قفل تعرفه  فولاد باز می شود،نمی شود

گروه بورس- علیرضا باغانی: تداوم بحران جهانی اقتصاد در شرایطی که بسیاری از فعالیت‌های تولیدی، صنعتی و در واقع اقتصادی را با رکود مواجه ساخته است، بیش از هر ... چیز بر صنایع سنگین به ویژه فولاد اثرگذار بوده و تولیدکنندگان این محصول را با چالش‌های متعددی روبه‌رو کرده است که مهم‌ترین دلیل آن نیز جهانی بودن فولاد و معاملات آن براساس قیمت‌های جهانی است.

در حال حاضر سه فولادساز بزرگ در بورس تهران حضور دارند که مجموعا ۱۰درصد ارزش بازار سهام مربوط به این سه شرکت است.

فولاد مبارکه (تولیدکننده ورق)، فولاد خوزستان (تولیدکننده اسلب و بیلت) و فولاد خراسان (تولیدکننده میلگرد) سه فولادسازی هستند که سهامشان در تالار شیشه‌ای معامله می‌شود.

سونامی بحران جهانی اقتصاد که مدتی است به ایران نیز رسیده، موجب شده تا قیمت سهام فولاد مبارکه اصفهان از قیمت‌های بالای ۶۰۰تومان به زیر ۲۲۰ تومان برسد، تا جایی که حتی روی این قیمت خریداری وجود ندارد و معامله‌گران در صف فروش قرار گرفته‌اند.

قیمت ورق گرم تولیدی این شرکت هم از کیلویی هزار تومان در تابستان امسال به محدوده ۵۰۰تومان سقوط کرده است، حال آنکه قیمت سهام این شرکت به یک سوم زمان اوج قیمت‌ها رسیده و پرواضح است که دلیل این اتفاق انتظار بازار برای کاهش حاشیه سود شرکت همزمان با کاهش درآمد آن است.

به نظر می‌رسد، در شرایطی که درآمد شرکت کاهش پیدا کرده، سود شرکت هم بیشتر از قیمت سهام تنزل کند. از سویی دیگر قیمت سهام فولاد خوزستان از سطح ۱۳۰۰ تومان در ۵ ماه گذشته به ۴۸۰ تومان رسیده است، حال آنکه فولاد خراسان هم با تجربه افت قیمت سهام، شاهد معامله میلگرد کیلویی بیش از ۷۰۰ تومانی است، در شرایطی که تابستان امسال قیمت هر کیلو میلگرد به ۱۴۰۰ تومان نیز رسید.

فولادسازان در نخستین واکنش به افت قیمت جهانی فولاد، سعی کردند با زیر پا گذاشتن توافقات مربوط به افزایش نرخ سنگ‌آهن، بتوانند از تبعات کاهش قیمت‌ها بکاهند،اما این اقدام فولادسازان نه‌تنها تاثیر قابل توجهی در جبران تبعات افت قیمت‌ها نداشت بلکه موجب شد تا قیمت سهام تولیدکنندگان سنگ‌آهن نیز کاهش یابد، در حالی که فولادمبارکه به‌عنوان مهم‌ترین قطب فولاد کشور، در این شرکت‌ها سهامدار بود.

تا جایی که سهام مبارکه در معادن و فلزات (سهامدار عمده سنگ‌آهنی‌ها) به ۵/۲۳درصد می‌رسد و این فولادساز در چادرملو به‌طور مستقیم بیش از ۹درصد سهام داشته و ۵/۶درصد سهام گل‌گهر را نیز در اختیار دارد.

ولی منتفی شدن افزایش قیمت سنگ‌آهن نیز نتوانست اثرات کاهش قیمت‌های جهانی را کم کند و فولادسازان در برنامه‌ای دیگر سعی کردند تا موافقت دولت با تعیین تعرفه واردات فولاد را جلب کنند.

