نگاه بازار به ریسک‌های درونی و بیرونی
گروه بورس - همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران اولین هفته بهمن‌ماه را با تجربه سنگین‌ترین نوسان‌های سال جاری پشت سر گذاشت تا در نهایت بازار به افت 9/2 درصدی تن دهد.در هفته گذشته معامله گران در شرایطی شاهد افت بازار بودند که توقف برخی از نمادهای پیشرو بازار و عدم توجیه بازار در مورد دلایل این توقف عامل اصلی آن بود.

در این هفته نگرانی معامله‌گران از توقف بیشتر نمادها و افت نقد شوندگی بازار سهام باعث شد به‌رغم انتشار گزارش‌های ۹ ماهه بازار با افت مواجه شود. این روند روز سه‌شنبه به اوج خود رسید؛ جایی که بورس تهران بدترین کارنامه تاریخ ۴۶ساله خود را با افت ۶۹۰ واحدی و تشکیل صف‌های ده‌ها میلیونی به ثبت رساند.این شرایط به سرعت بازار را به حاشیه برده و طرح مسائل حاشیه‌ای جو بازار را متاثر کرد. از دیدگاه کارشناسان گسترش و تعمیق بازار سرمایه و حضور پر تعداد سهامداران موجب شده است اتخاذ تصمیم‌های خلق الساعه در بازار با واکنش گروه‌های مختلف سهامداری مواجه شود. در این میان عملکرد مناسب بازار سهام در سال‌های اخیر و زحمات فراوان برای توسعه بازار سرمایه و اجرای اصل ۴۴ و جذب و هدایت بخشی از نقدینگی سرگردان در اقتصاد کشور موجب شده است تا انتظار از بازار سرمایه افزایش یافته و این بخش به عنوان بخشی که بهترین عملکرد را در سال‌های اخیر داشته است، شاهد تصمیم‌های حساب شده‌تری باشد. در این میان شکست بازار سهام می‌تواند در کنار نارضایتی سهامداران و سرمایه‌گذاران با خوشحالی افرادی در بیرون از بازار نیز مواجه شود.
واکنش بازیگران حقوقی به تحولات بازار
شرایط نامناسب روز سه‌شنبه موجب شد تا بازیگران حقوقی نیز با واکنش خود به ویژه عدم جمع‌آوری صف‌های فروش، نگرانی خود از افت شدید نقد شوندگی سهام را نشان دهند تا نمادهای نقد شونده‌ای نظیر غدیر و پارسان نیز در صدر صف‌های فروش قرار گیرند.
همین امر موجب شد تا تصمیم توقف نمادها روز چهارشنبه تغییر کرده و 4نماد مجموعه غدیر و پارسان شامل پتروشیمی‌های کرمانشاه و پردیس، پالایشگاه تبریز و فولاد آلیاژی بازگشایی شوند؛ این امر به سرعت با استقبال سهامداران مواجه شد و بازار روز چهارشنبه افت روز سه‌شنبه را جبران کرد. هر چند که این نوسان شدید در کنار کاهش نقدشوندگی بازار به معنای افزایش ریسک ثبات بازار است.بازگشایی نمادها در روز چهارشنبه بدون انتشار اطلاعاتی بیش از گزارش 9 ماهه نشان از آن دارد که تصمیم برای توقف نمادها بدون بررسی اولیه بوده است؛ زیرا شرکت‌ها، نظیر آنچه مبارکه و صندوق بازنشستگی پیش از این نشان دادند و در مورد 4 شرکت دیگر نیز نشان داده شده است، اطلاعاتی بیش از آنچه بوده نداشته‌اند.
در این میان نمادهای متوقف دیگر از جمله پالایشگاه‌های اصفهان، شیراز و تهران نیز اطلاعاتی که بازار نداشته باشد، در اختیار ندارند. کارشناسان بازار معتقدند: احساس تعهد به شفاف‌سازی و انتشار کامل اطلاعات به معنای احساس مسوولیت برای حل همه نکات مبهم در شرکت‌ها نیست و اصولا در جایی که هیات‌مدیره یک شرکت نمی‌تواند موضوعی نظیر یارانه‌ها را به نتیجه برساند، توقف نماد پالایشگاه‌ها هیچ نقشی نمی‌تواند در به نتیجه رساندن، یا نرساندن این مساله داشته باشد.از دیدگاه کارشناسان سهامدارانی که در ماه‌های گذشته با تبلیغات گسترده در دوران رکود وارد بازار شده‌اند، در حال حاضر انتظار حداقل نقدشوندگی دارایی خود را دارند. در بازار سهام در کنار تحولات داخلی معامله گران در مسائل سیاسی در هفته گذشته همچنان شاهد گمانه‌زنی در مورد مذاکرات هسته‌ای بودند که این امر همچنان در حد گمانه‌زنی باقی مانده است.
