سمفونی سکوت!
گروه بازار پول- قیمت سکه طرح جدید دیروز مجددا افزایش محدودی داشت. افزایش نرخ سکه برای دومین روز، در حالی که چند هفته‌ای بود، مسیر نزولی را می‌پیمود، امیدواری‌ها در بازار طلا را، ولو به مقدار اندک افزایش داد.
روز گذشته، بازارهای جهانی تعطیل بودند و بر همین مبنا قیمت طلای جهانی تغییری نکرد، بر این اساس افزایش مستقل قیمت سکه طرح جدید و طلای ۱۸ عیار تحلیل‌های تازه‌ای را برای بازار طلای داخلی به همراه آورد. بر این اساس سه دیدگاه متفاوت به وجود آمد که دو تا از آنها به‌گونه‌ای در مقابل هم قرار می‌گیرند. دیدگاه اول که از آن می‌توان به عنوان رویکرد خنثی یادکرد، حاکی از آن است که تغییراتی تا این حد محدود نباید مهم تلقی شوند و به فرآیند عرضه و تقاضای روز که بر اساس فاکتورهایی بسیار متغیر و متنوع تنظیم می‌شوند، مربوط است. صرافان در توضیح این نوسانات جزئی، متغیرهای درونی بازار را تاثیرگذار دانسته و ارجاع به عوامل بیرونی را منطقی نمی‌دانند. عمده صرافان در این رویکرد همراه هستند و معتقدند کارشناسانی که به دنبال هر تغییر جزئی به دنبال عاملی معنا‌دار در بیرون می‌گردند تا پدیده مورد نظر را توجیه کرده و تغییرات را تابع فرمول‌هایی کاملا واضح جلوه دهند، دید درستی از بازار ندارند و بازار و متغیرهای درونی‌اش را خیلی ساده می‌بینند. دو رویکرد دیگر از جهاتی در مقابل هم قرار می‌گیرند. عده‌ای معتقدند: تغییر قیمت طلای جهانی در آخرین روز کاری‌اش مثبت بود و بازار داخلی، دیروز هنوز در حال پاسخ دادن به آن افزایش قیمت بوده است. دید این گروه در حالت افراطی‌اش حکایت از آن دارد که سکه کاملا تابع طلای جهانی است و متناسب با آخرین علامتی که تغییرات نرخ اونس به آن داده است، حرکت می‌کند. در مقابل این گروه، گروه دیگری قرار دارند که افزایش قیمت طلا را به تمایل بازار داخلی ربط می‌دهند و معتقدند این افزایش نشان می‌دهد که سکه تمایل دارد حباب منفی خود را کوچک کند.
به هر حال نوسانات نرخ سکه در هفته‌های اخیر، عدم اطمینان‌های زیادی را بر فضای بازار طلای داخل حاکم کرده است. سکه به‌عنوان یک کالای سرمایه‌گذاری، بخش زیادی ازجذابیت خود را ازدست داده و روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد؛ اما یک نکته مثبت برای بازار سکه در این روزهای پرنوسان، فرا رسیدن نوروز است. عده‌ای از فعالان بازار معتقدند: فرا رسیدن بهار در ایران، معمولا افزایش تقاضای سکه در بازار را به همراه دارد و این فرصت مناسبی خواهد بود که سکه حباب منفی خود را از بین ببرد و با طلای جهانی هماهنگ شود. البته عده‌ای اعتقادی به وجود حباب منفی برای سکه ندارند و می‌گویند قیمت تمام شده سکه با قیمت بازاری آن متناسب است.
ثبات نسبی نرخ ارز
متوسط نرخ دلار در بازار تهران دیروز تنها سه‌تومان افزایش یافت. دلار بازار داخلی پس از توافقات اخیر به عمل آمده بین ایران و کشورهای ۱+۵ کاهش نسبتا شدیدی یافت. در روزهای بعد مقداری ازآن کاهش قیمت جبران شد؛ ولی دلار به کانال ۳هزار تومانی باز نگشت. بعد از آن نرخ دلار تقریبا ثابت و تغییرات آن حتی از تغییرات ارزهای اروپایی نیز کمتر بوده است. سایت بانک مرکزی نیز در گزارشی که اخیرا منتشرکرد بروز نوسانات ارزی در سال‌های اخیر را یکی ازعوامل اصلی بروز نااطمینانی برای فعالان اقتصادی، مردم و سیاست‌گذاران کشور برشمرد و مقولاتی چون استقرار انضباط پولی، کاهش انتظارات تورمی، ثبات‌بخشی به فضای اقتصاد کلان، ایجاد ثبات قیمت‌ها را در سرلوحه سیاست‌های پولی و ارزی خود قرار داد. با توجه به بازگشت‌پذیری قیمت دلار و روندهای کاهشی بسیار ملایمی که می‌پیماید به نظر می‌رسد بانک مرکزی در انجام رسالتی که برای خود قرار داده تا حد قابل‌توجهی موفق بوده شاست.
