گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از روند واگذاری سهام ترجیحی به کارگران

فارس- مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرد: عملکرد خصوصی‌سازی در راستای سهیم کردن تعداد بیشتری از کارگران در سهام کارخانه‌ها و بنگاه‌های دولتی چندان مناسب نبوده است. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی یادآور شد: بر مبنای ماده ۱۶ قانون برنامه سوم توسعه و آیین‌نامه دستورالعمل‌ اجرایی مرتبط با آن، باید به کارگران و کارکنان واحد‌های مورد واگذاری حداکثر به میزان ۱۵درصد از سهام قابل واگذاری، سهم ترجیحی تعلق گیرد، که به ازای هر نفر حداکثر معادل ۴میلیون ریال با اقساط پنج ساله و دریافت حداقل ۲۵درصد نقد و به قیمت معادل میانگین قیمت اسمی و قیمت روز سهام، واگذار می‌شود.

بر این اساس، در مدت زمانی که سهام ترجیحی به واسطه فروش اقساطی آنها در وثیقه سازمان خصوصی‌سازی باشد، سود سالانه این سهام به کارگران تعلق گرفته و به عنوان تادیه بخشی از بدهی کارگران در نظر گرفته می‌شود. در این میان کارگران باید از مزیت‌هایی برخوردار می‌شدند.

این گزارش اضافه کرد: این مزیت‌ها، مزیت حاصل از تفاوت بین قیمت میانگین و قیمت روز سهام، برخورداری از وام معادل حداکثر ۳میلیون ریال با کارمزد ۲درصد و دریافت سود سالانه سهام با اینکه این سهام در وثیقه سازمان خصوصی‌سازی قرار داشت، بود.

این گزارش اضافه می‌کند: البته آیین‌نامه ماده مزبور به موجب مصوبه مورخ ۴ تیر ۸۴ هیات‌وزیران دچار اصلاحاتی اساسی شد، به گونه‌ای که میزان سهام ترجیحی قابل واگذاری به ازای هر نفر از مبلغ ۴‌میلیون ریال به ۱۰‌میلیون ریال افزایش و میزان مبلغ نقدی آنان از ۲۵‌درصد کل مبلغ به ۲۰‌درصد کاهش یافت. به این ترتیب مزیت دوم از موارد بالا به ۸‌میلیون ریال افزایش یافت. این گزارش حاکی است، در سال ۱۳۸۰ تعداد ۲‌میلیون و ۲۸‌هزار و ۶۵۰ سهم ترجیحی به‌ یک هزار و ۷۷۶ نفر از کارگران و کارکنان ۸ شرکت مورد واگذاری به ارزش ۵‌هزار و ۸۳۰‌میلیون ریال به قیمت میانگین داده شد که در مقایسه با ارزش روز سهام واگذار شده مزیت سرانه‌ای معادل ۲‌میلیون و ۱۳۹‌هزار و ۷۶ ریال برای هر کارگر را نشان می‌دهد. در سال ۱۳۸۱ تعداد ۴۰‌میلیون و ۷۵۹‌هزار و ۹۲۴ سهم ترجیحی به ۵۲‌هزار و ۵۷۱ نفر از کارگران و کارکنان ۳۹ شرکت مورد واگذاری به ارزش ۱۱۲‌هزار و ۸۱۷‌میلیون ریال به قیمت میانگین واگذار شد که در مقایسه با ارزش روز سهام واگذار شده مزیت سرانه‌ای معادل یک‌میلیون و ۳۵۰‌هزار و ۷۶۳ریال را برای هر کارگر نشان می‌دهد. همچنین در سال ۱۳۸۲ تعداد ۱۳‌میلیون و ۴۹۱‌هزار و ۹۲۸ سهم ترجیحی به ۱۹‌هزار و ۵۱۲ نفر از کارگران و کارکنان ۴۴ شرکت مورد واگذاری به ارزش ۵۶‌هزار و ۷۷۷‌میلیون ریال به قیمت میانگین واگذار شد که در مقایسه با ارزش روز سهام واگذار شده مزیت سرانه‌ای معادل ۲‌میلیون و ۲۱۲‌هزار و ۳۳۱ ریال برای هر کارگر را نشان می‌دهد.

این گزارش اضافه می کند: در سال ۱۳۸۳ تعداد ۱۲میلیون و ۵۳۱‌هزار و ۸۰۶ سهم ترجیحی به ۱۶‌هزار و ۱۴۶ نفر از کارگران و کارکنان ۷۰ شرکت مورد واگذاری به ارزش ۴۳‌هزار و ۵/۳۴۱‌میلیون ریال به قیمت میانگین واگذار شد که در مقایسه با ارزش روز سهام واگذار شده مزیت سرانه‌ای معادل یک‌میلیون و ۷۵‌هزار و ۶/۶۹۵ ریال برای هر کارگر را نشان می‌دهد.

این گزارش حاکی است، در سال ۱۳۸۴ تعداد ۱۴‌میلیون و ۲۴۹‌هزار و ۴۱۶سهم ترجیحی به ۴‌هزار و ۷۲۷ نفر از کارگران و کارکنان ۲۱ شرکت مورد واگذاری به ارزش ۱۹‌هزار و ۹۳۸‌میلیون ریال به قیمت میانگین واگذار شد که در مقایسه با ارزش روز سهام واگذار شده به طور متوسط مزیت سرانه‌ای معادل یک‌میلیون و ۱۰۱‌هزار و ۷۵۶ریال برای هر کارگر را نشان می‌دهد.

مرکز پژوهش‌ها افزود: همان‌گونه که ملاحظه می‌شود رشد تعداد سهام واگذار شده به کارگران در سال‌های اخیر روند مناسبی داشته است، درعین‌حال که تعداد کارگران دریافت‌کننده سهم در طول سال‌های مورد بررسی رشد منفی داشته‌اند.

این گزارش تاکید کرد: آمارها حاکی از رشد سرانه سهم دریافتی هر کارگر در سه سال اخیر دارد و از این مطلب می‌توان نتیجه گرفت که عملکرد خصوصی‌سازی در راستای سهیم کردن تعداد بیشتری از کارگران در سهام، کارخانه‌ها و بنگاه‌های دولتی چندان مناسب نبوده است. مرکز پژوهش‌ها افزود: به عبارتی در طول سال‌های اخیر تعداد کمتری از کارگران در عین حال که سهام بیشتری دریافت کرده‌اند، اما مزیت دریافتی آنها رشد چندانی نداشته است. به عنوان مثال رشد مزیت دریافتی سرانه برای سال ۱۳۸۳ معادل منفی ۳۷/۵۱‌درصد و برای سال ۱۳۸۴ تنها ۴۲/۲‌درصد بوده است. علاوه بر‌ موارد فوق سازمان خصوصی‌سازی در راستای اجرای وظایف باقیمانده این سازمان مبنی بر آزادسازی، سهام اعتباری متعلق به کارگران و کشاورزان و ایثارگران را همه‌ساله به انجام می‌رساند که بر این اساس در سال ۱۳۸۴ تعداد ۳۹‌میلیون سهم از سهام ۱۲۵ شرکت زیر‌مجموعه خویش را به ارزش ۴/۴۵۷‌میلیارد ریال به صورت تحویل قطعی به ۵۰‌هزار و ۷۵۴ نفر از کارگران، ایثارگران و کشاورزان واگذار کرده است.