منابع خبری انتظار ندارند تا پیش از 25بهمن ماه و دور جدید مذاکرات تهران و آژانس، مذاکراتی رخ دهد که با توجه به دور جدید تحریم‌های غرب در هجدهم بهمن ماه شانس کمی برای حصول توافقی مناسب و قطعی وجود دارد. در صحنه داخلی پر رنگ شدن شرایط انتخابات موجب تحت‌تاثیر قرار گرفتن فضای سیاسی داخلی شده است.
هدفمندی یارانه‌ها همچنان خبرساز است
در مسائل اقتصادی همچنان مذاکرات مجلس و دولت در مورد اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها و لایحه بودجه سال 92 ادامه دارد. در همین رابطه شمس الدین حسینی با اشاره به اینکه دولت هفته آینده، لایحه بودجه سال 92 کل کشور را به مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌کند، گفت: بودجه سال 92 کل کشور، از جمله محورهای نشست مشترک دولت و مجلس بوده است که بر اساس آن، برداشت از بودجه واقعی‌تر شده و تمامی شرایط در نظر گرفته شده است. وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: هدف دولت و مجلس این است که در فاز دوم اجرای قانون هدفمندی یارانه ‍‌ها، هیچ‌گونه فشاری متوجه مردم نشود و این فشارها به حداقل کاهش یابد؛ ضمن اینکه برای عبور از این موضوع پشتیبانی از تولید به صورت جدی دنبال می‌شود.وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در این جلسات در مورد مسائل ارزی نیز تصمیمی گرفته شده است یا خیر؟ تصریح کرد: ارز از موضوعات مورد بررسی بین دولت و مجلس نبوده و حداکثر گفت‌وگو در مورد آن مربوط به تعیین رقمی در بودجه سال آینده است که باید چه مقدار باشد. انتظار می‌رود در روزهای آینده نتایج توافق دولت و مجلس به اطلاع فعالان اقتصادی رسانده شود که این امر می‌تواند به معنای افزایش نرخ حامل‌های انرژی و یارانه نقدی در بهار سال آینده باشد. در همین حال، در مسائل اقتصادی موضوع واگذاری برخی از شرکت‌های دولتی در ماه‌های آینده مورد توجه فعالان اقتصادی است. در کنار بحث واگذاری هلدینگ خلیج فارس به عنوان بزرگ‌ترین دارایی دولت در حال حاضر، رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) به تازگی تاکید کرده که امسال وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف به واگذاری همه معادن است. اما وزارت صنعت، معدن و تجارت در حالی مکلف به واگذاری همه معادن دولتی به بخش خصوصی شده که معاون معدنی این وزارتخانه از حضور بخش خصوصی در بخش اکتشاف معدن با وجود حاکمیتی بودن این حوزه خبر داده است. این در حالی است که در بین معادن دولتی معادنی همچون معدن سرب و روی انگوران وجود دارد که با وجود وعده‌های داده شده و همچنین دستور مجلس، تاکنون به دلایل مختلف از واگذاری آنها خودداری شده و بعید هم به نظر می‌رسد که این دسته از معادن استراتژیک به این زودی‌ها قابل واگذاری باشند.
نوسان‌های غیرعادی بازارهای موازی
در همین حال هفته گذشته بازارهای موازی از جمله ارز و سکه شاهد فعالیت غیر‌عادی بود که بخشی از آن ناشی از برخوردهای سیاسی به ویژه موضوع تحقیق و تفحص از بانک مرکزی بوده است. از سوی دیگر در حوزه اقتصاد بین‌الملل معامله‌گران شاهد افزایش قیمت فلزات رنگین بودند.در بازار جهانی بهای مس به 8 هزار و 148دلار در هر تن رسید.بهای سه فلز روی، سرب و آلومینیوم نیز به ترتیب 2 هزار و 124دلار، 2 هزار و 419دلار و 2 هزار و 105دلار رسیده است و بهای بیلت فولادی در بورس فلزات لندن نیز به سطح 282دلار در هر تن رسیده است.در بازار سنگ‌آهن نیز قیمت سنگ‌آهن در بنادر ایران و سایر کشورها هفته‌ای نسبتا ثابت را پشت سر گذاشت.