درخواست تعیین تعرفه واردات فولاد در شرایطی مطرح می‌شود که قیمت اسلب در FOB خلیج‌فارس هم‌اکنون حدود تنی ۴۵۰دلار است که قیمت این محصول در تهران به ۵۳۵دلار می‌رسد. براساس اسلب ۴۵۰دلار نیز قیمت ورق به ۵۹۰ دلار می‌رسد که با احتساب نرخ دلار امروز قیمت هر کیلو ورق ۶۰۰ تومان در می‌آید، این در حالی است که فولاد مبارکه هفته گذشته ورق تولیدی خود را در بورس فلزات به قیمت هر کیلو ۵۲۹ تومان فروخت.

همچنین سال گذشته یک شرکت چینی، محموله‌های سنگ‌آهنی از چادرملو خریداری کرد که پس از حمل به چین و تولید فولاد، دوباره محصول خود را به ایران حمل و با قیمت رقابتی در بورس فلزات عرضه کرد.

در شرایط کنونی واردکنندگان هم دامپینگی در بازار داخل انجام نداده‌اند و قیمت‌ها نیز شکسته نشده است.

با این وصف به نظر می‌رسد با کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری ،فولادسازان می‌توانند همچنان درآمد خود را حفظ کنند و نباید به جای اتخاذ سیاست‌های ذکر شده به دنبال تعیین تعرفه و ایجاد نوعی انحصار در بازار بود.

تولیدکنندگان فولاد در حالی بر ضرورت تعیین تعرفه فولاد تاکید می‌کنند که معتقدند دامپینگی نیز در بازار فولاد صورت نگرفته است.

اما در شرایطی فولادسازان باز هم برای تعیین تعرفه واردات فولاد اصرار دارند که خبرهای رسیده حاکی از آن است که کمیته ماده یک با سه پیشنهاد وزارت صنایع برای افزایش تعرفه واردات فولاد برای دومین بار مخالفت کرد.

درخواست تعرفه ۱۱ درصدی

برای ورق

مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان از بررسی مجدد وضع تعرفه واردات فولاد خبر داد.

محمد رجایی با بیان اینکه در خواست ما قرار دادن ۲۰درصد تعرفه برای واردات فولاد بود گفت: در ظاهر وزارت صنایع درخواست بررسی مجدد تعرفه واردات را ارائه کرده و این موضوع مورد بررسی قرار خواهد گرفت. وی افزود: پیش از این قرار بود تعرفه واردات فولاد ۲۰درصد تعیین شود که اکنون تعرفه ۱۱درصدی برای واردات ورق مورد بررسی قرار می‌گیرد که ۴درصد عوارض واردات نیز در این رابطه وجود دارد.

وی تاکید کرد: تعرفه واردات فولاد موقتی است و برای حیات فولادسازان در شرایط کنونی بحران اقتصادی جهان وضع می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا با قرار دادن تعرفه واردات فولاد، واردکنندگان این محصول که در زمان گرانی قیمت‌ها نسبت به سفارش واردات اقدام کرده‌اند، متضرر نخواهند شد، گفت: تعرفه زمانی قابلیت اجرا دارد که از سوی مراجع مربوطه تصویب شود و محصولات وارداتی که در زمان اوج قیمت‌ها خریداری شده نیز تاکنون وارد و فروخته شده است، بنابراین نمی‌توان گفت که واردکنندگان متضرر خواهند شد.

وی ابراز امیدواری کرد: تعرفه واردات فولاد در هفته جاری نهایی شود تا وضعیت فولادسازان تا حدی بهبود یابد.

تعرفه رقابت پذیری را از فولادی‌ها نگیرد

اما محمد جابریان که در سه حوزه تولید، واردات و مصرف فولاد فعال است با بیان اینکه وضع تعرفه فولاد باید موقتی و کوتاه‌مدت باشد، گفت: اگر این تعرفه مثل سیاست‌های دیگر همیشگی باشد، فولاد سازان توان رقابت را از دست داده و با وجود تعرفه دیگر تلاشی در جهت رقابت نمی‌کنند.

