گروه بورس فلزات- سال‌جاری به نیمه رسیده است و به‌رغم عرضه فراوان فولاد، مس، آلومینیوم و کنسانتره در بورس فلزات تهران هنوز معاملات فلز روی در این بازار رسمی چشمگیر نیست. طی ۶ ماه اخیر فقط ۴۰۰‌تن روی آن هم در چند نوبت محدود در تالار عرضه و مورد معامله قرار گرفته که در مقایسه با معامله سایر فلزات بسیار ناچیز است.

شرکت کالسیمین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان روی در ایران از ابتدای سال‌جاری تاکنون هنوز هیچ عرضه‌‌ای در بورس فلزات نداشته است.

آنچه طی ماه‌های اخیر در این بازار رسمی عرضه شده فقط مربوط به دو شرکت «ذوب و روی بافق» و «ذوب و روی اصفهان» بوده که عرضه آن دو شرکت هم فقط در اردیبهشت ماه انجام شده است.

در حالی که شرکت ذوب و روی اصفهان در اردیبهشت ماه فقط ۲۶۰‌تن روی در بورس فلزات عرضه کرده اما میزان عرضه شرکت ذوب و روی بافق از مرز ۱۴۰‌تن فراتر نمی‌رود.

با این حال حدود ۴ ماه است که از عرضه فلز روی در بورس فلزات تهران توسط کارخانه‌ها خبری نیست.

این وضعیت شاید سوالاتی را متبادر به ذهن کند که چه دست‌هایی در کار است تا فلز روی در بورس فلزات عرضه نشود؟

چه کسانی از عدم عرضه روی در بورس فلزات و توزیع غیرمستقیم آن در بازار سود می‌برند؟

شفاف‌ شدن قیمت روی و کشف نرخ آن در تالار معاملات رسمی فلزات منافع چه کسانی را زیر سوال می‌برد؟

چرا علاوه بر تولید‌کنندگان روی، مصرف‌کنندگان آن هم علاقه‌ای به معامله در بورس فلزات ندارند؟

شاید نگاهی به اختلاف قیمت‌های این فلز در داخل و خارج و اطلاع از میزان عرضه و تقاضای آن در بازار ایران به سوالات فوق پاسخ دهد.

بالاترین نرخ روی در LME مربوط به بیست و سوم اردیبهشت‌ماه بود که به مرز ۴هزار دلار رسید که تاکنون بی‌سابقه بوده است، اما پایین‌ترین نرخ روی در نخستین روز فروردین‌ماه شکل گرفت که در آن روز فلز روی تا تنی ۲هزار و ۴۶۱دلار هم پایین آمد.

اکنون قیمت این فلز در بورس‌فلزات لندن به ۳هزار و ۴۴۰دلار در هر تن می‌رسد.

روی در بازار ایران تنی ۳۸۰دلار بالاتر از نرخ‌های LME است یا به عبارتی کیلویی ۳۵۰تومان گران‌تر از روی خارجی به مصرف‌کنندگان عرضه می‌شود، اما از آنجا که تولید و عرضه داخلی این فلز بیشتر از تقاضا است به نظر می‌رسد بحث واردات آن عملا منتفی است.

در چنین شرایطی دست‌اندرکاران بازار معتقدند: در‌حال‌حاضر اتحاد تولیدکنندگان روی و نوعی انحصار در بازار آن علت عمده بالا بودن قیمت این فلز نسبت به بازار جهانی است.

حال اگر فلز روی در بورس‌فلزات تهران عرضه و قیمت آن کشف شود، به نظر می‌رسد رقابت در این بازار رسمی جایگزین اتحاد و انحصار خواهد شد و همین امر قیمت روی در ایران را خواهد شکست.

صاحبنظران بازار می‌گویند: فرار از رقابت و ترس از کاهش قیمت فلز روی اصلی‌ترین عامل عدم عرضه روی در بورس‌فلزات تهران است.

از سوی دیگر، کارخانه‌ها در توجیه عدم عرضه فلز روی در بورس‌فلزات اظهار می‌دارند که در صورت عرضه روی در تالار معاملات رسمی، مشتریان این کالا را واسطه‌ها تشکیل خواهند داد. در حالی که کارخانه‌ها علاقه دارند این فلز را مستقیم به مصرف‌کنندگان آن عرضه کنند.

همچنین عده‌ای هم هستند که معتقدند: حتی فولاد مبارکه نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان فلز روی (برای ورق‌های گالوانیزه) کالای موردنیاز خود را توسط واسطه‌ها دریافت می‌کند.