سیاست معکوس در حوزه سنگ‌آهن

گروه بورس- محبوبه مغانی: در حالی مذاکرات مدیران سنگ‌آهنی‌ با نمایندگان مجلس شورای اسلامی و وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه دارد که وزیر قبل از تصویب نرخ بهره مالکانه ۳۰ درصدی به فعالان این بخش قول مساعدت داده بود، اما در صحن علنی مجلس، نمایندگان خانه ملت ورق را طوری دیگر برگرداندند و در میان دیدگان بهت زده فعالان صنعت سنگ‌آهنی، نرخ بهره مالکانه را به ۳۰ درصد افزایش دادند. پس از این تصمیم بود که مدیران سنگ‌آهنی اعلام کردند در برابر افزایش نرخ بهره مالکانه ۳۰ درصدی، یا با آزاد‌سازی قیمت سنگ‌آهن، نحوه محاسبه آن نیز باید تغییر کند و یا بخشی از هزینه بهره مالکانه از سوی فولادی‌ها پرداخت شود تا به این واسطه ریسک تصمیم مجلس در این صنعت به حداقل برسد. در پی اعلام این مواضع بود که مذاکرات سنگ‌آهنی‌ها با فولادسازان و ایمیدرو کلید خورد. بر این اساس در گفت‌وگویی با حمید‌رضا بهزادی‌پور، مدیر سرمایه شرکت سرمایه‌گذاری امید، اثرات این تصمیم بر صنعت سنگ‌آهن را مورد بررسی قرار داده‌ایم که مشروح آن در ادامه می‌آید.

وضعیت کلی معدنی‌ها و کانه‌های‌های فلزی در بازار سرمایه برای دوره پایانی سال چگونه است؟

گروه کانه‌های فلزی در بورس اوراق بهادار تهران را عمدتا تولید‌کنندگان سنگ‌آهن، روی، سرب و منگنز تشکیل می‌دهند. شاخص گروه کانه‌های فلزی از ابتدای سال ۹۲ تا تاریخ ۱۲ بهمن با ۶۴ درصد رشد از ۱۲.۵۰۲ واحد به ۲۰.۵۵۳ واحد رشد کرده است. این در حالی است که شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در دوره مشابه با ۱۲۱ درصد رشد از ۳۸.۶۰۳ واحد به ۸۴.۱۶۵ واحد رشد کرده است. به عبارت دیگر، شاخص کانه‌های فلزی تقریبا به اندازه نصف شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران رشد کرده است که نشان از پتانسیل بالای رشد قیمت سهام شرکت‌های این صنعت نسبت به سایر صنایع در بورس اوراق بهادار دارد.

از طرف دیگر P/E این گروه در تاریخ مذکور ۵/۸ بوده که تقریبا با P/E کل بورس اوراق بهادار تهران برابر است. این در حالی است که شرکت‌های فعال در این گروه از طرح‌های توسعه بسیار مناسبی برخوردارند. به عنوان مثال شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، طرح احداث کنسانتره به ظرفیت ۴ میلیون تن، گندله به ظرفیت ۵ میلیون تن، واحد احیاء واحد فولاد سیرجان به ظرفیت یک میلیون تن و همچنین واحد احیا و ذوب‌آهن و فولاد گل‌گهر به ظرفیت ۵/۱ میلیون تن را در دست اجرا دارد که با بهره‌برداری از این طرح‌ها، سودآوری گل‌گهر با افزایش قابل ملاحظه‌ای همراه خواهد بود. شرکت چادرملو نیز همچون گل‌گهر از طرح‌های بسیار مناسبی برخوردار است. بنابراین انتظار می‌رود که P/E گروه کانه‌های فلزی بسیار بالاتر از P/E کل بورس اوراق بهادار باشد، در حالی که هم اکنون P/E این گروه با بورس اوراق بهادار تهران برابر است. در نتیجه، گروه کانه‌های فلزی از چشم‌انداز مناسب‌تری نسبت به کل بورس اوراق بهادار تهران برخوردار است.

تعیین نرخ بالای بهره مالکانه از معادن چه اثراتی بر سهام این گروه خواهد گذاشت؟

با توجه به تصویب نرخ بهره مالکانه ۳۰ درصدی، این نرخ به ازای هر سهم حدود۱۵۰ریال بر EPS شرکت‌های گل‌گهر و چادرملو تاثیر خواهد گذاشت که با توجه به طرح‌های توسعه و افزایش تولید دوقلوهای سنگ‌آهنی، این دو شرکت در سال ۹۳ حداقل به‌اندازه EPS سال ۹۲، سودآوری خواهند داشت. البته مشکل اصلی، کاهش نقدینگی شرکت‌های مذکور برای ادامه طرح‌های توسعه آنها خواهد بود.

