نیست از طریق بورس اقدام به عرضه سهم کند و ‌می‌تواند از طریق مزایده عرضه را انجام دهد.
عضو شورای بورس ادامه می‌دهد: از طرفی نباید دیگران را متهم کرد که کارگزاران و خریداران قصد داشته با قیمت بسیار پایین، سهم را خریداری کنند و باید قیمت از حدپایین در شرایط بازار به جایگاه مطلوب خود برسد که این حوزه باید اصلاح شود.
عضو شورای عالی بورس یادآور شد: در سال گذشته آیین‌نامه‌ای در مورد حمایت از سرمایه‌گذاران در بورس تنظیم شد که براساس آن کلیه واگذاری‌هایی که در مجموع سازمان خصوصی سازی از طریق دولت صورت می‌گرفت، باید اطلاعات کامل و دقیق را اعلام کرده و براساس آن چارچوبی برای قیمت‌گذاری و عرضه فراهم شود.
پورابراهیمی اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر مشاهده می‌شود بسیاری از شرکت‌هایی که سهام آنها توسط سازمان خصوصی‌سازی واگذار شده و یا تصدی‌گری دولت در آنها کاهش یافته است در بخش‌های مختلف خدمات، تولید و صنایع مختلف با مشکلات عمده‌ای روبه‌رو می‌شوند؛ از جمله اینکه بعد از واگذاری‌ احساس می‌شود که چارچوب ضوابط در خصوص مقررات مرتبط با قراردادها مقداری کمرنگ ‌تر شده و این شرکت‌ها با بحران مرتبط با کسب درآمد از محل عقد قرارداد روبه‌رو می‌شوند؛ زیرا ورودی فعالیت‌های اقتصادی در بخش خدمات شامل قراردادها و چارچوب‌هایی است که معمولا براساس رویکرد دولت در سنوات گذشته به آن می‌پرداختند.
وی مشکل بعدی را این طور بیان کرد: علاوه بر این، در بخش تضمین خوراک شرکت‌های تولیدی با مشکل مواجه هستیم و مهم‌تر از آن قیمت‌هایی است که بابت عرضه محصولات در فرآیند تولید مشخص می‌شود؛ یعنی در صورتی‌که آنها مشمول قیمت‌گذاری‌های بخش دولتی شوند، مجددا مشکلات بورس به شکل خاصی ایجاد می‌شود؛ به بیان دیگر اگر به دنبال این برویم که مواد اولیه را با قیمت رقابتی دریافت کرده و قیمت تولید را با قیمت‌های نظارتی و دستوری خرید کنیم، مشکلاتی به وجود خواهد آمد.
حفظ حقوق سرمایه‌گذاران در دستور کار شورا
وی با اشاره به دستورالعمل شورای بورس تصریح کرد: تاکید ویژه شورا در سال ۸۷ این است که سازمان بورس تمامی ضوابط و مقررات مرتبط با حفظ حقوق سرمایه‌گذاران را در دستور کار خود قرار دهد، زیرا برای موفقیت‌ در اجرای اصل ۴۴ قطعا باید رابطه دو طرفه در این رویکرد دیده شود و این رابطه دو طرفه چیزی نیست، جز نفع دولت در بخش واگذاری و نفع مردم در بخش سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های واگذاری شده که باید مورد توجه قرار گیرد.
عضو شورای عالی بورس اضافه کرد: اگر دولت بخواهد به شکلی عمل کند که خروجی آن به نفع بخش دولتی بوده و در بلند مدت یا حتی در میان مدت انتفاع بخش خصوصی لحاظ نشود، پس از عرضه چند شرکت فعالیت‌های آن متوقف شده و مشکلاتی که در متوقف شدن برخی بلوک‌ها در سال گذشته رخ داد، مجددا تکرار می‌شود.
برخی اقدامات به خصوصی‌سازی ضربه می‌زند
به اعتقاد وی، در حال حاضر برخی مدیران بخش دولتی به صورت غیر مستقیم خود را با حوزه خصوصی سازی که مورد تاکید همه مسوولان نظام است، مواجه کرده و متاسفانه برخی دیگر نمی‌توانند خود را با این حوزه مواجه کنند و در نهایت اقداماتی انجام می‌دهند که به خصوصی سازی در کشور ضربه وارد می‌کند؛ بنابراین شورای بورس همان‌طور که در سال گذشته در برخی از دستورالعمل‌ها ورود پیدا کرد، باید این امر را در اولویت خود قرار دهد؛ زیرا حرکت توسعه اقتصادی در کشور منوط به موفق بودن تصمیمات مرتبط با حوزه اصل 44 قانون اساسی است.
