پرسش و پاسخ
تحلیل صنعت قند و شکر
*درخواست از آقای محمد تقی طبسی: با توجه به افزایش قیمت جهانی شکر، لطفا تحلیلی از وضعیت سهام شرکت‌های قند و شکر ارائه دهید.
شروین شهریاری
*درخواست از آقای محمد تقی طبسی: با توجه به افزایش قیمت جهانی شکر، لطفا تحلیلی از وضعیت سهام شرکت‌های قند و شکر ارائه دهید.
به طور کلی شکر از جمله محصولات کالایی است که در اکثر کشورهای جهان مشمول تعرفه بازرگانی سنگین واردات است. علت این مساله نیز عمدتا به ظرفیت تولید عظیم این محصول در آمریکای جنوبی و هند باز می‌گردد که بهای تمام شده بسیار پایینی داشته و عملا در مقایسه با هزینه تولید شکر در اغلب نقاط دنیا در سطح غیرقابل رقابتی قرار دارد. شکر وارداتی در سال‌های اخیر به قیمتی در حدود ۴۰۰تومان در هر کیلو در بازار ایران عرضه می‌شده و این در حالی است که میانگین بهای تمام شده تولید هر کیلو شکر چغندری به طور میانگین برای کارخانه‌های داخلی در محدوده ۵۰۰تومان قرار دارد.
در سال‌های ۸۵ و ۸۶ متاسفانه با کم‌توجهی نسبت به این مساله و با عنوان کردن دلایلی نظیر کنترل بازار، اقدام به واردات بی‌رویه شکر و کاهش شدید تعرفه‌ها صورت گرفت. در این راستا حدود ۵/۲میلیون تن شکر در سال ۸۵ و ۲/۱میلیون تن نیز در سال ۸۶ وارد کشور شد و این در حالی است که توان تولید داخلی در محدوده ۲/۱میلیون تن در سال قرار دارد و مصرف داخلی نیز حدود دو‌میلیون تن در سال است.
بدین ترتیب در سال ۸۷ با کاهش حجم فروش محصولات شرکت‌های قندی و نیز با کاهش انگیزه چغندرکاران، تولید داخلی شکر به ۵۰۰هزار تن سقوط کرد و این در حالی است که رقم واردات همچنان در سطح قابل توجه ۱/۱میلیون تن قرار داشت.
این مساله موجب شد تا دولت برای بقای این صنعت، وعده پرداخت یارانه و خرید شکر داخلی از کارخانه‌ها را مطرح کند که در خصوص اجرای این تصمیم و وصول به موقع مطالبات شرکت‌ها نیز موانعی ایجاد شد، به طوری که اغلب شرکت‌های صنعت، با دپوی محصولات در انبار کارخانجات خود سال ۸۸ را آغاز کردند.
اما در حال حاضر گویا پس از مدت‌ها، بخت با شرکت‌های این صنعت یار شده، زیرا قیمت جهانی شکر رکوردهای جالبی را از خود ثبت کرده است. بر اساس آمار موجود، اخیرا قیمت جهانی شکر برای اولین بار از سال ۱۹۸۱ به بالاترین حد خود رسیده است تا بدین ترتیب رشد ۱۰۰درصدی را نسبت به آغاز سال نشان دهد.
علت این مساله تغییرات آب‌و‌هوایی در آمریکای جنوبی و شبه جزیره هند بوده که میزان تولید این محصول را به شدت کاهش داده است. در همین راستا، کشور هندوستان که دومین تولید‌کننده شکر در جهان است و از قطب‌های صادرات این محصول به حساب می‌آید امسال به وارد‌کننده شکر تبدیل شده است.
قیمت شکر خام و سفید در حال حاضر به ترتیب در محدوده ۵۰۰دلار و ۶۰۰دلار در هر تن قرار دارد. یک محاسبه اولیه نشان می‌دهد که با احتساب هزینه حمل و سود بازرگانی، قیمت توزیع شکر وارداتی در بازار در صورت ثبات قیمت‌ها در محدوده کنونی کمتر از ۸۰۰تومان به ازای هر کیلو نخواهد بود.
این در حالی است که در شرایط کنونی قیمت خرده‌فروشی شکر در بازار مرز ۱۰۰۰تومان را نیز پشت سر گذاشته است.
البته باید توجه داشت که خشکسالی ایجاد شده در سال‌های اخیر و نیز کاهش خرید کارخانجات از کشاورزان، سطح زیر کشت چغندر در کشور را به نحو قابل‌ملاحظه‌ای کاهش داده است که این مساله امکان افزایش تولید شکر توسط کارخانه‌های مربوطه را در سال جاری تحت تاثیر قرار داده است.
اما در هر حال، در صورت ثبات شرایط فعلی در بازار جهانی شکر، می‌توان نسبت به آینده شرکت‌های این صنعت به ویژه در سال آینده امیدوار بود.
شایان ذکر است دولت اخیرا برنامه افزایش ظرفیت تولید چغندر به ۴/۷میلیون تن در سال آینده (بیش از ۳برابر سطح زیر کشت کنونی) را اعلام کرده است؛ که پتانسیل بالقوه‌ای برای شرکت‌های این صنعت تلقی می‌شود.
مجموع عوامل مذکور باعث شده تا سهام شرکت‌های قند و شکر در حال حاضر در بورس تهران مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته و با افزایش انتظارات از سودآوری آتی، شاهد رشد قیمت سهام آنها باشیم.
درخصوص افق آتی صنعت نیز با توجه به تعرفه‌های ناچیز واردات کنونی، عاملی که می‌تواند موجب افزایش توان کارخانجات داخلی شود، ثبات قیمت جهانی شکر است. برآوردهای کارشناسان نشان می‌دهد که حداقل تا آوریل ۲۰۱۰ (فروردین ماه ۸۹) که آغاز سال زراعی شکر در برزیل است، عرضه این محصول با محدودیت بسیار مواجه خواهد بود. مطالعه قراردادهای آتی در این بخش نیز نتایج امیدوارکننده‌ای به دست می‌دهد؛ به طوری که در حال حاضر قیمت قرارداد آتی شکر در بورس نیویورک برای تحویل در اواسط سال آینده میلادی در محدوده قیمت‌های کنونی قرار دارد.
اما از سوی دیگر در افق زمانی بلند‌مدت‌تر،روند قیمت‌گذاری قراردادهای آتی شکر سفید نشان‌دهنده انتظار یک موج کاهشی ملایم بلندمدت در این کالا است که قیمت قراردادها را در نهایت به حدود ۴۸۰دلار در هر تن برای تحویل در نیمه ۲۰۱۱ رسانده است. البته در تحلیل قیمت قراردادهای آتی باید کاهش ارزش پول و مساله تنزیل نیز مورد توجه قرار گیرد؛ بنابراین می‌توان انتظار داشت که در زمان سررسید این قراردادها، قیمت روز معامله شکر بالاتر از قیمت فعلی قراردادهای آتی باشد. با توجه به این موارد به نظر می‌رسد در یک افق زمانی بلندمدت، دوران شکر ارزان به سر آمده و با رشد قیمت‌های شکر وارادتی، شاهد کاهش تدریجی مشکلات شرکت‌های این صنعت و بازگشت توجه معامله گران به سهام مربوطه باشیم.
Shahriary_sh@yahoo.com
ارسال نظر