تصویر آینده شرکت‌ها به صورت‌های مالی می‌آید

عکس:‌نگار متین‌نیا

گروه بورس- مجید اسکندری: نخستین نشست مطبوعاتی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در سال جدید روز گذشته با ارائه شرح مفصلی از اقدامات «سازمان» در سال گذشته آغاز، با سوالات اندک خبرنگاران ادامه و با پاسخ‌های مختصر «رییس» پایان یافت. ارائه گزارش عملکرد سال گذشته بازار سرمایه، شاید بتواند در شرایط نه چندان مساعد این روزهای بازار به سرمایه‌گذاران قوت قلب بدهد و آنها را برای ماندن در بورس و فرابورس امیدوار سازد و شاید...

گشتی در «نمایشگاه»

رشد ۶۵ درصدی تعداد شرکت‌های حاضر در ششمین نمایشگاه بورس، بانک و بیمه، رشد ۸۰ درصدی فضای نمایشگاهی در مقایسه با سال گذشته و حضور ۱۳ شرکت و نهاد فعال از کشورهای فرانسه، ترکیه، بلاروس، گرجستان، مالزی، افغانستان، پاکستان و عربستان و برپایی چهارمین دوره آموزشی بازار سرمایه اسلامی همزمان با برپایی این نمایشگاه، ویژگی‌های ششمین نمایشگاه بازار سرمایه است که از سوی دکتر علی صالح‌آبادی به آنها اشاره شد.

رییس «سازمان» از رسانه‌ها درخواست کرد به منظور گسترش فرهنگ بازار سرمایه و نیز اعتلای جایگاه بازار سرمایه ایران در جهان، در جهت برگزاری بهینه این نمایشگاه با مسوولان همکاری کنند.

تشکیل بانک سوالات آزمون‌های حرفه‌ای

صالح‌آبادی سپس به قبولی ۲۶ درصدی شرکت‌کنندگان در آزمون‌های حرفه‌ای بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: ۷ هزار نفر ثبت‌نام کردند، ۵۶۴۵ نفر در آزمون‌ حضور داشتند که ۱۴۷۱ نفر آنها قبول شدند در حالی که سال گذشته از ۴ هزار نفر شرکت‌کننده در آزمون‌ها تعداد ۷۱۰ نفر (معادل ۱۸ درصد) قبول شدند. رییس «سازمان» در پاسخ به خبرنگاری که درباره امکان افزایش تعداد آزمون‌ها پرسید، گفت: برگزاری دوبار در سال آزمون‌ها بسیار کم است اما مشکل ما تنوع آزمون‌ها است که به تعداد قابل توجهی سوال نیاز دارد و تا حد امکان نباید سوالات، تکراری باشد و این کار دشواری است.

وی افزود: برای حل این مشکل، باید یک بانک سوال بزرگ با چندین هزار سوال طراحی کنیم و یک نرم‌افزار آزمون نیز بنویسیم که هر فرد در هر زمانی که آماده باشد بتواند از طریق کامپیوتر، در آزمون شرکت کند.

صالح‌آبادی سپس گفت: این بانک سوال تا پایان سال تکمیل خواهد شد اما در سال جاری نمی‌توانیم بیش از دو یا سه آزمون برگزار کنیم.

رشد ۱۵ درصدی ارزش کل بازار

سخنگوی سازمان بورس در ادامه به رشد متغیرهای اصلی بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: ارزش کل بازار در پایان سال ۹۰ بالغ بر ۱۲۸ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان بود که در مقایسه با ابتدای سال از رشدی معادل ۴/۱۵ درصد برخوردار شده بود.

همچنین ارزش معاملات سال ۹۰ با رسیدن به مبلغ ۲۲ هزار و ۵۴۳ میلیارد تومان در مقایسه با سال ماقبل ۴ درصد رشد نشان می‌دهد.

