«دنیای اقتصاد» آخرین وضعیت صنعت خاکستری بورس تهران را بررسی می‌کند
دلایل بی‌مهری سرمایه‌گذاران به سهام سیمان
این در حالی است که براساس آمارها، در نیمه نخست امسال تولید، فروش و صادرات سیمان کشور با ۴/۹ درصد افزایش همراه بود و شرکت‌های سیمانی در همین مدت موفق شدند با همراهی اتحادیه انجمن صنفی سیمان برای محصولات داخلی خود افزایش قیمت حدود ۱۴ درصدی بگیرند.
با وجود این موفقیت‌ها، برخی کارشناسان معتقدند که هنوز نیز حرکت چرخ این صنعت به آزادسازی قیمت سیمان و انعطاف بیشتر دولت در این زمینه نیازمند است و از آنجا که این شرکت‌ها از یارانه صنعتی بی‌بهره مانده‌اند، ناگزیرند برای افزایش قیمت فروش داخلی سیمان تلاش کنند که این امر در حال پیگیری است.
در حال حاضر هفت هلدینگ سیمانی در کشور فعال هستند که دو هلدینگ سیمان فارس و خوزستان و سیمان تامین بیشترین سهم را در تولید ، فروش و صادرات سیمان دارا هستند.
پس از آن، تولیدکنندگان بخش خصوصی، هلدینگ بنیاد مستضعفان (سیمان تهران)، هلدینگ غدیر، هلدینگ بانک ملی (میدکو) و هلدینگ اسپندار به ترتیب بیشترین سهم را از فعالیت در بازار سیمان به خود اختصاص داده‌اند.
در گزارش پیش‌رو، علاوه بر مطرح کردن چالش‌های این صنعت به علت عدم توجه بازار سرمایه به سهام سیمان پرداخته شده است.
آخرین تصویر دقیق از اوضاع سیمانی‌ها
منتظری، مدیرعامل هلدینگ سیمان فارس و خوزستان و سیمان تامین به خبرنگار ما گفت: افزایش تولید و فروش طی هفت ماه اول امسال با رشد چشمگیری همراه بوده است.
وی با اشاره به اینکه امسال تولید 70 میلیون تن سیمان هدفگذاری شده است، گفت: سال گذشته نیز تولید سیمان با 17 درصد افزایش، بالغ بر 5/61 میلیون تن بوده است.
به گفته وی، تا سال ۹۳ ظرفیت نصب تولید به ۹۲ میلیون تن خواهد رسید که بر این اساس، ایران پس از چین و هندوستان به عنوان سومین تولیدکننده سیمان در جهان به شمار می‌رود.
او با اشاره به اینکه طی سال آینده تعدادی از کارخانه‌های در حال ساخت به بهره‌برداری خواهد رسید، گفت: به دنبال این امر تولید سیمان در سال 91 به حدود 75 میلیون تن در سال خواهد رسید.
مدیرعامل دو هلدینگ سیمانی در ادامه افزود: مصرف سیمان نیمه اول سال جاری نسبت به سال گذشته از رشد ۱۴ درصدی برخوردار بوده که این روند رشد تا مهرماه نیز ادامه داشته، ولی از آبان‌ماه به دلایل متعددی از جمله شرایط جوی، رکود پروژه‌های عمرانی و ورود پروژه‌های مسکن مهر به مرحله نازک کاری با کاهش مواجه بوده است.
منتظری در ادامه با اشاره به اینکه صادرات سیمان و کلینکر طی هشت ماه ابتدای سال هفت میلیون تن بوده است گفت: عراق، افغانستان، ترکمنستان و تاجیکستان از جمله کشورهایی هستند که صادرات به آنجا انجام می شود.
وی وجود رقبا مثل ترکیه ، چین و ... و همچنین وجود واسطه‌ها در صادرات سیمان ایران را از جمله موانع صادراتی برشمرد.
منتظری با اشاره به رقابت بین شرکت‌های داخلی در صادرات سیمان گفت: قیمت سیمان صادراتی بسته به نوع سیمان در مبادی مرزی مخلتف تفاوت دارد و سیمان بهبهان در حال حاضر بیشترین قیمت صادراتی را در بین شرکت‌های صادرکننده دارا است.
