گروه بورس جهانی - حمزه بهادیوند چگینی: رکود یا رونق اقتصاد چین؛ مساله این است! گفته می‌شود اگر اقتصاد چین بتواند به میزان نیم واحد درصد از رکود موجود خارج شود، اقتصاد دنیا و اکثر بازارها رشدهای قابل قبولی را کسب خواهند کرد. تقاضای بالا یا برعکس افت تقاضا برای سوخت به عنوان یک نشانه مهم می‌تواند مکانیزم‌های تحقق یا عدم تحقق این نیاز را نشان دهد، به طوری که افزایش تقاضا برای نفت یا وابسته‌های نفتی از قبیل بنزین نشانه هایی است برای بازارهایی که آماده جهش هستند و برعکس. گزارش اخیر این کشور که روز گذشته منتشر شد، در عین حال بار دیگر تاکیدی بود بر این نکته که تقاضا در این کشور در بازارهای داخلی کاهش یافته است و این موضوعی است که دوباره ناامیدی‌ها را تقویت می‌کند، به طوری که طبق اخبار، خالص صادرات بنزین در چین به بالاترین میزان آن در یک سال گذشته رسیده است و این امر حکایت از کاهش تقاضای داخلی برای این محصول دارد که در ۸ ماه گذشته مرتب از طریق گزارش‌های گوناگون اطلاع رسانی شده است.

طبق آمارسازمان ملی آمار چین، میزان فروش بنزین این کشور به کشورهای دنیا به میزان ۴۶۸ هزار و ۵۵۳ متریک تن در ماه آوریل افزایش یافته است که این موضوع را باید از یک بعد به کاهش همین میزان نیاز بازار داخلی تلقی کرد، چراکه در ماه آوریل پالایشگاه‌های این کشور تعطیل بوده و در نتیجه نمی توان این امر را به دلیل افزایش تولید دانست. این میزان افزایش صادرات به منزله صادرات مازاد روزانه ۱۳۲ هزار و ۳۶۰ بشکه در روز است.

با نگاهی به آمار و ارقام درمی یابیم که میزان مصرف سوخت در چین که البته بیشتر شامل نفت می‌شود، به دلیل کاهش طرح‌های توسعه‌ای در این کشور است. رشد اقتصادی چین بر اساس آخرین گزارش‌ها برای سه ماهه اول سال جاری ۷/۷ درصد (در مقایسه با ۹/۷ درصد در سه ماهه منتهی به ماه دسامبر ۲۰۱۲) بوده است، در حالی که قرار بود بر اساس اهداف توسعه‌ای، این نرخ به بالای ۸ درصد برسد. همین موضوع حکایت از کاهش بسیاری از برنامه‌های اقتصادی دارد که می‌توانست طرف تقاضا را برای کالاهای پایه از نفت تا فلزات و فولاد افزایش دهد. به عنوان نمونه مصرف نفت در ماه گذشته در این کشور به میزانی کاهش یافت که خالص واردات آن به ۶۶/۹ میلیون بشکه رسیده است. این در حالی است که مصرف بخش پالایشگاهی این کشور کاهشی بوده است و این خود علاوه بر کاهش تولید فرآورده‌های نفتی، به کاهش مصرف نفت منجر شده است.

از طرفی آمارها حکایت از آن دارد که در ماه گذشته، میزان عرضه سوخت داخلی نیز با کسری تقاضا مواجه بوده است، به نظر می‌رسد همین عامل باعث شود در ماه جاری میزان خالص صادرات بنزین افزایش یابد، اما در این بین برخی گزارش‌ها با اشاره به آغاز فعالیت پالایشگاه‌ها در این کشور، میزان تقاضای نفت را در این کشور فزاینده اعلام کند. در عین حال پیش‌بینی‌ها حکایت از افزایش ۱۲ درصدی تقاضا برای بنزین در سه ماهه پیش رو دارد، به طوری که میزان تقاضا به ۲۲ میلیون و ۹۳۰ هزار تن برسد. در عین حال میزان صادرات خالص گازوئیل نیز در ماه مارس به بیشترین میزان خود طی ۵/۲ سال گذشته رسیده بود، اما ناگهان با ۲۷ درصد کاهش در ماه گذشته به ۲۸۹ هزار و ۱۳ تن معادل ۷۲ هزار و ۴۰۰ بشکه در روز کاهش یافت.

بر اساس گزارش اخیر موسسه ICIS در عین حال میزان خالص صادرات گازوئیل در این کشور به رکورد ۱۰۵ میلیون تنی در سه ماهه نخست سال جاری رسیده است، که رشد بالای ۳ برابری را در مقایسه با سال قبل نشان می‌دهد. در عین حال قیمت گازوئیل نیز در این کشور ۷ هزار و ۸۰۰ یوآن در هر تن بود، در حالی که همین کالا در سنگاپور در همین زمان به ۷ هزار و ۴۹۰ یوآن معامله می‌شد که این امر به معنای زیان صادرات گازوئیل است، در حالی که گفته می‌شود فروش این محصول در داخل کشور، ۲۷۰ یوآن در هر تن است. با این حال برخی تحلیلگران معتقدند چین قصد دارد میزان صادرات خود را افزایش دهد و بحث منافع درآمدی در بین نیست. حتی برخی به تحرک قیمت‌های داخلی و ارزآوری ناشی از صادرات در این زمینه معتقدند، اما در هر حالت باید گفت همچنان رکود بخش‌های داخلی و کاهش سطح تقاضا عامل مهمی برای این امر است، به طوری که ICIS معتقد است اگر رکود بهبود یابد گازوئیل تولید چین به مصرف داخلی آن خواهد رسید و این امر تراز صادرات را کاهش می‌دهد.