گروه بورس جهانی - حمزه بهادیوند چگینی: چین را باید تنها اقتصادی دانست که پس از بحران سال‌های اخیر وظیفه توازن اقتصاد جهان را در طرف تقاضا همچنان عهده دار است و این وظیفه اگرچه به دنبال کاهش حدودا 3 درصدی رشد اقتصادی به تدریج تضعیف شده است، اما هنوز رشدی در حدود 8 درصدی برای اقتصادی به بزرگی این اقتصاد، جای شکر دارد و قادر است چرخه‌های اقتصادی بسیاری از کشورها به‌خصوص کشورهای تولید و صادرکننده مواد اولیه را به حرکت درآورد.

نفت یکی از مقولاتی است که به کمک این رشد (و البته در کنار چین نقش سایر کشورهای نوظهور شایان ذکر است) تا حدی به تعادل رسیده است.
در حال حاضر از طرف دیگر قیمت‌های جهانی نفت به‌تدریج روندی کاهشی را در پیش گرفته است تا جایی‌که قیمت‌ها در محدوده ای بین 15 تا 20 درصد نسبت به قیمت‌های ماه مارس کاهش یافته‌اند که البته با توجه به بحران‌های اقتصادی حاکم بر بسیاری از کشورهای صنعتی دنیا امری کاملا طبیعی است. به علاوه تا حدی مشکلات طرف عرضه کاهش یافته و در کنار کاهش تقاضا با افزایش عرضه نیز روبه‌رو هستیم.
مشکلات ژئوپلیتیک در کشورهای نفتی خاورمیانه پس از انقلاب‌های کشورهای منطقه تا حدی فروکش کرده و مسائل مرتبط با ایران نیز بیش از آنکه حول محور جنگ بچرخد تحریمی است. از طرفی با انقلاب شیل در آمریکای شمالی، تولید نفت و انتقال آن به چرخه فروش یکی از موضوعاتی است که ریسک‌های قیمتی طلای سیاه را کنترل کرده و همه این مسائل بر کاهش قیمت نفت موثر است.
اما این تمام ماجرا نیست. انتظاری که اداره امور اقتصادی چین و آژانس بین‌المللی انرژی دارد آن است که میزان مصرف نفت توسط این کشور تا پایان دسامبر با لااقل 400 هزار بشکه در روز افزایش مواجه خواهد شد که این میزان بیشترین رقم از فصل پایانی سال 2010 تاکنون به شمار می‌رود.
در چین به نظر می‌رسد این افزایش تولید به دلیل اخباری است که براساس آن پیش‌بینی می‌شود میزان تولید پالایشگاه‌ها مانند گروه پتروشیمی پتروچاینا یا شرکت نفت چین، در مقایسه با فصل قبل افزایش می‌یابد. این کشور در بحث صادرات مواد پتروشیمی از قدرت بالایی برخوردار است و در ماه‌های اخیر میزان صادرات این محصولات در آن کاهش یافته بود.
از طرفی گزارش‌های بانک بارکلیز حکایت از آن دارد که میزان ذخایر چین در ماه‌های اخیر به کمترین میزان خود رسیده و این موضوع سیاست‌های نفتی و پالایشی این کشور را به سمت توسعه تولید در بخش‌های سوخت و پتروشیمی سوق داده است که در این میان گسترش عرضه محصولات پتروشیمی برای بخش تولید و حمل‌ونقل از محورهای اساسی این توسعه به شمار می‌رود و این در حالی است که نیمی از نفت مورد نیاز این کشور وارداتی است.
براساس این اطلاعات باید گفت: احتمالا به‌زودی با موجی از افزایش تقاضا در بازارهای جهانی نفت توسط این کشور مواجه خواهیم شد که این موضوع بر قیمت اثری همسو گذاشته و به افزایش آن منجر خواهد شد. دو سال بود که میزان واردات نفت توسط چین کاهش یافته و تا حدود ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود که پیش‌بینی می‌شود این رقم تا ۱۳ اکتبر به ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه رسیده باشد. در عین حال میزان خروجی پالایشگاه‌ها در ۱۸ اکتبر در این کشور به ۴۷/۹ میلیون بشکه در روز رسیده که این رقم در ماه ژوئن ۷۹/۸ میلیون بشکه بود.