رشد ۴۰ درصدی تعداد دفعات معاملات به دلیل راه‌اندازی معاملات برخط در سال گذشته، نکته دیگری بود که از قول «رییس»: «بیشترین تعداد دفعات معاملات تاریخ بورس» گفته شد. صالح‌آبادی ادامه داد: شاخص کل از رقم ۲۳ هزار و ۲۹۵ واحد به ۲۵ هزار و ۹۰۵ واحد رسید که ۲/۱۱ درصد رشد نشان می‌دهد.

وی همچنین از رشد ۳۶ درصدی ارزش معاملات فرابورس در سال گذشته یاد کرد.

«آتی» پررنگ نمی‌شود

رییس سازمان بورس در ادامه گفتار خود به وضعیت بازار آتی اشاره کرد و گفت: بازار آتی یک بازار کاملا تخصصی است که افراد حرفه‌ای باید وارد آن شوند نه افراد عادی، بنابراین ما تاکنون برنامه‌ای برای پررنگ کردن این بازار نداشتیم.

وی یادآور شد: اگرچه به دلیل نوسانات بازار طلا، بازار آتی کالا در نیمه دوم سال قبل رونق گرفت و به شفاف شدن قیمت‌ها کمک کرد.

صالح‌آبادی در پاسخ به خبرنگار دنیای اقتصاد درخصوص برنامه «سازمان» برای رونق بازار آتی سهام گفت: در این زمینه یکی از اقداماتی که باید انجام شود تقویت زیرساخت IT این بازار است، زیرا در حال حاضر این زیرساخت با نواقصی همراه است و قرار است در کارگروهی که از سال گذشته تشکیل شده، این نواقص تا یکی دو ماه آینده برطرف شود.

وی ادامه داد: جلساتی نیز با شرکت‌های سرمایه‌گذاری برگزار کرده‌ایم که این بازار را بیشتر معرفی کنیم. البته در حال حاضر «صندوق‌ها» تقاضای فعالیت در بازار آتی را دارند. اما «سازمان» به دلایلی با این تقاضا موافق نیست.

انتشار اوراق جدید و ثبت شرکت‌ها در بورس

صالح‌آبادی در ادامه گفتار خود به انتشار ۱۰ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت و اوراق اجاره اشاره و از ثبت ۲۰۱ شرکت و نهاد در سازمان بورس براساس ماده ۹۹ قانون پنجم توسعه یاد کرد.

وی همچنین گفت: سال گذشته مقررات اوراق مرابحه و اوراق قرض‌الحسنه نهایی و ابلاغ شد که امیدواریم در سال جدید درخواست‌هایی برای مجوز این اوراق به ما برسد و ما این اوراق را صادر کنیم.

اشتباه از کدال نیست

رییس «سازمان» با اشاره به فعال شدن تدریجی سیستم بازار اولیه در «کدال» در سال جاری گفت: سال گذشته ۱۱ هزار و ۶۲۳ اطلاعیه توسط کدال منتشر شد البته تلاش شد که برخی از اطلاعیه‌ها به طور مستقیم از سوی خود شرکت‌ها منتشر شود اما در این فرآیند برخی شرکت‌ها از روی سهو، اطلاعاتی را به اشتباه ارسال کردند و موجب شدند که این تصور ایجاد شود که سامانه کدال ایراد دارد اما اشتباه از شرکت بوده است.

وی خاطرنشان کرد: ما از آنجا که می‌خواهیم سرعت اطلاع‌رسانی را بالا ببریم، این موضوع را پذیرفتیم و این رویه را امسال نیز ادامه می‌دهیم اما نباید یادمان برود که مسوولیت اطلاعات ارسال شده با هیات مدیره است نه سازمان.

مقبولیت نصفه و نیمه

صالح‌آبادی سپس به برگزاری ۷۹۶ مجمع با حضور نمایندگان بورس در سال گذشته اشاره کرد و گفت: سال گذشته ۱۷۶ جلسه اطلاع‌رسانی و هماهنگی با شرکت‌ها برگزار شده است.

