تولیدکنندگان فولاد قیمت سازی نمی‌کنند

امکان کلاهبرداری در بورس فلزات وجود ندارد.

این بورس از سال گذشته تا کنون برای کاهش فشار تقاضا تا زمان انجام واردات، از تولیدکنندگان خواست محصولات خود را در قالب سبد یکجا عرضه نکنند. این جملات را علی اکبر‌هاشمیان، دبیر کل بورس فلزات تهران اعلام کرد. وی در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرگزاری فارس تشریح کرد: اگر شرکت‌ها قادر بودند در بورس قیمت بسازند، در آن زمان که کمرشان زیر بار سنگین زیان در حال شکستن بود، قیمت می‌ساختند، بنابراین بورس تاثیری در تعیین قیمت‌ها ندارد. هاشمیان در خصوص نوسانات بازار فولاد و بحث‌های مطرح در خصوص دستکاری قیمت‌ها در بورس فلزات و نقش بورس در بروز این نوسانات که بعضا مطرح می‌شود، گفت: ماهیت تمامی‌بورس‌های دنیا به گونه‌ای است که دخالتی در قیمت ندارند بلکه محل کشف قیمت هستند.

وی تاکید کرد: قیمت‌ها نتیجه عرضه و تقاضا در بازار است و تاثیر افزایش و کاهش هر یک از این فاکتورها اثر خود را در بازار به جا می‌گذارد.

وی یادآور شد: سال ۸۴ بدترین سال رکود بود، در نتیجه، هم واردات فولاد از ۸‌میلیون تن در سال ۸۳ به ۷/۶‌میلیون تن کاهش یافت و هم تولید کنندگان خصوصی و دولتی برای فروش با مشکل مواجه بودند و زیان سنگینی را متحمل شدند.

هاشمیان با اشاره به اینکه تولید کنندگان داخلی هنوز در حال جبران زیان سال ۸۴ هستند، گفت: ذوب آهن اصفهان محصول خود را در آن زمان زیر قیمت فولاد خام (بیلت) می‌فروخت اما کسی نمی‌خرید به عبارتی ذوب آهن اصفهان در زمستان سال ۸۴ تیر آهن خود را با قیمت هر کیلو ۳۵۰تومان عرضه می‌کرد اما خریدار نداشت.

دبیر کل بورس فلزات در عین حال اظهار داشت: اوایل سال ۸۵ به دلیل پیش‌بینی مصارف خصوصی و دولتی و خارج شدن اقتصاد از رکود، ناگهان حجم بزرگی از تقاضا به سمت بازار سرازیر شد و با یک جهش قیمت مواجه شدیم.

هاشمیان اضافه کرد: در آن زمان خریداران حاضر بودند محصولات ذوب آهن را که قبلا با قیمت ۳۵۰ تومان در هر کیلو به فروش نمی‌رفت، با قیمت ۷۰۰ تومان خریداری کنند اما در بازار یافت نمی‌شد.

وی افزود: بورس‌ها فی نفسه در قیمت دخالت ندارند اما ابزارهای موقتی را در اختیار دارند که می‌توانند برای تعادل بخشیدن به وضعیت بازار از آنها استفاده کنند، مانند ابزار «تعیین دامنه قیمت» که اجازه نمی‌دهد قیمت از حدی پایین‌تر و یا بالاتر برود.

هاشمیان گفت: بورس فلزات از سال گذشته تاکنون برای تعدیل فشار تقاضا تا زمان انجام واردات، از تولید کنندگان خواست محصولات خود را در قالب سبد یکجا عرضه نکنند.

وی توضیح داد: زیرا به عنوان مثال چنانچه واحدی به یکباره ۳۰ هزار تن از محصول خود را به‌صورت یکجا عرضه می‌کرد و یک نفر برای خرید آن برنده می‌شد، در نتیجه در شرایط بحرانی این خریدار تعیین کننده قیمت در بازار خرده فروشی بود.

