در انتظار دولت

گروه بورس- همایون دارابی- بازار داد و ستد سهام تهران با تعمیق هرچه بیشتر بحران در بازارهای جهانی و افت شدید بهای مواد خام بیش از پیش در انتظار نشان دادن واکنشی حمایتی از سوی دولت است. در صحنه بورس اوراق بهادار، کارشناسان بازار قریب به ۲ ماه است که رکود گسترده در بازارهای جهانی که به افت شدید بهای نفت و محصولات خام منجر شده است، با تبعات این تحولات در شرکت‌های بورسی مواجه هستند.

اگرچه در ابتدای بروز بحران انتظار می‌رفت تغییرات کوتاه‌مدت بوده و در محدوده اقتصاد کشورهای خاص محدود باشد، اما با گذشت زمان شرایط رو به افت گذاشته و اقتصادهای تمامی کشورهای جهان نیز درگیر این بحران شده است. در این فضا اکثر شرکت‌های بورسی و همچنین ساختار اقتصاد کشورمان نیز متاثر از این پدید شده‌اند و با توجه به این شرایط، انتظارات اولیه برای عبور یک بحران کوتاه‌مدت اینک جای خود را به شرایطی میان‌مدت و بلندمدت داده است. همین امر موجب شده است فعالان بازار به انتظار دریافت کمک‌هایی از سوی دولت باشند. در شرایط حاضر با توجه به مشخص شدن ابعاد بحران و روند آتی آن افزایش حمایت‌های مالی و قانونی از شرکت‌های فعال و موثر در ساختار اقتصاد کشور الزامی می‌نماید. افزایش تعرفه واردات برای حفظ بازار داخلی از واردات ارزان و ایجاد حاشیه امن فروش در بازار داخلی، اعطای تسهیلات مالی به شرکت‌ها برای فراهم کردن زمینه ادامه فعالیت و همچنین کاهش مالیات‌ها از جمله مسائلی است که در حال حاضر پیش روی فعالان بازار قرار دارد. با توجه به نشانه‌های ناامیدکننده از میزان درآمد و فروش شرکت‌های عمده بورسی در ۴ ماهه باقی مانده از سال جاری معامله‌گران و کارشناسان تصمیم‌گیری در مورد روند قیمتی این گروه از شرکت‌ها را وابسته به تصمیم‌گیری دولت در حمایت یا عدم حمایت از این گروه وابسته می‌دانند. در همین فضا شماری از شرکت‌های عمده بورسی به ویژه آن دسته از شرکت‌های اصل ۴۴ که وابسته به قیمت‌های جهانی هستند، روند رو به ضعفی را تجربه می‌کنند که امید به تغییر آن در کوتاه‌مدت هر روز کمتر می‌شود. در بازارهای جهانی بهای نفت مهمترین فاکتور در اقتصاد کشور به کمترین حد از جولای ۲۰۰۵ رسیده است. با توجه به این کاهش تنظیم دخل و خرج دولت در شرایطی که احتمال تحریم‌های جدیدی نیز وجود دارد، باعث نگرانی معامله‌گران خواهد شد. به ویژه آن که گرایش دولت احتمالا به سوی افزایش بهای حامل‌های انرژی خواهد بود. از سویی بهای فلزات نیز همچنان در حد ناامید کننده‌ای است، بهای بیلت بار دیگر در بازار جنوب شرق آسیا به کمتر از ۳۰۰ دلار و بهای بیلت در حوزه مدیترانه نیز به ۳۱۵ دلار رسیده است. بهای مس نیز به ۳ هزار و ۳۰۹ دلار در هر تن، آلومینوم یک هزارو ۷۲۴ دلار، روی یک هزارو ۱۴۶ دلار در هر تن و سرب در حد یک‌هزار و ۱۵۵ دلار در هر تن رسیده است. بهای محصولات پتروشیمی نیز همچنان روبه ضعف است، با توجه به این شرایط عملا گروه‌های معدنی، فلزی و پتروشیمی درگیر مسائل شرایط ضعف بین‌المللی قرار دارند.

در صحنه تحولات کلان موثر بر بازار شرایط سیاسی به‌رغم درگیری‌های لفظی همچنان آرام است، هر چند که انتظار می‌رود تحولات سیاسی منجر به ریسک در بازار خواهد شد.

در صحنه داخلی نیز مسائل مربوط به تغییرات رخ داده در هیات دولت همچنان مدنظر کارشناسان است. از سویی موضع‌گیری‌های دولت و مجلس در مورد طرح تحول اقتصادی همچنان در کانون توجهات قرار دارد. این موضع‌گیری‌ها که آخرین مورد آن از سوی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی بیان شده است، از تلاش مجلس برای جلوگیری از شوک تورمی به میان آمده است به نظر می‌رسد مجلس شورای اسلامی بدون دریافت لایحه از سوی دولت اجازه اجرای طرح تحول اقتصادی را ندهد.

