گروه بنگاه‌ها- زهرا مجتهد: شرکت‌های حقوقی در بورس از روش‌های تصمیم‌گیری متفاوتی برای سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار استفاده می‌کنند. در واقع، هر یک از شرکت‌های سرمایه‌گذاری با استراتژی ویژه‌ای وارد بازار شده و خط‌مشی و فعالیت خود را بر پایه همان استراتژی طراحی می‌کنند.

شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها هم یکی از بازیگران فعال در بازار سرمایه است که بازدهی سبد آن به طور عمومی آن سایه به سایه نمودار شاخص کل حرکت می‌کند. البته در چند سال اخیر، بازدهی سبد سهام شرکت سرمایه‌گذاری صندوق کارکنان بانک‌ها از سطح عملکرد بازار پیشی گرفته است که در مقایسه با بسیاری از رقبا اتفاقی نادر جلوه می‌کند. همین امر بهانه‌ای شد تا با مدیرعامل این شرکت به گفت‌وگو بنشینیم. تمرکز سرمایه‌گذاری‌های این شرکت بر صنعت مخابرات و بانکداری است و به گفته مدیرعامل «سکاب» ۶۵ درصد ارزش روز پرتفولیوی شرکت به این دو صنعت اختصاص دارد.
در ادامه دکتر قلی‌پور مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها به پرسش‌های خبرنگار ما در زمینه نحوه فعالیت شرکت در بازار سهام پاسخ داده است:
تاریخچه‌ای از فعالیت و سرمایه تحت مدیریت خود بیان کنید.
شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها در سال 1384 و با سرمایه 5/675 میلیارد ریال تاسیس شد. سهامدار عمده این شرکت، صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها است. وجود بیش از 160 هزار نفر سهامدار حقیقی یکی از نقاط قوت این شرکت است که بیشتر از پرسنل سیستم بانکی کشوری هستند. در حال حاضر سرمایه شرکت با توجه به مجمع برگزار شده در خرداد ماه سال جاری به 1500 میلیارد ریال افزایش یافته که مراحل ثبت آن در دست انجام است.
عمده منابع شرکت در سهام شرکت‌های بورسی، بخش دیگری در املاک و مستغلات و ساختمان و بخش کمتری در شرکت‌های خارج از بورس سرمایه گذاری شده است. در حال حاضر ارزش روز سبد بورسی شرکت بالغ بر ۱۴۰۰ میلیارد ریال و بهای تمام شده آن ۱۱۰۰ میلیارد ریال است. ارزش خالص دارایی‌های شرکت به ازای هر سهم (NAV) با سرمایه قبلی بالغ بر دو هزار و ۷۰ ریال است. در بودجه سال جاری، سود خالص شرکت به ازای هر سهم ۳۵۸ ریال (با سرمایه قبلی) بوده است که طی ۶ ماه اول سال ۲۸۲ ریال یعنی ۷۹ درصد بودجه تحقق یافته است. بازدهی سبد بورسی شرکت نیز طی نیمه نخست سال بالغ بر ۴/۲۰ درصد بوده است.
سبد سهام فعلی در چه صنایعی و با چه حجمی متمرکز شده است؟
پرتفولیوی سرمایه گذاری شرکت به طور کلی در ۴ بخش متمرکز شده است که به ترتیب وزن شماره یک نمایش داده شده‌اند.
همان طور که ارقام جدول نشان می‌دهند، عمده تمرکز سرمایه‌گذاری‌های این شرکت در بورس است. لذا ریسک‌های مترتب بر سرمایه‌گذاری‌های این «سکاب» نیز متناسب با ریسک عمومی بازار سرمایه است.
دلایل شما برای تمرکز بر صنعت مخابرات و بانکداری چیست؟
انتخاب صنایع نتیجه یکسری فعالیت‌های بنیادی در مجموعه است. تحلیل اقتصاد جهانی، منطقه‌ای و کشور، تحلیل صنایع مختلف و رتبه‌بندی آنها و تحلیل و رتبه‌بندی شرکت‌های فعال در یک صنعت، فرآیندی است که منجر به انتخاب چند صنعت و چند شرکت شده است. برآورد سودآوری مورد انتظار در کنار تخمین ریسک‌ها مهم‌ترین معیارها در انتخاب صنایع بوده‌اند.
در شرایط فعلی، عمده سرمایه‌گذاری‌های شرکت بر صنعت مخابرات و بانکداری استوار شده است به‌طوری که در مجموع، بیش از ۶۵ درصد ارزش روز پرتفولیو را به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که انتهای سال گذشته سهم صنایع معدنی و فلزی و پتروشیمی بالاتر بوده‌اند.
طی بررسی های بنیادی از وضعیت اقتصاد کلان و بررسی چشم‌انداز صنایع مختلف، گروه کارشناسی به این نتیجه رسیدند که به جهت کنترل ریسک سرمایه‌گذاری‌ها، صنایعی که کمتر تحت تاثیر بحران‌های اقتصادی جهان و کشور هستند به عنوان صنایع برتر انتخاب شوند؛ از جمله مخابرات و بانکداری. بحران بدهی در اروپا، بحران تورم در چین و سیاست‌های انقباضی مربوطه، بحران رشد اقتصادی ضعیف و بیکاری بالا در ایالات متحده، وابسته بودن برخی از صنایع بر قیمت‌های جهانی، تحولات نرخ ارز و بسیاری از عوامل دیگر جملگی باعث شده‌اند که در این دوره زمانی سهم صنایع مخابرات و بانکداری بالاتر از سایر صنایع در سبد سهام باشد. به اعتقاد ما صنعت مخابرات هنوز پتانسیل‌های بالایی جهت کسب درآمدها و ارائه خدمات با ارزش افزوده بیشتر دارد؛ باوجود اینکه این صنعت اتکای کمتری به ارزش دارایی‌های خود دارد، اما قابلیت ایجاد جریان نقدی و درآمد مستمر و رو به رشد را دارا است. رشد سود شرکت‌های این گروه در طول سه سال گذشته فوق‌العاده بوده که به نظر می‌رسد ادامه‌دار باشد.
