سهام؛ هر روز ارزانتر از دیروز

عکس: آکو سالمی

گروه بورس- همایون دارابی: اگر چه در روزهای اخیر افزایش قیمت‌ها نقل محافل اقتصادی است، اما در بازار سرمایه روند به گونه دیگری در حال رقم خوردن است و سهام شرکت‌های بورسی هر روز ارزان‌تر از روز قبل معامله می‌شوند. در بازار سهام دیروز قیمت‌ها بار دیگر ریزش شدیدی را تجربه کرد و شاخص با افت ۹/۲۷۵ واحدی همراه شد تا دوباره شاخص به زیر کف ۲۵هزار واحد کاهش یابد. چند هفته پیش کاهش به زیر مرز ۲۵هزار واحد با واکنش مسوولان بازار، وزیر اقتصاد و در نهایت رییس‌جمهوری همراه شد تا مجموعه‌ای از توافقات پیش روی بازار قرار گیرد که هنوز بخش عمده‌ای از آنها به مرحله اجرا در‌نیامده است. از این رو کارشناسان انتظار دارند این بار تلاش دو چندانی برای بازگرداندن بازار به تعادل مورد نیاز باشد. در همین حال نگاهی به قیمت‌های سهام و نسبت پی بر ‌ای بازار حکایت از آن دارد که افت قیمت سهام ،سبب شده است به لحاظ ارزش جایگزینی و دارایی اکثر شرکت‌های بورسی در موقعیتی حتی تاریخی قرار گیرند. نگاهی به ارزش بازار برخی از شرکت‌های عمده نشان‌دهنده سطحی بی سابقه از «ارزانی شرکت‌ها» است. در نگاهی ساده در حال حاضر می‌توان به مواردی از ارزش فوق‌العاده اندک شرکت‌های بورسی پی برد؛ در حال حاضر نماد مخابرات ایران با ارزش بازار ۱۰هزار و ۴۳۰میلیارد تومان در حال معامله است که با کسر ۹۰درصد ارزش همراه اول این شرکت، مبلغی معادل ۲هزار و ۲۱۰میلیارد تومان برای انحصار تلفن ثابت و دیتا کشور باقی می‌ماند. در واقع مخابرات ایران (به‌رغم مشکلات مدیریتی) بدون همراه اول معادل ۷۰درصد شرکت پتروشیمی پردیس قیمت خورده است. در همین حال دیروز ذوب آهن اصفهان سومین قطب فولاد سازی کشور به قیمت بازار زیر یک هزار میلیارد تومان رسید که حدود ۳۰درصد ارزش بازار شرکتی نظیر چادرملو به شمار می‌رود. در گروه خودرویی نیز پارس خودرو دیروز در نرخ ۱۳۶میلیارد تومان در حال معامله بود که جمع حقوق صاحبان سهام شرکت براساس ترازنامه سه ماهه نخست امسال ۲۳۲میلیارد تومان است. این درحالی است که دارایی‌ها در ترازنامه شرکت به صورت تاریخی ارزش گذاری شده است که در صورت احتساب ارزش روز، ارزش دارایی‌های شرکت به مراتب بیش از آن است.

سیاست‌های ارزی همچنان در کانون توجه

کارشناسان در مورد دلایل افت دیروز بازار سخنان مدیرعامل شرکت بورس در مورد عدم تخصیص ارز دولتی به شرکت‌های بورسی و نگرانی از افزایش هزینه شرکت‌های وابسته به واردات مواد خام یا قطعات از خارج را در مرکز توجه قرار داده‌اند. از این منظر عدم واگذاری ارز دولتی به شرکت‌هایی نظیر خودروسازان می‌تواند هزینه این شرکت‌ها را به صورت فوق‌العاده‌ای افزایش دهد. در همین حال مشکلات تامین ارز در اکثر صنایع می‌تواند به کاهش تولید و افزایش بهای تمام شده شرکت‌ها ختم شود. دیروز بحث در مورد ارز همچنان در محافل اقتصادی تهران به گوش می‌رسید؛ در حالی که روز شنبه اعلام شد که از ۵ اولویت اول واگذاری ارز دولتی، اولویت پنجم ارز دریافت نخواهد کرد. دیروز این دامنه محدود‌تر شد. در این رابطه معاون کل سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه تامین ارز مرجع برای اولویت یک و دوم در اولویت‌بندی ده‌‎گانه تامین ارز در دستور کار جدی قرار گرفته است، گفت: چنانچه سیستم بانکی بتواند ارز بیشتری را تامین کند، اولویت‌های ۳، ۴ و ۵ هم ارز مرجع می‌گیرند.

