بورس کشاورزی: شرکت‌‌های جهاد کشاورزی باید معاملات‌شان را در بورس انجام دهند
دکتر امیرحسین چیذری ـ معاون برنامه‌ریزی و توسعه بازار ـ در این رابطه اظهار کرد: از آنجا که به اعتقاد اکثر اقتصاددانان توسعه در جهان، بخش کشاورزی در این جریان نقش موتور توسعه را ایفا می‌کند، به طور مسلم توجه به این بخش و رفع معضلات و کاستی‌‌های آن خصوصا در مقوله بازار محصولات کشاورزی خواهد توانست بر شتاب روند توسعه بیش از پیش اضافه کند.
وی افزود: توجه و برنامه‌ریزی در این زمینه از طریق اعمال سیاست‌‌های گوناگون کوتاه‌مدت و میان‌مدت نظیر سیاست‌‌های حمایت قیمتی مانند خرید، تضمینی نخواهد توانست اثر مطلوبی را به جا گذاشته و حتی می‌تواند بخش کشاورزی را به یک مانع عمده توسعه بدل سازد. لذا حمایت و برنامه‌ریزی موثر در این مقوله تنها و تنها از طریق اعمال سیاست‌‌های بلند مدت در جهت اصلاح ساختار بازار محصولات کشاورزی امکان پذیر بوده که بر مبنای تجربه جهانی و اثر بخش‌ترین سیاست مطرح در این زمینه راه اندازی و توسعه بورس کالای کشاورزی است. چیذری خاطرنشان کرد: بورس کالای کشاورزی در صورت تحقق به موقع زمینه‌ها و حمایت‌‌های لازم با توجه به منافع فراوان آن می‌تواند با اصلاح ساختار بازار گام موثری را در جهت بهبود کارایی و بهره‌وری در این بخش برداشته و در نتیجه به رشد و توسعه اقتصادی در کشور کمک کند، به طور کلی می‌توان گفت که برای دستیابی به بازار محصولات کشاورزی که متناسب با شاخص‌‌های بازار کشور‌های توسعه یافته باشد، راهی جز تقویت بورس کالای کشاورزی ایران نخواهیم داشت. تجارب جهانی نیز این امر را مورد تایید قرار می‌دهند.
وی در ادامه افزود: بررسی رابطه بین فعالیت بورس و رشد بخش کشاورزی در کشور‌های مختلفی نظیر آمریکا، کانادا و ژاپن حاکی از آن است که رابطه مثبتی بین این دو وجود دارد. به بیان بهتر با افزایش تعداد قرارداد‌های معامله شده در بورس‌‌های کالای کشاورزی کشور‌های مزبور (در آمریکا هیات تجارت نیویورک (NYBOT)، در کانادا بورس کالای وینیپگ (WCE) و در ژاپن بورس غلات توکیو (TGE) مشاهده می‌شود که ارزش افزوده بخش کشاورزی نیز افزایش می‌یابد. چیذری در ادامه گفت: از آنجا که اکثر خانوار‌های کم‌درآمد در روستا‌های ایران ساکن بوده و به طور عمده به‌صورت مستقیم و یا غیر مستقیم به فعالیت کشاورزی اشتغال دارند، با توجه به ماهیت وجودی بورس کالای کشاورزی، این بورس می‌تواند از 2 طریق در اشتغال روستاها و درآمد خانوار‌های روستایی تاثیر چشم‌گیری داشته باشد. در واقع بورس کالای کشاورزی با ایجاد تالار‌های منطقه‌ای در مناطق محروم به ایجاد اشتغال و افزایش تولید خانوار‌های روستایی کمک شایانی کرده و به این ترتیب این دو عامل می‌تواند در کاهش فقر در روستا‌های کشور موثر واقع شود. وی در ادامه با اشاره به اینکه اولین رهنمود مورد اشاره در این ابلاغیه تغییر نقش دولت از مالکیت و مدیریت مستقیم بنگاه‌ها به سیاست‌گذاری، هدایت و نظارت است، گفت: از آنجایی‌که بورس کالای کشاورزی، یک بازار رقابتی بوده و از سوی بخش خصوصی مدیریت می‌شود و با توجه به تجربه جهانی و همچنین تجربه‌‌هایی که در کشور در زمینه خصوصی‌سازی در سالیان گذشته به دست آمده است، می‌توان با اطمینان مطرح کرد که کارایی و بهره‌وری بخش خصوصی در بازار محصولات کشاورزی به طور کلی، مطلوب‌تر از بخش دولتی است. با توجه به موارد مطروحه می‌توان بازار محصولات کشاورزی را از طریق رونق بورس کالای کشاورزی به سمت بازاری کاراتر سوق داد که در این بازار نقش دولت از مدیریت مستقیم بازار محصولات کشاورزی به نقش هدایتی و نظارت بر این بازار تبدیل شود. این امر به نحو روشنی بیانگر این مطلب است که وزارت جهاد کشاورزی دیگر نباید به طور مستقیم وارد مقوله خرید و فروش و واردات محصولات کشاورزی شده و در این زمینه تنها نقش هدایت‌گر و ناظر را داشته باشد. به عبارت دیگر لازم است، تمام شرکت‌ها و سازمان‌هایی نظیر شرکت پشتیبانی امور دام کشور و سازمان تعاون روستایی که در زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی