رودررو با آقای «کدال»
ناگفته‌‌هایی از مهم‌ترین مرکز اطلاع‌رسانی بورس
گروه بورس- علیرضا باغانی: مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار آخرین وضعیت شرکت‌های بورسی به لحاظ شفاف‌سازی، سهم شناور آزاد شرکتها، نحوه به روزرسانی سامانه کدال و افزایش سرمایه را تشریح کرد و از پایبندی سازمان بورس به جریان آزاد اطلاع‌رسانی خبر داد. اخراجی‌ها روانه فرابورس شوند
امیر حمزه مالمیر در بخش پایانی گفت‌وگوی خود با دنیای اقتصاد در برابر این سوال که با توجه به حضور شرکت‌هایی در بورس با وضعیت اطلاع‌رسانی نامناسب و آینده مبهم مثل پیام، آزمایش و... آیا برنامه‌ای برای اخراج شرکتها از بورس وجود دارد، گفت: در حال حاضر برنامه‌ای برای اخراج شرکت‌های غیرشفاف از بورس وجود ندارد، اما در عین حال مسوولیت نهایی در این زمینه متوجه شرکت بورس است.
وی افزود: برای شرکت‌های در آستانه ورشکستگی و مشمول ماده ۱۴۱، دارای سهام شناور پایین و... پیش از این راهکار اخراج از بورس در نظر گرفته شده بود، اما در حال حاضر با وجود بازار پایه فرابورس که شرایط سهل‌تری برای پذیرش شرکتها دارد، برخی از این شرکتها که به لحاظ درآمدی، سودآوری و اطلاع‌رسانی شرایط ادامه حضور در بورس را ندارند، می‌توانند راهی بازار پایه فرابورس شوند.
سهام شناور چرا اعلام نمی‌شود؟
این مقام مسوول در سازمان بورس در برابر این سوال که چرا در سال جاری آمار سهام شناور آزاد شرکتها اعلام نشده است؟ گفت: در حال حاضر برای اعلام دقیق سهم شناور آزاد در بازار سرمایه ابهامی درخصوص سهام عدالت با خصوصی‌سازی وجود دارد و آن این است که اساسا سهام عدالت مشمول سهام شناور آزاد هست یا خیر؟
وی با بیان اینکه سازمان بورس در حال حاضر آمادگی اعلام میزان سهم شناور آزاد شرکت‌هایی را دارد که سهام عدالت در آنها مالکیت ندارد، گفت: به زودی میزان سهام شناور آزاد شرکتها را اعلام می‌کنیم و در آمار مزبور فعلا مالکیت «عدالت» در شرکتها را به عنوان سهام استراتژیک در نظر گرفته‌ایم.
چگونه شفاف شویم؟
مالمیر درباره ساز و کار اعلام رتبه شفافیت شرکتها در بورس گفت: هم‌اکنون انتشار رتبه شفافیت دوره‌های منتهی به ۳۱ خرداد و ۳۱ شهریورماه سال جاری در دست بررسی است، اما اینکه ساز و کار این رتبه‌بندی‌ها چگونه است، همواره مورد سوال بوده است. بر این اساس، لازم است بدانید که ارائه اطلاعات به موقع به سازمان بورس و همچنین ارائه اطلاعات با کیفیت لازم از جمله معیارهای مهم تشخیص رتبه شفافیت شرکتها در بورس تهران است.
مالمیر با اشاره به اهمیت زمان ارائه اطلاعات به سازمان بورس گفت: علاوه بر گزارش‌های ۳، ۶، ۹ و ۱۲ ماهه و همچنین صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای و سالانه و همچنین گزارش هیات مدیره به مجمع، زمان‌بندی پرداخت سود سهام و... شرکتها یکسری اطلاعات بااهمیت دارند که باید به محض وقوع به سازمان اعلام کنند. بر این اساس، در فرمولی خاص زمان ارائه اطلاعات به سازمان بورس رصد می‌شود و شرکت‌هایی که حتی یک روز از زمان ارائه اطلاعات مربوط به آنان گذشته باشد، با امتیاز منفی مواجه می‌شوند و در برخی موارد انحراف تا حدی است که شرکتها هیچ امتیازی نمی‌گیرند.
