گروه بازار پول- گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که تورم ماهانه در کالا و خدمات مربوط به بخش تولیدکننده در نخستین ماه زمستان سال‌جاری به عدد صفر رسیده است. این روند در ادامه رشد منفی تورم در این بخش در آخرین ماه پاییز بوده است. پیش از این، نرخ تورم تولید در آذر ماه، رقمی منفی گزارش شده بود. جزئیات بیشتر این گزارش نشان می‌دهد که از سه گروه اختصاصی تشکیل‌دهنده کالا و خدمات در حوزه تولید، سطح قیمت‌ها در دو گروه «کشاورزی» و «خدمات» افزایشی بوده، اما تورم بخش «صنعت» در دی‌ماه سال‌جاری منفی بوده است که باعث شده نرخ تورم تولیدکننده در دی‌ماه، مجموعا به میزان صفر درصد باشد.
کاهش تورم میانگین و سالانه تولیدکننده
گزارش بانک مرکزی از شاخص بهای تولیدکننده در دی‌ماه حاکی از آن است که این شاخص بدون تغییر نسبت به ماه گذشته در عدد ۱/۵۰۴ باقی ماند. این در حالی بوده که تورم تولید در آذر ماه به میزان منفی ۷/۰ درصد گزارش شده بود، کاهش تورم تولیدکننده در ماه آذر پس از ۵۱ ماه افزایش قیمت‌ها در این بخش رخ داد. همچنین آمارهای جدید نشان می‌دهد که شاخص بهای تولید در دی‌ماه امسال نسبت به دی‌ماه سال قبل، حدود ۷/۲۴ درصد رشد داشته است. تغییر سالانه شاخص آذرماه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱/۲۷ عنوان شده بود. در نتیجه می‌توان اظهار کرد که تورم نقطه‌به‌نقطه تولیدکننده در دی‌ماه، در حدود ۴/۲ واحد درصد نسبت به آذرماه کاهش یافته است.
گزارش‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که علاوه‌بر تورم نقطه‌به‌نقطه (تغییر قیمت نسبت به مدت مشابه سال قبل)، تورم میانگین تولیدی نیز روند کاهشی خود را حفظ کرده است. بر این اساس سطح قیمت‌ها در دوازده ماه منتهی به دی‌ماه سال‌جاری، نسبت به دوازده ماه منتهی به دی‌ماه سال قبل، به ۳/۳۶ درصد رسیده است، حال آنکه تورم میانگین تولید (مقایسه دو بازه دوازده ماهه) در ماه آذر حدود ۵/۳۷ درصد گزارش شده بود، در نتیجه تورم میانگین تولیدکننده نیز در دی‌ماه نسبت به آذرماه حدود ۲/۱ واحد درصد کاهش یافته است. در گزارش‌های قبلی بانک مرکزی عنوان شده بود که تورم میانگین تولیدکننده در ماه آبان حدود ۵/۳۸ درصد بوده است و کاهش در تورم میانگین برای ماه آذر حدود یک واحد درصد گزارش شده بود.
بر اساس آمار منتشر شده از کالا و خدمات تولیدی، سطح قیمت‌ها در ۱۰ ماه اول سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۳/۳۵ درصد رشد داشته است، اما در مدت زمان ۹ ماه سال‌جاری نسبت به ۹ ماه سال قبل، تورم در کالا و خدمات تولیدی حدود ۷/۳۶ درصد بوده است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که با گذشت زمان، تورم در کالاهای تولیدی نسبت به دوره‌های مشابه در حال کاهش بوده است. تورم هشت ماه نخست سال‌جاری نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل در حدود ۱/۳۸ درصد عنوان شده بود، موضوعی که نشان می‌دهد با افزایش بازه زمانی و اضافه شدن شاخص ماه‌های جدید، تورم در حال کاهش بوده است. بررسی تورم در کالا و خدمات تولیدی از آن جهت حائز اهمیت است که تغییرات و نوسانات قیمت در این شاخص‌ها می‌تواند با یک تاخیر زمانی بر کالا و خدمات مصرفی تاثیر گذارد و آمار در کالا و خدمات تولیدی پیش زمینه‌ای برای توضیح دیگر شاخص‌های کالایی خواهد بود.
تغییر روند در کالاهای کشاورزی
شاخص کل در کالا وخدمات تولیدکننده براساس تغییرات در هشت گروه اصلی و سه گروه اختصاصی تعیین می‌شود. «کشاورزی، شکار و جنگلداری»، «ماهیگیری»، «ساخت(صنعت)»، «هتل و رستوران»، «حمل‌و‌نقل»، «آموزش»، «بهداشت» و «سایر فعالیت‌ها»؛ هشت گروه اصلی در گزارش بانک مرکزی است که با وزن‌های متفاوت، شاخص بهای تولیدکننده را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهند. علاوه‌بر این سه گروه اختصاصی «کشاورزی، شکار، جنگلداری و ماهیگیری»، «ساخت» و «خدمات» نیز در واقع گروه‌بندی دیگری از کالاهای تولیدکننده ارائه می‌دهد که تحت‌عنوان گروه‌های اختصاصی در شاخص تولیدکننده، به آنها اشاره می‌شود. حال اگر روند گروه‌های اختصاصی را در نظر بگیریم، تورم دی‌ماه در گروه کشاورزی ۳/۰ درصد گزارش شده است. این در حالی است که تورم ماهانه در آذر منفی ۹/۰ درصد بوده است. موضوعی که نشان می‌دهد تورم ماهانه کشاورزی، طی یک ماه ۲/۱ واحد درصد رشد یافته است. در ۱۰ماه نخست امسال تورم ماهانه تولیدکننده در گروه کشاورزی، به غیر از دو ماه فروردین و آذر، بالای صفر بود. بیشترین تورم ماهانه این گروه در تیر ماه ۵/۹ درصد گزارش شده بود که به نظر می‌رسد پس از تغییر در فضای سیاسی کشور، حتی روند تغییرات قیمتی در کالاهای کشاورزی نیز به صورت کاهشی بوده است. علاوه‌بر این، تورم سالانه این گروه (رشد سطح قیمت‌ها در دی‌ماه سال‌جاری نسبت به دی‌ماه سال قبل) نیز حدود ۴۴ درصد بوده است.
