معاون «سازمان» اعلام کرد
انتشار۱۰ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی تا پایان سال
فارس- معاون سازمان بورس با اعلام افزایش ۲۰درصدی سرمایه اسمی شرکت‌های بورسی در یک سال اخیر از برنامه انتشار۱۰ هزار میلیاردتومانی اوراق بدهی -اوراق مشارکت و صکوک- خبر داد و دلیل عقب ماندگی این سازمان از کمیته فقهی در بکارگیری انواع دیگر صکوک را اعلام کرد. طی ۱۲ ماه سال گذشته شرکت‌های بورسی حدود ۸/۳ هزار میلیارد تومان افزایش سرمایه اعمال کردند. گویا در ۴ ماه نخست سال این متغیر به ۶/۳ هزار میلیارد تومان بالغ شده است؟
بله. در کل سال ۸۹ ارزش اسمی بازار یعنی افزایش سرمایه‌ها بیش از ۱۰ درصد افزایش یافت که این موضوع، سابقه و اتفاق مثبتی بود. در سال جاری هم تا دوم مرداد ارزش اسمی بازار ۲/۹ درصد رشد کرده و در واقع تعداد سهام شرکت‌های بورس افزایش یافته است. همچنین در مقایسه با مرداد سال گذشته ارزش اسمی بازار سهام بیش از ۴/۲۰ درصد افزایش یافته است.
این رشد۲۰ درصدی گویای چه نکاتی است؟ آیا شرکت‌ها به مشکل برخوردند که اقدام به اعمال افزایش سرمایه کرده‌اند، یا برعکس تنها برای اجرای طرح‌های توسعه‌شان بوده است؟
سرمایه اسمی شرکت‌های بورسی در سال‌های گذشته مقداری پایین بود، گاهی هم با تقسیم سود بالا همراه بود. این درحالی است که منظور از رشد ارزش اسمی بازار این است که منابع یا از طریق آورده نقدی سهامداران، به‌طور مستقیم وارد شرکت‌ها شده یا سود کمتری داده شده است.
این هم از استراتژی‌های سازمان بورس بوده که به شرکت‌های بورسی کمک کند تا از لحاظ بنیه مالی تقویت شده و سرمایه‌هایشان افزایش یابد، یکی از مهم‌ترین موانع رشد شرکت‌ها بحث تامین مالی است زیرا با افزایش سرمایه، خود به خود منابع مالی شرکت‌ها افزایش یافته، همچنین موجب ارتقای توان وام‌گیری شرکت‌ها می‌شود. یعنی وقتی شرکت‌ها برای اخذ تسهیلات به بانک مراجعه می‌کنند، بانک‌ها هم روی سرمایه اسمی شرکت‌ها حساب باز می‌کنند و تسهیلات بیشتری می‌دهند. از این پس هم به همین منوال خواهد بود و شرکت‌هایی که طرح توسعه، پروژه و افزایش فعالیت بیشتری داشته باشند سازمان بورس برای صدور مجوز افزایش سرمایه و سایر تسهیلات در مدت زمان متعارف پاسخگو است و کمک‌شان خواهد کرد.
اتفاقا به نظر می‌رسد یکی از عوامل مؤثر در رشد افزایش سرمایه شرکت‌ها در سال گذشته و سال جاری همین کاهش زمان صدور مجوزها و تسریع در امور باشد.
این موضوع را باید دیگران و رسانه‌ها بگویند. این روند برای شرکت‌ها نقطه امیدواری است، زیرا سهامداران هم وقتی ببینند مطالبات‌شان تبدیل به افزایش سرمایه و سهام می‌شود، در مجامع فوق‌العاده ترجیح می‌دهند با افزایش سرمایه شرکت‌ها موافقت کنند.
با توجه به اهمیت تامین مالی از طریق ابزارهای نوین مالی مانند صکوک و اوراق مشارکت، چه برنامه‌هایی برای توسعه این ابزارها دارید؟
در حوزه انتشار اوراق بدهی تاکنون ۸ هزار میلیارد تومان تقاضای بالقوه وجود دارد که بخشی از آن مربوط به درخواست‌هایی مانند صکوک بانک سامان و هواپیمایی ماهان است که به جریان افتاده. اوراق مشارکت بین‌المللی توسعه ساختمان هم به تازگی منتشر شده و اوراق صکوک سرمایه‌گذاری امید، بانک سپه و مرحله دوم هواپیمایی ماهان هم در جریان است.
با این اوصاف طبق آمارهای موجود تاکنون ۸ هزار میلیارد تومان درخواست ارائه شده و ما هم سعی کرده‌ایم انتشار اوراق مشارکت و صکوک را در همین نیمه اول سال جاری شروع کنیم، چون نمی‌خواهیم وارد نیمه دوم سال که همراه با افزایش عرضه‌ها است شویم زیرا معمولا در نیمه دوم هر سال، حجم عرضه‌های اوراق مشارکت و دیگر اوراق و همچنین رقابت بیشتر می‌شود.
بنابراین این هدف ما این است که بخش عمده‌ای از ۸ هزار میلیارد تومان تقاضا را در همین ۶ یا ۹ ماهه سال جاری پاسخ دهیم.
