خبری که 24 ساعت بعد تکذیب شد
گروه بورس - روابط عمومی شرکت بورس خبر روز چهارشنبه خود به نقل از ریاست سازمان بورس مبنی بر برچیده شدن تالارهای منطقه‌ای تا پایان سال جاری را ظرف 24 ساعت (روز پنج‌شنبه) تکذیب کرد و گزارش آن را ناشی از سوءتفاهم دانست.

به نوشته خبرنگار ما، در خبری که در ساعت ۱۳ و ۲۵ دقیقه روز چهارشنبه سایت «سنا» به نقل از رییس سازمان مخابره کرد، آمده بود که فعالیت تالارهای بورس اوراق بهادار تا پایان سال به اتمام می‌رسد.
دکتر «علی صالح‌آبادی» افزود: سرمایه‌گذاران از سال آینده با استفاده از شبکه اینترنتی معاملات خود را انجام خواهند داد.
وی با بیان این که سامانه جدید معاملاتی نیمه دوم امسال راه‌اندازی خواهد شد، اظهار داشت: این نرم‌افزار قابلیت‌های زیادی برای توسعه بازار سرمایه ایران دارد و به طور حتم تحولی اساسی در معاملات به وجود می‌آید.
به نوشته خبرنگار ما، این خبر در محافل تصمیم‌گیری دارای بازتاب گسترده‌ای بود به طوری که برخی انتشار آن را بسیار غافلگیر کننده خواندند. اما درست ساعت 13 و 40 دقیقه روز پنج‌شنبه (روز تعطیلی بازار) خبری با عنوان «اصلاحیه» روی سایت سنا قرار گرفت که گفته‌های رییس «سازمان» را به طور کل انکار کرد.
و مثل همیشه «خبرنگار محترم» در مظان سوءتفاهم قرار گرفت.
در اصلاحیه سازمان بورس و اوراق‌بهادار آمده است: تالارهای منطقه‌ای و تالارهای بورس همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد.
مدیر روابط‌عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس و اوراق‌بهادار با اعلام این مطلب افزود که: خبر مربوط به برچیده شدن تالارهای بورس ارتباطی به تالارهای منطقه‌ای ندارد و انتشار این خبر به دلیل سوء‌تفاهم خبرنگار محترم بوده‌است.
سیدرضا حسینی گفت: دکتر صالح‌آبادی در پاسخ به سوال خبرنگار محترم راجع به افزایش تعداد تالارهای بورس گفته است: با نصب نرم‌افزار جدید، امکان خرید و فروش اینترنتی سهام ایجاد خواهد شد و سهامداران محترم نیازی به مراجعه به تالارها نخواهند داشت.
وی افزود: در ساختار جدید، هر سهامدار به راحتی و از طریق رایانه و اینترنت قادر به کسب آخرین اطلاعات و اخبار بورس و سپس خرید و فروش اینترنتی سهام از طریق ثبت سفارش خرید و فروش و از طریق کارگزاری‌ها خواهد بود.
وی ادامه داد: خبر مربوط به برچیده شدن تالارهای منطقه‌ای و استانی صحت ندارد و در صورت تقاضای کارگزاران جهت توسعه تالارهای اختصاصی در هر نقطه از کشور، این موضوع بررسی و در صورت نیاز، مجوز لازم صادر خواهد شد.
حسینی در پایان اصلاحیه می‌گوید: در صورت نیاز، تالارهای اختصاصی کارگزاران در هر نقطه از کشور در راستای تقویت اطلاع‌رسانی و کمک به خرید و فروش آسان سهام و در جهت کمک به بازارهای خارج از بورس (OTC)، گسترش خواهند یافت.
برداشت عمومی از انتشار خبر و تکذیب یا اصلاح آن این است که با توجه به سابقه موضوع، نمی‌توان گفت که خبرنگار نسبت به چنین گفتاری دچار سو‌ءبرداشت از اظهارات مقام ارشد سازمان بوده است.
چرا که موضوع تعطیلی تالارهای منطقه‌ای و انتقادها نسبت به آن مسبوق به سابقه است.
پیش از این مدیرعامل شرکت بورس در دیدار اخیر هیات‌مدیره شرکت بورس با وزیر اقتصاد همان انتقادی را مطرح کرد که برای اولین بار در مجمع عمومی سال‌جاری شرکت، عنوان داشت.
علی رحمانی گفت که بورس به غیر از شش تالار، در بقیه تالارها همه خدمات خود را بدون دریافت هزینه به کارگزاران ارائه می‌کند و منطقی نیست که استهلاک اموال این تالارها را در حالی که وجهی از کارگزاران دریافت نمی‌کند به سازمان بورس بورس و اوراق‌بهادار پرداخت کند.
بر پایه این گزارش، شرکت بورس نیز در عملکرد سال 85 خود درباره شناسایی زیان ناشی از فعالیت تالارهای منطقه‌ای گزارش داد که برای سرفصل درآمد حاصل از ارائه تسهیلات به کارگزاران در صورت‌های مالی 5/3ماهه شرکت بورس در سال گذشته نشان می‌دهد که تنها شش تالار منطقه‌ای توانسته‌اند برای شرکت بورس سودده باشند.