در بازار چه خبر بود؟
بازار روز چهارشنبه شاهد بازگشت روند معاملات پس از افت تاریخی روز سه‌شنبه بود و شاخص با 639 واحد رشد بخش عمده‌ای از افت 690 واحدی روز قبل را جبران کرد. این امر به مدد بازگشایی برخی از نمادهای متوقف شکل گرفت. در روز چهارشنبه نمادهای پتروشیمی شیراز پس از تعدیل از یک هزار و 86 ریال به یک هزار و 385 ریال، پتروشیمی کرمانشاه با تعدیل از یک هزار و 300 ریال به یک هزار و 897 ریال، پتروشیمی پردیس پس از تقسیم سود 10 هزار و 96 ریال، پالایشگاه تبریز با تعدیل از 806 ریال به یک هزار و 124 ریال و فولاد آلیاژی با تکرار سود 770 ریالی بازگشایی شدند که با استقبال بازار مواجه شدند. در این میان پتروشیمی شیراز شاهد معاملات شاخص‌تری، از جمله ادامه انتقال سهام از هلدینگ نفت و گاز پارسیان به صندوق نفت بود.انتظار می‌رود این نقل و انتقال سود قابل ملاحظه‌ای را برای «پارسان» به همراه داشته باشد. در همین حال مشخص نیست صندوق نفت به جای این خرید چه سهامی را به «پارسان» منتقل خواهد کرد.
در گروه پالایشگاه‌ها، پس از بیش از۲۶۰ روز توقف، نماد پالایشگاه اصفهان با تعدیل سود هر سهم به ۲ هزار و ۵۱۶ ریال گزارش ۹ ماهه خود را منتشر کرده است. این شرکت همچنین در ترازنامه خود ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان وجه نقد و هزار و ۱۶۱ میلیارد تومان مطالبات گزارش کرده است.در گروه بانکی در جلسه شورای‌عالی بیمه مقرر شد شرکت بیمه پارسیان به دلیل عدم رعایت برخی مقررات، از تاریخ پنجم بهمن ماه جاری تا اطلاع ثانوی اجازه صدور و تمدید بیمه نامه شخص ثالث را نداشته باشد. متعاقب این خبر، مدیرعامل بیمه پارسیان با ارسال نامه‌ای به بورس بدون ذکر دلیل اتخاذ این تصمیم، خواهان توقف نماد بیمه پارسیان شد. در گروه فلزی، شرکت تازه وارد زرین معدن آسیا با سرمایه‌ای معادل شش میلیارد تومان در اطلاعات و صورت‌های مالی ۹ ماهه منتهی به آذر ۹۱ برای هر سهم مبلغ ۱۲۳۶ ریال عایدی خالص محقق نموده و این در حالی است که پیش‌بینی شرکت از عایدی خالص سال مالی ۹۱ براساس عملکرد واقعی ۶ ماهه مبلغ ۱۴۸۰ ریال بوده است.شرکت در مورد دلیل فروش ریالی محصولات صادراتی اعلام کرده است که چنانچه شرکت راسا اقدام به صدور محصولات خود نماید، امکان کسب درآمد بیشتر (با توجه به امکان احتمالی تبدیل ارز به ریال با نرخ‌های بیشتر) وجود دارد، لیکن با توجه به مشکلات مربوط به ورود ارز به کشور و ریسک‌های مربوط به صادرات و ارز حاصل، فروش ریالی محصولات صادراتی اطمینان بیشتری نصیب شرکت می‌کند.
سهامداران «پارسان» به مجمع می‌روند
در گروه پتروشیمی، شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان با سرمایه‌ای معادل ۶۰۰ میلیارد تومان از سهامداران خود برای شرکت در مجمع عمومی عادی سالانه سال مالی منتهی به آذر ۹۱ و همچنین مجمع عمومی فوق العاده که به منظور تصمیم‌گیری در خصوص افزایش سرمایه برگزار خواهد شد، دعوت به‌عمل آورده است.
مجامع فوق الذکر در تاریخ 18 بهمن 91 در محل مرکز بین المللی همایش‌های محمدبن زکریای رازی واقع در بزرگراه شهید همت برگزار خواهد شد.
این شرکت در پیش‌بینی سال مالی ۹۲ برای هر سهم مبلغ ۲۲۰۷ ریال عایدی خالص پیش‌بینی نموده که نسبت به سال مالی قبل، از افزایش ۱۶ درصدی برخوردار بوده است.«پارسان» که برای سال مالی ۹۱ تقسیم ۹۵ درصد از عایدی خالص هر سهم را در برنامه خود دارد، بنابر اعلام هیات‌مدیره در نظر دارد سرمایه خود را از مبلغ ۶۰۰ میلیارد تومان به مبلغ یک هزار میلیارد تومان از محل مطالبات و آورده نقدی سهامداران افزایش دهد.در این گروه، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت: هلدینگ خلیج فارس به عنوان بزرگ ترین واگذاری همسو با اصل ۴۴ قانون اساسی تا پایان بهمن ماه واگذار خواهد شد.به گزارش ایسنا، معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی افزود: تمام زیرساخت‌ها برای واگذاری آماده است و سازمان خصوصی‌سازی و سازمان بورس با تایید مدارک و اسناد قانونی، سهام هلدینگ خلیج فارس را تا پایان بهمن عرضه می‌کنند.