هاشمیان گفت: بورس به همین دلیل اعلام کرد شرکت‌ها از عرضه سبد یکجا خوداری کنند، به عبارتی این سبد را خرد کرده و پاسخگوی متقاضی بیشتری باشند.

هاشمیان تصریح کرد: بورس فلزات از ۲۹ فروردین این سیاست را به اجرا گذاشت و سبد را به محموله‌های ۱۱۰تنی تقسیم کرد.

وی گفت: همچنین تمهیداتی اندیشیده‌ایم که محموله توسط یک کارگزار به دست یک مشتری نیفتد.

هاشمیان با اشاره به اینکه بورس فلزات، هم ابزار معاملات نقدی را در اختیار دارد و هم ابزار معاملات به روش اعتباری، خاطر نشان کرد: در معاملات اعتباری، پولی از طریق بورس رد و بدل نمی‌شود و خریدار و فروشنده به شکلی برای پرداخت پول توافق می‌کنند.

راه حل بورس برای شرایط بحران

وی با بیان اینکه در فروش نقدی، پول از طریق بورس مبادله می‌شود، افزود: برای شرایط بحران اعلام کردیم هر کس به بورس تقاضای خرید بدهد باید ۱۰‌درصد پول را قبل از معاملات به صورت نقد بپردازد.

هاشمیان گفت: بدین ترتیب واسطه گری و تقاضای کاذب کاهش یافته و کسی نمی‌تواند به ۱۰ کارگزار سفارش خرید بدهد و بالاخره در یکجا برنده شود.

دبیر کل بورس فلزات این روش‌ها را ابزارهای موقت و کارآمد بورس توصیف کرد و افزود: با توسل به همین ابزارها از تاریخ ۲۹ فروردین متوسط قیمت سبد تیر آهن ۱۸،۱۶،۱۴ که بیش از ۹۵‌درصد نیاز بازار را تشکیل می‌دهد نسبت به قبل از عید حدود ۱۰‌درصد کاهش پیدا کرد و میلگرد ساختمانی نیز نسبت به آن زمان حدود ۵‌درصد و همچنین تیرآهن‌های سنگین ۱۰ تا ۲۰‌درصد کاهش یافت.

وی گفت: البته همزمان با افزایش قیمت‌ها، جلساتی را با وزارت صنایع و وزارت بازرگانی نیز داشتیم و تمهیداتی اندیشیدیم که بازار به حالت تعادل بازگردد.

هاشمیان تفاوت قیمت تیرآهن عرضه شده در بورس فلزات و بازار را در حال حاضر بطور متوسط حدود ۷۰ تومان و میلگرد را حدود ۱۵ تومان ذکر کرد و افزود: این تفاوت نیز ناشی از تفاوت قیمت در خرده فروشی و عمده فروشی است.

هاشمیان اظهار داشت: اکنون دیگر تمامی‌مسوولان کشور در مورد کمبود تیرآهن و ضرورت تامین کسری از طریق واردات اتفاق نظر دارند و هم اکنون این کسری به نحو مطلوبی در حال ورود و تامین از خارج است.

هاشمیان گفت: سیمان و تیرآهن اولین اقلام مورد نیاز در ساخت و ساز و پروژه‌های عمرانی است اما نیاز به فولاد، حساس‌تر از سیمان است زیرا ۸۰‌درصد تقاضای سالانه فولاد طی ۵ ماه یعنی از اسفند تا تیر ماه به بازار تحمیل می‌شود، در حالی که تولید کننده هر ماه به اندازه یک دوازدهم تولید سالانه توان عرضه دارد.

وی تاکید کرد: بنابراین، کسری عرضه می‌بایستی عمدتا طی همین ۵ ماه وارد و عرضه شود و هیچ راه دیگری وجود ندارد.

تمهیدات لازم برای برقراری توازن بازار

وی در پاسخ به این پرسش که آیا اقدامی‌برای ایجاد توازن میان عرضه و تقاضا صورت گرفته است؟ گفت: امسال نیز مانند سال گذشته تمهیداتی برای کسری بازار اندیشیده شده و در این زمینه ماموریت لازم از طرف دولت به وزارت بازرگانی و دستگاه‌های پر مصرف داده شده و یا در دست بررسی و اقدام دولت است.

