اصلاح NAV در صندوق‌های سرمایه‌گذاری
علیرضا شهریاری از آنجا که سازمان بورس نهاد ناظر بر فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری است، اصلی ترین مرجع در موضوعات مرتبط با صندوق‌ها، بخشنامه‌های منتشره این سازمان بوده و بر همین اساس بخشنامه‌های فوق، اولین و اصلی‌ترین ملاک تصمیم‌گیری در این خصوص است. بخشنامه شماره ۱۲۰۱۰۰۰۱ سازمان بورس و اوراق بهادار، با موضوع وظایف متولیان در قبال صندوق‌های سرمایه‌گذاری به صراحت عنوان می‌کند که هر‌گونه اصلاح NAV اعلامی صندوق به طور سیستمی ممنوع و تنها در موارد خاص با درخواست مدیر و با آوردن دلیل روشن و قابل قبول اجازه برگشت به عقب و اصلاحات لازم در نرم‌افزار داده شود.
علیرضا شهریاری از آنجا که سازمان بورس نهاد ناظر بر فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری است، اصلی ترین مرجع در موضوعات مرتبط با صندوق‌ها، بخشنامه‌های منتشره این سازمان بوده و بر همین اساس بخشنامه‌های فوق، اولین و اصلی‌ترین ملاک تصمیم‌گیری در این خصوص است. بخشنامه شماره ۱۲۰۱۰۰۰۱ سازمان بورس و اوراق بهادار، با موضوع وظایف متولیان در قبال صندوق‌های سرمایه‌گذاری به صراحت عنوان می‌کند که هر‌گونه اصلاح NAV اعلامی صندوق به طور سیستمی ممنوع و تنها در موارد خاص با درخواست مدیر و با آوردن دلیل روشن و قابل قبول اجازه برگشت به عقب و اصلاحات لازم در نرم‌افزار داده شود. همین‌طور بخشنامه شماره ۱۲۰۱۰۰۰۵ سازمان بورس و اوراق بهادار یکی از دلایل اصلی اصلاح NAV را نبود کنترل دقیق و مستمر محاسبات خالص ارزش روز دارایی‌ها توسط مدیر صندوق می‌داند. اگر نگاهی دقیق به بخشنامه‌های یادشده بیندازیم در می‌یابیم که روح کلی آنها اجتناب از اصلاح مکرر NAV و قاعده‌مند کردن موارد اصلاحات است. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا مواردی که برای مدیریت صندوق غیر‌قابل پیش‌بینی و غیر‌قابل کنترل هستند نیز مطابق با بخشنامه‌های سازمان مصداق اصلاح NAV هستند یا خیر. در صورتی که فرض کنیم منظور بخشنامه‌های یادشده شمول همه موارد، حتی مواردی است که برای مدیر صندوق غیر‌قابل کنترل و غیر‌قابل پیش‌بینی نیز هستند، عبارت «موارد خاص» در بخشنامه شماره ۱۲۰۱۰۰۰۱ معنا و محتوای خود را از دست داده و تقریبا هیچ اصلاحی باقی نمی‌ماند که مصداق اصلاح NAV نباشد. از طرف دیگر، در بخشنامه شماره ۱۲۰۱۰۰۰۵ نیز هنگامی که بخشنامه قصد دارد مثالی را در خصوص اصلاح NAV مطرح کند، نبود کنترل دقیق و مستمر محاسبات را مطرح می‌کند که از همین موضوع می‌توان اولویت اصلی بخشنامه را استنباط کرد. در استاندارد حسابداری شماره ۶ موضوع گزارش عملکرد مالی، هنگامی که در مورد تسری آثار اصلاحات و تعدیلات به گذشته، دوره جاری، و دوره‌های آتی سخن به میان می‌آید، مطالبی ارائه شده است که ارتباط زیادی به بحث حاضر پیدا می‌کند. با پذیرش این نکته که بحث تعدیلات سنواتی در حسابداری شرکت‌ها از جهاتی با بحث اصلاح NAV در حسابداری صندوق‌ها تفاوت دارد، به نظر نگارنده، از منظر قابلیت تسری تاثیر اصلاحات و تعدیلات به گذشته، تعدیلات سنواتی در حسابداری شرکت‌ها، مشابه با اصلاح NAV در صندوق‌های سرمایه‌گذاری است و بنابراین می‌توان واکنش استانداردهای حسابداری را به موضوع تعدیلات سنواتی ملاک و معیار مناسبی برای تصمیم گیری در مورد اصلاح NAV در نظر گرفت. بند ۳۲ استاندارد حسابداری شماره ۶ به موضوع گزارش عملکرد مالی اشاره می‌کند که با توجه به ابهامات موجود در محیط اقتصادی، انجام برآوردهای حسابداری و تجدید نظر در آنها برای تهیه صورت‌های مالی امری اجتناب ناپذیر است. پیش بینی رویدادهای آتی و برآورد آثار آنها مستلزم اعمال قضاوت