گروه بورس- مجید اسکندری: بازار سرمایه ۴۶ ساله ایران در حال حاضر بیش از ۱۰۰ شرکت کارگزاری را در خود جای داده است. حدود ۴۰۰ شرکت نیز در بخش‌های مختلف این بازار حضور دارند. سیستم‌های معاملاتی در مقایسه با گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند، ابزارهای مالی متنوع شده‌اند، تالار بورس به خانه‌ها راه پیدا کرده و امروزه هر ایرانی می‌تواند از طریق تلفن همراهش در این بازار به خرید و فروش بپردازد و خلاصه اینکه تکنولوژی با سرعت در این بازار نیز در حال حرکت است و ظاهرا همه چیز رو به راه است اما جای یک مقوله، این روزها در بازار خالی است. مقوله‌ای که در نبودش، بازار سرد است. چیزی که باید آن را در گفتار و رفتار قدیمی‌ترها جست. آنها که زمانی بازار سرمایه را بنا نهادند، راه انداختند، حفظ کردند و به پیش بردند و در نهایت به آیندگان سپردند تا امروز و امروز در گوشه‌ای دنج در این شهر پرهیاهو هرازگاهی دور هم جمع می‌شوند و خرسند از گذشته خویش، در کوچه‌باغ‌های خاطره، دفتر ایام را ورق می‌زنند.

به سراغشان می‌روم و پرسان پرسان در گوشه‌ای از این شهر پیدایشان می‌کنم، در حالی که بر دور میز ناهاری کوچک حلقه صمیمی خود را تشکیل داده‌اند. آنجا کسی نمی‌داند این سپیدمویان ساده، زمانی سکان هدایت بورس کشور را در دست داشته‌اند و امروز...!

مرا به راحتی در جمع خود می‌پذیرند اگرچه برای مطرح شدن، علاقه و اشتیاقی نشان نمی‌دهند. می‌گویند ما دیگر پیر شده‌ایم، میدان دست جوان‌ترهاست و از این قبیل حرف‌ها.

به سراغ یکی از قدیمی‌ترهایشان می‌روم. حسن معینی موسس شرکت کارگزاری معین سهم. او متولد ۱۳۱۴ بیرجند است که پس از پایان تحصیلات مقدماتی در بیرجند به تهران کوچ کرده و به استخدام بانک ملی ایران درآمده است. او ۳۰ سال در بانک ملی و در بخش‌های مختلف فعالیت کرده و یک‌سوم این مدت را مسوول شعب مختلف این بانک در تهران بوده است.

او پس از بازنشستگی در بانک ملی و در سال ۱۳۵۵ وارد بورس می‌شود و به عنوان کارگزار شرکت خدمات مالی ایران، فعالیت خود را در بازار سرمایه کشور آغاز می‌کند.

در آن زمان این شرکت متعلق به بانک ملی، بانک صنعت و معدن و شرکت آمریکایی «مرین لینچ» بود. به این ترتیب، کارگزاری شرکت خدمات مالی ایران پس از شرکت‌های کارگزاری بانک سپه، بانک صادرات، بانک ملی، بانک صنعت و معدن، بانک اعتبارات صنعتی و بانک تهران و شرکت‌های کارگزاری خصوصی کریشچی، رضویان و فرخ معاضد، دهمین کارگزار بورس تهران بود.

از او می‌پرسم چگونه وارد بورس شدید؟ در پاسخ می‌گوید: بازنشسته شدم، آمدم به بورس. می‌پرسم با چه شرایطی؟ آیا گزینش شدید؟ پاسخ می‌دهد: فقط با یک شرط؛ «بازنشسته بانک ملی». آن موقع مراسم تحلیف داشتیم و قسم‌نامه دادیم که منافع، اموال و اسرار مردم را حفظ کنیم و این یعنی اوج اعتماد به یک فرد که این روزها به شدت کمرنگ شده است.

معینی از خاطراتش می‌گوید: «یکی از مدیران یک مجموعه بزرگ تجاری با من تماس گرفت، به دفترش رفتم. آن موقع حدود ۴۰ میلیون تومان اوراق قرضه به من داد که در بورس برایش بفروشم. اوراق را گرفتم و رسید آنها را به او دادم. ناراحت شد و گفت: رسید برای چی؟ گفتم این روال قانونی کار است. گفت: دسته چکت را بده، دادم. گفت: تمام برگه‌های این دسته چک سفید امضا شده‌اند یعنی کسی که این دسته چک را به تو داده به تو اعتماد داشته، حالا توقع داری من به تو اعتماد نداشته باشم.»

«آن زمان شرایط ورود به بورس خوشنامی، سلامت مالی و امانتداری بود و به سرمایه کسی توجهی نمی‌کردند و فعالیت کارگزاران نیز براساس حسن شهرت، اعتبار و سلامت اخلاقی و مالی بود.»

معینی از زمانی می‌گوید که معاملات بورس با نواختن زنگ در ساعت ۱۰ صبح آغاز می‌شد و خرید و فروش‌ها از طریق اعلام شفاهی میان کارگزاران صورت می‌گرفت. آن موقع سهام چند کارخانه، اوراق قرضه دولتی و اوراق گسترش واحدهای تولیدی در بورس معامله می‌شد و بیشتر مشتریان بازار را بانک‌ها و شرکت‌ها تشکیل می‌دادند و سهامدار حقیقی وجود نداشت.

معینی همواره از محمود کریشچی به عنوان استاد خود و دیگر فعالان بازار یاد می‌کند.

او می‌گوید: در آن زمان دبیرکل بورس نیز در پایان ساعت کاری و تعطیلی بازار نزد آقای کریشچی کارآموزی می‌کرد و حتی سهامداران عمده نیز بدون مشورت با وی کاری انجام نمی‌دادند.معینی از عرضه عمده بانک صادرات می‌گوید که کریشچی گفته بود سهمیه این عرضه باید بین کارگزاران تقسیم شود.معینی پس از طی دوران رکود بورس و بازگشت رونق به این بازار، در سال ۱۳۷۵ شرکت کارگزاری معین سهم را افتتاح و دوره جدید فعالیت خود را در بازار آغاز کرد.پس از تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار و ایجاد شرایط جدید برای کارگزاران و لزوم گسترش فیزیکی شرکت‌های کارگزاری، تعدادی از کارگزاران، از فعالیت در بازار کناره گرفتند. معینی نیز یکی از این کارگزاران بود که در سال ۹۰ با واگذاری شرکت کارگزاری معین سهم به شرکت کارگزاری فیروزه آسیا با بازار سرمایه خداحافظی کرد.او در این باره می‌گوید: ما دیگر توان نداشتیم هزینه‌ها سنگین و درآمد کاهش یافته بود.من ۶۳ سال کار کردم، مگر آدم چند سال می‌تواند کار کند.معینی از کمرنگ شدن اصول اخلاقی در جامعه به شدت انتقاد می‌کند و از اینکه برخی برای تامین هزینه‌ها، این اصول را زیر پا می‌گذارند متاثر است.او پس از گذشت بیش از هفت دهه از عمر خود، در سلامت به سر می‌برد و اوقات خود را با مطالعه، ورزش و مصاحبت با دوستان می‌گذراند. برای این مرد خوشنام بازار سرمایه طول عمر باعزت آرزومندیم.