وی افزود: تعداد گزارش‌های مقبول حسابرسی، ۴۵ درصد گزارش‌ها را شامل می‌شد که این درصد خوبی است. رییس سازمان همچنین از اصلاح دستورالعمل حسابرسان معتمد بورس در سال گذشته و طبقه‌بندی موسسات حسابرسی در سال جدید خبر داد و گفت: به منظور نظارت بیشتر و دقیق‌تر بر حسابرسان، دستورالعمل یادشده اصلاح شده و در طبقه‌بندی موسسات نیز قرار است موسسات بزرگ، شرکت‌های بزرگ و موسسات کوچک، شرکت‌های کوچک را حسابرسی کنند.

افزایش سطح تحلیل با صورت‌های مالی آتی

صالح‌آبادی ابلاغ دستورالعمل صورت‌های مالی آتی نمونه به شرکت‌های بورسی و فرابورسی را از دیگر اقدامات سازمان خواند و توضیح داد: ما باید بتوانیم با ارائه اطلاعات دقیق‌تر و مناسب‌تر به سرمایه‌گذاران، امکان تحلیل اطلاعات در بورس را افزایش دهیم زیرا در حال حاضر، اطلاعات ارائه شده کلی است مانند: فروش، بهای تمام شده و... اما ریز این اقلام توضیح داده نمی‌شود در صورتی که برای تحلیل بهتر باید ریز اقلام در اختیار سرمایه‌گذاران باشد. وی اظهار امیدواری کرد: این یک کار تدریجی است که به مرور زمان و تا پایان سال در شرکت‌ها عملیاتی خواهد شد.

معاملات ضربدری ممنوع

رییس «سازمان» در ادامه از ابلاغ دستورالعمل معاملات با اشخاص وابسته برای اولین بار در بازار سرمایه کشور خبر داد و گفت: شرکت‌های بسیاری دارای سهامدار عمده هستند و ممکن است فردی که در یک شرکت سهامدار است در شرکت دیگر هم سهامدار باشد اما نباید این دو شرکت معاملات غیرمنصفانه با یکدیگر داشته باشند که این دستورالعمل امسال اجرا می‌شود.

وی افزود: اگر سهامداری که بیش از ۵ درصد سهام شرکتی را دارد نسبت به معاملات فی‌مابین اعتراض داشته باشد به سازمان بورس اعلام می‌کند و سازمان بورس با هزینه این فرد، حسابرسی ویژه انجام می‌دهد و نتیجه را به مجمع اعلام می‌کند. صالح‌آبادی همچنین از ابلاغ دستورالعمل کنترل‌های داخلی در شرکت‌ها و دستورالعمل‌ روابط سرمایه‌گذاران به منظور پاسخگویی بهتر و بیشتر شرکت‌ها به سهامداران خبر داد.

بازپرسی ۷ پرونده بورسی

رییس «سازمان» سپس به اقدامات حقوقی انجام شده در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: سال گذشته کمیته تخلفات ۱۲۴ جلسه برگزار کرد که طی آن ۱۳۶ رای صادر شد که در نشریه داخلی «سازمان» بدون ذکر نام درباره آنها اطلاع‌رسانی شده است. همچنین در هیات داوری ۱۳۰ جلسه برای ۷۴ پرونده برگزار شد که در جریان آن، ۴۷ رای صادر شد و جرائم پیگیری شده در مراجع قضایی نیز شامل ۷ پرونده در بازپرسی دادگاه است.

وی تاکید کرد: امسال طبق آیین‌نامه مصوب هیات وزیران، جرائم نقدی تا ۱۰۰ میلیون تومان از متخلفان دریافت خواهد شد.