در صنعت بانکداری هم تمرکز ما بر دو بانک با بیشترین نقد شوندگی و بالاترین رشد سود هر سهم قرار دارد. بحران اقتصاد جهانی کمتر این صنعت را تحت تاثیر قرار می دهد و رشد بی‌پروای نقدینگی کشور هم وضعیت مناسبی برای بانک‌ها ایجاد کرده است؛ به خصوص بانک‌هایی که از استانداردها و کیفیت خدمات و مدیریتی قابلی برخوردار باشد.
نگاه شما به آینده بازار سهام چیست؟ در افق یکساله و بلندمدت، بازار و شاخص کل را چگونه می‌بینید؟
پیش‌بینی بازار سرمایه امری غیرممکن است، چراکه متغیرهای گوناگونی بر عملکرد بازار تاثیر می‌گذارند. از سوی دیگر، لزوما جهت بازار و شاخص ممکن است هماهنگی با یکدیگر را نداشته باشند. اگر منظور از آینده بازار، آینده شاخص است، به نظر می‌رسد در صورتی که رکود اقتصادی جهانی تشدید نشود و طبق پیش‌بینی‌ها اندکی بهبود یابد، تحولات خاصی در سیاست‌های پولی و بانکی ایجاد نشود و اگر تحولات سیاسی داخلی و بین‌المللی متفاوتی پیش روی نداشته باشیم، شاخص بازار می‌تواند پتانسیل رشد مناسبی داشته باشد. در این حالت می‌توان به حداقل بازده ۳۰درصد برای شاخص کل (شاخص قیمت و سود نقدی) برای سال ۹۰ دست یافت که در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی عملکرد بسیار معقول و مناسبی به نظر می‌رسد.
در بلندمدت تحولات بازار و رشد شاخص متاثر از رشد اقتصاد داخلی و جهانی، تحولات سیاسی خاص بین‌الملل، سیاست‌های پولی و مالی دولت و تغییر قوانین و مقررات می‌باشد که موضوعات مرتبط با آنها در حال حاضر محل بحث و جدل بوده و در این خصوص اجماع و پیش‌بینی قابل اتکایی وجود ندارد.
بهترین صنایع بورس تهران برای سرمایه‌گذاری بلندمدت کدامند؟
به نظر می‌رسد با توجه به جمیع عوامل اقتصادی و پیرامونی، در حال حاضر صنایع مندرج در جدول سه باوجود داشتن سطح قابل قبولی از ریسک، از بازده مناسبی برخوردار خواهند بود (به ترتیب اولویت). رتبه یک بهترین نقدشوندگی و کمترین ریسک و رتبه پنج نشان از ضعیف‌ترین نقدشوندگی و بیشترین ریسک دارد.
اخیرا بلوک بیمه آسیا را به دو برابر قیمت تابلو از صبا تامین خریداری کردید. این اقدام با چه توجیهی انجام شده و نگاه شما به این شرکت چیست؟
این بلوک از سوی شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها خریداری نشده است. بلکه توسط صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها خریداری شده و به طور قطع استدلال‌های منطقی جهت این خرید از سوی آنها وجود داشته است.
اخیرا در افزایش سرمایه ۵۰۰ میلیارد تومانی سرمایه‌گذاری امید نقش کلیدی را در پذیره‌نویسی داشتید. این اقدام با چه توجیهی انجام شد و نگاه شما به این شرکت چیست؟
شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها در پذیره‌نویسی افزایش سرمایه شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری امید مشارکت نداشته است، البته در چارچوب سیاست‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت صندوق بازنشستگی، مشارکت در این پذیره‌نویسی از سوی صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها (سهامدار عمده) و نه از سوی این شرکت انجام شده است. بنابراین، اظهار نظر در این خصوص باید توسط مدیریت محترم آن صندوق صورت گیرد. اما از بعد کارشناسی، سرمایه‌گذاری امید یکی از پر‌پتانسیل‌ترین شرکت‌های فعال در بخش معدن کشور است و اخیرا در حوزه‌های مناسبی در بخش بازرگانی، نفت و گاز و پتروشیمی و سایر بخش‌های اقتصادی وارد شده است که می‌تواند بازده بلند مدت مناسبی برای شرکت داشته باشد. بنابراین، خرید نزدیک به یک ششم از مالکیت این هلدینگ بزرگ فعال در بخش معدن، آن هم زیر قیمت‌های تابلو، سرمایه‌گذاری ایده‌آلی محسوب می‌شود. انتظار می‌رود که این شرکت بیش از 550 ریال به ازای هر سهم در سال مالی منتهی به 30 دی‌ماه 90 نصیب سهامداران کند که عایدی مناسبی خواهد بود. علاوه بر این، شرکت‌های زیر‌مجموعه امید از جمله چادرملو و گل‌گهر به همراه طرح‌های جدید فولادی وابسته به آنها، سودآوری مناسبی در بلندمدت برای امید به همراه خواهد داشت.