در صحنه بازار سرمایه معامله‌گران پس از تغییر مدیران شرکت‌های بورس کالایی و اوراق، منتظر اعلام سیاست‌های مدیران جدید هستند تا دریابند شرایط بازار سرمایه چه تغییراتی را تجربه خواهد کرد. در بازار سرمایه انتظار می‌رود دکتر قالیباف در چند روز آینده مجموعه‌ای از سیاست‌های خود را برای بازگرداندن تعادل به بازار سرمایه اعلام کند.

در بازار چه خبر بود؟

در بازار سرمایه معامله‌گران روز چهارشنبه شاهد شرایط رکودی به لحاظ حجم معاملات بودند؛ امری که البته با توجه به معاملات بلوکی ساعت آخر، اندکی به لحاظ رقمی بهبود یافت. اما معاملات خود بازار نتوانست حجم قابل‌قبولی را به نمایش بگذارد، در بازار چهارشنبه معامله‌گران همچنین پایداری شاخص را شاهد بودند. امری که البته مدیون عدم‌معامله نمادهای مشمول گره‌های معاملاتی بود. با توجه به شمار قابل‌ملاحظه نمادهای مشمول ضوابط رفع گره‌های معاملاتی شاخص دیر یا زود افت سنگینی را تجربه خواهد کرد. در حال حاضر حداقل ۶نماد عمده گل‌گهر، چادرملو، ملی مس، خارک، معادن و فلزات و امید در انتظار افت قیمتی برای دستیابی به تعادل عرضه و تقاضا هستند، امری که البته احتمالا شاخص بازده نقدی و قیمت که در حال حاضر رقم بازدهی ۲/۱۰ را نشان می‌دهد، نیز به سرنوشت شاخص کل دچار خواهد کرد. در بازار چهارشنبه معامله‌گران در گروه معدنی در شرایطی که نماد توسعه معادن روی برای تعدیل منفی بیش از ۱۰درصدی متوقف است، بحث معدن انگوران و واگذاری آن را شاهد است. در حال حاضر کارشناسان بازار با توجه به ارسال لایحه اصلاح قانون معادن به مجلس در انتظار آن هستند که تکلیف معدن انگوران تا پیش از بررسی این لایحه در مجلس اجرا شود، چراکه در این لایحه شرایط واگذاری معدن - نه بحث واگذاری پروانه آن - با سخت‌گیری مواجه است. در حال حاضر واگذاری معدن با توجه به نرخ‌های جهانی روی و سرب و همچنین هزینه قابل‌ملاحظه بازسازی معدن بعد از ریزش ۲سال قبل، هزینه‌های قابل‌ملاحظه‌ای را به بهره‌بردار جدید وارد خواهد ساخت.

در گروه معدنی روز چهارشنبه حق‌تقدم استفاده نشده معادن و فلزات در تالار عرضه شد که با توجه به نگرانی از وضعیت بهای مس و همچنین افت سنگین بهای سنگ‌آهن، قسمتی از آن با افت قابل‌ملاحظه‌ای در نرخ ۲هزار و ۲۰۳ریال (با احتساب یک هزار ریال نرخ اسمی در نرخ ۳هزار و ۲۰۳ریال) معامله شد. بهای سنگ‌آهن در بازارهای جهانی همچنان رو به کاهش است که همین امر احتمال کاهش بهای سنگ‌آهن داخلی را نیز از نظر دور نکرده است.

در گروه معدنی «باما» نیز روز چهارشنبه توقف نماد برای اعلام احتمال تعدیل منفی مجدد انجام شد.

در گروه سیمانی نمادهای عمده این گروه تحت‌تاثیر اشباع بازار داخلی همچنان با صف‌های فروش مواجه‌اند.

در حال حاضر ۴نماد شمال، کرمان، شرق و داراب با توجه به صف‌های فروش سنگین مشمول ضوابط رفع گره‌اند. انتظار نمی‌رود بدون حل مساله صادرات سیمان، گروه سیمانی بتواند بهبود شرایط فروش محصول شرکت‌ها را شاهد باشد.

در گروه شرکت‌های هلدینگی سرمایه‌گذاری بانک ملی روز چهارشنبه معاملات پرحجمی را تجربه کرد که البته در درصد منفی صورت گرفت. متعاقبا تعدیل منفی «توسعه ملی» و همچنین فروش «شفادارو» انتظارت از این شرکت را کاهش داده است.