فارس - یک کارشناس بازارهای مالی ارز ۴ عامل گرایش به فارکس در ایران و دلایل غیرقانونی بودن این نوع معاملات را در کشور توضیح داد و ۷ سوال از مسوولان بازار سرمایه مطرح کرد. در پی صدور اطلاعیه مهم دو هفته گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار مبنی بر غیر‌قانونی بودن معاملات فارکس در ایران و اعلام دلایل این تصمیم از سوی مسوولان، برخی از کارشناسان بازارهای سرمایه داخلی و بین‌المللی مانند شاهین شایان آرانی و حسین خزلی خرازی ضمن دفاع از این تصمیم، پیشنهادهایی در مورد ساماندهی معاملات ارزهای بین‌المللی و قانونمند آن دادند، در این میان حسین کشاورز از کارشناسان بازارهای مالی ارز در جریان گفت‌وگوی تفصیلی با فارس، ضمن اعلام دلایل غیرقانونی شدن فارکس در ایران سوالاتی از مسوولان بازار سرمایه کشور مطرح کرد.

۴ عامل در گرایش به فارکس در ایران

این کارشناس در رابطه با دلایل گرایش برخی از سرمایه‌گذاران کشور به این بازار، ۴ عامل عدم نیاز به سرمایه زیاد، ترسیم سودهای نجومی در اذهان عمومی، دسترسی آسان به بازار و فضای مجازی برای معامله‌گری را دخیل دانست و گفت: در این بازار که حداقل سرمایه برای افتتاح حساب تنها ۱۰۰ هزار تومان است، محرکی برای بسیاری از اقشار با درآمد پایین شد که وارد این بازار شوند. کشاورز ادامه داد: بازار فارکس به دلیل بحث اعتبار دهی می‌تواند سرمایه افراد را در مدت کوتاهی چند برابر کند و به همان میزان می‌تواند سرمایه افراد را از بین ببرد. همچنین سیستم اعتبار دهی از سوی کارگزاری‌ها برای افزایش جذابیت این ابزار و برای اینکه افراد بتوانند سود بیشتری کسب کنند، باعث شده بسیاری مجذوب این بازار شوند. وی در رابطه با سومین عامل هم توضیح داد: بازار فارکس در ۵ روز هفته و ۲۴ ساعت شبانه روز امکان معامله را به معامله‌گران می‌دهد و تعداد ساعت‌های زیاد معامله‌گری باعث شد افراد متفاوت با شغل‌های متفاوت به این بازار گرایش پیدا کنند. از سوی دیگر تمامی مراحل خرید و فروش در بازار توسط خود معامله‌گر و بدون واسطه انجام می‌گیرد که باعث افزایش جذابیت‌های فارکس شده است. کشاورز خاطر نشان کرد: اکثر کارگزاری‌های بازار فارکس امکان معامله مجازی را برای معامله‌گران فراهم کردند تا با استفاده از این فضا، تجربه کسب کرده و هیجانات خود را کنترل کنند تا وقتی که تبحر لازم را به دست آوردند، دست به معامله‌گری بزنند.