وی ادامه داد: در فرمول تعیین رتبه شفافیت شرکتها، ارائه اطلاعات حسابرسی شده ۲۵/۱ امتیاز دارد، پیش‌بینی‌های حسابرسی نشده هم یک امتیاز داشته و اطلاعات میان‌دوره‌ای حسابرسی شده هم ۷۵/۰ امتیاز به خود اختصاص داده است. این موارد در کنار سایر عوامل امتیازدهی (به عنوان نمونه افشای به موقع سایر اطلاعات و رویدادهای مهم)، رتبه شفافیت شرکتها را به صورت الکترونیکی محاسبه می‌کند.
مالمیر با ذکر این نکته که بنا داریم هر ۳ ماه یک بار رتبه شفافیت شرکتها را به روزرسانی کنیم، گفت: آخرین رتبه شفافیت اعلام شده برای شرکتها پایان سال ۸۹ است، ولی به زودی رتبه شفافیت شرکتها در دوره ۳ ماهه اول سال و ۶ ماهه امسال هم اعلام خواهد شد.
وی در مورد اهمیت کیفیت اطلاعات ارائه شده از سوی شرکتها در رتبه‌بندی شفافیت بنگاه‌های اقتصادی در بورس تهران گفت: میزان انحراف شرکتها از گزارش‌های ارائه شده به بورس و اینکه بتوان به گزارش‌های ارائه شده به عنوان یک معیار قابل اتکا نگاه کرد، امتیاز رتبه شفافیت را بالا می‌برد، اما در مجموع به موقع بودن اطلاعات، دوسوم از امتیازات رتبه‌بندی را به خود اختصاص داده و یک‌سوم باقیمانده هم مربوط به قابلیت اتکای اطلاعات است.
مدیر نظارت بر ناشران بورس در برابر این سوال که آیا رتبه شفافیت به وضعیت بازدهی سهام شرکت در بورس تهران ارتباطی دارد، گفت: ممکن است شرکتی در بورس باشد که به لحاظ اطلاع‌رسانی شرایط خوبی داشته باشد، اما از نظر بازدهی شرایط مناسبی نداشته باشد، پس این دو متغیر هیچ ربطی به یکدیگر ندارد و در رتبه شفافیت، همان طور که بیان شد فاکتورهایی همچون ارائه اطلاعات به موقع و قابل اتکا بودن گزارشات مدنظر است، نه وضعیت بازدهی سهام در بورس.
سازوکار توقف نمادها در بورس
مدیر نظارت بر ناشران بورس در ادامه اظهاراتش به ساز و کار توقف نمادهای معاملاتی در بورس تهران اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: از آنجا که احتمال اعمال سلیقه در توقف نمادها وجود دارد، در دستورالعمل مربوط به توقف نمادها فرمولی طراحی شده است، تا نماد شرکتها براساس متغیرهای با اهمیت متوقف شوند.درباره تعدیل سود شرکتها که منجر به توقف نماد می‌شود، اگر سود قابل اعمال فعلی نسبت به پیش‌بینی سود قبلی در نگاه مقایسه‌ای ۲۰ درصد یا بیش از ۵۰ ریال تغییر داشته باشد، شرکت مشمول توقف نماد است.
به گفته وی، هم‌اکنون فرمولی در کدال طراحی شده است که به محض اینکه اطلاعات مهم به سازمان ارسال شود، دستور توقف نماد صادر شود و حتی این گزینه در حال بررسی است که اطلاعات بااهمیت از طریق پیامک به ناظر بازار اعلام شده و نماد بدون تاخیر زمانی متوقف شود؛ چراکه در حال حاضر فاصله بین ارائه اطلاعات با اهمیت و توقف نماد به حداقل ممکن نرسیده است و اگر در حین انجام معاملات، اطلاعات بااهمیتی که منجر به توقف نماد شود به کدال ارسال شود، احتمال افشای اطلاعات نهانی می تواند وجود داشته باشد.