او درباره تبدیل درآمدهای ارزی صادرکنندگان سیمانی گفت: قیمت مبنا در این خصوص نرخ رسمی بانک مرکزی است.
چالش‌های صنعت خاکستری کدامند؟
وی یکی از بزرگ‌ترین مشکلات صنعت سیمان را حمل ونقل دانست و گفت: قیمت حمل هر تن سیمان در کیلومتر حداقل
600 ریال است که با در نظر گرفتن طول و نوع راه این رقم قابل افزایش است.
وی در ادامه با اشاره به افزایش نرخ انرژی به عنوان یکی دیگر از مشکلات صنعت سیمان گفت: گرچه افزایش نرخ ۵/۱۴ درصد اخیر سیمان هزینه‌های مستقیم تاثیرپذیر از هدفمندی را پوشش داده اما هنوز این صنعت با مشکلات زیادی مواجه است به ویژه شرکت‌های مازوت سوز که اغلب زیان‌ده شده‌اند.
او سهم انرژی در تولید هر تن سیمان را تا قبل از طرح هدفمند کردن یارانه‌ها 4 هزار تومان (برق و سوخت) اعلام کرد و گفت بعد از هدفمندی این رقم حداقل به 12 هزار تومان برای گازسوزها و 20 هزار تومان برای
مازوت سوزها رسیده است که در مورد شرکت‌های مازوت‌سوز پس از پرداخت سوبسید از سوی دولت این رقم به ۱۶ تا ۱۷ هزار تومان کاهش یافته است.
به گفته وی، 10 الی 12 کارخانه مازوت سوز در صنعت سیمان وجود دارد که به رغم کمک دولت در قالب سوبسید 50 تومان به ازای هر لیتر مازوت و همچنین همیاری 50 تومانی کارخانه‌های گاز سوز به آنها هنوز هم این شرکت‌ها با مشکل مواجه هستند.
منتظری در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر احداث کارخانه سیمان هیچ گونه توجیه اقتصادی ندارد گفت: با اینکه بازار سیمان هنوز به طور کامل اشباع نشده و همچنان نیاز به تولید سیمان وجود دارد، اما در بلند مدت به دلایلی همچون توسعه یافتگی کشور که منجر به کاهش سرانه مصرف می‌شود، تولید سیمان کارخانه‌های در دست احداث، امکان ارتقای کارخانه‌های فعلی، افزایش بهره‌وری، ضرورتی برای احداث کارخانه جدید ندارد.
چرا سهام سیمانی طرفدار ندارد؟
این مدیر ارشد صنعت کشور، ارزش جایگزینی یک واحد یک میلیون تنی سیمان را ۱۷۰ میلیارد تومان (قبل از تغییرات نرخ ارز در هفته‌های اخیر) ذکر کرد و گفت: به این رقم هزینه‌های تامین مالی را نیز باید اضافه کرد و با در نظر گرفتن این ارقام در حال حاضر سهام سیمان در بورس تهران نصف ارزش جایگزینی خود معامله می شود.
وی یکی از دلایل این امر را عدم انجام معاملات عمده در این صنعت دانست و گفت: ارزش فعلی سیمان در بازار بر اساس ارزش خرده‌فروشی سهام است که در واقع ارزش قابل اتکایی نیست.
منتظری علت عدم توجه سهامداران و سرمایه‌گذاران به سهام سیمانی را پایین بودن سهام شناور شرکت‌های سیمانی و حضور چند هلدینگ به عنوان سهامدار عمده سیمانی‌ها دانست.
وی تصریح کرد: شرکت‌های سیمانی بیشتر متوجه تولید و فروش سیمان هستند و توجه چندانی به معاملات بازار سهام ندارند. در حالی که اگر هلدینگ‌ها در حمایت از سهام سیمانی فعال شوند قیمت سهام و P/E سیمانی‌ها افزایش خواهد یافت.
وی سرمایه‌گذاری در صنعت سیمان را بسیار امن و کم‌ریسک دانست و گفت: سیمانی‌ها به طور میانگین همه ساله حدود ۲۵ درصد سود تقسیم کرده‌اند و در میان مدت، سهام آنها با در نظر گرفتن رشد جمعیت از شرایط بهتر سودآوری نیز برخوردار خواهد شد.
