فارس- استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اعلام استفاده نوسان‌گیران از رفتار غیرمعمول روزهای اخیر شاخص، از دو سازمان بورس و خصوصی‌سازی انتقاد و اعلام کرد بازار سهام آماده جهش است. استفاده نوسان‌گیران از رفتار غیرمعمول شاخص

محسن عباسی اظهار داشت: بازار سهام کشور بعد از فروکش کردن کشمکش‌های سیاسی داخلی خود را برای صعود مجدد آماده می‌کند، اما هر بار به علت برخورد با هجمه فروشندگان در نمادهای تاثیر‌گذار عقب‌نشینی می‌کند. این رفتار شاخص با توجه به برهه زمانی بازار کمی غیرمعمول است و علت این رفتار سینوسی را می‌توان در عواملی چون تلاطم نرخ ارز و طلا و تنش‌های موجود در حوزه سیاست داخلی و بازگشت فرسایشی اطمینان به سرمایه‌گذاران عنوان کرد.

وی افزود: در این فضای ابهام آلود این نوسان‌گیران هستند که با استفاده از فرصت پیش آمده ناشی از بهبود اوضاع اقتصادی داخلی و اقتصاد جهانی مشغول نوسان‌گیری از بازاری هستند که سرمایه‌گذاران آن بسیار امیدوارانه معاملات را شروع می‌کنند و بازار را با احوالی دگرگون و متزلزل به پایان می‌رسانند.

عباسی با بیان اینکه در واقع با کمرنگ شدن متغیرهایی که ذهن بازار را مشغول کرده بود بازار از فاز نزولی به فاز نوسان وارد شده که عمر این فاز نسبت به فاز نزولی و صعودی کوتاه تر است، ادامه داد: در این حالت نبض بازار سهام در دست نوسانگیران بوده و آنها هستند که در تمامی بازار جولان می‌دهند، زیرا بازار بارها قصد بازگشت و تغییر روند داشته اما به علت کاهش حجم معاملات و فشار نوسانگیران هر بار نتوانسته است مقاومت‌های پیش روی خود را بشکند و حرکت صعودی خود را ادامه دهد.

این کارشناس افزود: این کاهش حجم معاملات حتی تا ۲۰ میلیارد تومان نیز رسیده که علاوه بر عوامل عنوان شده ناشی از توقف نمادها، رشد سطحی و طولی بازار است که در این برهه از زمان، گریبان بازار را گرفته است، بازاری که در مواقع رکود تنها چند نماد پیشرو آنهم در چند صنعت خاص دارد به گونه‌ای که تنوع سهام موجود در بازار بسیار کم است و سرمایه‌گذاران رغبت چندانی برای سرمایه‌گذاری در سایر سهام ندارند.

به گفته عباسی بازار سهام کشور بسیار کم عمق و کوچک بوده و تنها در یک بعد رشد کرده و آن هم افزایش تعدد سرمایه‌گذاران خرد است، سرمایه‌گذارانی که به شدت ریسک گریز بوده و به کوچکترین تحولات محیط کسب و کار عکس‌العمل‌های هیجانی نشان می‌دهند.

بهترین اقدام در این شرایط و اهمال دو سازمان

این استاد دانشگاه با بیان اینکه به مرور زمان بازار رفتار خود را اصلاح خواهد کرد و به جایگاه اصلی خود خواهد رسید، در برابر این سوال که در این شرایط بهترین اقدام از سوی نهادهای مسوول چیست؟ پاسخ داد: برای رفع این معضل که البته تنها در کوتاه مدت باعث تغییر رفتار بازار خواهد شد ابتدا باید سازمان بورس و سازمان خصوصی‌سازی با هماهنگی سایر نهادهای بازار سرمایه زمینه حضور هر چه سریعتر شرکت‌های مشمول اصل ۴۴ و سایر شرکت‌های متقاضی حضور در بورس و فرابورس را فراهم آورند.

