گروه بورس- علیرضا باغانی: در حالی طبق آخرین گزارش‌های آماری، ایران در سال ۲۰۱۰ توانست ۶/۳ میلیارد دلار از مجموع هزار و ۲۴۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذار‌ی‌های خارجی در جهان را جذب کند که سهم بورس تهران در جذب سرمایه‌های خارجی‌ حدود ۲۰۰میلیارد تومان اعلام شده است. در واقع بازار سرمایه ایران تنها ۵/۵ درصد از کل مجموع ۳هزار و ۶۰۰میلیارد تومان سرمایه‌گذاری خارجی در بورس تهران را توانسته جذب کند و نسبت این سرمایه‌های جذب شده به نسبت ارزش کل ۱۴۰ هزارمیلیارد تومانی بازار سرمایه، عدد ۱۴صدم درصد است.

اما در همین شرایط فعالان بازار سرمایه روزگذشته با خبری مهم مواجه شدند که از تغییر استراتژی‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی به کشور و ایجاد مشوق‌های جدید برای سرمایه‌های خارجی حکایت داشت.

جزئیات خبر عنوان شده این بود که دولت آیین‌نامه جدیدی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی به تصویب رسانده که بر مبنای آن سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران مجاز است، جایزه جذب سرمایه خارجی تا سقف اعتبار مصوب را به میزان ۶ در هزار سرمایه خارجی واردشده به اشخاص حقوقی غیردولتی پرداخت کند. این میزان برای مناطق محروم و کمتر توسعه یافته تا ۱۰ در هزار سرمایه خارجی جذب شده، تعیین می‌شود.

در ادامه این خبر که در پایگاه اطلاع‌رسانی دولت منتشر شده آمده است که با تصویب دولت و به‌منظور جلب سرمایه‌گذاری خارجی، اشخاص حقوقی غیردولتی در صورت جذب سرمایه‌گذاری خارجی، به میزان ۶ در هزار سرمایه خارجی وارد شده، جایزه دریافت می‌کنند.

بنابراین گزارش، هیات وزیران بنا به پیشنهاد سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران و تائید وزارت امور اقتصادی و دارایی و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی و به استناد بند ۶۸ قانون بودجه ۱۳۹۰، آیین‌نامه اعطای جایزه جذب سرمایه‌گذاری خارجی را به تصویب رساند.

براساس این آیین‌نامه، سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران مجاز است جایزه جذب سرمایه خارجی تا سقف اعتبار مصوب را به میزان ۶ در هزار سرمایه خارجی واردشده به اشخاص حقوقی غیردولتی پرداخت کند. این میزان برای مناطق محروم و کمتر توسعه یافته تا ۱۰ در هزار سرمایه خارجی جذب شده، تعیین می‌شود.

در صورتی که اشخاص حقوقی غیردولتی متعدد برای یک موضوع واحد درامر جذب سرمایه خارجی به صورت مشترک، مشارکت داشته باشند سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران مجاز است، متناسب با میزان فعالیت هر یک از آنها در جذب سرمایه خارجی، جایزه جذب سرمایه را بین آنها توزیع کند. اعتبار موضوع این آیین‌نامه هر ۳ ماه یک بار متناسب با عملکرد سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران تخصیص خواهد یافت.

همچنین طبق بند ۶۸ قانون بودجه ۱۳۹۰، مقرر شده است که به‌منظور جلب سرمایه‌گذاری خارجی، مبلغ یکصد میلیارد ریال اعتبار در اختیار سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران قرار ‌گیرد تا برای حمایت و تشویق اشخاص حقوقی غیردولتی که برای ارزیابی و جذب سرمایه خارجی فعالیت می‌کنند، متناسب با سرمایه جذب‌شده به‌صورت جایزه جذب سرمایه خارجی پرداخت کند.

این مصوبه از سوی محمدرضا رحیمی، معاون اول رییس‌جمهور برای اجرا ابلاغ شده است.

تاثیر مشوق‌های جدید بر بورس تهران

در همین حال، مدیرعامل بزر‌گ‌ترین شرکت جذب سرمایه‌های خارجی به بورس تهران نیز از این آیین‌نامه جدید استقبال کرد.

رامین ربیعی مدیرعامل سرمایه‌گذاری فیروزه که تاکنون ۱۰۰میلیارد تومان جذب سرمایه خارجی به بورس تهران را رقم زده، مشوق‌های جدید برای جذب سرمایه‌های خارجی به ایران را در جذب منابع جدید خارجی به کشور مهم ارزیابی کرد و گفت: درحالی که حجم سرمایه‌های جذب شده خارجی به بورس تهران طی ۵ سال گذشته حدود ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود، دوسوم این سرمایه‌ها از طریق فیروزه به بازار سرمایه ایران وارد شده است.