اتکا به نرخ ارز رسمی در صادرات
سیدصالحی، مدیر مالی سیمان داراب تولید سیمان کشور را در حال حاضر ۱۰ میلیون تن بالاتر از تقاضا ذکر کرد که این اضافه تولید صادر می‌شود.وی درباره وضعیت داخلی مصرف سیمان به خبرنگار ما گفت: در برخی از استان‌ها نظیر استان فارس، اصفهان، خراسان و... عرضه بیشتر از تقاضاست و در برخی دیگر همانند استان‌های غربی و شرقی شرایط معکوس است، بر همین اساس مازاد سیمان تولیدی به استان‌هایی که تقاضای بیشتری دارند ارسال می‌شود.مدیر مالی سیمان داراب با اشاره به اینکه به طور سنتی در نیمه دوم سال به دلیل وضعیت آب و هوا با کاهش تقاضا مواجه می‌شویم، گفت: در فصل سرما شاهد افت ۱۰ درصدی تقاضا هستیم.سید صالحی در ادامه با اشاره به وضعیت صادرات سیمان ایران افزود: بیشترین صادرات سیمان کشور به عراق صورت می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه بانک‌های عراق سیستم گشایش اعتبار (LC) ندارند، اضافه کرد: صادرات ایران به عراق به صورت سیستماتیک صورت نمی‌گیرد.
مدیر مالی سیمان داراب عدم وجود سیاست هماهنگ و منظم درباره صادرات سیمان به عراق از سوی شرکت‌ها را از مشکلات فعلی در مسیر صادرات به این کشور دانسته و افزود: در حال حاضر، هر شرکت و کارخانه‌ای با نرخ‌های مصوب خود این صادرات را انجام می‌دهد و نرخ مشخصی برای آن وجود ندارد.
سید صالحی افزود: میزان نزدیکی کارخانجات سیمان به مرزها، مشکلات حمل‌ونقل، وضعیت تولید و همچنین میزان عرضه و تقاضا در منطقه‌ای که کارخانه در آن مستقر است تعیین‌کننده قیمت سیمان صادراتی کارخانه‌ها شده است.به طور مثال در بازارچه مرزی جنوب مانند شلمچه و چزابه قیمت سیمان تیپ 5 در حدود 80 تا 83 دلار است که همین کالا برای سیمان داراب 30 هزار تومان هزینه حمل به ازای هر تن به همراه دارد.
به گفته وی، این امر باعث شده تا کشورهایی همانند ترکیه و پاکستان بتوانند به‌رغم کیفیت پایین‌تر محصولات خود را با قیمت بالاتری به عراق صادر کنند.به گفته سیدصالحی در غرب کشور مثل بازارچه محلی مهران نیز صادرات سیمان دو شرکت غرب و هگمتان مقرون به صرفه‌تر از دیگر سیمانی‌هاست.
سیدصالحی در پاسخ به این سوال که چرا درآمدهای ارزی صادرکنندگان سیمان با نرخ‌های رسمی به ریال تبدیل می‌شود، گفت: صادرات سیمان به صورت پیله‌وری انجام می‌شود و از مبادی رسمی صورت نمی‌گیرد. بانک‌ها نیز ارز را با نرخ دولتی تبدیل می‌کنند و نه با نرخ بازار آزاد.
سیمانی‌ها دو برابر قیمت فعلی می‌ارزند!
سیدصالحی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی معتقدند احداث کارخانه سیمان در حال حاضر هیچ‌گونه توجیه اقتصادی ندارد گفت: نیاز منطقه خاورمیانه به سیمان، این فرضیه را رد می‌کند؛ البته به شرط آنکه پروژه‌های عمرانی در داخل کشور فعال شود و همچنین نرخ رشد اقتصادی که یکی از اهداف برنامه پنجم است به هفت‌درصد در سال برسد. به گفته وی در این صورت تقاضای سیمان در بازار نسبت به عرضه افزایش می‌یابد.مدیرمالی سیمان داراب با اشاره به اینکه در حال حاضر هزینه احداث کارخانه سیمان یک‌میلیون تنی بالغ بر 180 میلیارد تومان است، گفت: ارزش ذاتی و واقعی سهام سیمان در حدود دو برابر ارزشی است که در بورس اوراق بهادار معامله می‌شود.