کدال را خودم به روز می‌کنم و...
مقام نظارت بر ناشران سازمان بورس در برابر این سوال که با توجه به اهمیت راهبری و به روزرسانی سامانه کدال، هم‌اکنون انتشار اطلاعات شرکتها در این سامانه توسط چه کسانی صورت می‌گیرد، پاسخ داد: کار اصلی به روزرسانی کدال توسط خود اینجانب انجام می‌شود که البته در مواقع لزوم دو نفر دیگر که از کارشناس‌های مسوول مورد وثوق سازمان می‌باشند، می‌توانند کدال را به روزرسانی کنند. بدین ترتیب همکارانم که شامل ۲۲ کارشناس و ۶ کارشناس مسوول هستند، اطلاعات را دریافت کرده و اگر اطلاعات بااهمیتی باشد، بلافاصله برای من یا دو کارشناس مسوول ذکر شده، ارسال و بلافاصله دستور توقف نماد صادر می‌شود. اولین کسی هم که از توقف نماد مطلع می‌شود، ناظر بازار است و نه هیچ کس دیگر.
مالمیر در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه آیا اداره نظارت بر ناشران بورس به اطلاعات ارسال شده در سامانه کدال و صحت و سقم آنها نظارت می‌کند، گفت: البته مسوولیت صحت و سقم اطلاعات مربوط به خود ناشران است و ما در این زمینه مسوولیتی نداریم، اما از آنجا که احتمال بروز خطا در ارائه اطلاعات وجود دارد، من و همکارانم نظارتی اجمالی و در واقع نظارتی چشمی به اطلاعات ارائه شده داریم. لازم است بدانید که در اداره ناشران هر کارشناسی شرکت‌هایی مربوط به خودش را دارد، بر این اساس برحسب گذشت زمان این کارشناسان اشراف لازم را نسبت به وضعیت شرکت پیدا می‌کنند، از این رو نظارت اجمالی کارشناسان اداره نظارت در خصوص کیفیت انتشار اطلاعات کارساز است.
وی همچنین در برابر این سوال که دلیل انتشار شبانه گزارش‌های میان‌دوره‌ای شرکتها چیست و در بسیاری از اوقات اطلاعات شرکتها در نیمه شب و ساعاتی که همه خوابند، منتشر می‌شود، گفت: متاسفانه بسیاری از ناشران عادت کرده‌اند که گزارشات خود را در دقیقه ۹۰ و در آستانه پایان مهلت قانونی به سازمان ارائه کنند. از این رو بررسی گزارشات ارائه شده به ویژه گزارشات میان‌دوره‌ای به دلیل متراکم شدن گزارش‌ها زمان‌بر است؛ مثلا در ۲۷ تا ۳۰ مهر امسال به ناچار کدال در ساعات نیمه شب هم به روزرسانی شد.
این مقام مسوول در اداره نظارت بر ناشران سازمان بورس در برابر این سوال که آیا با توجه به دسترسی کارشناسان بورس به اطلاعات نهانی، خرید و فروش سهام توسط این افراد انجام می‌پذیرد، گفت: نه تنها در اداره نظارت بر ناشران، بلکه در سازمان بورس هم خرید و فروش سهام توسط کارکنان ممنوع است و در ضوابط استخدامی سازمان بورس نیز به این نکته مهم توجه شده است، ضمن اینکه پیش از این، کارشناسان سازمان می‌توانستند تا مبلغ ۲۵ میلیون تومان خرید و فروش سهام داشته باشند، اما ضوابط جدید موضوع خرید و فروش سهام را به طور کلی ممنوع کرده است.
