بورس تهران تحت‌تاثیر سیاست‌ورزان

گروه بورس- همایون دارابی: بازار دادوستد سهام با پشت سر گذاشتن هفته‌ای که در آن عمده‌ترین بازیگر صحنه اقتصاد کشور در آن تغییر کرد، به انتظار اعلام سیاست‌های بازیگران جدید در هفته جاری خواهد بود. در هفته گذشته، فعالان بازار سرمایه با دقت روند تغییر تحولات در باب همایون را دنبال کردند که در خلال آن دکتر «دانش‌جعفری، وزیر امور اقتصادی و دارایی» جای خود را به صمصامی، دبیر کمیسیون اقتصادی دولت داد. مراسم تودیع «دانش‌جعفری» نیز که به سنت همیشگی انتظار می‌رفت به تعارفات معمول بگذرد، به طرح یکی از سنگین‌ترین انتقادات اقتصادی از عملکرد دولت نهم بدل شد تا پاسخ به این انتقاد، موضوع سخنرانی‌های متعدد و یادداشت‌های مطبوعاتی در روزهای پایانی هفته گذشته باشد.

در این میان نگاه بازار پس از سخنرانی رییس‌جمهوری مبنی بر کنار رفتن مخالفان کاهش نرخ تسهیلات، به صمصامی، سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی است که در آغاز فعالیت خودش کاهش تنش‌ها را در دستور کار خود قرار داده است و در سخنرانی مراسم معارفه بر حمایت از بانک مرکزی و بازار سرمایه تاکید کرده است. با این وجود براساس فلسفه تغییر وزیر اقتصاد پیش‌بینی می‌شود، تغییرات در بخش‌های دیگر به ویژه در میان مدیران بانکی را به همراه خود خواهد آورد که روشن شدن ابعاد تغییرات نیز از اهمیت برخوردار است. از سوی دیگر، به رغم ارجاع بسته سیاستی-نظارتی جهت تعیین نرخ عقود مبادله‌ای (نرخ سود تسهیلات بانکی) به کمیسیون اقتصادی دولت، این کمیسیون نتوانست در پایان هفته گذشته در مورد ۳ نرخ ۱۰، ۱۲ و ۱۴درصد توافق کند. این مساله نشان می‌دهد که کمیسیون اقتصادی احتمالا برای پرهیز از تجربه گذشته در انتظار بازگشت ریاست جمهوری از سفر استانی مانده است. روشن شدن نرخ عقود مبادله‌ای نیز از جمله مواردی خواهد بود که بورس در هفته جاری به انتظار آن خواهد ماند. این مساله نقش اساسی در تبیین سیاست‌های اقتصادی دولت در سال‌جاری و همچنین تعیین وضعیت گروه بانکی و با تاثیر غیرمستقیم در مورد تمامی شرکت‌های بورسی موثر است.

در همین شرایط، آنچه در‌حال‌حاضر علاوه بر ابهامات ناشی از عدم تصمیم‌گیری در مورد متغیرهای اساسی بازار سهام را متاثر کرده است، مساله افزایش روزافزون نرخ تورم است.با توجه به رشد نرخ تورم، انتظار کاهش پیوسته P/E بازار در جهت همخوانی بازده سهام و نرخ تورم پدید آورده است. این مسیر طبیعی کاهش P/E در شرایطی که بازار به سوی ماه‌های برگزاری مجامع در حال حرکت است (شرایطی که در آن P/E باید افزایش یابد) موجب شده است، مسیر کلی حرکت قیمتی بازار با خنثی شدن نسبی تاثیر این دو جریان با عدم کشش رشد قیمت‌ها به طور نسبی مواجه شود و اکثر نمادها در محدوده‌ای از قیمت‌ها قرار گیرند که در این شرایط وجود فروشندگان موجب شود تا فشار قیمت کاهشی را بر نمادها حاکم کند. از این رو، علاوه بر ارزندگی نمادها به عنوان فاکتور تصمیم‌گیری معامله‌گران، در شرایط کنونی حضور یا عدم‌حضور عرضه‌کننده پرقدرت نیز نقش اساسی در اقبال یا عدم اقبال خریداران ایفا می‌کند. از این رو در چند هفته اخیر بازار شاهد تامل معامله‌گران در خرید نمادهای ارزنده به دلیل حضور عرضه‌کنندگان قوی به ویژه عرضه‌کنندگانی در گروه خریداران بلوک مس، بانک‌ها و حقوقی‌های عمده بازار بوده است. این مساله سبب شده است در شرایطی که برخی از کارشناسان به دلیل در پیش بودن تعدیلات EPS یا احتمال تقسیم سود نقدی مناسب در مجامع آتی، منتظر تغییر در قیمت‌ها و افزایش ان باشند، با توجه به جو کلی بازار و همچنین فشار عرضه‌کنندگان اکثر نمادهای عمده نظیر پتروشیمی‌های خارک، اصفهان، اراک، گل‌گهر، چادرملو، ملی مس و فولاد مبارکه روند کاهشی را تجربه کنند. به موازات تاثیر تورم و همچنین حضور عرضه‌کنندگان عمده، بازار در خلال چند هفته اخیر با رقابت تشدید شده بازار موازی املاک و مستغلات نیز مواجه است، شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز بخشی از نقدینگی خود را به سوی بازار املاک هدایت کرده‌اند، از این رو در پرتفوی اکثر شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز املاک و مستغلات قرار گرفته است که این امر مشکل بازار سرمایه را در جلب نقدینگی تازه با مشکل مواجه کرده است. سرمایه‌گذاری بوعلی، بیمه، توسعه ملی و بانک ملی نمونه‌هایی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری بورس هستند که سهم قابل ملاحظه سرمایه‌گذاری در املاک در پرتفوی آنها قابل مشاهده است که برخی از آنها حتی سهم قابل ملاحظه‌ای را در سود سال‌های آتی خود دیده‌اند. در کنار تحولات اقتصادی مهم و موثر، در صحنه تحولات سیاسی انتشار جزییات حمله اسراییل به آنچه که تاسیسات سوریه خوانده شده است در شرایط کنونی احتمال افزایش تنش در صحنه خاورمیانه را افزایش داده است. در تحولات سیاسی تصمیم کشورمان در ادامه مذاکرات با «هاینونن» معاون البرادعی در مورد ادعاهای تازه آژانس، شرایط مذاکرات هسته‌ای را پیچیده کرده است.