سیدصالحی در ادامه ضمن تاکید بر اینکه شرکت‌های سیمانی تاکنون به پیش‌بینی‌های سود خود دست یافته‌اند، افزود: این شرکت‌ها تا پایان سال نیز به کل پیش‌بینی خود خواهند رسید.بنابه گفته او، کارخانجات سیمانی نسبت به صنایع و شرکت‌های دیگر در بورس وضعیت مطمئن‌تری دارند.
صالحی گفت: در کشور ما تولید سیمان مزیت نسبی دارد و قیمت تمام شده سیمان در داخل کشور نسبت به کشورهای منطقه نظیر ترکیه و عربستان پایین‌تر است.
وی در حالی که سیمان را از لحاظ تولید و مصرف دارای ثبات نسبی دانست، افزود: با توجه به رونق صادرات در این صنعت و سود مناسبی که شرکت‌های سیمانی پرداخت می‌کنند این صنعت از نوسانات آسیب کمتری می‌بیند و به همین دلیل باید با اقبال بیشتری از سوی سهامداران همراه باشد.
مدیر مالی سیمان داراب در ادامه درباره دلیل عدم توجه سرمایه‌گذاران به سهام سیمان گفت: در حال حاضر بورس اوراق بهادار با مشکل مواجه شده است و نه تنها شرکت‌های سیمانی بلکه سایر صنایع و در کل بازار سرمایه با بی‌توجهی سرمایه‌گذاران روبه‌رو است.
به گفته صالحی، افزایش نرخ ۱۴ درصدی اخیر سیمان به طور کامل هزینه‌ها و سایر ملزوماتی را که به دنبال هدفمندشدن یارانه‌ها رشد داشته را پوشش نداده است.
همچنین درحال حاضر شرکت‌های سیمانی برای تامین سرمایه در گردش از بانک‌ها و پوشش هزینه‌های حمل و نقل که همچنان یکی از چالش‌های صنعت سیمان محسوب می‌شود با مشکل مواجه هستند.از نظر سیدصالحی در صورت افزایش نرخ‌های انرژی، صنعت سیمان با مشکل جدی مواجه می‌شود.
مدیر مالی سیمان داراب در حالی که آینده صنعت سیمان را مثبت ارزیابی کرد، افزود: رونق ساخت و ساز و افزایش اقدامات عمرانی در روستاها مثل شبکه‌های آبرسانی، راه‌های ارتباطی، شبکه‌های مواصلاتی، پروژه‌های عمرانی بازار مصرف داخلی سیمان را تضمین می‌کند.
در پایان سیدصالحی، با اشاره به اینکه شرکت‌های سیمان همچنان سودآوری دارند به سهامداران توصیه کرد که احساسی عمل نکنند و به همراه موجی که ناگهان در بازار ایجاد می‌شود سهام ارزشمند خود را از دست ندهند.
P/E صنعت مطلوب است
سید شفیع، رییس امور مجامع شرکت سیمان فارس و خوزستان ضمن اشاره به پوشش 6 ماهه پیش‌بینی درآمد هر سهم شرکت‌های سیمانی و تعدیل مثبت برخی از این شرکت‌ها تصریح کرد: این روزها، سیمانی‌ها با P/E 5/4 تا 2/5 روی تابلوی بورس نوسان قیمت دارند، اما از این سهام استقبالی نمی‌شود.
وی با اشاره به این مطلب که شرکت‌های سیمانی محدوده غرب کشور بیشتر از سایرین امکان صادرات سیمان را دارند، افزود: عمده صادرات سیمان به کشور عراق صورت می‌گیرد.وی در خصوص توجیه اقتصادی احداث واحدهای سیمان در شرایط فعلی گفت: با این عقیده موافق هستم زیرا ارزش بازار یک شرکت سیمانی مانند ارومیه زیر یکصد میلیارد تومان است در حالی که ساخت همین کارخانه دوبرابر ارزش بازار این شرکت در شرایط فعلی هزینه در بر دارد بنابراین، احداث کارخانه جدید به صرفه نیست.وی تصریح کرد: باید به این موضوع نیز توجه داشت که ۴۰ ماه زمان نیاز است تا کارخانه‌ای با هزینه ساخت مزبور به بهره‌برداری برسد و در این مدت «خواب سرمایه» را نیز نبایدنادیده گرفت.از طرفی کارخانه نوپا تا دو سال نمی‌تواند در ظرفیت اسمی خود تولید داشته باشد بنابراین احداث کارخانه سیمان فرآیندی زمان‌بر و هزینه‌بر است.وی به افزایش قیمت ۵/۱۴ درصدی سیمان در تیرماه سال‌جاری اشاره کرد و افزود: این امر حتی به پوشش هزینه‌های ثابت شرکت‌ها کمک نکرده است چرا که در تمامی زمینه‌ها از جمله حمل و نقل، سوخت، لوازم یدکی (به دلیل تحریم‌ها) افزایش قیمت داشتیم.این در حالی است که پرداخت یارانه‌های
صنعتی نیز وعده‌ای بود که هیچ‌گاه به نتیجه نرسید.سیدشفیع تاکید کرد: شرکت‌های سیمانی توانسته‌اند از عهده هزینه‌های پرسنلی دستمزد و سربار از طریق کنترل هزینه‌های داخلی شرکت‌ها برآیند اما سایر عوامل خارجی (نظیر قیمت انرژی) که بخش عمده بهای تمام شده شرکت‌های این صنعت را تشکیل می‌دهد متاسفانه قابل کنترل نیست.