پور ابراهیمی گفت: ابتدا باید در بخش زیر ساخت‌ها فعالیت جدی صورت گیرد که تدوین برنامه استراتژیک اصلی‌ترین اقدام شورا در این زمینه است و در کنار آن نگاه به محدودیت‌ها، مشکلات و نارسایی‌های مرتبط با عملکرد مطلوب واگذاری‌های مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی است که باید در شورا انجام شود.
وی اظهار کرد: خوشبختانه با حضور سرپرست جدید وزارت اقتصاد در اولین عرضه و با پیگیری‌های صورت گرفته نتیجه حاصل و عرضه انجام شد که امیدواریم با نگاه جدید سرپرست اقتصاد و با همفکری‌های صورت گرفته، بخشی از اصلاحات در قالب همین نگاه و رویه‌ای که امروز در دست کار است، پیش رفته و بخش دیگر آن در قالب آیین‌نامه ضابطه‌مند شود.
پور ابراهیمی ابراز امیدواری کرد: سازمان خصوصی سازی از این پس با رویکرد جدید خود در حوزه عرضه‌ها وارد شده و با اقدامات بزرگی که در دستورکار قرار دارد با تدابیر بسیار منطقی و با رویکردی اثرگذار و نگاه مثبت به بازار سرمایه عمل کند.
عدم موفقیت در عرضه
عضو شورای عالی بورس خطاب به مسوولان سازمان خصوصی‌سازی گفت: عدم موفقیت در عرضه نه تنها آن عرضه را با مشکل مواجه می‌کند که بازار سرمایه را نیز تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
همانطور که در مرحله دوم بلوک‌های مس در سال گذشته شاهد بودیم، با تعدیل سهم قیمت را از حد خود خارج و به بالاترین حد رسید و به تصور سازمان خصوصی سازی سهم با بالاترین قیمت و به نحو مطلوبی به فروش رسید در حالیکه چند روز بعد از عرضه قیمت سهم به شکل بسیار خاصی افت کرد و پایین‌ آمد و‌اثرات آن نه تنها بر شرکت مس که کل بازار سرمایه را حداقل برای دو ماه دچار رکود جدی کرد که این اثرات باید مورد توجه مدیران در بخش‌های مختلف قرار گیرد.
رویکرد جدید
عضو شورای عالی بورس از تدوین رویکرد جدید در بازار سرمایه در قالب ضوابط در شورای بورس خبرداد و گفت: بخشی از این مقررات موجود بوده و اجرا می‌شود و برخی دیگر نیز گره‌هایی است که به مرور زمان با آن مواجه می‌شویم که این موارد در قالب دستورالعمل در شورا مورد توجه قرار می‌گیرد، زیرا ممکن است رویکردهای جدیدی به آیین‌نامه‌ای که در سال گذشته تصویب شد، اضافه شده و بندهایی از آن اصلاح شود تا با حرکت به سمت جلو بتوانیم گره‌های حوزه تخصصی را کاهش دهیم.
پور ابراهیمی توجه به زیرساخت‌ها و تدوین مقررات مرتبط با اجرای ۴۴ را از اولویت‌های اصلی شورا دانست و تصریح کرد: در مسیر کار هر کجا احساس شود که گره‌های حرکتی وجود دارد سازمان بورس در قالب پیشنهاد به شورا ارائه کرده و در شورا مورد بررسی قرار می‌گیرد تا بتواند اجرایی شود.
وی خاطرنشان کرد: انتظار داریم در عرضه‌های جدید موسسات تامین سرمایه که فلسفه وجودی راه‌اندازی آنها کمک به فرآیند سازمان خصوصی‌سازی است، به شکل جدی به عرصه کار دعوت شده و نیز خود آنها اقداماتی انجام دهند تا بتوانند خدمات تخصصی خود را ارائه کنند و با گذشت چند ماه از آغاز فعالیت این موسسات امیدواریم فعالیت‌های آنها برای مردم قابل لمس و مشهود باشد و بتوانند در عرضه‌های جدید نقش واسطه را بین سازمان‌ و سرمایه‌گذاران ایفا کنند.
پور ابراهیمی اظهار امیدواری کرد: با اقدامات موثری که در حوزه شورا، سازمان و شرکت بورس صورت می‌گیرد، تحولات گسترده و قابل قبولی طی سال‌های آینده در حوزه‌ بازار سرمایه کشور انجام شود.