هاشمیان در پاسخ به سوالی درباره مزیت‌های فعالیت بورس‌های کالایی تاکید کرد: شاخص‌های بورس مانند میزان الحراره است که باید واقعیات جامعه را نشان دهد تا دولتمردان بتوانند برای تعادل بازار تصمیم فوری و به موقع اتخاذ کنند.

وی معاملات بورس را دارای امنیت بسیار زیاد دانست و افزود: در ۳۵ هزار معامله‌ای که طی ۵/۳ سال گذشته در بورس فلزات انجام شده تنها ۲۸ فقره به طرح شکایت انجامیده که اغلب آنها نیز حل و فصل شده و فقط ۷ پرونده در هیات داوری بورس است.

امکان کلاهبرداری در بورس نیست

هاشمیان تاکید کرد: از آنجایی که بورس فلزات چهار نوع تضمین برای معاملات ارائه می‌کند، به همین دلیل امکان کلاهبرداری در بورس به هیچ وجه وجود ندارد و ظرف ۷۲ ساعت وجه کالا تسویه می‌شود.در حالی که در بازار غیر بورس علاوه بر‌میلیون‌ها چک برگشتی و شکایت در دادگاه‌ها، مکررا کلاهبرداری‌های متعددی صورت می‌گیرد که باعث خسارت شدید تجار و معامله‌گران بازار غیر بورس می‌شود.

وی گفت: خریدار در بورس فلزات، کالای استاندارد می‌خرد و کالای غیر استاندارد در بورس اجازه عرضه ندارد و اگر موردی پیش آید، بورس با ۳ موسسه بازرسی بین المللی قرارداد دارد و به فوریت موضوع را بررسی کرده و رفع غرامت می‌کند.

هاشمیان افزود: بورس دارای یک هیات داوری است که رای آن در تمامی‌محاکم قابل اجراست و آرای آن نسبت به دادگاه‌های عمومی‌بسیار سریع تر و زودتر صادر می‌شود.

وی گفت: تقریبا تمامی‌عوامل دست اندرکار بازار پس از ۵/۳ سال تجربه بورس به مزایای فوق معترف هستند و کسانی که هنوز معاملات خود را در بورس انجام نمی‌دهند دلیل اصلی آن مشکلات مالیاتی آنها است.

هاشمیان تاثیر شرایط بازار‌های جهانی بر بازار فولاد را نیز خاطر نشان کرد و گفت: سال گذشته هزار‌میلیارد دلار درآمدهای مازاد نفت جهان در کشور‌های نفت خیز صرف مصارف عمرانی شد، مثلا هم اکنون سرانه مصرف فولاد در دبی ۱۸۰۰کیلوگرم است در حال که این میانگین در دنیا ۴۰۰ کیلو گرم است.

دبیرکل بورس فلزات با بیان اینکه این جهش مصرف، کم و بیش در سایر نقاط دنیا نیز وجود داشته و دارد گفت: روسیه در گذشته با فروش محصولات فولادی خود زیر قیمت‌های جهانی در بازار دنیا دامپینگ می‌کرد، اما امروز تقریبا به وارد کننده فولاد تبدیل شده است.

وی رشد ۱۱‌درصدی اقتصاد چین و ۹‌درصدی اقتصاد هند را نیز مورد اشاره قرار داد و افزود: به‌رغم اینکه چین بزرگترین تولید کننده فولاد در دنیاست، تراز تجاری آن در زمینه فولاد منفی است.

هاشمیان افزود: همچنین دو مصرف کننده دیگر در اطراف ما به نام افغانستان و عراق وجود دارد که هیچ چیز ندارند اما همه چیز می‌خواهند و محصولاتی چون تیرآهن و سیمان را بسیار بالاتر از بازار داخلی خریداری می‌کنند.