وی در عین حال تاکید کرد: اگر قرار باشد تعرفه‌ای برای واردات فولاد وضع شود، باید این موضوع مورد کارشناسی قرار گیرد، چراکه وضع هر گونه تعرفه‌ای می‌تواند تبعاتی در تولید محصول فولاد در داخل داشته باشد.

وی در عین حال گفت: به نظر می‌رسد در شرایط کنونی چاره‌ای جز تعیین تعرفه وجود نداشته باشد تا کارخانه‌های نورد بتوانند با توجه به بحران قیمت‌ها مقاومت کنند.

جابریان با اشاره به ضرورت رقابت تولیدکنندگان داخلی با تولیدکنندگان خارجی گفت: تعرفه تنها به صورت کوتاه‌مدت می‌تواند به نفع فولادسازان باشد، در غیر این صورت می‌تواند تبعاتی همچون عدم‌رقابت‌پذیری و برابری با تولیدکنندگان خارج داشته باشد که در جای خود خطرناک است.

وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد در شرایط کنونی دامپینگی توسط خارجی‌ها در بازار داخلی ایران صورت نمی‌گیرد.

دامپینگی صورت نمی‌گیرد

از طرفی دیگر مدیرعامل فولاد خراسان خواستار تعیین تعرفه ۱۶ تا ۲۰درصدی برای واردات میلگرد شد.

لطیف دشت بزرگی با بیان اینکه در حوزه تولید میلگرد بخش خصوصی توسعه خوبی پیدا کرده و واحدهای تولیدی زیادی در این زمینه فعال هستند، گفت: واحدهای تولیدکننده میلگرد برای تامین مواد اولیه خود هزینه‌های زیادی از جمله عوارض، مالیات تامین مواد اولیه و ... دارند که به نظر می‌رسد با توجه به شرایط کنونی صنعت فولاد، تعیین تعرفه واردات ۱۶ تا ۲۰درصدی برای واردات میلگرد طبیعی است.

وی تاکید کرد: تعرفه واردات فولاد نباید ثابت باشد و در کشورهای دیگر نیز این گونه نیست بلکه براساس شرایط موجود تعیین می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا فولادسازان با بهره‌مندی از سنگ‌آهن ارزان و امکانات دیگر در شرایط کنونی نیازی به تعیین تعرفه واردات فولاد دارند؟‌ گفت: در میان واحدهای فولادسازی فقط چند واحد از سنگ‌آهن استفاده می‌کنند و مواد اولیه ما عمدتا شامل قراضه است و هیچ یک از تولیدکنندگان میلگرد از سنگ‌آهن استفاده نمی‌کنند.

وی گفت: در شرایطی که قیمت‌ها از اوج به کف رسیده، واحدهای فولادسازی داخلی توان رقابت با محصولات خارجی را ندارند و تعیین تعرفه می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.

او در پاسخ به این پرسش که آیا معتقد است که در شرایط کنونی بر روی محصولات خارجی دامپینگ صورت می‌گیرد؟ گفت: دامپینگ وجود ندارد، اما در هر حال با توجه به قیمت تمام‌شده واحدهای فولادی داخل و قیمت محصولاتی که وارد می‌شوند، تولیدکنندگان داخلی به سختی می‌توانند رقابت کنند و این برای آینده صنعت، خطرساز می‌تواند باشد.

او در پاسخ به این سوال که با توجه به این شرایط آیا تعیین تعرفه واردات ضروری است؟ گفت: در شرایط کنونی قیمت محصولات فولادی از سطوح بالا به پایین سقوط کرده است، به طوری که قیمت میلگرد از ۱۴۰۰تومان در حال حاضر به ۷۷۰ تومان رسیده است که در این شرایط محصولات

فولادی که از خارج نیز وارد می‌شود، توان رقابت را از واحدهای تولیدی داخلی گرفته است، بنابراین تعیین تعرفه ضروری است.