سالی برای تصویب دستورالعمل‌ها

صالح‌آبادی در ادامه نشست یادشده به مهم‌ترین دستورالعمل‌های مصوب هیات مدیره «سازمان» اشاره کرد و گفت: دستورالعمل اختیار معامله سهام، ضوابط گزارشگری اوراق اجاره، دستورالعمل اوراق قرض‌الحسنه، دستورالعمل اوراق مرابحه، دستورالعمل معاملات سلف، دستورالعمل معاملات اشخاص وابسته، دستورالعمل شناسایی و ثبت نهادهای مالی فعال، دستورالعمل کفایت سرمایه نهادهای مالی، ۶ دستورالعمل مربوط به حوزه پولشویی، دستورالعمل تایید صلاحیت حرفه‌ای مدیران نهادهای مالی، دستورالعمل بازار پایه فرابورس، دستورالعمل ایجاد کد تجمیعی معاملات عمده در فرابورس، دستورالعمل ثبت، نگهداری و گزارش‌دهی اسناد، مدارک و اطلاعات توسط اشخاص تحت نظارت، مهم‌ترین دستورالعمل‌ها در حوزه‌های یادشده بود.

صالح‌آبادی در ادامه به پاسخگویی به سوالات رسانه‌ها پرداخت و درخصوص نمادهای متوقف گفت: توقف برخی نمادها، سنواتی است اما با توجه به وجود بازار پایه و فرابورس، اگر شرکتی نتواند در بورس بماند به این دو بازار منتقل خواهد شد که این برنامه امسال اجرا می‌شود.

رییس سازمان درباره تکلیف تسویه حساب اعتباری کارگزاران گفت: به این منظور دستورالعملی تنظیم شد که در مراحل نهایی است و نرم‌افزار آن نیز تدارک دیده شده است که مشتریانی که از کارگزار اعتبار می‌گیرند، سهامشان نزد کارگزار بلوکه شده و نمی‌توانند آن را بفروشند.

صالح‌آبادی درباره برگزار نشدن مجمع پست بانک گفت: مسوولیت هر شرکت با هیات مدیره آن است و اگر هیات مدیره به وظیفه قانونی خود عمل نکرد بازرس درخواست برگزاری مجمع می‌کند و در غیر این صورت، دادگاه صالحه درخواست برگزاری مجمع را خواهد کرد.

پذیره‌نویسی بانک خاورمیانه در سایه استعلام

صالح‌آبادی در پاسخ به سوال خبرنگار دنیای اقتصاد درباره تعیین تکلیف سهامداران بانک‌های لغو مجوز شده گفت: پذیره‌نویسی این بانک‌ها براساس صدور مجوز از سوی بانک مرکزی، صورت گرفته اما ما برای تعیین تکلیف سهامداران آنها با بانک مرکزی جلساتی را برگزار می‌کنیم.

وی درباره پذیره‌نویسی بانک خاورمیانه گفت: نامه موافقت اصولی بانک مرکزی با این بانک به سازمان بورس ارسال شده و ما استعلام‌های لازم را انجام دادیم و امیدواریم این بانک به مشکلات بانک‌های دیگر دچار نشود. رییس سازمان خاطرنشان کرد: ما در زمینه شفافیت بانک‌ها، حساسیت داریم اما زمانی که بانک مرکزی، مجوز صادر می‌کند ما نیز باید امکان پذیره‌نویسی آن بانک را فراهم کنیم.

تعداد کارگزاران کافی است

صالح‌آبادی در پاسخ به سوال دنیای اقتصاد درباره صدور مجوز جدید کارگزاری به دلیل ایجاد بازار سیاه معاملات مجوز کارگزاری گفت: چند سال پیش مجوز چند کارگزار کالایی، صادر شد که فعال شدند و از سوی دیگر به کارگزاران بورس اوراق بهادار نیز اجازه ورود به بورس کالا داده شد و تعداد کارگزاران در حال حاضر ۱۰۸ شرکت است که برخی در اوراق بهادار، برخی در کالا و گروهی در هر دو بازار فعالیت می‌کنند و با توجه به حجم معاملات، تعداد آنها کافی است زیرا باید برای آنها نیز صرفه اقتصادی داشته باشد تا به دلیل کمبود درآمد در این حوزه مرتکب تخلف نشوند.

وی درباره «آتی ارز» گفت: این ابزار فعلا منتفی است و در حال حاضر معامله گواهی ارزی به صورت نقدی در بورس اوراق بهادار مطرح است که مقررات آن آماده و در شورای بورس نهایی شده و در صورت موافقت بانک مرکزی، فعال خواهد شد.