در بازار جهانی نیز بهای محصولات پتروشیمی (با توجه به رکوردشکنی بهای نفت پس از تثبیت نسبی قیمت‌ها) بار دیگر افزایش یافت. بهای متانول نیز در بازارها افزایش یافته است. در بازار جهانی فلزات، بهای مس همچنان در سطح بالایی باقی مانده است، افزایش بهای انرژی تاثیر رشدی را بر بهای فلزات خواهد داشت.

در بازار چه خبر بود؟

برخی از کارشناسان با توجه به شرایط روز چهارشنبه به طرح این موضوع پرداختند که با تغییر وزیر اقتصاد احتمالا معامله‌گران عمده و حقوقی بازار به حمایت از بازار خواهند پرداخت تا آغاز کار سرپرست وزارت امور اقتصاد و دارایی با افت شاخص همراه نشود. از سویی گروهی دیگر از کارشناسان، پایان ابهامات و تغییر در وزارت امور اقتصاد و دارایی را دلیل رشد بازار قلمداد می‌کنند و از این رو هفته آینده جاری را هفته تقویت بازار می‌دانند. در برابر این تحلیل‌ها، گروهی دیگر از کارشناسان ارشد روز چهارشنبه را ناشی از نوسان طبیعی بازار (پس از چند روز منفی) قلمداد می‌کنند. با این وجود و با توجه به ابهامات موجود در تحولات کلان، ارائه تصویری شفاف از روند هفته جاری چندان امکان‌پذیر نیست.در بازار چهارشنبه عمده‌ترین صف خرید همچنان متعلق به نماد تاید واتر خاورمیانه بود که پس از تقسیم سود انباشته (با توجه به در پیش بودن معامله عمده) با صف خرید همراه بود. امری که البته زمان تحقق آن همچنان نامشخص است. به ویژه آنکه معاون سازمان خصوصی‌سازی در پایان هفته گذشته از نامشخص بودن زمان عرضه مجدد بلوک تاید واتر خبر داده است. با توجه به تقسیم سود انباشته تاید واتر افزایش نرخ این نماد تا قیمت قبل از تقسیم یک هزار و ۵۰۰ ریالی اخیر شگفتی‌ساز خواهد شد.

در بازار چهارشنبه در گروه خودرویی نمادهای عمده با رونق داد و ستد همراه بودند. بازارگردان ایران‌خودرو علی‌رغم تمامی شایعه‌ها در مورد تعدیل منفی این نماد، اقدام به افزایش مجدد کف خرید نماد کرد. سایپا نیز پس از عدم تغییر در بازگشایی نماد با رشد قیمت روبه‌و شد. در گروه خودرویی حق تقدم افزایش سرمایه ایران‌خودرو دیزل نیز روز چهارشنبه همزمان با پایان مدت پذیره‌نویسی متوقف شد. این نماد با وجود عدم اطمینان بازار در مورد فروش یا نفروختن زمین تاپ سرویس و اختلاف نظر کارشناسان در مورد آینده گروه خودرویی، در نهایت با معاملات پرحجمی مواجه شد. بازار با توجه به این معاملات در انتظار عرضه حق‌های استفاده نشده این شرکت و پس از آن مجمع عمومی و تقسیم سود نقدی خاور خواهد ماند.

در گروه دارویی، انتظار برای تعدیل EPS (سود عایدی) داروی سبحان موجب تشکیل صف خرید برای این نماد شد. انتظار می‌رود EPS سال ۸۶ از ۵۷ به ۷۲ تومان افزایش یابد. اعلام تعدیل EPS سال ۸۶ البرز دارو و ایران‌‌‌دارو نقش موثری در این افزایش خواهد داشت.

در گروه فلزی نماد فرمولیبدن کرمان نیز با شایعه اعلام ۳۶۰ تا ۴۰۰ ریال برای سال ۸۷ مواجه است. این شرکت تاکنون EPS سال ۸۷ خود را اعلام نکرده است. افزایش رقابت در صنعت تولید فرمولیبدن و ورود شماری از واحدهای جدید موجب کمبود نسبی مواد اولیه و افزایش نرخ مواد اولیه در بورس‌فلزات شده است. در این شرایط واردات مواد اولیه از خارج، مد نظر واحدهای تولیدی قرار گرفته است که به دلیل بالا بودن موجودی مس در محموله‌های وارداتی استفاده از مواد اولیه نیازمند راه‌اندازی دستگاه شست‌وشو است که فرمولیبدن کرمان ایجاد این واحد را در دستور کار قرار داده است. در مجموع، بازار چهارشنبه، بازار در حال رشد بود که البته تداوم یا عدم تداوم آن در هفته آینده با ابهام مواجه است. با توجه به رشد ۱۲ واحدی شاخص در روز چهارشنبه، شاخص مجموعا ۶/۶۸ واحد افت کرد. ارزش معاملات نیز ۱/۸۹ درصد در هفته گذشته افت کرد که دلیل دیگری برای رکود بازار در هفته جاری بود.