شروین شهریاری
پرسش از آقای حامی رضوی از طریق پست الکترونیک: چرا سهام شرکت‌های فولادی با وجود طرح‌های توسعه در سال‌های آینده و رشد سودآوری، افت قیمت زیادی اخیرا داشته‌اند؟

پاسخ: یکی از حوزه‌هایی که به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران دچار اشتباه‌های بسیاری در آن می‌شوند، تحلیل و ایجاد ارتباط بین دو مقوله «ارزش ذاتی» و «قیمت سهام» است. به عنوان مثال سهام شرکتی را در قیمت 100‌تومان در نظر بگیرید که در آستانه توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. در این زمان اگر از فعالان بازار از علت رشد این سهام سوال شود، آنها مثلا وجود طرح توسعه را توجیه‌کننده رفتار سهم ذکر می‌کنند. چندی بعد، پس از رسیدن قیمت سهم به 150‌تومان، این بار تعداد بیشتری از فعالان بازار به آثار مثبت طرح توسعه مزبور اشاره می‌کنند و به این ترتیب با ادامه روند رشد قیمتی سهم، کماکان بر تحلیل‌های مثبت ناشی از اجرای این طرح افزوده شده و با همان توجیهات قبلی انتظار رشد بیش از پیش مطرح می‌شود. در اینجا با فرآیندی مواجه هستیم که قیمت از ارزش ذاتی فاصله می‌گیرد و روند به جایی می رسد که اکثر سرمایه‌گذاران سهم مزبور را خریداری کرده‌اند و کماکان به ابعاد مثبت پتانسیل‌های بنیادی شرکت تاکید می‌ورزند. در چنین مواقعی در اغلب موارد سهم با چالش تقاضا مواجه شده و پس از یک دوره معاملات با حجم نسبتا بالا در قیمت‌های ثابت، در نهایت روند اصلاح قیمتی را در پیش می‌گیرد. جالب است که در چنین شرایطی این پرسش برای سرمایه‌گذاران جدید مطرح است که چرا با وجود پتانسیل‌های بنیادی، قیمت سهامی که خریده‌اند، افت می‌کند؟ این افراد نقش مهم عبور قیمت از ارزش ذاتی را نادیده گرفته‌اند. این در حالی است یک تحلیل بنیادی درست، به ما خواهد گفت که این سهم با وجودی که طرح توسعه دارد ولی در این قیمت «نمی‌ارزد». بنابراین یکی از نکات مهمی که به عنوان پیش شرط موفقیت در سرمایه‌گذاری مطرح است، «ارزشگذاری بنیادی» سهام یک شرکت است که به وسیله آن می‌توان با مقایسه قیمت و ارزش ذاتی، استراتژی خرید و فروش صحیح و مطمئن را تنظیم کرد. گفتنی است پاسخ به پرسش فوق به صورت کلی ارائه شده و منظور نگارنده به صورت خاص معطوف به صنعت فولاد نبوده است.
پرسش از خواننده‌ای بدون ذکر نام از طریق تلفن: نماد شرکت محورسازان ایران‌خودرو مدت‌ها است بسته مانده است. در تماس با شرکت، بر وجود وضعیت مثبت تاکید می‌شود. لطفا تحلیل خود را در این خصوص بیان کنید؟
پاسخ: بررسی صورت‌های مالی محورسازان ایران‌خودرو، وجود اطلاعات مثبت مورد اشاره توسط خواننده محترم را تایید نمی‌کند. بر اساس آخرین گزارش حسابرسی شده، ابهامات مهمی در خصوص وضعیت این شرکت وجود دارد که اهم آن به شرح زیر است: 1 - در سال مالی گذشته، بخش عمده خرید مواد اولیه و قطعات و همچنین فروش محصولات تولیدی از طریق شرکت «ساپکو» انجام شده که عمدتا فاقد قرارداد بوده و از سوی دیگر مدارک و مستندات لازم در خصوص یکسان بودن تعداد و قیمت محصولات ارسالی و قطعات دریافتی به حسابرس ارائه نشده است.
علاوه‌بر آن مطالبات از شرکت «ساپکو» طبق دفاتر محورسازان در مقایسه با مانده مطالبات در دفاتر شرکت «ساپکو» مغایرت نامساعدی به میزان بیش از ۲۷‌میلیارد تومان (به زیان محورسازان) نشان می‌دهد که ماهیت ۲۰‌میلیارد تومان از مغایرت‌های موجود برای حسابرس معلوم نبوده و میزان تعدیلات احتمالی از این محل نیز مشخص نمی باشد. ۲ - موارد مهمی در راستای تخلف از قانون تجارت طی سال مالی گذشته وجود دارند که از جمله آنها می‌توان به عدم رعایت مسائلی همچون پرداخت سود نقدی در مهلت مقرر، ارائه صورت‌های مالی به حسابرس، الزامات قانونی در خصوص انتخاب اعضای هیات‌مدیره و تقسیم سود موهوم اشاره کرد. گفتنی است در مجمع سال‌مالی منتهی به اسفند ۸۴، شرکت مطابق اظهار نظر حسابرس محدودیت در تقسیم سود داشته که به‌رغم گزارش حسابرس و تذکر نماینده سازمان بورس، مجمع ۴۴۰‌ریال از کل ۵۴۵‌ریال درآمد حاصله را تقسیم کرد. به این ترتیب شرکت با عدم رعایت ماده ۲۴۰ قانون تجارت، منافع موهوم را بین سهامداران توزیع کرد و این در حالی است که مطابق اظهار نظر حسابرس با در نظر گرفتن آثار مالی این موارد، زیان انباشته شرکت در پایان سال مالی ۸۴ به حدود یک میلیارد تومان رسیده است. در خصوص انتخاب عضو هیات‌مدیره نیز ماده ۱۰۷ قانون تجارت مورد توجه قرار نگرفته و البته اخیرا شرکت صاحبان سهام را به منظور تشکیل مجمع فوق‌العاده جهت انتخاب اعضای هیات‌مدیره در آبان ماه دعوت کرد که پس از چند روز به دلایل نامشخصی این مجمع لغو و اعلامیه عدم‌تشکیل مجمع فوق العاده منتشر شد. ۳- گزارش‌دهی مالی این شرکت به حسابرس و سازمان بورس نیز نامنظم بوده به طوری که بودجه پیش‌بینی ۸۶ نیز تا تاریخ مجمع سال گذشته در تیرماه ۸۶ به بورس ارائه نشده است. همچنین به نظر می‌رسد سایر گزارش‌ها و صورت‌های مالی امسال نیز جهت ارائه به بازار تاکنون در اختیار سازمان بورس قرار نگرفته است. بنابراین با توجه به جمیع موارد فوق به نظر می‌رسد؛ بازگشایی نماد «خوساز» تا زمان رفع نواقص موجود و ایجاد شفافیت در صورت‌های مالی و ارائه گزارش‌های لازم کماکان امکان‌پذیر نباشد.
Shahriary_sh@yahoo.com