قرار دارند کلیه فعالیت‌‌های خرید و فروش محصولات کشاورزی خود را در تالار بورس انجام دهند. معاون برنامه‌ریزی و توسعه بازار بورس کالای کشاورزی در ادامه گفت: توانمندسازی بخش‌‌های خصوصی و تعاونی و حمایت از آن، جهت رقابت کالاها در بازار‌های بین‌المللی دومین رهنمودی است که در این ابلاغیه مورد اشاره قرار گرفته است. از آنجایی که بورس کالای کشاورزی بخش خصوصی محسوب می‌شود، بنابراین به استناد این ابلاغیه، وظیفه دولت است که با همکاری و مساعدت با بورس کالای کشاورزی زمینه توانمندسازی رقابت محصولات ایرانی در بازار‌های بین‌المللی را فراهم سازد. در صورت تحقق این امر با توجه به اینکه هم اکنون برخی از بورس‌‌های کالایی جهان مایل به امضای تفاهمنامه با بورس کالای کشاورزی ایران در زمینه صادرات محصولات کشاورزی ایران نظیر پسته و زعفران به بورس‌‌های کالای دیگر کشورها از طریق بورس هستند، می‌توان امیدوار بود که در آینده ای نزدیک بورس کالای کشاورزی ایران بتواند با سایر بورس‌ها و بازار‌های بین‌المللی کالا از طریق ارتباط با تالار‌های محصولات کشاورزی به صادرات محصولات کشاورزی مبادرت ورزد. چیذری در ادامه خاطرنشان کرد: سومین رهنمودی که به آن اشاره شده آماده‌سازی بنگاههای داخلی برای مواجهه هوشمندانه با قواعد تجارت جهانی در یک فرآیند تدریجی و هدفمند است، بنگاههای داخلی کشاورزی از مزارع انفرادی گرفته تا تعاونی‌ها و واحد‌های کشت و صنعت باید بتوانند به تدریج به سمتی هدایت شوند که از اتکای شدید به سیاست‌ها و حمایت‌‌های دولتی خارج شده و با وارد شدن به بازار‌های جدیدتر، منسجم‌تر و قانونمندتری نظیر بورس‌‌های کالایی با قواعد تجارت جهانی که بر مبنای مزیت‌‌های نسبی تولید و بازار‌های رقابتی است، آشنا شوند و بتوانند محصولات خود را در تالار‌های بورس کالای کشاورزی عرضه و مبادله کنند. وی افزود: نکته دیگری که در این ابلاغیه مطرح‌شده، توسعه سرمایه انسانی دانش پایه و متخصص است، با توجه به این که بورس کالای کشاورزی به عنوان یک بازار مدرن مطرح است، بنابراین در این بازار حضور مدیران و کارشناسان متخصص در زمینه‌‌های اقتصاد کشاورزی و مدیریت بازار سرمایه بسیار لازم و ضروری است. علاوه بر این با ایجاد تالار‌های منطقه‌ای در دیگر استان‌ها و فعال کردن کارگزاران استانی، زمینه توسعه معاملات دانش پایه و استفاده از متخصصان در استان‌ها گسترش خواهد یافت. او ادامه داد: توسعه و ارتقای استاندارد‌های ملی و انطباق نظام‌‌های ارزیابی کیفیت با استاندارد‌های بین‌المللی پنجمین رهنمود مورد توجه در این زمینه است که با توجه به اینکه یکی از وظایف عمده بورس کالای کشاورزی، تدوین و اجرای استاندارد‌های کالا‌های منتخب در بورس کالای کشاورزی بوده و یکی از اهداف مهم بورس اشاعه و فرهنگ‌سازی استاندارد محصولات کشاورزی در بازار ثانویه (تالار بورس) و اولیه (در سطح مزرعه و تولید) است، بنابراین افق آینده بورس کالای کشاورزی بر تدوین استاندارد‌های محصولات کشاورزی در سطح استاندارد‌های بین‌المللی است تا به‌این ترتیب صادرات محصولات کشاورزی ایران مطابق با استاندارد‌های جهانی در بازار داخلی و خارجی معامله شود. به گزارش روابط عمومی بورس کالای کشاورزی، چیذری در پایان گفت: آخرین رهنمودی که در این ابلاغیه مورد اشاره قرار گرفته جهت‌گیری خصوصی‌سازی در راستای افزایش کارایی و رقابت‌پذیری است. بورس کالای کشاورزی، در ارتباط با مقوله بازار محصولات یکی از رقابتی‌ترین بازار‌های ممکن است. بورس را همواره نزدیک‌ترین بازار به شرایط رقابت کامل می‌دانند که بهترین ساختار ممکن به لحاظ اصول اقتصاد رفاه شناخته می‌شود. در چنین ساختاری، تولید در حداکثر ظرفیت و قیمت در پایین‌ترین سطح قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی عدالت اقتصادی و رفاه اجتماعی در مطلوب‌ترین سطح خود قرار می‌گیرد. همچنین بورس کالای کشاورزی با ایجاد شفافیت لازم به بازار امکان تصمیم‌گیری صحیح را فراهم آورده و شانس موفقیت یکسانی برای کلیه فعالان بازار ایجاد می‌کند.
ارسال نظر