در گروه کشاورزی، تغییرات در برخی بخش‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا وزن بالایی را به خود اختصاص داده و تغییرات آن بیشتر در شاخص کل تولیدکننده نمایان می‌شود. یکی از این بخش‌ها «کاشت محصولات زراعی، سبزی کاری، باغبانی و خزانه‌ای» است که در حدود ۵/۱۵ درصد از شاخص کل را تشکیل می‌دهد، بر این اساس، تورم ماهانه در این بخش منفی ۶/۰ درصد گزارش شده است، اما در بازه زمانی یکساله و نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۵۲ درصد به ارزش آن افزوده شده است. همچنین پرورش میوه، یکی دیگر از خدمات تولیدی است که وزن قابل‌ملاحظه‌ای دارد و ۴/۵ درصد از ۱۰۰ درصد شاخص کل را تشکیل می‌دهد. تغییر بهای ماهانه در پرورش میوه منفی ۵/۰ درصد گزارش شده و نسبت به مدت مشابه سال قبل نیز ۴۶ درصد به قیمت پرورش میوه اضافه شده‌است. در این گزارش آمده است که از سطح قیمت‌های ماهانه در ماهیگیری آب‌های جنوب ۴/۳ درصد کاسته شده است و در ماهیگیری آب‌های شمال، تورم ماهانه دی‌ماه نیز منفی ۶/۱۴ درصد بوده است.
رشد قیمت‌های ماهانه در خدمات
بر اساس گزارش بانک مرکزی از قیمت‌های تولید، علاوه‌بر گروه کشاورزی، در گروه خدمات نیز تورم ماهانه مثبت بوده است. اطلاعات این گزارش از گروه خدمات (در شاخص تولیدکننده) گویای این مطلب است که سطح قیمت‌ها نسبت به ماه قبل حدود ۲/۰ درصد رشد داشته است. این میزان تورم ماهانه در خدمات تولیدکننده، کمترین مقدار در ۹ ماه اخیر بوده است. آخرین بار در فروردین ماه سال‌جاری، تورم ماهانه خدمات تولیدکننده به کمتر از ۲/۰ درصد رسید. تورم گروه خدمات تولیدی در ماه آبان و آذر به ترتیب ۲/۳ و ۱/۱ درصد بوده است و موید این موضوع است که سطح قیمت‌ها در خدمات تولیدکننده روندی کاهشی در سه ماه اخیر طی کرده‌است. در بخش خدمات تولیدی، سطح قیمت‌ها در بازه سالانه ۲۲ درصد رشد داشته است.
اما در بین خدمات تولیدی، حمل‌و‌نقل زمینی یکی از با اهمیت‌ترین بخش‌ها است که سهم ۱۷ درصدی در شاخص کل دارد. بر این اساس سطح قیمت‌ها در حمل‌ونقل زمینی طی یک ماه ۱/۰ درصد کاهش یافته است. حال آنکه در بازه سالانه، به میزان ۱۸ درصد به ارزش این بخش افزوده شده است.
تورم ماهانه منفی در صنعت
از سه گروه اختصاصی در شاخص تولیدکننده؛ یعنی «کشاورزی»، «صنعت» و «خدمات»، تورم ماهانه فقط در گروه صنعت منفی بوده است. بر این اساس، سطح قیمت‌های کالا و خدمات صنعتی (شاخص قیمت صنعت) در بازه ماهانه ۲/۰ درصد کاهش یافته است. این دومین ماه متوالی است که تورم ماهانه گروه صنعت منفی بوده است. بر اساس آمار منتشر شده، تورم گروه صنعت در ماه آذر نیز منفی ۳/۱ درصد گزارش شده بود. اهمیت کالاهای بخش صنعت از دو بخش کشاورزی و خدمات بیشتر است؛ زیرا که ۴۸ درصد از تغییرات قیمت کالاها در شاخص تولیدکننده، متاثر از این بخش بوده است. کاهش قیمت‌ها در گروه اقلام صنعتی در حالی رخ داد که در بازه سالانه، حدود ۵/۱۸ درصد به قیمت‌های این بخش افزوده شده است. همچنین سطح قیمت‌های بخش صنعت در ده ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۵/۳۲ درصد رشد داشته است.

توقف رشد هزینه‌های تولید با پایان پاییز