سنگ‌آهن نجات دهنده!

گروه بورس - همایون دارابی: بازار دادوستد سهام امروز (شنبه) در حالی فعالیت خود را از سر خواهد گرفت که انتظار می‌رود با توجه به تعطیلات پایان هفته به دلیل فرارسیدن لیالی قدر و ایام شهادت امیرالمومنین علی (ع)، بازار از ضعف سنتی ایام ماه مبارک رمضان فاصله بگیرد. بازار سهام هفته گذشته شاهد حداکثر تاثیرگذاری ایام ماه مبارک رمضان بر معاملات بازار بود. با توجه به عدم حضور معامله‌گران در بازار، معاملات در هفته گذشته روند کاهشی را در حجم دادوستدها شاهد بود که انتظار می‌رود این امر طی هفته جاری جبران شود. هر چند که در روز سه‌شنبه، آخرین روز دادوستد سهام طی هفته گذشته، بازار شاهد نشانه‌های بازگشت حجم معاملات بود.

در شرایط کنونی با توجه به حاکمیت آرامش سیاسی و عدم وجود نگرانی در این بخش بازار مستعد چرخش روند معاملات پس از کاهش هفته گذشته است.

در معاملات روز سه‌شنبه بورس اوراق بهادار انتشار خبرهای اولیه از مزایده فروش سنگ آهن توسط گل گهر تاثیر مهمی را بر بازار گذاشت. گل گهر در حالی پس از معامله ۴۵/۱میلیون سهم در میانه بازار برای تعدیل EPS (عایدی هر سهم) متوقف شد که براساس شنیده‌ها در مزایده برگزار شده، پیشنهادهایی در حد ۹۵ یورو (۱۳۰ دلار) برای فروش سنگ‌آهن دریافت کرده بود. گل گهر در بودجه سال جاری خود، بهای فروش سنگ آهن را در حد ۶۲ دلار پیش‌بینی کرده بود که به لحاظ حجم فروش و قیمت، اینک با تعدیل مواجه شده است.

در سطح بین‌المللی تولیدکنندگان عمده سنگ آهن برای چهارمین سال متوالی مذاکرات را برای قراردادهای فروش در سال آتی میلادی با رشد قیمت آغاز کرده‌اند.

براساس پیش‌بینی مراکز مطالعاتی بازار سنگ آهن احتمالا تا سال ۲۰۱۱ شاهد عدم تعادل به نفع تولیدکنندگان سنگ‌آهن خواهد بود. رشد فزاینده مصرف سنگ آهن در چین، احتمال افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و کاهش ارزش بی‌سابقه دلار موجب شده است تولیدکنندگان سنگ آهن در موقعیت چانه‌زنی برای قیمت‌های بالاتر قرار بگیرند.

در همین شرایط تولیدکنندگان فولاد نیز در حال افزایش قیمت‌های فروش خود هستند.

در بازار داخلی کشورمان هر چند فروشندگان سنگ آهن بخش عمده تولیدات خود را به صورت دستوری به فروش می‌رسانند، اما فروش مازاد بر ظرفیت تولید پیش‌بینی شده و فروش صادراتی این شرکت‌ها مشمول تحولات جهانی است.

در بازار فولاد، فروش شرکت‌های فولاد مبارکه و ذوب‌آهن به قیمت پایین و دستوری ضمن ایجاد کمبود مواد اولیه مانع از فعالیت دیگر شرکت‌های فولادی و کمبود محصول نهایی در بازار شده است.به دلیل بالا بودن قیمت شمش در مقایسه با محصول تولیدی مبارکه و ذوب‌آهن، در‌حال‌حاضر واحدهای نوردی فعالیت خود را کاهش داده‌اند که انتظار می‌رود با افزایش نرخ فروش واحدهای تولیدی عمده، واحدهای نوردی نیز بتوانند فعالیت خود را با ظرفیت مناسب از سر بگیرند.

با توجه به وضعیت رخ داده در بازار سه‌شنبه و توقف نماد گل‌گهر، بازار برخلاف جو ضعیف روزهای ابتدای هفته بر گروه معادن و فلزات و ملی مس تمرکز کرد و علاوه بر تشکیل صف‌های خرید ۶۱درصد از کل معاملات به این گروه تخصیص یافت. این مساله همچنین موجب شد شاخص نیز پس از مدت‌ها افت با ۵۶/۴۲ واحد رشد مواجه شود.

