مجید اصلی*

همواره در بورس تهران یک نماد یا گروه خاص بیشترین توجه بازار را به خود جلب کرده و در مقام لیدر در بورس ایفای نقش کرده است. درست یا غلط این ذات بازار سرمایه ایران بوده و احتمالا تا زمانی‌که صف‌های خرید، حجم مبنا و رانت اطلاعاتی وجود دارد این موضوع جزئی از بازار خواهد بود. شرکت مخابرات ایران در ۲ ماه گذشته خواسته یا ناخواسته به عنوان پرحرف و حدیث‌ترین سهام بورسی و به عبارتی لیدر بازار مطرح بوده است، کما اینکه نگاهی به روند شاخص‌های بورسی از ابتدای شهریور ماه نشان از تاثیر قابل توجه این نماد بر روی کل بازار دارد.

البته شاید تئوری توطئه و یا توهم به نوعی با سرشت ما ایرانی‌ها عجین شده باشد، اما در مورد مخابرات انصافا نوع تحرکات سهامداران عمده و ماهیت تصمیمات سازمان خصوصی‌سازی و مدیریت نامناسب عرضه بلوک سهم و بی برنامگی حاصل از آن در مجموع دست به دست هم دادند تا یکی از کم‌روح‌ترین و بی‌رمق‌ترین معاملات تاریخ بورس انجام شود. قصد نبش قبر اتفاقات گذشته را ندارم و معتقدم که قاطبه سرمایه‌گذاران بورس که به هوش و تیزبینی تک‌تک آنها اعتقاد دارم، به خوبی قادر به تجزیه و تحلیل تمامی اتفاقات گفتنی و نگفتنی این سهم و حواشی معامله بلوک مدیریتی مخابرات هستند. اما برای شخص من این سوال مهم‌تر است که اکنون چه باید کرد و یا به عبارت بهتر چه می‌شود کرد؟

این‌ که سهم مخابرات تنها چند هفته قبل از معامله عمده با جو سنگین و تعدیل مثبت قابل توجه رشد ۲/۳۷‌درصدی را تجربه کند و از پایان همان روز در سرازیری افت قیمت قرار بگیرد، به طور قطع غیرقابل دفاع است. اما آیا نمی‌شود اکنون نیز که شرکت نیازمند شوک‌های مثبت و ترمیم زخم‌های حاصل از حواشی غیرشفاف ناشی از معامله عمده است، مورد حمایت و توجه مدیران و بازیگران موثر بازار و حتی سهامداران جدید شرکت قرار گیرد؟ چه اتفاقی برای سودآوری سهام مخابرات در فاصله ۴ شهریور تا ۱۴ مهر افتاده است که سهم آن روز در قیمت ۲۴۵۰‌ریال ارزش خرید داشته است و امروز در قیمت ۱۷۱۳‌ریال ارزش نگهداری ندارد؟ آیا جز عدم وجود حامی برای سهم عامل دیگری متصور است؟ شاید بتوان این نقیصه بزرگ را با حمایت منطقی و آرام از سهم و جلب حمایت سهامداران جزء و اطمینان خاطر دادن به آنها در ارزندگی سهم با کمترین هزینه برطرف کرد.

از سویی دیگر سهام مخابرات از بدو ورود به بورس نوسانات زیادی داشته است اما اکثر سهامداران از این سهم خاطره خوشی ندارند. شاید برآیند کلی سهم برای سرمایه‌گذاران بلندمدت سهم چیزی کمتر از ۲۰‌درصد رشد قیمتی از ابتدای عرضه باشد، اما نوسانات این سهم در محدوده ۱۱-‌درصد و ۶۴+‌درصد نسبت به قیمت اولیه ۱۵۰۰‌ریال بوده است. آیا این حد نوسان برای شرکتی که عنوان بزرگ‌ترین شرکت بورسی ایران را یدک می‌کشد منطقی است؟ چه می‌شود کرد؟ خوشبختانه امروز یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های اقتصادی کشور به عنوان سهامدار عمده و مدیر مطلق مخابرات در آستانه ورود به این شرکت است. استفاده بهینه از بخش کوچکی از سرمایه آماده شده برای خرید بلوک سهم در جهت حمایت از روند سهم و بهبود نقدشوندگی و دور کردن هیجان از سهم یکی از بهترین استراتژی‌ها است! چرا سهامداران عمده به اوضاع سهم در بورس توجهی نشان نمی‌دهند ؟

افزون بر این که پیشگامان کویر یزد (تعاونی خرید) در آخرین لحظات از رقابت برای خرید بلوک کنار گذاشته شد و لطمه بزرگی به سهم زد، آیا نمی‌شود همین تهدید را به فرصتی تبدیل کرد؟ قطعا اکثر فعالان بازار به هوش و درایت مدیران پیشگامان کویر در گذشتن از شکایت احتمالی و عرض تبریک به خریداران و اعلام آمادگی برای همکاری در مدیریت این مجموعه بزرگ اذعان می‌کنند. بدون شک این هوش و ذکاوت نزد مدیران اعتماد مبین نیز وجود دارد که از حداکثر توان مالی، فنی و تخصصی فعالان حوزه ارتباطات برای بهبود سودآوری شرکت استفاده کنند. مخابرات این قدرت را دارد تا با مدیریت کارآمد و موثر یکی از پرسودترین شرکت‌های بورسی شود، اما این مهم به تنهایی و بدون جلب مشارکت و حمایت دیگران غیرممکن است.

همچنین تجربه مجموعه ایرانسل به عنوان نمونه کوچکی از همکاری برنده ـ برنده یک گروه متخصص ایرانی و یک گروه سرمایه‌گذار و متخصص خارجی (حتی از آفریقای جنوبی) هم اکنون در دسترس است. ورود سرمایه‌گذار خارجی به مخابرات نیز با حفظ همه الزامات حاکمیتی و امنیتی و... و استفاده از توان کارشناسی و تکنولوژیک آنها در مخابرات ایران؛ می‌تواند ذائقه اقتصاد ایران و بازار سرمایه را تا سال‌های سال شیرین نگه دارد. ممکن است خرید بخشی از بلوک مدیریتی مخابرات برای سرمایه‌گذاران خارجی تا قیمت‌های بسیار بالاتر از ۳۴۰۹‌ریال نیز ارزنده و قابل توجیه باشد. آیا نمی‌شود با مدیریت هوشمند منافع، از امکانات سرمایه‌ای و تکنولوژیک خارجی‌ها به طور همزمان استفاده برد؟

نکته دیگر آنکه شاید سرزنش کردن سهامداران در خرید و فروش کوتاه‌مدت سهم آسان ترین و ساده‌ترین توصیه باشد، اما قبول کنیم نمی‌توان به سهامدار جزء توصیه کرد سهمی را با وجود بیش از ۲۰‌درصد زیان همچنان در پرتفوی خود نگه دارد. ولی می‌توان به سهامداران عمده و مالکان سهم که تا ابد به حمایت و همراهی سهامداران شرکت نیازمندند توصیه کرد که با وجود ثبات در همه مولفه‌های فنی و سودآوری شرکت اجازه تحمیل زیان این چنینی را به سهامداران مخابرات ندهند. مالکان جدید مخابرات باور کنند که سهامداران جزء اکنون شریک آنها هستند.

*مدیر سایت بورس ۲۴