در بحث متنوع‌تر کردن ابزارهای مالی، آقای موسویان دبیرکمیته فقهی سازمان بورس اعلام کرده به رغم تصویب۱۰ نوع صکوک در این کمیته، سازمان بورس فقط سه چهار نوع را آماده کرده و از کمیته فقهی عقب افتاده است. این موضوع ناشی از چیست؟
اگر این بحث در قالب یک فرآیند دیده شود باید گفت به لحاظ تئوریک، تنها ابزارهایی که در حال استفاده آنها هستیم، همین ابزارهای موجود و تجربه شده است، بنابراین بحث بررسی فقهی، زمان‌بر نیست، چون مبحثی نظری بوده نه اجرایی.
در مرحله بعد، پیاده‌سازی یک ابزار در قالب مقررات مطرح می‌شود که به لحاظ کارهای مطالعاتی و تشریفات قانونی و لزوم تصویب توسط شورای عالی بورس، فرآیندی زمان‌بر است. در مرحله بعدی هم موضوع بازاریابی در میان است. چون در برابر تعریف هر ابزار جدیدی باید اقداماتی هم برای جلب متقاضیان کرد به طوری که بعد از آماده شدن صکوک اجاره در سال گذشته اولین مشتری را خودمان پیدا کردیم. یعنی شرکت هواپیمایی ماهان را تشویق کردیم تا اقدام به انتشار نخستین صکوک کند. پس بنابراین صرف اینکه اعلام شود ابزاری منطبق با شرع است نمی‌توان در مدت کوتاهی اقدام به انتشار آن کرد.
از طرف دیگر توسعه یک ابزار جدید مانند صکوک اجاره و استصناع به زمان و فرهنگ‌سازی نیاز دارد زیرا بسیاری از افراد و مدیران هنوز با این نوع اوراق آشنا نیستند. علاوه بر این با وجود اوراق مشارکت و صکوک اجاره خلاء چندانی هم برای تامین مالی از طریق ابزارهای بدهی نداریم. بیشتر نیازها از طریق همین دو ابزار قابل برآورده شدن است و به تقاضاهای موجود از طریق شرکت‌های تامین سرمایه و مشاور عرضه پاسخ می‌دهیم.
این درحالی است که به غیر از سازمان بورس که در سال جاری دو اوراق صکوک و اوراق مشارکت ۱۰۰ و ۸۰ میلیارد تومانی را منتشر کرده، نهاد دیگری هیچ اوراقی را راه‌اندازی نکرده است.
کدام یک از دیگر انواع صکوک آماده است؟
با توجه به اینکه اوراق مرابحه برای سرمایه در گردش مواد اولیه می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، این نوع اوراق در حال طراحی بوده و پیش‌بینی می‌شود در ۶ ماهه اول سال بسترهای لازم حقوقی و دستورالعمل آن برای راه‌اندازی آماده شود.
همچنین مقدمات به‌کارگیری اوراق استصناع از سال گذشته شروع شده و اوراق مضاربه هم که برای امور بازرگانی استفاده می‌شود بعد از نهایی شدن اوراق مرابحه عملیاتی خواهد شد.
بنابراین برنامه سازمان بورس این است که با توجه به تقاضای ۸ هزار میلیارد تومانی برای انتشار اوراق، تا پایان سال حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی منتشر شود.
در بخش افزایش سرمایه شرکـت‌ها چه برنامه‌ای تا پایان سال دنبال می‌شود؟
طی ۴ ماه اول سال حدود ۹ درصد به افزایش سرمایه بازار سهام اضافه شده و این در حالی است که شرکت‌ها با هدف حفظ سرمایه مالی باید به طور منطقی سالانه معادل نرخ تورم افزایش سرمایه بدهند. بنابراین اگر نرخ تورم در سال جاری بین ۱۰ تا ۱۵ درصد در نظر گرفته شود امسال به طور قطع به این عدد خواهیم رسید، البته این نکته را باید در نظر داشت که سازمان در مقامی است که فقط به تقاضاها پاسخ دهد و خود شرکت‌ها و سهامداران عمده باید علاقمند به اعمال افزایش سرمایه باشند.
در مورد بازار ثانویه چه برنامه‌هایی پیگیری می‌شود؟
یکی از این مباحث مربوط به این بازار، معاملات آپشن است که دستورالعمل آن در کمیته تدوین مقررات درحال بررسی است و جزو اولویت‌های این کمیته است. برنامه ما هم این است که در ۶ ماه اول سال «آپشن» در بورس اوراق بهادار و بورس کالا عملیاتی شود. علاوه بر این امیدواریم در سال جاری بازار اوراق بدهی (اوراق مشارکت و صکوک) علاوه بر فرابورس، در بورس هم به کار گرفته شود. این ابزار از سال گذشته در فرابورس عملیاتی شده و با توجه به اینکه بورس اوراق بهادار بزرگ‌ترین بازار مالی کشور محسوب می‌شود، بازار بدهی طی سال جاری در این بازار توسعه خواهد یافت.
ارسال نظر