شروین شهریاری

پرسش از آقای محمدرضا رحیمیان از شهر مشهد از طریق پست الکترونیک: آیا این برداشت درست است که سهامداران عمده جهت کلیه معاملات و تغییر، قیمت‌‌ها را تعیین می‌‌‌کنند و به این وسیله سهام را در قیمت نازل از دست سرمایه‌‌‌گذاران خارج می‌‌‌سازند و در قیمت های بالا اقدام به عرضه سهام کرده باعث افت قیمت می‌‌‌شوند؟ پاسخ: مساله مطرح شده توسط خواننده محترم از جمله مطالبی است که باید به صورت موردی بررسی شود و نمی‌توان یک حکم عمومی‌‌‌ در مورد آن صادر کرد. اما به صورت کلی، سهامداران عمده نمی‌‌‌توانند در بلند مدت باعث تغییر و دستکاری مصنوعی در قیمت سهام شوند و در صورتی که بدون در نظر گرفتن ارزش ذاتی به حمایت سهم مبادرت ورزند با عرضه سهام توسط سایر سرمایه‌‌‌گذاران و کاهش نقدشوندگی و میزان سهام شناور آزاد شرکت سرمایه‌پذیر و در نهایت خروج سهم از کانون توجه معامله‌‌گران مواجه خواهند شد.

مصداق این مساله را در مورد سهام برخی شرکت‌‌ها اخیرا در بازار مشاهده کرده‌ایم. از سوی دیگر، اگر عرضه سهام توسط سهامداران عمده در قیمت‌‌هایی به مراتب کمتر از ارزش ذاتی انجام شود، معمولا سرمایه‌‌‌گذاران، سهام ارزنده را خریداری می‌‌‌کنند اگر چه ممکن است عرضه سهامداران عمده باعث وقفه در روند رشد کوتاه مدت سهم شود. بدین ترتیب می‌‌‌توان گفت هر چند سهامداران عمده در روند حرکت و تغییرات قیمت سهام نقش دارند اما در بلندمدت آنچه جهت بازار را تعیین می‌‌‌کند و باعث تحرک و پوپایی سهام می‌‌‌شود، تلقی سایر سرمایه‌‌‌گذاران از ارزندگی یا عدم ارزندگی سهام شرکت‌‌ها خواهد بود.

پرسش از آقای شادبخت ‌از گنبد کاووس از طریق تلفن: چرا قبل از انجام معاملات عمده، قیمت سهام افزایشی است، اما بعد از آن روند نزولی پایدار بر قیمت سهم حاکم می‌شود؟

پاسخ: به صورت یک قاعده عمومی‌‌‌‌ باید توجه داشت که خریداران سهام در معاملات عمده معمولا سرمایه‌گذارانی هستند که با دید استراتژیک اقدام به خرید می‌کنند و معمولا تحقق اهداف خود را در یک افق زمانی بلند مدت (بسیار طولانی‌‌تر از سرمایه‌گذاران خرد) دنبال می‌کنند. همچنین در معاملات عمده متناسب با حجم سهام عرضه شده، بحث «ارزش مدیریتی» مطرح می‌شود؛ بدین معنا که خریدار بلوک، یک یا چند کرسی هیات مدیره را تصاحب می‌کند و بدین‌ترتیب در راهبری و تعیین استراتژی شرکت نقش اساسی ایفا می‌کند. این مساله به خودی خود موجب می‌شود تا قیمت بلوک سهام مدیریتی از نرخ روز که معاملات خرد براساس آن صورت می‌گیرد، بیشتر باشد.

در خصوص علت نوسانات قیمت سهم قبل و بعد از معاملات عمده نیز باید توجه داشت که معاملات خرد در برهه زمانی نزدیک به معامله عمده معمولا تحت تاثیر هیجانات و جو روانی قرار می‌گیرد و البته در برخی موارد دخالت طرفین معامله عمده در بازار سهم نیز بر ایجاد این نوسانات غیر منطقی بی‌تاثیر نیست.

به هر حال باید توجه داشت در اکثر موارد پس از فروکش کردن هیجانات مقطعی، قیمت سهم به سمت ارزش ذاتی قبلی خود میل می‌کند و بدین ترتیب اثر نوسانات مقطعی در اثر خبر انجام معامله عمده خنثی می‌شود که این مساله طبیعتا کاهش قیمت سهم را در پی دارد.

البته در رابطه با تعیین روند قیمت سهم در افق زمانی بلند مدت باید توجه داشت که قیمت معامله عمده بسته به استراتژی خریداران و نحوه مدیریت آنها بر شرکت می‌توانند ملاکی در جهت تعیین روند قیمت سهم در بازار باشد که در صورت افزایش پتانسیل سودآوری شرکت، ارزش بازار سهم را در بلند مدت به سمت قیمت معامله عمده سوق می‌دهد.

Shahriary_sh@yahoo.com