در کنار مساله سنگ آهن، بازار جهانی فلزات نیز در پایان هفته گذشته روی خوشی به بورس تهران نشان داد. آغاز اعتصابات در شرکت مس جنوب پرو، پنجمین تولید‌کننده این فلز از روز سه‌شنبه، سبب پایداری بهای مس در بالای نرخ ۸هزاردلار به‌‌رغم ضعف بخش مسکن آمریکا به عنوان دومین مصرف‌کننده عمده مس بود. بهای مس در آخرین معاملات روز جمعه در حد ۸هزار و ۲۴۴دلار در هر تن بود. با توجه به این شرایط بازار در انتظار گزارش ۶ماهه ملی مس است، جایی که احتمال تعدیل EPS (عایدی هر سهم) در آن وجود دارد.

در انتظار گزارش‌های ۶ماهه با پایان نیمه نخست سال مالی ۸۶، بازار از هفته سوم مهرماه در انتظار گزارش‌های ۶ماهه شرکت‌های بورسی قرار دارد. گزارش‌های ۶ماهه به عنوان مهمترین شاخص در تعیین گروه‌های پیشرو و با پتانسیل از اهمیت بالایی برخوردار است.

گزارش‌های میان‌دوره‌ای شرکت‌های عمده‌ای نظیر فولادمبارکه، خوزستان، آلومینیوم ایران، مپنا و ایران‌خودرو در این بین به دلیل برخورداری از پتانسیل تعدیل EPS (عایدی هر سهم) از اهمیت بالایی برخوردارند. انتظار می‌رود انتشار گزارش‌های میان‌دوره‌ای و تعدیل شرکت‌های عمده که مصادف با پایان ماه مبارک رمضان خواهد بود، شرایط مناسبی را بر بازار حاکم کند. بازار سهام از ابتدای سال‌جاری شاهد یک دوره ۴ماهه رکود و یک دوره ۲ماهه رونق بوده که اینک تحت تاثیر حاکمیت آرامش سیاسی، دوره رونق می‌تواند به ۴ ماه افزایش یابد، هر چند که برخی از ملاحظات از جمله کمبود نقدینگی متعاقب معامله عمده بلوک ۲۰درصدی مس و همچنین کاهش انگیزه متعاقب ۲عرضه اولیه ناموفق (عرضه مپنا و مالی و اعتباری سینا) فشار کاهنده‌ای را بر پتانسیل رشد بازار وارد خواهند کرد.

از رفع تا ایجاد گره‌ها

بازار سهام در هفته گذشته شاهد اجرای ضوابط رفع گره‌های معاملاتی بود، هرچند که آیین‌نامه پس از کاهش چشمگیر دامنه فراگیری آن به اجرا درآمد، اما اجرای این آیین‌نامه در ۳روز کاری هفته گذشته، بازار را با تجربه جدیدی مواجه کرد. صرف‌نظر از بحث کارایی یا عدم کارایی دستورالعمل حجم مبنا، این منحصر‌به‌فردترین مقررات معاملاتی در سطح بورس‌های جهان، نحوه اجرا و برخورد معامله‌گران با آیین‌نامه‌ای که تلاش برای رفع مشکلات اجرای حجم مبنا داشته، جالب توجه است. در بحث اجرا، انتشار لیست شرکت‌های مشمول حذف حجم مبنا در پایان معاملات روز سه‌شنبه، موجب تعجب و شگفتی معامله‌گران شد. حذف ۸شرکت از شرکت‌های مشمول حذف حجم مبنا (در روز دوشنبه) به دلیل از دست دادن شرایط سختگیرانه آیین‌نامه رفع گره‌ها (به‌‌رغم عدم رفع گره معاملاتی) کارایی آیین‌نامه را با پرسش جدی مواجه کرده است. حذف سرمایه‌گذاری غدیر به دلیل کاهش صف فروش شرکت به ۲۳/۲میلیون سهم در مقایسه با حجم مبنا ۴۳/۲میلیون سهمی شرکت جالب توجه بود. از سوی دیگر، شرکت‌های دیگر نیز که بدون حل مشکل از لیست حذف شده‌اند، شامل سیمان خزر (۱۳۲هزار سهم فروش، در برابر ۱۴۴هزار سهم معادل ۲برابر حجم مبنا)، دشت مرغاب (۱۸۹۵۰سهم صف فروش در برابر ۴۸۰۰۰سهم ۲برابر حجم مبنا) و آلومینیوم ایران (۲۴۲هزار سهم صف فروش، دربرابر ۲۶۴هزار سهم ۲برابر حجم مبنا) بازار را با سردرگمی مواجه ساخته است. از سوی دیگر، با توجه به مقررات رفع گره‌ها در برخی از نمادها، بازار با تلاش هرچند غیرعمدی و بدون برنامه‌ریزی جهت ایجاد گره نیز مواجه است. نماد مپنا در حالی که با خرید روزانه معادل حجم مبنا مواجه بود در حال حاضر با عدم خرید در مسیر تعریف گره قرار گرفته است. همین شرایط در مورد نمادهای قابل ملاحظه‌ای از جمله بانک پارسیان، فولادمبارکه و فولاد خوزستان با عدم عرضه در مرحله مشمول این آیین‌نامه قرار دارند.

