خوب با کمی شک و شبهه

گروه بورس - بیتا احمدی: به دنبال ورود قریب‌الوقوع ۶۰شرکت بورس به تابلو غیررسمی (تابلوی چهارم) با صاحب‌نظران و کارشناسان بازار سرمایه در خصوص زوایای دستور‌العمل این تصمیم گفت‌و‌گو شده است. چرا تابلوچهارم؟

غلامرضا سلامی، رییس شورای‌عالی حسابداران خبره در این خصوص گفت: اینکه سازمان بورس اوراق بهادار آمده است، شرکت‌های خارج از بورس را در تابلوی غیررسمی متمرکز کرده، حرکتی مثبت است.

وی افزود: طبق این دستور‌العمل شرکت‌هایی که در تعریف سازمان بورس جزو شرکت‌های خارج از بورس به حساب می‌آمدند، در بازار سرمایه به صورت غیررسمی و در تابلویی به همین نام می‌توانند مورد معامله قرار گیرند.

وی با اشاره به متمرکز کردن شرکت‌های خارج از بورس در بورس خاطرنشان کرد: حرکت بسیار مفیدی که شورای بورس و سازمان بورس اوراق بهادار انجام داده، این است که آمده‌اند با تدوین دستور‌العملی شرکت‌هایی را که شرایط حضور در بازار سرمایه را ندارند در تابلوی چهارم یا تابلوی غیررسمی، معاملات آن را متمرکز کرده‌اند. سلامی گفت: شرکت‌هایی که تابع قانون بورس اوراق بهادار نیستند با تدوین این آیین‌نامه مطالعاتشان رسمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.

این حسابدار معتمد بورس همچنین اظهار داشت: در تمام بازارهای دنیا معاملات غیررسمی در تابلوی سوم انجام می‌گیرد، اما نمی‌دانم چرا بورس اوراق بهادار خودمان بعد از تابلوی اول و دوم تابلوی چهارم را برای معاملات شرکت‌های خارج از بورس برگزیده است، در صورتی که این تابلو، تابلوی سوم است.

وی افزود: در بورس‌های جهان در بازار غیررسمی کارگزار خریدار و فروشنده، دور یک میز می‌نشینند و معاملات را انجام می‌دهند.

سلامی با اشاره به ماده ۱۲ این آیین‌نامه مبنی بر اینکه فروش مجدد سهام خریداری شده در تابلوی غیررسمی توسط سهامدارانی که کمتر از ۵درصد از سهام شرکت را دارد، امکان‌پذیر نیست، گفت: فروش مجدد سهام توسط سهامدار جزء امکان‌پذیر نیست، بدین معنا که تنها یک‌بار می‌تواند سهام خود را به حراج گذاشته و به فروش برساند، اما برای دفعات بعدی این امر مجاز نیست که این امر ابهام دارد که باید سوالات آن برطرف شود.

رییس شورای‌عالی حسابداران خبره درخصوص این تابلو گفت: شرکت‌هایی که شرایط ورود به بازار سرمایه را ندارند و خواهان به حراج گذاشتن سهامشان هستند می‌توانند از طریق تابلوی غیررسمی بورس، سهام خود را به فروش برسانند.

وی افزود: با شرایط جدید، شرکت‌های خارج از بورس این امکان را پیدا خواهند کرد که مشتریان مناسبی برای سهام موردنظرشان پیدا کرده و با شرایط توافقی سهم خود را به فروش برسانند.

سلامی اظهار داشت: برخی از خریدارانی که به صورت عمده سهامی را خریداری می‌کنند، خواهان سهمی هستند که ساختار مناسبی ندارند تا بعد از بهبود ساختار و وضعیت آن سهم بفروشند و سود کنند.

نقدشوندگی دارایی‌ها در تابلوی چهارم

دکتر هوشنگ خستویی، عضو عالی انجمن حسابداران خبره در خصوص دستورالعمل نحوه انجام معاملات در تابلوی غیررسمی به خبرنگار ما گفت: گشایش تابلوی غیررسمی اقدام مناسبی در جهت کمک به نقدشوندگی دارایی‌های مالی خواهد بود.

وی در نقد این دستورالعمل اظهار داشت: در ماده ۷ این آئین‌نامه شرایط و ضوابط پذیرش سهام در بورس اوراق بهادار مقرر شده است که می‌توان پس از احراز شرایطی با تصویب شورای بورس نام شرکت پذیرفته شده را از تابلوی فرعی حذف و آن را به تابلوی غیررسمی انتقال داد.