تعدیل دسته‌جمعی پتروشیمی‌ها
در این گروه، شرکت پتروشیمی زاگرس تعدیل مثبت سنگینی را در سود سال ۹۱ خود اعمال کرد.
به گزارش بورس 24، زاگرس که برای سال 91 سود 3192 ریالی را به ازای هر سهم اعلام نموده بود، در عملکرد 9 ماهه با تعدیل مثبت 61 درصدی همراه شده و سود 5144 ریالی را به ازای هر سهم اعلام کرده است.
این شرکت عمده دلیل تعدیل مثبت را افزایش نرخ ارز به سطوح ۳۰۵۰ تومان برای تسعیر ارز عنوان نموده است که حاکی از سیاست شرکت مبنی بر تسعیر ارز با نرخ‌های آزاد است.
اما دیگر پتروشیمی مطرح بازار یعنی شرکت پتروشیمی شازند نیز تعدیل مثبت سنگینی را در سود سال 91 خود اعمال کرد. به‌این ترتیب شازند که برای سال 91سود 1254 ریالی را به ازای هر سهم اعلام نموده بود،در عملکرد 9ماهه با تعدیل مثبت 58 درصدی همراه شده و سود 1978 ریالی را به ازای هر سهم اعلام نموده است.همچنین این شرکت در عملکرد 9 ماهه موفق به پوشش 75 درصدی بودجه خود یعنی معادل 1488 ریال به ازای هر سهم شده است.افزون‌بر این، شرکت پتروشیمی فن آوران هم تعدیل مثبت خوبی را در سود سال 91 خود اعمال کرد.
به این ترتیب شفن که برای سال ۹۱سود ۲۸۱۱ ریالی را به ازای هر سهم اعلام نموده بود، در عملکرد ۹ماهه با تعدیل مثبت ۱۸ درصدی همراه شده و سود ۳۳۲۹ ریالی را به ازای هر سهم اعلام کرده است.
همچنین این شرکت در عملکرد 9 ماهه موفق به پوشش 76 درصدی بودجه خود معادل 2524 ریال به ازای هر سهم شده است.
در گروه فلزی، مدیرعامل فولاد مبارکه در گفت و گو با معدن ۲۴ گفت: سیاست بانکی و نبود سرمایه، اجازه سرمایه‌گذاری‌های بزرگ به بخش خصوصی برای احداث واحدهای کنسانتره‌سازی و گندله را نمی‌دهد.
مسعود سمیعی‌نژاد گفت: در صورت ارائه تسهیلات بانکی، بخش خصوصی می‌تواند در صنایع پایین دستی فولاد سرمایه‌گذاری کند.
وی در مورد سرمایه‌گذاری جدید فولاد مبارکه در معدن سنگ‌آهن سنگان هم گفت: حجم سرمایه‌گذاری در این معدن بالغ بر هزار میلیارد تومان برای تولید ۵ میلیون تن کنسانتره و گندله است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا هزینه حمل سنگ‌آهن از سنگان خواف به اصفهان احداث این پروژه را غیر‌اقتصادی می‌کند؟ گفت: موضوع اقتصادی یا غیراقتصادی بودن مطرح نیست، بلکه هدف این پروژه بیشتر پایداری تولید در این معدن و توسعه صنایع پایین دستی صنعت فولاد و ایجاد ارزش افزوده است.وی گفت: در حال حاضر کشور چین برای حفظ شرایط تولید از استرالیا و برزیل سنگ‌آهن وارد می‌کند؛ بنابراین سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت و شخص آقای وزیر بیشتر پایداری تولید و ایجاد ارزش افزوده در بخش معدن است.وی گفت: سیاست دولت در شرایط فعلی حیات تولید و ایجاد ارزش افزوده است و این موضوع به شدت پیگیری می‌شود.
در مجموع بازار روز چهارشنبه بازار مثبتی بود که در آن ۱۸۴ میلیارد تومان سهام معامله شد که ۸/۱۷ درصد آن را معامله ۴/۲۶ میلیون سهم هلدینگ پارسیان تشکیل داد. از ۲۳۲ نماد که به روی تابلو رفتند ۱۱۱ نماد با کاهش قیمت و ۱۱۴ نماد با رشد ارزش همراه شدند و بقیه نهادها هم با این کارنامه در کل هفته ارزش سهام معامله شده در بازار به ۵۷۵ میلیارد تومان رسید که نسبت به هفته پیش از آن و به‌رغم یک روز کاری بیشتر ۴/۲۳ درصد ارزش معاملات افت کرد. شمار خریداران نیز با ۶/۰ رشد در کل هفته نسبت به هفته پیش از آن به ۴۲ هزار و ۸۷۲ نفر رسید.