کیومرث فتح‌اله کرمانشاهی در پاسخ به این سوال‌ که تجار و فعالان اقتصادی در مراجعه به بانک‌ها با این جمله روبه‌رو‌ می‌شوند که اولویت ۳، ۴ و ۵ تا اطلاع ثانوی ارز مرجع نمی‌گیرند، گفت: این اولویت‌ها حذف نشده‌اند، اما تامین ارز ۱۲۲۶ تومانی برای کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی و مواد اولیه کارخانه‌ها، در اولویت قرار دارد.

معاون کل سازمان توسعه تجارت ایران در گفت‌وگو با مهر با بیان اینکه تامین ارز مرجع برای اولویت یک و دوم در اولویت‌بندی ده‌‎گانه تامین ارز در دستور کار جدی قرار گرفته است، افزود: چنانچه سیستم بانکی بتواند ارز بیشتری را تامین کند، اولویت‌های ۳، ۴ و ۵ هم ارز مرجع می‌گیرند، اما ملاک پرداخت ارز به کالاهای اساسی است.

وی با اشاره به مصوبه ۲۴ میلیارد دلاری دولت برای تامین ارز مرجع به منظور واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه کارخانه‌های تصریح کرد: هم اکنون به صراحت به سیستم بانکی اعلام شده است که در مرحله اول تامین ارز مرجع، ارجحیت با اولویت‌های ۱ و ۲ است و چنانچه بانک‌ها بتوانند مشکل نقل و انتقالات ارزی را حل و فصل کنند، اولویت‌های بعدی نیز می‌توانند ارز ۱۲۲۶ تومانی دریافت کنند.

تغییرات مدیریتی در صندوق بازنشستگی

در بازار دیروز در گروه شرکت‌های هلدینگی نماد صندوق بازنشستگی با تغییرات جدی در هیات مدیره مواجه شد. براساس گزارش منتشره، احسان یارمحمدی (نماینده صندوق بازنشستگی کشوری) جانشین بهروز مرادی در سمت مدیر عاملی و عضو هیات‌مدیره شده که محمد اسفندیار و علی صدوقی از بازرگانی صندوق بازنشستگی کشوری و سرمایه‌گذاری آتیه صبا (رییس‌ و نایب رییس‌ هیات‌مدیره) به همراه مجید‌هاتف وحید و کیارش مهرانی از شرکت‌های انبارهای عمومی و خدمات گمرکی و آزادراه امیرکبیر به عنوان اعضای حقیقی و جدید هیات‌مدیره سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی معرفی شدند. در همین حال عدم انجام برخی از معاملات عمده برنامه ریزی شده توسط صندوق بازنشستگی موجب شده است تا تحقق درآمد فروش سرمایه‌گذاری‌های صندوق با ابهام مواجه شود و احتمالا کاهش سود این شرکت بالا تلقی شود.

در گروه واسطه گری مالی افت شدید قیمت سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری را با چالش دوباره لزوم اخذ ذخایر کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ مواجه کرده است. انتظار می‌رود اکثر شرکت‌های سرمایه‌گذاری در سال جاری زیان‌های سنگین را گزارش کنند؛ هر چند که دستورالعمل بورس در مورد عدم نیاز شرکت‌های سرمایه‌گذاری به اعلام گزارش‌های سود آوری مانع از شناخت دقیق بازار از وضعیت واقعی این شرکت‌ها شده است. در گروه کانی غیر‌فلزی ۴/۹۵ درصد از سهام کاشی حافظ از سوی سرمایه‌گذاری صنعت و معدن عرضه و به همان ارزش پایه حدود ۳۱ میلیارد تومانی معامله شد. در گروه حمل‌ونقل مدیرعامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی با بیان اینکه به رغم ادعای غربی‌ها کشتیرانی ایران و هند ۲ سال است وارد خلیج فارس نشده است، اظهار کرد: با ایجاد بیمه ایرانی P&I انحصار بیمه‌های کشتیرانی اروپایی را شکستیم.

محمد‌حسن داجمر در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: قراردادهای دوجانبه و سه جانبه ما با همه کشورها در حال اجرا است و فقط در خصوص کشتیرانی ایران و هند اخیرا غربی‌ها به دولت هند فشار آورده‌اند تا کشتیرانی دولتی این کشور با ما همکاری نداشته باشند که البته سطح مراودات ما با این کشتیرانی آنقدر نبود که بخواهد تاثیر زیادی بگذارند، لذا هیچ مشکلی در این زمینه پیش نخواهد آمد.

در مجموع بازار دیروز بازاری ضعیف بود که در آن ۱/۲۶ میلیارد تومان سهام معامله شد که ۲/۷ درصد آن را معامله ۸میلیون سهم انصار تشکیل داد و از ۱۹۶نمادی که به روی تابلو رفتند ۱۴۴نماد با کاهش قیمت و ۴۷نماد با رشد ارزش همراه شدند.