رییس‌کل بانک مرکزی نیز درخصوص اهمیت نرخ ارز و عدم مخالفتش با کاهش منطقی قیمت دلار در گزارش مزبور عنوان کرد: «حفظ آرامش در بازار ارز، حداقل‌سازی نوسانات نرخ ارز و تناسب سطح و تغییرات آن با عوامل بنیادین اقتصادی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.» وی افزود: «مواضع بانک مرکزی در قبال برخی تحولات بازار ارز طی ماه‌های اخیر نیز از این منظر قابل‌ارزیابی است و نباید نظر این بانک بر لزوم ثبات‌بخشی و حفظ آرامش در بازار ارز را به اشتباه به عدم حمایت از کاهش نرخ ارز تعبیر کرد.»
بازگشت نرخ ارز پس از کاهش‌های شدید اخیر آن از این جهت توسط برخی کارشناسان حمایت می‌شود که تغییرات شدید و ناگهانی نرخ ارز، می‌تواند برای فرآیند واردات و صادرات مشکل‌ساز شود. با توجه به نزدیک شدن نوروز و احتمال افزایش واردات، جلوگیری بانک مرکزی از افت شدید نرخ ارز در این روزها از سوی کارشناسان معقول شمرده شده است.
البته برخی از کارشناسان نیز معتقدند که پیش‌بینی حاکم شدن روند نزولی دلار در بازار با لغو کامل تحریم‌های اقتصادی در آینده، آزادسازی دلارهای بلوکه شده، کاهش تورم و افزایش تجارت و مناسبات بین‌المللی افقی منفی پیش روی بازار ارز ترسیم کرده است.
به هر حال با وجود اینکه از شروع به کار دولت جدید، بانک مرکزی موفقیت‌های زیادی درخصوص تثبیت نرخ ارز و ثبات‌بخشی به بازار کسب کرده است، ولی آینده هنوز از بی‌اطمینانی‌ها عاری نیست و ادامه روند مثبت مذاکرات و تعدیل تحریم‌ها و تسهیل مبادلات بانکی بین‌المللی اگر به طریق مناسب با پتانسیل‌های اقتصاد داخلی هماهنگ نشود می‌تواند مشکلاتی را برای آینده اقتصاد ایران نیز به همراه داشته باشد.
رویداد‌های مهم
در آخرین ساعات کاری دیروز شاخص مدیران خرید کارخانه‌ای آمریکا و انگلیس منتشر شد. با توجه به اینکه بازار‌های جهانی دیروز تعطیل بودند، تاثیر انتشار آمار مزبور را امروز مشاهده می‌کنیم. پیش‌بینی‌ها برای شاخص مزبور در آمریکا رقم ۲/۵۵ بود. در صورت بیشتر بودن شاخص اعلام شده از میزان پیش‌بینی شده انتظار می‌رود این مساله در تضعیف طلای جهانی بروز پیدا کند.
شنبه نیز شاخص مدیران خرید بخش کارخانه‌ای چین اعلام شدکه نسبت به ماه قبل تغییری نداشت و از میزان پیش‌بینی شده سه دهم بیشتر بود. با وجود اینکه چین، امسال کاهش رشد اقتصادی خود، به خاطر پرداختن به مساله محیط زیست را مدنظر داشت، به نظر می‌رسد عملکرد اقتصادی این کشور بهتر از حد انتظار بوده و این امر برای کشورهایی که اقتصادشان وابستگی شدیدی به واردات کالا به چین دارد مایه خشنودی است.
اما درخصوص آمارهایی که در ادامه هفته منتشر خواهند شد می‌توان به میزان مشاغل بخش خصوصی آمریکا اشاره کرد. پیش‌بینی‌ها از به وجود آمدن ۱۷۴ هزار شغل جدید حکایت دارند و اگر آمار منتشر شده باز هم از مقدار پیش‌بینی شده بیشتر باشد، باید منتظر افت شدید قیمت جهانی طلا باشیم. در روز پنج‌شنبه نیز میزان تولید ناخالص داخلی آمریکا در سه ماه سوم سال ۲۰۱۳ منتشر می‌شود. در نهایت مهم‌ترین آمار این هفته و شاید حتی این ماه در ساعت ۱۷ روز جمعه منتشر خواهد شد. شمار استخدامیان بخش غیر‌کشاورزی و نرخ بیکاری آمریکا در ماه گذشته بلافاصله پس از انتشار یکی از شدیدترین افت‌های طلای جهانی را موجب شد. این در حالی است که نرخ بیکاری به مقدار هدف‌گذاری شده نرسیده بود و تنها شمار استخدامیان راضی‌کننده بود. در جمعه پیش رو اگر بازار آمریکا موفق شود درخصوص هر دو آمار مزبور به مقدار هدف گذاری شده نایل آید، به اعتقاد عمده کارشناسان طلا یکی از سخت‌ترین روزهای تاریخش را تجربه خواهد کرد.