با ناظر پیامکی ارتباط برقرار می‌کنیم
مالمیر درباره وجود این شائبه که احساس می‌شود، بین زمان ارسال گزارش توسط ناشران به کدال و انتشار اطلاعات در این سامانه فاصله زمانی وجود دارد، گفت: هیچ فاصله زمانی بین ارسال و انتشار اطلاعات وجود ندارد و ما بنا داریم که زمان ارسال و انتشار گزارشات به حداقل ممکن برسد. به عنوان مثال، اطلاعاتی همچون دعوت به مجامع، صورت پرتفوی، پرداخت سود سهام و اطلاعیه‌هایی از این دست که اهمیت ویژه و خاصی ندارند، به سرعت در کدال منتشر می‌شوند، مثل صورت‌های مالی شرکت‌های تابعه، اظهارنظر حسابرس و پیش‌بینی حسابرسی شده شرکتها منوط به آنکه فاقد تغییرات بااهمیت باشد. علاوه بر این، بنا داریم مکانیزمی ایجاد شود که بلافاصله پس از دریافت اطلاعات بااهمیت، خود سیستم نماد را متوقف کند و بدین ترتیب حتی ناظر هم پس از توقف نماد بتواند از طریق پیامک یا ساز و کارهای دیگر جزئیات توقف نماد را مطلع شود.
شفاف‌سازی‌ها چرا و چگونه...؟
امیر حمزه مالمیر در ادامه به تشریح نحوه صدور اطلاعیه‌های شفاف‌سازی در بورس تهران پرداخت و افزود: شفاف‌سازی‌ها عمدتا زمانی لازم‌الاجرا می‌شود که شایعاتی در بازار وجود دارد که منجر به رشد هر روزه سهام یک شرکت در حداکثر نوسان مثبت می‌شود. در این شرایط، با توجه به اینکه احتمال وجود اطلاعاتی که نیاز به شفاف‌سازی دارد، مطرح است، از شرکتها خواسته می‌شود تا درخصوص شایعات اعلام موضع کنند. در حالی که برخی از شرکت‌های بورسی تصور می‌کنند که ارائه اطلاعات میان‌دوره‌ای کافی است، اما لازم است که ناشران بدانند اگر حتی یک روز هم از ارائه گزارش میان‌دوره‌ای آنها گذشته باشد و اطلاعات بااهمیتی وجود داشته باشد که سهام شرکت را بتواند تحت تاثیر خود قرار دهد، ناشران موظف هستند که در قالب اطلاعیه‌های شفاف‌سازی به بورس گزارش دهند، چراکه سهامداران براساس آخرین مفروضات ارائه شده توسط ناشر نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می‌کنند و اگر اتفاقاتی رخ دهد که این مفروضات را دستخوش تغییر کند، باید شفاف‌سازی لازم بلافاصله صورت گیرد.
مقام اداره‌کننده نظارت بر ناشران بورس در ادامه اظهاراتش با بیان اینکه تمام فکر و ذکر من و همکارانم افشای اطلاعات در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای جامعه سهامداری است، گفت: اداره نظارت بر ناشران بورس در نظر دارد کل سیستم‌های نظارتی بورس هرچه سریع‌تر به هم متصل شده و مکانیزه شود، تا هیچ اطلاعات مهم و موثر بر روند قیمت سهام از مجاری غیررسمی و شایعات منتشر نشود.
هیچ کس در بورس ممنوع‌المصاحبه نیست
امیر حمزه مالمیر در برابر این سوال که موضوع ممنوع‌المصاحبه بودن مدیران شرکتها و عدم ارائه اطلاعات به خبرنگاران چیست و آیا این محدودیت‌ها مغایر با جریان آزاد اطلاع‌رسانی در بازار سرمایه نیست؟ گفت: هیچ مدیر شرکتی در بورس ممنوع‌المصاحبه نیست و از بابت مصاحبه با مدیران شرکت، خبرنگاران و روزنامه‌نگاران مشکلی ندارند و این موضوع نیز هم‌اکنون در جریان است. اما براساس ضوابط افشای اطلاعات نهانی، مدیران شرکت، آن اطلاعاتی که بر روند قیمت سهام شرکت موثر است را باید از مجاری رسمی و در واقع سامانه کدال منتشر کنند. بنابراین، ارائه اطلاعاتی که آخرین گزارش‌های ارائه شده توسط ناشر را مخدوش نمی‌کند و تاثیری بر قیمت سهام در بورس ندارد، بلامانع است. افزون بر این، مدیران شرکت‌های بورسی می‌توانند اطلاعاتی غیر از اطلاعات موثر بر قیمت سهام را، مثلا در مورد طرح‌های توسعه خود را اعلام کنند، ضمن اینکه پس از انتشار گزارش‌های میان‌دوره‌ای و دیگر اطلاعات از مجاری رسمی، مدیران شرکتها می‌توانند در گفت‌وگو با خبرنگاران به تحلیل و بررسی عملکرد شرکت بپردازند.