و تجدید‌نظر در این برآورد‌ها به هنگام وقوع رویدادهای جدید، حصول تجربه بیشتر یا دستیابی به اطلاعات اضافی است. از آنجا که تغییر در برآورد، حاصل اطلاعات جدید یا تحولات تازه است نباید با تجدید نظر در ارقام سال‌های قبل به آن تاثیر قهقرایی داد. همچنین این استاندارد بیان می‌کند که تعدیلات سنواتی تنها در مورد تغییر در رویه و اصلاح اشتباه مجاز است. از جمله مصادیق اصلاح اشتباه نیز در این استاندارد اشتباهات ریاضی، اشتباهات در به‌کارگیری رویه‌های حسابداری، تعبیر نادرست یا نادیده گرفتن واقعیت‌های موجود در زمان تهیه صورت‌های مالی (در مورد صندوق می‌توان زمان محاسبه NAV را جایگزین کرد) و موارد تقلب است. حتی در این استاندارد عنوان شده است که اصلاح اشتباهات در صورتی که با اهمیت نباشد نیازی به تعدیلات سنواتی نیست. نحوه عمل بین المللی در زمینه اصلاح NAV مرور اجمالی نگارنده در مورد نحوه عمل بین‌المللی در زمینه اصلاح NAV نشان می‌دهد که موارد زیر به عنوان مصادیق اصلاح NAV شناخته شده است: قیمت‌گذاری ناصحیح یک ورقه بهادار موجود در پرتفوی صندوق، ثبت ناصحیح فعالیت‌های صندوق، محاسبه ناصحیح تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری صادر شده و تعداد واحدهای موجود در اختیار سرمایه‌گذاران، درآمدها و هزینه‌های ناصحیح ثبت یا شناسایی شده، نرخ‌های تسعیر ناصحیح استفاده شده در ارزشگذاری، اشتباهات انسانی از جمله وارد کردن یک ارزش یا عدد ناصحیح. وجه اشتراک تمامی موارد یادشده برای اصلاح NAV در بالا وجود نوعی اشتباه است. کنفرانس مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری در زمینه مباحث ارزشگذاری برای مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۰۱ نتیجه‌گیری کرده است که بسیاری از صندوق‌ها از یک فرآیند دو بخشی در مورد اشتباهات و اصلاحات NAV استفاده می‌کنند. این فرآیند، اثر اشتباه را در سطح صندوق و در سطح سرمایه‌گذار بررسی می‌کند. اگر اشتباهی برابر و یا بیشتر از یک سنت اما کمتر از نیم در هزار NAV باشد اشتباه تنها در سطح صندوق با اهمیت در نظر گرفته می‌شود و نیازی نیست که حساب‌های سرمایه‌گذاران اصلاح شود و تنها با ثبت یک سند اصلاحی در تاریخ روز کشف اشتباه اصلاح صورت می‌گیرد. با این حال، شخص مسوول اشتباه باید خسارت وارده را جبران کند. اگر اشتباه NAV بزرگ‌تر از نیم در هزار NAV باشد اشتباه در سطح سرمایه‌گذار نیز با اهمیت تلقی می‌شود. در این مورد، حساب‌های سرمایه‌گذارانی که زیان دیده اند باید اصلاح شود. نتیجه‌گیری در پایان اشاره به دو موضوع اهمیت اساسی دارد. اول آنکه اصلاحات متوالی و پیاپی منجر به کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به NAV محاسبه شده و به طور کلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌شود. دوم آنکه پرهیز از نبود ثبات رویه صندوق‌های سرمایه‌گذاری و رفتار یکسان تمامی مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری در زمینه اصلاح NAVنیازمند وجود ملاک و معیار دقیقی است که مسوولیت تصمیم گیری در خصوص آن بر عهده سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان متولی اصلی صنعت صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. نگارنده پیشنهاد می‌کند که بخشنامه جامعی در این زمینه توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تدوین شده و در آن به طور روشن موارد اصلاح NAV یا حداقل یک معیار و ملاک روشن که به طور یکنواخت توسط مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری و متولیان صندوق‌ها به کار گرفته شود و همچنین معیارهای کمی در مورد سطح اهمیت اصلاحات NAV ارائه کند.
ارسال نظر