خبرها حکایت از افزایش 9 و 4 درصدی عملکرد شرکت‌های بزرگ نفتی سینوپک و پتروچاینا در ماه‌های اخیر دارد و این موضوع به تدریج اثرات خود را بر سایر شرکت‌ها و بازار خواهد گذاشت.
نیل بوریج، تحلیلگر اقتصادی از هنگ‌کنگ پیش‌بینی می‌کند میزان تقاضای چین به زودی تا ۶۰۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت، معتقد است: میزان ذخایر بنزین و سوخت‌های دیزلی در چین به حدی پایین‌تر از ارقام تاریخی آن رسیده و انتظار می‌رود تقاضای نفت برای بخش‌های پالایشگاهی به سرعت افزایش یابد. به عقیده وی، سه ماهه چهارم که هنوز آمار آن به درستی منتشر نشده، فصلی افزایشی برای مصرف نفت در چین محسوب می‌شود، حال آنکه در سه ماهه پاییزی این رقم کاهشی بوده است.
به گزارش آژانس خبری نفت، گاز و پتروشیمی چین، میزان عرضه سوخت‌های دیزلی در این کشور در ماه اوت با کاهشی حدودا 15 درصدی مواجه شده و به 93/7 میلیون بشکه در روز رسیده است. حال با در نظر گرفتن آمار جدیدی که نشان‌دهنده بهبود نسبی خرده فروشی در چین و افزایش تولیدات صنعتی در این کشور در ماه گذشته در مقایسه با 4 ماه گذشته آن است باید گفت، واردات نفت خام توسط این کشور افزایش می‌یابد؛ پروسه ای که از ماه سپتامبر شروع شده است.
آمارهای موسسه آمار چین نیز حکایت از آن دارد که در ماه‌های آتی روند تولید صنعتی و شاخص خرده فروشی در این کشور بهبود خواهد یافت. به گفته سیجین‌چنگ از موسسه بارکلیز، رکود تا حد زیادی پشت سر گذاشته شده و تقاضای نفت چین قطعا در مقایسه با ۶ ماه گذشته در مسیر افزایش قرار خواهد گرفت؛ چرا که فعالیت بنگاه‌ها و پالایشگاه‌ها آغازی دوباره یافته و فرآیند ذخیره‌سازی سوخت به برنامه‌ای مهم در بخش انرژی تبدیل شده است.
از طرفی پیش‌بینی می‌شود رشد اقتصادی چین در سال‌های پیش رو دوباره روند رو به فزونی را در پیش بگیرد و این موضوع تقاضای نفت را بار دیگر افزایش می‌دهد. در عین حال چشم‌اندازها از اقتصاد جهانی تیره و تار است.
تجربه مهم بحران جهانی این است که اقتصادهای به هم گره خورده دنیا و ارتباط بازارها به طوری منطقی به تلاقی منافع و مضار کشورها منجر می‌شود و این موضوع با اثر بر رشد اقتصادی نزدیک به ۱۲ درصدی چین خودنمایی کرد و این نرخ را تا ۷/۷ درصد کنونی آن تقلیل داد.
این مساله را نباید از نظر دور داشت که عدم توازن در توسعه کشورها به مثابه مانعی قوی برای یک کشور خاص - آن هم در حد و اندازه چین - خواهد شد. به هر حال با توجه به برنامه‌های پیش رو باید منتظر ماند و دید آیا توسعه دوباره چین به دلیل توسعه‌نیافتگی شاخص‌ها در اروپا و آمریکا با چالش مواجه می‌شود یا خیر؟

قیمت‌ها و اخبار هفتگی نفت
گروه بورس جهانی- دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) پیش‌بینی کرد شرایط بازار نفت و قیمت‌های جهانی این ماده در سال آینده میلادی رضایت بخش خواهد بود. به گفته عبدالله سالم البدری در حالی که اعضای اوپک روزانه یک میلیون بشکه فراتر از سقف تولید توافق شده نفت عرضه می‌کنند و این موضوع تاثیر منفی بر قیمت‌ها نداشته است، چشم‌انداز بازار نفت در سال ۲۰۱۳ نگران‌کننده نیست.