وی همچنین افزود: در تبصره ۲ این دستورالعمل نیز مقرر شده ورود مجدد شرکت به تالار فرعی موکول به تصویب آن در هیات‌پذیرش خواهد بود، بر این اساس خروج شرکت از حوزه فعالیت بازار سرمایه با توجه به ضرورت پذیرش مجدد آن در هیات پذیرش در ذهن متبادر می‌شود.

این حسابدار معتمد بورس خاطرنشان کرد: سوال مهم این است که بورس می‌تواند برای خارج از حوزه فعالیت خود نیز مقررات‌گذاری کند. این همان چیزی است که از ماده ۸ این آیین‌نامه برداشت می‌شود.

خستویی با اشاره به صدر ماده ۱۳ دستورالعمل مزبور که صراحتا کارگزارانی را که در بازار غیررسمی فعالیت می‌کنند را مسوول پاسخگویی و توجیه قیمت معاملات انجام شده به سازمان بورس می‌داند، اظهار داشت: سازمان و شورای بورس با تصویب این آیین‌نامه مقرراتی را برای کارگزاری‌ها مشخص خواهند کرد که قرار است روی سهام شرکت‌هایی که در تابلوی غیررسمی مورد معامله قرار گیرند،حال این مقررات‌گذاری از طرف سازمان بورس جای سوال دارد.

وی افزود: در یکی دیگر از بند‌های دستورالعمل مزبور، سازمان بورس ملزم به اطلاع‌رسانی در مورد شرکت‌های فعال در تابلوی غیررسمی نخواهد بود، بدین ترتیب در اینجا نیز این سوال پیش می‌آید که سازمان، خدماتی در این زمینه ارائه نمی‌کند، پس چطور مقررات‌گذاری خواهد کرد؟ اما ملزم به اطلاع‌رسانی در خصوص این شرکت‌ها نخواهد بود؟

عضو عالی انجمن حسابداران خبره در پایان گفت: به‌رغم اینکه گشایش تابلوی غیررسمی اقدام بسیار مناسبی در جهت کمک به نقدشوندگی دارایی‌های مالی است، اما به نظر می‌رسد بهتر آن است که ابتدا خود آیین‌نامه به منظور هرچه مناسب‌تر کردن آن مورد بررسی قرار گیرد.

ابهامات باید برطرف شود

شاهین شایان آرانی، کارشناس بازار سرمایه در خصوص دستورالعمل نحوه انجام معاملات در تابلوی غیررسمی گفت: سازمان بورس اوراق بهادار باید معین کند چه شرکت‌هایی مشمول تابلوی غیررسمی می‌شوند، در واقع ویژگی‌های این نوع شرکت‌ها باید مشخص شود که متاسفانه در هیچ‌یک از بند‌های دستورالعمل موردنظر، اشاره‌ای هرچند کوچک به این موضوع نشده است.

وی افزود: باید معلوم شود تابلوی غیررسمی جنبه تنبیهی برای شرکت‌ها دارد یا اصولا شرکت‌های خارج از بورس را که هنوز شرایط و ویژگی‌های ورود به بورس را احراز نکرده‌اند، شامل می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: اشکال و ایرادی که به این دستورالعمل وارد است، این است که معلوم نشده، شرایط انتقال از تابلو فرعی به تابلو غیررسمی به چه صورت است؟ آیا شرکت‌های خارج از بورس را شامل می‌شود یا ...؟

چه شرایطی باعث خواهد شد شرکت‌ها به تابلو غیررسمی ارجاع داده شوند؟

شایان آرانی متذکر شد: آیین‌نامه تنظیم شده هنوز کامل نیست و باید کاستی‌های آن بازبینی شود تا شک و شبهه ایجاد نکند.

وی گفت: شرکت‌ها باید بدانند در صورت دارا نبودن چه ویژگی‌هایی به این تابلو منتقل خواهند شد.وی افزود: برای سلیقه‌ای برخورد نکردن شورای بورس و سازمان بورس اوراق بهادار نیز قبل از نهایی شدن این دستور‌العمل باید کاستی‌های آن برطرف شود.این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به ابهامات موجود در دستور‌العمل نحوه معاملات در تابلوی غیررسمی گفت: بحثی که وجود دارد، شرکت‌های فرابورسی است و دیگری انتقال تنبیهی شرکت‌های تابلوی فرعی به تابلوی غیررسمی که باید کاملا مشخص شود.