چرا فارکس در ایران غیر‌قانونی شد؟

وی در بخش دیگری از توضیحات خود و در رابطه با دلیل یا دلایل غیر‌قانونی شدن فارکس در کشور توضیح داد: پس از غیر‌قانونی شدن فارکس در ایران از سوی سازمان بورس، اظهارنظرهایی اعلام شد. اینکه در چند سال اخیر افراد فراوانی در بازار فارکس متحمل ضرر و زیان شده‌اند، شکی در آن نیست. کشاورز با بیان اینکه دلایل متعددی منجر به این ضرر و زیان شده، ادامه داد: اولین دلیل بحث اعتبار دادن کارگزاری‌ها به معامله‌گران است. اگر کارگزارها اعتبار ندهند، جذابیت این بازار برای بسیاری از بین می‌رود و اگر اعتبار بدهند تعداد زیادی تحت تاثیر فشارهای روانی نمی‌توانند احساسات خود را کنترل کنند و به هدف سود آوری بیشتر، با حجم سنگین وارد بازار می‌شوند و متضرر می‌شوند. وی افزود: دومین دلیل خیال‌پردازی و رویا‌پردازی بسیاری از معامله‌گران است. افرادی که بیشترین ضرر را در این بازار کرده‌اند عمدتا افرادی بودند که با سرمایه کمتر از هزار دلار وارد بازار شده‌اند و برای اینکه در یک هفته مثلا حسابشان دو برابر شود با ریسک زیاد وارد بازار شده‌اند که نتیجه‌ای جز زیان نصیبشان نشد. وی برای روشن‌سازی افکار عمومی و اینکه چرا عده‌ای از کارشناسان فارکس را هم رده شرکت‌های هرمی می‌دانند هم گفت: در سال‌های اخیر فعالیت گسترده شرکت‌های هرمی بدون اینکه برخورد جدی با آنها شود به‌طور گسترده‌ای افزایش یافت. این افراد سرمایه‌های مردم بدون اطلاع را می‌گرفتند و به بهانه اینکه با پول شما در بازار فارکس سودهای کلانی برده می‌شود و این سود به شما خواهد رسید، پس از چندی متواری می‌شدند. کشاورز ادامه داد: اینکه واقعا این پول به بازار فارکس می‌رفت یا نمی‌رفت محل بحث نیست، اما سوال اینجاست اگر بهانه گرفتن پول از مردم، بردن این نقدینگی به بورس بود، باید می‌گفتیم مشکل از بورس است؟ خوشبختانه در یک سال اخیر برخوردهای جدی و محکمی با شرکت‌های هرمی شده است و مسوولان آن بازداشت شده‌اند و فریب افراد از این طریق تا حدود زیادی ریشه کن شده است. به گفته وی فارکس بازاری است همانند بورس، با این تفاوت که چون در آن بازار اعتبارهای سنگینی داده می شود، ریسکش به مراتب بیشتر از بورس است، اما با تحلیل درست و رفتار منطقی در بازار سودهای بیشتری هم می‌توان گرفت.

۷ سوال از سازمان بورس

این کارشناس بازارهای مالی ارز با بیان اینکه سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان متولی بازار سرمایه کشور در راستای اعتلای فرهنگ سهامداری و افزایش ثروت مردم تلاش‌های فراوانی کرده، ادامه داد: این تلاش‌ها از زمان روی کار آمدن دولت نهم و بخصوص از دولت دهم بشدت افزایش یافته است، به‌طوری‌که هجوم سرمایه، افزایش شدید تعداد کدهای اقتصادی صادر شده برای سهامداران جدید، افزایش تعداد شرکت‌های بورسی، ایجاد ابزارهایی نوین مانند فیوچر سکه، راه‌اندازی معاملات آن لاین و ایجاد فضایی برای تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای جذب سرمایه‌های سرگردان کارهای بزرگی بود که سازمان بورس در این سال‌ها انجام داد. کشاورز ادامه داد: اما در این بین چند سوال و پیشنهاد برای رفع نگرانی عده‌ای از فعالان بازار فارکس وجود دارد که جا دارد سازمان بورس به آنها جواب دهد. اول اینکه اطلاعیه منتشر شده از سوی سازمان بورس تا حدودی کلی و برای هشدار دادن به فعالان فارکس بود؛ بنابراین تعداد زیادی از فعالان این بازار چرایی غیرقانونی شدن به شیوه علمی را جویا شده‌اند. وی ادامه داد: تعدادی از فعالان بازار هم می‌پرسند اگر نگرانی‌های مسوولان ناشی از خروج پول از کشور است چرا بانک‌های ایرانی مانند بسیاری از بانک‌های خارجی زمینه معاملات ارز را فراهم نمی‌کنند؟ همچنین اینکه در این بازار همانند بسیاری از بازارهای دیگر زمینه سوء استفاده وجود دارد، شکی در آن نیست، اما چرا برای خط کشی روی کل قضیه فارکس با سوء استفاده گران مقابله نمی‌کنید؟ کشاورز با بیان اینکه یکی از مشخصات فارکس، معاملات ۲۴ ساعته است، ادامه داد: برای کارمندی که تا ساعت ۱۶ باید در محل کار خود باشد، چگونه می‌تواند به جای فارکس، بورس تهران را انتخاب کند، در حالی که ساعات بازار سهام کشور تنها از ۹ تا ۱۲ ظهر است. همچنین حال که فعالیت فارکس را غیر‌قانونی اعلام کردید، چه برنامه‌ای برای چند هزار فعال این بازار دارید؟ وی در خاتمه گفت: در حالی یکی از کارشناسان ارشد بازار‌های مالی دنیا پیشنهادی در خصوص راه‌اندازی تابلوی معاملات ارز در بورس کالا داد که آیا روی این مطلب فکر شده و عملی است؟ آیا مسائل غیرشرعی بودن یکی از دلایل غیر‌قانونی بودن این بازار بوده است؟