آیا کاهش قیمت جهانی مواد معدنی در داخل اثری دارد؟

با توجه به افزایش نرخ بهره مالکانه، تولیدکنندگان سنگ‌آهن نیز در تلاشند تا با همکاری ایمیدرو و مجلس، نرخ فروش کنسانتره و گندله به شرکت‌های فولادی را که در حال حاضر حدود نصف قیمت‏های جهانی است، طی چند مرحله افزایش دهند و به قیمت‏های جهانی برسانند.

آزادسازی قیمت سنگ‌آهن می‌تواند اقبال به این گروه را در بازار افزایش دهد، به عقیده شما این موضوع با توجه به افزایش سایر هزینه‌های این گروه مثل عوارض و... چگونه قابل تحلیل است؟

قطعا آزاد‌سازی قیمت سنگ‌آهن موجب افزایش درآمد حاصل از فروش و نهایتا رشد سودآوری شرکت‌های سنگ‌آهن خواهد شد. در مقابل تصویب نرخ بهره مالکانه ۳۰ درصدی، اگر قیمت کنسانتره و گندله به میزان ۱۰ درصد رشد کند در آن صورت، سودآوری شرکت‌های سنگ‌آهنی افزایش خواهد یافت.

وضع عوارض صادراتی سنگ‌آهن کدام گروه‌ها را تحت تاثیر می‌گذارد؟

با توجه به اینکه شرکت‌های فولادی، مصرف‌کنندگان کنسانتره و گندله هستند و در حال حاضر میزان تولید و مصرف کنسانتره و گندله در کشور متعادل است و در سال‏های آتی نیز میزان مصرف کنسانتره بیش از میزان تولید آن در داخل خواهد بود. به همین دلیل استراتژی شرکت‌های سنگ‌آهنی در اولویت اول، تامین کنسانتره و گندله مورد نیاز داخل است، به طوری که فروش کنسانتره و گندله شرکت‌های چادرملو و گل‌گهر در بودجه ۹۲ به ترتیب ۲۲.۷۷۲ میلیارد ریال و ۱۹.۷۷۳ میلیارد ریال است که ۱۰۰ درصد فروش چادرملو و ۹۸ درصد گل‌گهر از محل فروش داخل صورت می‌گیرد. بنابراین وضع عوارض صادراتی روی چادرملو هیچ تاثیری ندارد. اما در مورد سنگ‌آهن دانه‌بندی شده که توسط شرکت گل‌گهر تولید می‌شود و مصرف داخلی چندانی ندارد و ۲ درصد کل فروش گل‌گهر را تشکیل می‌دهد تاثیر منفی جزئی خواهد داشت، اما بهتر است جهت افزایش صادرات و کسب درآمدهای ارزی تسهیلات مناسب برای صادرات سنگ دانه‌بندی شده از قبیل معافیت از عوارض در نظر گرفته شود.

برخی اظهار نظرها از عدم تاثیرپذیری گروه‌های معدنی از تصمیمات دولت حکایت دارد و معتقدند در مجموع سودآوری این شرکت‌ها بالا است، این موضوع پشتوانه منطقی دارد؟

متاسفانه تصمیم‌گیرندگان در زمینه بهره مالکانه به حاشیه سود گل‌گهر و چادرملو توجه می‌کنند و عنوان می‌کنند که حاشیه سود خالص این دو شرکت بالای ۴۵ درصد است، اما نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که شرکت‌های سنگ‌آهنی جزو شرکت‌های سرمایه بر بوده و سرمایه‌گذاری‏های سنگینی در حدود

۱۵ هزار میلیارد تومان (به ارزش روز) در آنها انجام شده است. در صورتی که ارزش جایگزینی هر کدام از این شرکت‌ها را در نظر بگیریم، خواهیم دید که بازده سرمایه‌گذاری‌های این شرکت‌ها نسبت به اغلب صنایع دیگر پایین است. ضمنا در سایر کشورهای تولید‌کننده سنگ‌آهن، بهره مالکانه ۳ الی ۱۰ درصد مبلغ فروش کنسانتره است. بنابراین انتظار می‌رفت که مجلس بهره مالکانه را در سطح سایر کشورها تعیین کند تا انگیزه برای سرمایه‌گذاری در این بخش اقتصادی افزایش یابد.