وی ادامه داد: رشد اقتصاد جهانی طی ۵ سال اخیر بی سابقه بوده است و دنیا رشد بالای ۵‌درصد تجربه کرده است.

هاشمیان اظهار داشت: آثار این رشد در تولید فولاد پیدا است. سال ۲۰۰۵ بالغ بر یک‌میلیارد و ۱۴۰‌میلیون تن فولاد در دنیا تولید شد و سال ۲۰۰۶ حجم تولید به یک‌میلیارد و ۲۴۰‌میلیون تن رسید که این صد‌میلیون تن به‌رغم قیمت‌های بالای جهانی تماما فروش رفت.

وی تصریح کرد: به عبارتی هم یکصد‌میلیون تن افزایش تولید جهانی جذب شده و هم کمبود وجود داشته و منجر به قیمت‌های بالای جهانی شده است.

روند نزولی مصرف فولاد در جهان

دبیر کل بورس فلزات با اشاره به روند تولید امسال فولاد در دنیا که حدود یک‌میلیارد و سیصد‌میلیون تن برآورد شده است، افزود: پیش‌بینی می‌شود امسال تولید جهانی از تقاضای جهانی بیشتر و در نتیجه در سطح قیمت‌های جهانی شاهد روند کاهشی باشیم.

وی همچنین به تشریح چشم‌اندازهای پیش روی بازار فولاد جهان پرداخت و گفت: چین اعلام کرده است قصد دارد رشد خود را از ۱۱‌درصد به ۵/۹‌درصد محدود کند که این تقاضای فولاد را کاهش خواهد داد.

وی ادامه داد: همچنین مصارف عمده آنها برای ساخت دهکده المپیک کاهش یافته و پیش بینی می‌شود تولید فولاد چین نیز از ۴۱۸‌میلیون تن در سال ۲۰۰۶ به نزدیک به۵۰۰‌میلیون تن در سال جاری افزایش یابد.

هاشمیان افزود: این کاهش مصرف و مازاد تولید ممکن است پاسخگوی تقاضای موجود در دنیا باشد و قیمت‌ها را تعدیل کند.

مزیت بی خبری از روند عرضه و تقاضا

وی در پاسخ به این پرسش که آیا واردات وزارتخانه‌ها و استانداری‌ها حساب شده است که مجددا همانند سال قبل که واردات انبوه ورق انجام شد و بازار تولید داخل را با رکود مواجه کرد، مشکلی به وجود نیاید؟ گفت: صدها تاجر و مصرف کننده بزرگ اقدام به واردات می‌کنند و علت اینکه بورس و واحدهای عرضه کننده نمی‌توانند تاثیر گذار باشند همین است.

هاشمیان تاکید کرد: تولید کننده داخلی ناگزیر است از قیمت‌های جهانی تبعیت کند زیرا حدود ۴۵‌درصد نیاز کشور از طریق واردات تامین می‌شود.

وی ادامه داد: اگر برنامه‌ریزی عمدی در روند عرضه و تقاضا وجود داشته باشد منجر به قیمت‌سازی می‌شود، یعنی اگر تاجری بداند چه میزان قرار است واردات صورت گیرد، امکان خرید و احتکار و قیمت‌سازی برایش به وجود می‌آید.

هاشمیان افزود: مزیت در بازار عرضه و تقاضا، ندانستن است زیرا تجار و تولید کنندگان این اطلاعات را ندارند، ریسک ذخیره سازی کالاهای خود را متقبل نمی‌شوند.

خبرنگار فارس از ‌هاشمیان درباره روند تداوم سیر نزولی قیمت تیرآهن و میلگرد در بازار سوال کرد که وی گفت: با توجه به تقاضاهای آتی مانند طرح‌های عمرانی و مصارف بخش مسکن در استان‌ها، در واقع آینده روند قیمت‌های تیرآهن و میلگرد و خروج از شرایط رکودی فعلی، بستگی به میزان واردات و قیمت‌های جهانی در ماه‌های آتی خواهد داشت.