عباسی افزود: چراغ سبز به شرکت‌هایی که پشت چراغ قرمز بورس و فرابورس مانده‌اند باعث بهبود گردش معاملات، تنوع در بازار، بهبود وضعیت سهام هم‌گروه و بهبود فضای روانی بازار سرمایه خواهد شد اما به نظر می‌رسد سازمان بورس و سازمان خصوصی‌سازی در این زمینه اهمال کرده‌اند و با اتخاذ سیاستی منفعلانه بازار را بدون متولی رها کرده اند.

وی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر بازار سرمایه در این ۲ ماه اخیر بیشترین آسیب ممکن را از نامربوط‌ترین عامل کسب و کار یعنی سیاست دریافت کرد. به گونه‌ای که این عامل بر تمام بازار سایه انداخته است و حتی برگزاری مجامع، بهبود قیمت‌های جهانی، کاهش بیش از اندازه قیمت سهام و جذابیت قیمتی نمی‌تواند سرمایه‌گذاران را مجاب به خرید یا حتی نگهداری میان مدت سهام خود کند.

به گفته وی این دست پخت بازاری است که تنها متولیان آن در زمان رونق از آن حمایت می‌کنند و در مواقع اینچنینی جمله تکراری «نوسان، جزئی از بازار است» را لابه لای مصاحبه‌های تکراری خود عنوان می‌کنند.

لزوم اقدام‌های حمایتی سازمان بورس از سهامداران

این کارشناس با تشبیه بازار سرمایه به اسبی سرکش که با یک لحظه غفلت، سوار خود را به زمین خواهد زد، ادامه داد: تصور کنید بسیاری از این سوارکاران تازه واردانی هستند که آشنایی با بورس ندارند و برخی برای اولین بار وارد این بازار شده‌اند. این رفتار بازار لزوم قانونمندی بازار، توسعه همه جانبه بازار، نظارت و رصد دقیق فعالان بازار و حمایت دائمی توسط متولیان را دو چندان کرده است.

عباسی افزود: بر همین اساس است که سازمان بورس باید در همه حال منافع سهامداران را در نظر بگیرد و طبق قانون بهترین تصمیم را برای صیانت از منافع سهامداران اتخاذ کند، زیرا به طور مثال سازمان بورس طبق ماده ۳۲ قانون بازار اوراق بهادار مصوب سال ۸۴ می‌تواند در شرایط اضطراری دستور توقف معاملات یا تعطیلی هر یک از بورس‌ها را به مدت سه روز کاری بدهد که در صورت تداوم شرایط اضطرار این مدت با تصویب شورا قابل تمدید است.

وی خاطر نشان کرد: سازمان بورس می‌توانست با استناد به این ماده قانونی زمانی که کشمکش‌های سیاسی بازار را از حالت طبیعی خارج کرده بود تا روشن شدن ابهامات و رفع این ریسک سیستماتیک اجازه انجام معاملات را ندهد تا سهامداران بورس اینگونه متحمل زیان‌های حاصل از خرید و فروش هیجانی نمی شدند، ضمن اینکه با کاهش بوروکراسی‌های موجود در پذیرش شرکت‌ها در بورس و فرابورس نقش حمایتی سازمان و شرکت بورس و فرابورس بسیار پررنگ‌تر می‌شد.

وی در برابر این نکته که تاکنون تعطیلی بورس سابقه نداشته و نمی‌توان به دلیل سیر نزولی حتی نیمی از شرکت‌ها اقدام به بستن بورس یا توقف نمادها کرد، پاسخ داد: چه اشکالی دارد که سازمان بورس به عنوان مقام ناظر بازار سرمایه به چنین کاری اقدام کند چون حداقل برای یکبار هم که شده بازار سهام کوچک ایران محک خورده و مورد آزمایش قرار می‌گیرد تا مشخص شود توقف نمادهای مرتبط با مسائل سیاسی و بستن بورس چه تبعاتی به همراه دارد.