به گزارش شانا، تازه‌ترین برآوردهای اوپک نشان می‌دهد تقاضا برای نفت خام کشورهای اعضای اوپک در سال 2013 کاهش می‌یابد و به میانگین روزانه 29 میلیون و 720 هزار بشکه در روز می‌رسد. البدری گفت: ممکن است بازارهای جهانی نفت خام هم اکنون روزانه با 500 تا 600 هزار بشکه مازاد عرضه روبه‌رو باشد اما فکر نمی‌کنم این موضوع مشکلی ایجاد کند. آژانس بین‌المللی انرژی در ماه مه مدعی شده بود که قیمت‌ها در سطوح 112 دلار برای هر بشکه به ضرر اقتصاد جهانی خواهد بود. دبیرکل اوپک گفت: برآورد اخیر IEA درباره پیشی گرفتن آمریکا از عربستان در تولید نفت، بر سرمایه‌گذاری‌های نفتی اعضای اوپک تاثیر منفی می‌گذارد.
عبدالله سالم البدری همچنین هشدار داد: پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی درباره رسیدن جایگاه نخستین تولیدکننده نفت جهان از عربستان به آمریکا و سرمایه‌گذاری اعضای اوپک در بخش‌های افزایش ظرفیت، تولید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش سالانه خود درباره چشم‌انداز صنعت نفت جهان اعلام کرد: ایالات متحده آمریکا با سبقت گرفتن از روسیه و عربستان‌سعودی در سال ۲۰۱۷ بر جایگاه نخستین تولید کننده نفت جهان تکیه می‌زند. این برآورد نشان می‌دهد تولید نفت خام آمریکا تا سال ۲۰۱۵ به روزانه ۱۰ میلیون بشکه و در سال ۲۰۲۰ به ۱۱ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز می‌رسد، اما تولید این کشور در سال ۲۰۳۵ به ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش می‌یابد. بر پایه این ارزیابی، تولید نفت خام عربستان در سال ۲۰۱۵ به روزانه ۱۰ میلیون و ۹۰۰هزار بشکه در سال ۲۰۳۵ به ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز می‌رسد. البدری گفت: مطرح کردن چنین برآوردی سبب کاهش یا توقف سرمایه گذاری کشورهای عضو اوپک در بخش‌های افزایش ظرفیت تولید می‌شود و در این میان، مصرف‌کنندگان بازندگان اصلی خواهند بود.
آژانس بین‌المللی انرژی در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی رشد تقاضای جهانی نفت خام در سال‌جاری میلادی را کاهش داد. آژانس بین‌المللی انرژی در تازه ترین گزارش چشم‌انداز میان مدت خود درباره بازارهای جهانی نفت خام به دلیل ادامه بحران مالی منطقه یورو و تاثیر طوفان شدید سندی در آمریکا پیش‌بینی رشد تقاضای جهانی نفت خام در سال‌جاری میلادی را کاهش داد. بر پایه این ارزیابی، تقاضای جهانی نفت خام امسال روزانه با 670 هزار بشکه افزایش روبه‌رو خواهد بود که این رقم نسبت به برآورد پیشین آژانس، روزانه 60 هزار بشکه افت نشان می‌دهد. تقاضای جهانی نفت خام در سال 2013 با پیش‌بینی افزایش روزانه 830 هزار بشکه به مجموع 90 میلیون و 400 هزار بشکه در روز می‌رسد که نسبت به برآورد پیشین روزانه 100 هزار بشکه کاهش یافته است.
ارزیابی‌های آژانس نشان می‌دهد عرضه جهانی نفت خام در ماه اکتبر به دنبال رشد برداشت نفت در منطقه آمریکای شمالی و بهبود تولید در پروژه‌های نفتی دریای شمال، با افزایش روزانه ۸۰۰ هزار بشکه به ۹۰ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. افزایش تولید کشورهای غیر عضو اوپک در ماه اکتبر، کاهش اندک تولید کشورهای عضو اوپک به خصوص افت ۲۰ درصدی تولید نفت نیجریه به دلیل جاری شدن سیل و سرقت‌های نفتی را جبران کرده است. عرضه جهانی نفت در ماه اکتبر روزانه دومیلیون بشکه بالاتر از این رقم در دوره مشابه سال گذشته بوده است و ۸۰ درصد این افزایش تولید به دنبال رشد تولید نفت خام و مایعات گازی اعضای اوپک صورت گرفته است.
براساس ارزیابی آژانس بین‌المللی انرژی، تولید نفت خام کشورهای غیرعضو اوپک در سال 2013 با افزایش روزانه 860 هزار بشکه به 54میلیون و 100 هزار بشکه در روز می‌رسد که نسبت به برآورد پیشین روزانه 150 هزار بشکه افت نشان می‌دهد.