کدال دیجیتالی است و بس...
وی نحوه ارائه اطلاعات به سامانه کدال را تنها از طریق امضای دیجیتال عنوان کرد و گفت: تمام شرکت‌های بورسی و فرابورسی به امضای دیجیتال دسترسی دارند و مدت زمان زیادی است که دیگر هیچ گزارشی به اداره نظارت بر ناشران فاکس نمی‌شود، مگر اینکه نامه اداری خاصی باشد. بنابراین، می‌توانیم بگوییم که از چهاردهم اردیبهشت‌ماه سال ۸۹ هیچ گزارش کاغذی به این اداره ارسال نشده است و همه این گزارش‌ها در قالب امضای دیجیتال که یک جور اتوماسیون اداری است ارسال می‌شود و در هر ساعت شبانه‌روز این اطلاعات می‌تواند ارسال شود.
درباره افزایش سرمایه‌ها
مالمیر درباره طولانی شدن فرآیند ثبت افزایش سرمایه‌ها در سازمان بورس گفت: افزایش سرمایه شرکتها از دو جنبه اهمیت دارد، یکی فرآیند صدور مجوز و یکی هم از زمان اجرا تا زمان ثبت که البته همه این فرآیندها نسبت به گذشته بهتر شده است. هم‌اکنون زمان ثبت افزایش سرمایه از زمان صدور مجوز پذیره‌نویسی ۶۰ روز تعیین شده که در بعضی موارد تمدید می‌شود. بر این اساس، ما هم سعی کرده‌ایم که دوره پذیره‌نویسی کوتاه شود و اگرچه در قانون مهلت ۶۰ روز تعیین شده است، اما این مهلت ۶۰ روزه برای زمانی بوده که ابزارهای اطلاع‌رسانی به سهامداران کم بوده است. افزون بر این، هم‌اکنون یکی از مشکلات ثبت افزایش سرمایه‌ها تنوع وجوه واریزی و معطل شدن فرآیند گزارش‌گیری از سیستم بانکی است.برنامه سازمان این است که بخشی از فرآیند پذیره‌نویسی و ثبت افزایش سرمایه به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واگذار شود که دارای بانک اطلاعاتی سهامداران است و به راحتی می‌تواند این فرآیند را انجام دهد. اما به هر حال فرآیند ثبت افزایش سرمایه‌ها با قانون تجارت فعلی ۶۰ روز مهلت دارد، اما ما به دقت جزئیات آن را مدنظر داریم. به عنوان مثال، در پذیره‌نویسی ملی سرب و روی که این شائبه وجود داشت که سهامداران عمده حق‌تقدم‌های استفاده نشده را از بازار جمع‌آوری می‌کند و به همین خاطر در قیمت حق‌تقدم‌ها به دلیل وجود دامنه باز نوسان، دستکاری می‌کند؛ موضوع مزبور را مورد رصد و پیگیری قرار دادیم که به خوبی حل و فصل شد.
