شروین شهریاری

برای تشکیل یک سبد بهینه از سهام چه نکاتی را باید رعایت کرد؟ به طور کلی برای سرمایه‌گذاری در بازارهای سهام، دو رویکرد پیش روی سرمایه‌گذاران است: رویکرد اول دادوستد بر مبنای شایعات و با اتکا بر روش‌های متغیر است. بدین معنا که سرمایه‌گذار، استراتژی مشخصی برای سرمایه‌گذاری خود در نظر نمی گیرد و بنا به شرایط موجود ممکن است یک یا چند سهم را خریداری کرده و در مورد فروش آنها نیز بنا به موقعیت و جو موجود تصمیم‌گیری می‌کند. در این دیدگاه صف‌های خرید و فروش ملاکی برای تصمیم گیری است و درجه اتکا بر تحلیل‌های علمی ناچیز است . اما رویکرد دوم مبتنی بر تحلیل علمی سهام شرکت‌ها در یک افق زمانی بلندمدت‌تر است که این روش ممکن است متکی بر دیدگاه‌های فاندامنتال یا تکنیکال یا ترکیبی از این دو باشد. در چنین دیدگاهی، روشی که سرمایه‌گذار در پیش می‌گیرد مبتنی بر تشکیل یک سبد از سهامی است که مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفته است. اگر چه شاید به نظر برسد ایجاد تنوع در سرمایه‌گذاری و تشکیل سبد، بازدهی را محدود می‌کند اما تجربه نشان داده است که در بلند مدت کفه ترازو به نفع دارندگان سبد سهام است. روش‌های بسیاری برای تشکیل سبد سهام وجود دارد که آنچه ذیلا مورد اشاره قرار می‌گیرد، تنها یک روش پیشنهادی بر مبنای دیدگاه فاندامنتال است.برای تشکیل یک سبد بهینه از سهام، باید چند گام برداشته شود:اول: انتخاب صنایع برتر، دوم: تعیین سهم سرمایه‌گذاری هر یک از صنایع در سبد و سوم: انتخاب یک یا چند سهم از صنایع منتخب. در انتخاب صنایع باید نکات زیر مورد توجه قرار گیرد:۱ - بازدهی متوسط صنعت در چند سال گذشته که محاسبه این بازدهی می‌تواند با استخراج داده‌های تاریخی شاخص صنعت مربوطه (از سایت‌های اطلاع‌رسانی) انجام پذیرد. ۲ - محاسبه متوسط مارجین (حاشیه سود) صنعت در چند سال اخیر و محاسبه روند تغییرات آن (حاشیه سود ناخالص عبارت است از درصد تفاوت بهای تمام شده و بهای فروش کالا )۳ - روند عرضه و تقاضا در صنعت‌، رقابت داخلی و خارجی‌، قیمت محصولات‌، نحوه نرخ‌گذاری محصولات و...۴ - روند رشد یا نزول سوددهی خالص متوسط شرکت‌های صنعت ۵ - توجه به ریسک‌های سیستماتیک صنعت (ریسک سیاسی- ریسک تغییر نرخ بهره- ریسک تغییرات نرخ ارز -ریسک تصمیمات دولتی و...). با توجه به عوامل فوق چند صنعت برای سرمایه‌گذاری انتخاب می شود و با توجه به مطلوبیت هر صنعت براساس نتایج بررسی‌های فوق‌، درصد تخصیص سرمایه به هر کدام از صنایع تعیین می‌شود. سپس در هر صنعت منتخب‌، یک یا چند شرکت برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شود.در انتخاب شرکت‌های برتر‌، علاوه بر عوامل فوق، باید به مواردی همچون قابلیت نقدشوندگی، میزان سهام شناور آزاد، ترکیب سهامداران، ثبات نسبی سودآوری در سال‌های گذشته‌، طرح‌های توسعه شرکت برای افزایش و تنوع بخشی به تولیدات و نیز ارزش ویژه هر سهم مورد توجه قرار گیرد. (ارزش ویژه از تقسیم مجموع سرمایه شرکت و سود انباشته و کلیه اندوخته‌ها بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید.)علاوه بر آن بررسی روند تغییرات حجم ریالی فروش و سود آوری شرکت و بازده قیمت سهام شرکت در گذشته نیز اهمیت زیادی دارد. گام آخر نیز به منظور انتخاب سهام برتر از صنایع منتخب می‌تواند توجه به نسبت‌های مالی، ضریب بتا (ریسک سیستماتیک) و مقایسه نسبت P/E شرکت‌ها در یک صنعت باشد.

Shahriary-sh@yahoo.com