این متخصص مالی ادامه داد: همچنین رشد بورس با اعطای مجوز صندوق‌های ناهمگون و بی‌هدف سرمایه‌گذاری، مصاحبه‌های مکرر و تاکید بر شرایط خوب بورس و تبلیغات تلویزیونی و رسانه‌ای هرگز اتفاق نخواهد افتاد. مصاحبه و تبلیغات برای بازار بسیار مفید و ارزشمند است اما باید توجه داشت این تحرکات اثری کوتاه مدت دارد و تنها یک مسکن کوتاه مدت است.

اینگونه اقدامات در صورتی که در راستای سایر سیاست‌های حمایتی صورت پذیرد می‌تواند نقش کاتالیزور را برای بازار ایفا کند ولی به خودی خود اثری بر بازار نخواهد داشت.

خلاء بازارگردان‌ها و رشد قارچی صندوق‌ها

عباسی در ادامه این گفت‌وگو با بیان اینکه وضعیت فعلی و خطر فرصت سوزی دوباره عوامل بنیادین کسب و کار در سطح داخلی و خارجی به مراتب بهتر از گذشته شده است، خاطرنشان کرد: با ادغام وزارتخانه‌ها و کمرنگ شدن تنش‌های سیاسی مجلس و دولت در سطح داخلی و بهبود اوضاع اقتصاد جهانی به واسطه رفع نگرانی‌ها از منطقه یورو و یونان و بهبود قیمت‌های جهانی فلزات و رشد بورس‌های جهانی هم اینک چشم انداز روشنی از اقتصاد جهانی وجود دارد که خود باعث بهبود اقتصاد داخلی نیز خواهد شد.

وی افزود: شاید یکی دیگر از غایبان بزرگ بورس تهران، بازارگردانان باشند. وجود بازارگردان علاوه بر اینکه باعث افزایش نقدشوندگی می‌شود موجب ایجاد حاشیه امنیتی در ذهن سرمایه‌گذار می‌شود به گونه‌ای که ممکن است جلوی بسیار از رفتارهای هیجانی را در مبدا آن(ذهن سرمایه‌گذار) بگیرد. بنابراین بورس هم اکنون نیازمند نهادهای حمایتی درون بازاری مانند بازارگردان و برون بازاری مانند سازمان بورس دولت است به خصوص با حضور قارچ گونه صندوق‌های سرمایه‌گذاری و آحاد مردمی که از طریق تبلیغات مستقیم رسانه‌ای وارد آن شده‌اند.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه در صورتی که مهره‌های بازار به درستی سر جای خود قرار گرفته باشند سرمایه‌گذاران خودشان وارد بازار خواهند شد و هیچ احتیاجی به تبلیغات اینگونه نیست که حتی ممکن است باعث زیان سرمایه‌گذاران جدید نیز بشود.

عباسی با بیان اینکه بازار سهام و بورس با توجه به جهت‌گیری‌های اقتصادی کشور در موقعیت بسیار عالی و در عین حال حساسی قرار گرفته و نشان داده توانایی تامین مالی بیش از تصور بازار را نیز دارد، ادامه داد: در این بین باید اشاره‌ای به فروش سریع اوراق بهادار مربوط به شرکت سرمایه‌گذاری امید، اوراق صکوک و سایر اوراق شفاف بازار سرمایه داشت. با در نظر گرفتن این موارد می‌توان گفت شرایط اقتصادی و سیاسی در شرایط خوبی قرار دارند و قیمت‌ها نیز با توجه به برگزاری مجامع بسیار جذاب شده‌اند.

عباسی در خاتمه گفت: با توجه به ظرفیت‌های نهفته بازار سرمایه مسوولان باید از این فرصت به منظور تعمیق بازار بهترین استفاده را کنند و با عرضه‌های پی در پی شرکت‌های اصل ۴۴ و تسهیل در پذیرش سایر شرکت‌های بورسی و فرابورسی باعث بازگشت رونق به بازار شوند. این فرصت یکبار در فروردین ماه از دست رفت، اما امیدواریم این بار سازمان خصوصی‌سازی و مسوولان بورس با اتخاذ سیاست‌هایی از جنس بلند مدت و استراتژیک، زمینه رشد بازار سرمایه را بیش از پیش فراهم آورند.