اما با توجه به اینکه بخشی از این سرمایه‌گذاری‌ها به صورت غیررسمی اتفاق افتاده است، آمار رسمی از جذب ۱۰۰میلیارد تومان سرمایه خارجی به بورس تهران از سوی این شرکت و صندوق سرمایه‌گذاری آن حکایت دارد.

این مقام مسوول در جذب سرمایه‌های خارجی به بورس تهران با بیان این که این سرمایه‌های خارجی در قالب قانون fippa (قانون جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی) وارد بورس تهران شده است، گفت: بیشتر این سرمایه‌ها از طریق سرمایه‌گذاران اروپایی وارد بورس ایران شده و حجم آن نیز ۶۵ میلیون یورو برآورد می‌شود.

ربیعی در پاسخ به این سوال که با توجه به جذب ۱۰۰میلیارد تومان سرمایه خارجی از طریق Fundاین شرکت به بورس تهران، براساس آیین‌نامه مزبور چه میزان مشوق جذب سرمایه‌گذاری دریافت خواهید کرد، گفت: براساس مشوق ۶ در هزاری تعیین شده، ۶۰۰ میلیون تومان در قالب این آیین‌نامه باید به ما پرداخت شود که البته با توجه به اینکه این کار ظرف ۵ سال گذشته اتفاق افتاده، پرسش ما این است که اجرای این آیین‌نامه چه محدوده زمانی را در برمی‌گیرد یا تنها برای اتفاقات آینده صدق می‌کند.

ربیعی همچنین در برابر این سوال که مشوق‌های جدید تعیین شده برای جذب سرمایه‌های خارجی تا چه میزان می‌تواند به جذب هرچه بیشتر منابع مالی خارجی و سرمایه‌گذاری به ایران کمک کند، گفت: جذب سرمایه‌های خارجی کار بسیار دشواری به شمار می‌رود؛ زیرا برای جذب یک سرمایه‌‌گذار باید هزینه‌های هنگفتی در حوزه تبلیغات و بازاریابی داشت و حتی ما برای جذب سرمایه‌گذار ناچاریم که سالانه در چندین نوبت هزینه‌های سفر سرمایه‌گذاران به ایران را نیز متحمل شویم، تا به این ترتیب اطمینان لازم برای سرمایه‌گذاری در کشورمان ایجاد شود.

در این شرایط است که ایجاد مشوق‌های جدید می‌تواند بخشی از هزینه‌های تبلیغات و بازاریابی ما را پوشش دهد.

مدیرعامل سرمایه‌گذاری فیروزه در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه آیا در دیگر کشورهای دنیا هم، از چنین مشوق‌هایی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی استفاده می‌شود، گفت: از آنجا که در کشورهای اروپایی گردش نقدینگی مناسبی به لحاظ سرمایه‌گذاری وجود دارد، مشوق‌های زیادی هم وجود ندارد، اما در کشور چین نیز شرایط ویژه مشابهی برای ترغیب جذب سرمایه‌های خارجی در نظر گرفته شده است. اما کشور ما به لحاظ شرایط تحریم‌ها و دشوار بودن جذب سرمایه‌گذار بیش از پیش به تصویب چنین مشوق‌هایی نیاز داشت.

وی گفت: هزینه‌های بالای تبلیغات و بازاریابی در کشورهایی همچون ترکیه، هند و شرق آسیا موجب شده بود که ما هیچ گاه برای جذب سرمایه‌گذار به سمت این بازارها نرویم؛ در حالی که با مشوق‌های جدید راه برای نفوذ به این کشورها هم باز شد.

وی با بیان اینکه طی ۵ سال گذشته سرمایه‌گذاران خارجی در بورس تهران بازدهی مرکب ۱۵۰ درصدی گرفته‌اند، گفت: بازار سرمایه ایران به لحاظ بازدهی و امنیت سرمایه‌گذاری شرایط بسیار مساعدی دارد و بازاریابی و تبلیغات گسترده می‌تواند به جذب هرچه بیشتر سرمایه‌گذار به این بازار منجر شود.

ربیعی در پایان پیش‌بینی کرد که مشوق‌های جدید برای جذب سرمایه‌های خارجی بتواند حجم سرمایه‌گذاری‌های جذب شده به ایران به ویژه بازار سرمایه ایران را دست‌کم دو برابر کند و در حفظ سرمایه‌گذاری‌های خوب انجام شده موجود هم اثرگذار باشد.