محسن کرباسچی*

به اعتبار ماده ۸۹ قانون تجارت کشور، مجمع عمومی عادی باید سالی یکبار در موقعی که در اساسنامه پیش‌بینی شده است برای رسیدگی به ترازنامه و حساب سود و زیان سال مالی قبل و سایر موارد پیش‌بینی شده در قانون تشکیل شود. مطابق عرف اینگونه جلسات، هیات مدیره شرکت‌ها اقدام به ارائه‌ گزارش عملکرد خویش به عموم سهامداران شرکت می‌کنند. ناگفته پیداست مجمع محل تلاقی تفاوت آرا و نظرات مختلف است و هر یک از سهامداران از منظر خویش به واکاوی موضوعات پرداخته و انتظار جذب نظر دیگر سهامداران را به نکات مد نظر خویش دارند. البته توافق اغلب به شکل جامع میسر نیست و به همین منظور قانون‌گذار وفق ماده ۱۰۳ اکثریت آرای حاضرین را مبنای تصمیم‌گیری می‌داند. در شرکت‌های انتفاعی مالکین کسب سود حداکثری را مطالبه می‌کنند و هیچ منطق و قاعده‌ای حق سلب این انتظار را از سهامداران ندارد. بنابراین انتظار سود آوری بیشتر در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری مهم‌ترین مولفه‌ای است که سهامداران را به مداقه و تامل در عملکرد شرکت‌ها و پاسخ خواهی از هیات‌مدیره می‌کند. در این میان نیز اغلب گفت و شنود بین سهامداران و تیم مدیریتی شرکت شکلی سخت به خود می‌گیرد، اما در عین حال طرفین همواره خود را مقید به حفظ چارچوب حرمت طرف مقابل و شان جلسه می‌کنند. در این میان اما حضور معدود افرادی در لباس سهامدار که در پوشش روزنه‌های قانونی موفق به ورود به مجامع عمومی و فوق‌العاده می‌شوند، محل توجه این نوشتار است. سوال جدی نگارنده این نوشتار از قانون گذار و مجری محترم قانون این است که آیا رعایت شکل یک قانون می‌تواند مجوزی برای فراموش نمودن محتوای اخلاق توسط عده‌ای انگشت شمار شود؟ آیا زمان آن نرسیده است که طرحی نو در‌اندازید؟ در اینجا باید این پرسش را مطرح کنم که با احترام به حقوق همه سهامداران و جامعه سهامداری و اینکه هر سهامداری حتی با یک برگه سهم حق دارد در مجامع شرکت‌ها حضور یافته و پرسشگری ‌کند، آیا می‌توان توجیه اقتصادی معینی برای حضور افرادی که در روزهای واپسین قبل از بستن نماد در بورس اقدام به خرید «تعداد محدودی سهم» (گاهی فقط یک سهم ) می‌کنند، پیدا کرد؟ و آیا افراد موضوع این نوشتار در سایه عدم برخورد قانونی و جدی از ادامه مسیر غلط اما انتفاعی خویش منصرف خواهند شد؟ آیا این موضوع در آینده‌ای نزدیک منجر به شکل‌گیری گروه یا گروه‌های سازماندهی‌شده‌تر از امروز برای ادامه تشکل یافته برای درخواست‌های غیرمنطقی در مجامع نخواهد شد؟ در مجموع توصیه جدی نگارنده این است که مبادا مجامع شرکت‌های سهامی عام که دارای حرمت خاص و ویژه‌ای است و در واقع بالاترین مرجع تصمیم‌گیری شرکت‌ها است به محل حضور افرادی تبدیل شود که به دنبال خواسته‌هایی هستند جز حقوق سهامداری خود و بررسی آخرین وضعیت شرکت.

*کارشناس بازار سرمایه