بی‌عدالتی ارزی در حق سیمانی‌ها
از سوی دیگر، یکی از کارشناسان بازار سرمایه که نخواست نامش فاش شود با اشاره به ظرفیت‌سازی عظیم صنعت سیمان تا سال ۹۲ تصریح کرد: در حال حاضر ۶۶ کارخانه سیمانی در کشور وجود دارد، که قرار است به ۸۵ کارخانه ارتقا یابد؛ این بدان معناست که ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلیون تن ظرفیت‌سازی برای تولید سیمان انجام شده است.وی افزود: با توجه به نرخ رشد مصرف سرانه و رشد جمعیت، تا سال ۹۲ حدود ۱۱۲ میلیون تن سیمان نیاز داریم تا با کمبود سیمان مواجه نشویم.وی افزود: بازار مصرف برای سیمانی‌های غرب کشور همچنان پابرجاست و هنوز بازار این منطقه با وجود اجرای طرح‌های توسعه‌ای کشش تقاضای لازم را دارد.
وی در پاسخ به اینکه تبادلات ارزی در شرکت‌هایی که صادر کننده سیمان هستند چگونه است، اظهار کرد: نحوه تبادلات ارزی در شرکت‌های سیمانی جای پرسش دارد چرا که در صنایعی چون پتروشیمی و معدن شاهد آن هستیم که ارز به نرخ‌های غیررسمی محاسبه شده و تبدیل به ریال می‌شود، اما در سیمانی‌ها بدین‌گونه نیست. این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: نرخ ارز برای سیمانی‌ها با نرخ مرجع بانک مرکزی تبدیل می‌شود و این مساله جای تامل دارد.
افزایش نرخ مجدد؛ شاید وقتی دیگر...
وی در خصوص معامله سهام سیمانی‌ها در حد نصف ارزش جایگزینی در بازار سرمایه اظهار کرد: سهامداران به قدرت سودآوری یک شرکت می‌نگرند نه به ارزش جایگزینی.او تصریح کرد: انتظار ما این است که با یک افزایش قیمت جزئی محصول، در شرکت‌هایی که هزینه استهلاک آنها اندک است افزایش ناگهانی قیمت سهام و به دنبال آن افزایش سود اتفاق بیفتد.وی در خصوص افزایش قیمت اخیر محصول سیمان و آثار آن در پوشش هزینه‌های این شرکت تصریح کرد: این برآورد که افزایش قیمت سیمان هزینه تولید ناشی از طرح تحول را پوشش می‌دهد برای همه سیمانی‌ها صادق نیست.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص اینکه صنعت سیمان تا چه حد آماده افزایش دوباره قیمت گاز و مازوت است، تاکید کرد: اکنون بحثی در این باره مطرح نیست اما اگر چنین وضعیتی پیش آید اغلب آنها با مشکل مواجه خواهند شد؛ مگر آنکه در ازای آزادسازی انرژی همزمان قیمت سیمان نیز آزاد شود. این کارشناس صنعت سیمان در پایان تاکید کرد: کارخانجات سیمان برای حفظ شرایط سودآوری به افزایش نرخ دیگری نیازمندند که وقوع آن فعلا بعید به نظر می‌رسد.
ارسال نظر