سرمایه‌گذاری در واسطه‌گری‌ها براساس سبد سهام
مالمیر در برابر این سوال که باوجود مفید بودن اعلام بودجه و کمک به شفاف‌سازی وضعیت سهام، چرا شرکت‌های سرمایه‌گذاری از اعلام بودجه و پیش‌بینی سود معاف شدند و آیا این اتفاق یک گام به عقب در عرصه شفاف‌سازی نیست، گفت: با توجه به فعالیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری در امر خرید و فروش سهام، سود حاصل از سرمایه‌گذاری آنها قابلیت تغییر مکرر داشت و به تبع آن EPS اعلامی توسط این شرکتها فاقد اعتبار لازم بود. ضمن اینکه به دلیل محرمانه بودن فعالیت این شرکتها در بازار سهام، آنها نقشه راه خود را به طور واقعی اعلام نمی‌کردند، از این رو نمی‌شد EPS قابل اطمینانی را برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری اعلام کرد. اما نکته مهم در شرکت‌های سرمایه‌گذاری NAV یا خالص ارزش دارایی‌ها است که این عامل مهم هم به دلیل ذخایر کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها قابل دستکاری است. بر این اساس، ترجیح داده شد که پرتفولیوهای ماهانه‌ای که شرکت‌های سرمایه‌گذاری ارائه می‌کنند، مبنای معقولی برای تصمیم‌گیری درخصوص سهام این شرکتها در بورس باشد و سهامداران هم وضعیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری را براساس این گزارش‌ها تجزیه و تحلیل کنند و نه پیش‌بینی سودی که قابلیت اتکا ندارد.
حضور نمایندگان بورس در مجامع
مدیر نظارت بر ناشران بورس درباره نحوه حضور نمایندگان سازمان در مجامع و مداخله برخی از آنها در سیاست تقسیم سود شرکتها گفت: درخصوص تقسیم سود ضوابط خاص وجود دارد که همکاران ما در ناشران نمی‌توانند درباره آن فراتر از قانون عمل کنند. بر این اساس، در برخی مجامع که شرکتها قصد تصمیم سود موهوم یا برخلاف سیاست تقسیم سود از پیش اعلام شده دارند یا می‌خواهند از ذخایر و اندوخته‌ها سود تقسیم کنند، جهت دفاع از حقوق سهامداری، نمایندگان سازمان بورس اعلام نظر می‌کنند؛ یا به عنوان مثال در برخی مجامع چون سود تلفیقی برخی شرکتها بیشتر است، مجمع قصد تقسیم سود تلفیقی را دارد که در این موارد هم تذکر داده می‌شود که سود کمتر ملاک تقسیم است. با این حال، اعمال نظر نمایندگان سازمان بورس در مجامع فراقانونی نیست و براساس ضوابط دستورالعمل‌های موجود است. او تاکید کرد: نمایندگان سازمان بورس در مجامع همواره در دو موضوع اعلام نظر می‌کنند: یکی آنکه قصد تقسیم سود بیش از مقدار واقعی وجود داشته باشد و دیگر هم اینکه مغایر با سیاست تقسیم سود اعلام شده قصد تقسیم سود وجود داشته باشد. غیر از این دو مورد، بورس، مجامع را بالاترین مرجع تصمیم‌گری درخصوص راهبری شرکتها می‌داند و در نهایت هم تصمیم قانونی را خود مجامع می‌گیرند. در موارد مغایرت هم ما هیات‌مدیره‌ها را مسوول این اقدام می‌دانیم که چرا هیات مدیره سیاست تقسیم سودی را به بازار اعلام می‌کند که احتمال تغییر آن در مجامع وجود دارد.
با ما تماس نگیرید، در دسترس نیستیم!
مالمیر در برابر این سوال که با توجه به اهمیت حوزه ناشران بورس، سهامداران چگونه می‌توانند با این اداره یا کارشناسان آن ارتباط برقرار نمایند، گفت: به هیچ عنوان سهامداران نباید با کارشناسان ناشران ارتباط برقرار نمایند، چراکه اعمال فشار سهامداران می‌تواند در حوزه مهم نظارت بر ناشران اثرگذار باشد. اما این امکان وجود دارد که سهامداران درخواست‌های خود را به صورت مکتوب برای ما ارسال کنند تا اگر موضوع بااهمیتی وجود داشته باشد پیگیری شود، البته منظور ما از این درخواست‌ها تاخیر درپرداخت سود سهام و جمع‌آوری مطالبات نیست، بلکه اطلاعاتی است که با افشای اطلاعات نهانی، ابهام یا مغایرت در داده‌های مالی و... ارتباط داشته باشد.
ارسال نظر