تالارهای تهران شامل تالار حافظ و سعدی با ۱۴۱۲میلیون ریال سود در صدر این جدول قرار گرفته‌اند و تالارهای کیش، اراک، اصفهان، گرگان و کاشان با مجموع ۱۰۰میلیون ریال سود در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. همچنین تالارهای تهران با ۲۸۶۷، اصفهان با ۳۷۳، کرج با ۲۴۵، کیش با ۲۴۱ و شیراز با ۲۳۱میلیون ریال درآمد، صدرنشین تالارهای منطقه‌ای به لحاظ درآمد کسب شده بودند.
از سوی دیگر مجموع زیان حاصل از ارائه خدمات به کارگزاران در دوره مالی مزبور، بیش از 626میلیون ریال بوده است.
بر پایه این گزارش موضوع هزینه فعالیت تالارهای منطقه‌ای و زیان مرتبط با آن از مسائل مورد اختلاف‌نظر شرکت و سازمان بورس است.
البته شرکت بورس نیز خواهان تعطیلی و انحلال تالارها نیست. این بخشی از سابقه رویداد است که نمی‌توان آن را به سوءتفاهم یک خبرنگار نسبت داد.
دیدگاه مدیران سابق بورس بر این اساس بود که برای افزایش سطح دانش عمومی در مورد بورس و گسترش سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه، بهترین روش گسترش فیزیکی بورس از طریق ایجاد تالارهای منطقه‌ای در مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ است.
گسترشی که با هدف افزایش نقاط تماس و سطح دسترسی سرمایه‌گذاران منجر به ایجاد 25تالار منطقه‌ای در سطح کشور شد که البته تا اندازه زیادی در دوران رونق بازار جواب داد.
در دوران رکود بازار تالارها در اکثر موارد نتوانسته‌اند هزینه‌های جاری خود را پوشش دهند و به همین دلیل با زیان مواجه هستند.
در نقطه مقابل این دیدگاه، کارشناسانی قرار دارند که معتقدند مسوولان بورس به جای توسعه فیزیکی باید از طریق بسط زیرساخت‌های نرم‌افزاری زمینه حضور بیشتر سرمایه‌گذاران را در بورس فراهم کنند.
این گروه براین عقیده است که شرکت بورس به عنوان یک شرکت سهامی عام که در مقابل سهامداران نسبت به وضعیت سودآوری خود پاسخگو است، باید نسبت به تعدیل اکثر تالارهای منطقه‌ای زیان‌ده از طریق تعطیلی این تالارها اقدام کند.
درواقع شرکت بورس از طریق ایجاد تالارهای منطقه‌ای، خدمتی ارزشمند را به کارگزارانی که باید به منظور جذب سرمایه‌گذار، اقدام به ایجاد دفتر نمایندگی کنند، ارائه می‌کند و خود هزینه بازاریابی را از سوی کارگزاران پرداخت می‌کند.
اما دیدگاه سومی هم وجود دارد که مسوولان بازار تنها وظیفه ایجاد نرم‌افزار معاملاتی را برعهده دارند و شرکت‌های کارگزاری به منظور بازاریابی و جذب سهامداران، اقدام به تاسیس دفاتر نمایندگی می‌کنند. دفاتری که از دید یک بنگاه خصوصی، به صورت بهینه اداره می‌شود و در هر زمان می‌تواند بنا به مصالح شرکت کارگزاری، تعطیل شود.
اتفاقی که در بورس ایران به صورت وارونه در حال رخ دادن است. به این معنا که شرکت بورس به جای کارگزاران، تالارهایی ایجاد کرده است که نقش دفاتر نمایندگی کارگزاران را ایفا می‌کنند و به واسطه کارکرد اجتماعی شرکت بورس نیز امکان تعطیلی تالارهای زیان‌ده وجود ندارد.
به هرترتیب تجربه خبرنگاری به ما آموخته است که موضوعی با این گفتار که «فعالیت تالارهای منطقه‌ای متوقف می‌شود» بعید به نظر می‌رسد که ناشی از سوء‌تفاهم خبرنگار باشد. این راه‌حلی برای انکار اصل مساله یعنی وجود فشار، هزینه‌ها و سودآور نبودن تالارها نیست.
به نظر می‌رسد که وزیر اقتصاد یا رییس شورای عالی بورس باید نسبت به نحوه هزینه کرد ذخیره گسترش بورس (ماده 57) منابع ادامه فعالیت تالارهای منطقه‌ای تصمیمی جدی بگیرد. به نظر می‌آید متاسفانه نگاه موجود نسبت به فعالیت تالارهای منطقه‌ای نگاه درآمدی است و با توجه به نقش‌های‌ حاکمیتی که شرکت و سازمان بورس برعهده دارد، به کارکرد دارایی‌های معنوی (سرمایه‌ انسانی) در تالارها نگاه جدی وجود ندارد، و اما باز بیچاره خبرنگار!