در بازار چه خبر بود؟

در بازار روز سه‌شنبه ضعف بازار به دلیل ماه رمضان و ضعف نقدینگی، تحت تاثیر خبر مزایده سنگ‌آهن گل‌گهر و توقف این نماد بود.

با توقف نماد گل‌گهر، نمادهای چادرملو و سرمایه‌گذاری معادن و فلزات با فشار تقاضا و صف خرید مواجه شدند که این امر ملی مس را نیز متاثر کرد تا بازار شرایط بهتری را از روزهای قبل شاهد باشد.

در بازار سه‌شنبه علاوه بر گروه زیرمجموعه معادن و فلزات، در گروه پتروشیمی، رونق کامل حاکم بود. رشد بهای جهانی متانول متعاقب توقف ۳ واحد تولید متانول شیلی به دلیل عدم تحویل گاز توسط آرژانتین به این واحدها، وضعیت صف خرید پایداری را بر پتروشیمی خارک حاکم کرد. بهای متانول در تک محموله‌های آسیایی تا رقم بی‌سابقه ۵۲۰دلار در هر تن پیشنهادی از سوی متانکس نیز گزارش شده است.

در بازار کره نیز متانول با ۱۲۰دلار افزایش در هر تن به ۴۳۰ تا ۴۵۰دلار و در بازار هند با ۵۰دلار افزایش به ۳۲۰-۳۰۰دلار رسیده است.

هرچند این شرایط در کوتاه‌مدت وضعیت شرکت‌های تولیدکننده متانول از جمله شرکت در آستانه عرضه در بورس فن‌آوران را تقویت خواهد کرد، اما به دلیل توسعه ظرفیت‌های تولیدی، این امر چندان پایدار نمی‌نماید.

در حال حاضر انتظار می‌رود در دوره ۵ساله از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ مجموعا ۲۶میلیون تن متانول وارد مدارتولید شود که در این راستا بارگیری نخستین محموله در هفته‌ جاری از مجتمع ۳میلیون تنی متانول عمان و ورود پتروشیمی زاگرس با تمام ظرفیت به مدار؟ از تب و تاب بازار متانول خواهد کاست، با این وجود سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی به دلیلی وضعیت مناسب گروه پتروشیمی و عرضه مورد انتظار پتروشیمی فن‌آوران (که «وصندوق» مالک ۴/۱۷درصد آن است) با صف خرید ۲/۱۲میلیون سهمی مواجه بود.در گروه سیمانی، نقل و انتقال سهام از بانک مسکن به مدیریت سرمایه‌گذاری بانک مسکن (شرکت زیرمجموعه تازه تاسیس این بانک) با اعلام انجام ۵عرضه بلوکی تداوم یافته است. گروه سیمانی با توجه به عدم تعیین تکلیف مساله سیمان و همچنین مساله انتخاب وزیر جدید صنایع و معادن با رکود مواجه است. در گروه ساختمان، عرضه‌های صندوق بازنشستگی در نماد سرمایه‌گذاری ساختمان صف خرید چندین ماهه این نماد را با تحرک مواجه ساخته است. سرمایه‌گذاری ساختمان که آخرین پرتفوی خود را اخیرا منتشر کرده است، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های عمران منطقه‌ای را تقویت کرده است. در گروه بانکداری، مالی و اعتباری سینا در حالی با صف فروش ۶درصد زیرقیمت عرضه اولیه مواجه است که علاوه بر تاثیر این صف برانگیزه سرمایه‌گذارانی که با تبلیغات این سهم وارد بازار شده‌‌اند، شرکت با مهلت روبه اتمام جهت واگذاری ۲۵درصد سهام خود نیز مواجه است. واگذاری ۴۰درصد سهام مالی و اعتباری سینا تا روز دوم آذرماه شرایط تبدیل این موسسه به بانک است.

در مجموع، بازار روز سه‌شنبه تحت تاثیر تحولات نماد گل‌گهر چهره رو به بهبودی را از خود نشان داد که انتظار می‌رود در آغاز هفته این چرخش تکمیل و تقویت شود.