شروین شهریاری
بخش دوم
درخواست از خواننده‌‌ای از طریق تلفن‌: لطفا بررسی مقایسه‌‌ای از سهام گروه بانکی ارائه دهید‌.

پاسخ‌: در مطلب روز گذشته چند شاخصه مهم در مورد وضعیت سه شرکت بانک کارآفرین، بانک اقتصاد نوین و موسسه مالی و اعتباری سینا، مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه، بحث را با بررسی نسبت «حاشیه خالص بهره» پی می‌گیریم. بدیهی است هدف از ارائه این تحلیل اثبات برتری هیچ یک از این شرکت‌‌ها نبوده، بلکه صرفا یک بررسی اولیه و اجمالی در مورد برخی ابعاد فعالیت این سه شرکت انجام شده است.
- حاشیه خالص بهره: این نسبت از تقسیم تفاوت بهره دریافتی (از تسهیلات) و سود پرداختی (به سپرده‌‌ها) بر کل تسهیلات اعطایی محاسبه می‌شود. این نسبت مهم نشان می‌دهد که متوسط حاشیه سود بانک از بابت دریافت سپرده و اعطای وام چقدر است. مقایسه این نسبت در مورد این سه شرکت، در چند دوره مالی اخیر را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

همانگونه که ارقام جدول نشان می‌دهند، بانک کارآفرین در این گروه پس از یک دوره اتخاذ استراتژی محافظه‌کارانه در زمینه حجم ارائه تسهیلات، با افزایش وام دهی و تمرکز بر عقود مشارکتی، جهش قابل‌ملاحظه‌ای را در پیش‌بینی حاشیه خالص بهره برای سال ۸۷ در نظر گرفته است. باید توجه داشت که مطابق اطلاعات ارائه شده، «وکار» در پایان سال ۸۶، ۹۵ درصد از دارایی‌ها (تسهیلات اعطایی) خود را در بخش با سررسید کمتر از یک سال متمرکز کرده است که این استراتژی (ارائه تسهیلات کوتاه‌مدت) موجب می‌شود تا افزایش حجم وام‌ها تاثیر سریعی بر حاشیه خالص بهره و سودآوری بانک داشته باشد که پیروی از همین رویکرد در سال ۸۶ منجر به جهش مورد اشاره در سال ۸۷ در حاشیه خالص بهره بانک شده است. بانک اقتصاد نوین نیز با حرکت به موقع به سمت عقود مشارکتی تقریبا ریسک نوسان نرخ بهره را به عنوان یک ریسک سیستماتیک بر فعالیت خود کاملا خنثی کرده است. در خصوص نوسان نسبت مذکور در جدول فوق نیز باید به رشد قابل‌ملاحظه حجم کل تسهیلات اعطایی توجه کرد که با استدلالی مشابه بند ۲ انتظار می‌رود حاشیه خالص بهره در سال‌های آینده با افزایش مواجه شود. (با توجه به ثبات میانگین سود پرداختی به سپرده‌ها) گفتنی است در پیش‌بینی اولیه سال ۸۶ نیز میانگین حاشیه خالص بهره در بودجه ارائه شده حدود دو درصد در نظر گرفته شده بود که در نهایت مطابق اطلاعات جدول فوق با ۱۰۰‌درصد افزایش به حدود ۴‌درصد رسیده و موجب تعدیل پیش‌بینی سود «ونوین» در سال ۸۶ شد. با توجه به این نکته، پیش‌بینی ۹/۳‌درصدی کنونی برای سال ۸۷ را نیز باید در زمره برآوردهای محافظه کارانه محسوب کرد که حتی افزایش جزئی آن (با توجه به حجم بسیار بزرگ سپرده‌ها و تسهیلات اعطایی) می‌تواند منجر به افزایش معنادار درآمد‌های عملیاتی بانک نسبت به پیش‌بینی کنونی شود. در مورد «وسینا» مشاهده می‌کنیم که در مقایسه با دو شرکت دیگر ضعیف‌تر عمل کرده است.
منشا این مساله نیز به بالا بودن میانگین سود پرداختی به سپرده‌‌ها در مقایسه با درآمد تسهیلات مبادله‌ای (که قسمت عمده وام‌های اعطایی شرکت را تشکیل می‌دهد)، باز می‌گردد.
همان طور که از ارقام جدول پیداست، شرکت قصد دارد با یک تحول سریع در سال ۸۷ با کاهش سود پرداختی به سپرده‌‌ها (از طریق افزایش سهم سپرده‌‌های کوتاه‌مدت) و افزایش عقود مشارکتی، حاشیه خالص بهره را به نحو قابل‌توجهی افزایش دهد.
بنا بر اظهارات در مجمع اخیر، «سینا» در سال جاری با سر رسید سپرده‌های بلند مدت خود که عمدتا نرخ سود بالاتر از 20‌درصد دارند از آثار کاهنده این سپرده‌ها بر حاشیه خالص بهره رهایی یافته و از سوی دیگر بنا بر برنامه اعلام شده قصد دارد در سال 87 به جای افزایش حجم عقود مبادله‌ای، به سمت اعطای عقود مشارکتی کوتاه‌مدت حرکت کند که راهکاری درست و لازم‌الاجرا به نظر می‌رسد و احتمالا آثار این اقدام در آینده منجر به افزایش حاشیه خالص بهره در مورد «وسینا» خواهد گردید.