نرخ تورم در تب‌وتاب افزایش
شهریور‌ماه که با ماه مبارک همزمان شد به پایان رسید، قیمت مرغ، گوشت قرمز، لبنیات، حبوبات و از سویی اضافه شدن شیرینی‌هایی همچون زولبیا و بامیه به سبد مصرفی خانوار مقداری هزینه‌های زندگی را در میان آنها افزایش داد، در کنار این امر آغاز سال تحصیلی جدید نیز باعث افزایش محسوسی در قیمت پوشاک شد، بدین ترتیب به نظر می‌رسد نرخ تورم در این ماه باز هم افزایش را تجربه کند. به گزارش ایسنا، نرخ تورم طی دوازده ماهه منتهی به فروردین ماه سال ۸۵ به میزان ۱/۱۱درصد، اردیبهشت ۵/۱۰، خرداد ۳/۱۰، تیرماه کمتر از ۳/۱۰، مرداد ۴/۱۰، شهریور ۹/۱۰، مهر‌ماه ۲/۱۱، آبان ۵/۱۱، آذر ۹/۱۱، دی ۵/۱۲ و بهمن ماه ۱/۱۳درصد بوده است.
گرانی‌های شب عید نیز این نرخ را در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ماه افزایش داده بود و آن را به ۶/۱۳درصد رسانده بود.
از سویی نرخ تورم در فروردین ماه امسال (۱۳۸۶) ۸/۱۲درصد، در اردیبهشت ۶/۱۳، خرداد ۲/۱۴، تیر ۸/۱۴درصد و در نهایت طبق آخرین آمار در مرداد ماه به بالاترین میزان خود طی یک سال و نیم گذشته یعنی ۴/۱۵درصد رسید.
اما همزمانی شهریور‌ماه با ماه مبارک رمضان و آغاز سال تحصیلی جدید حاکی از افزایش این نرخ طی این ماه است. بدین ترتیب ممکن است که نرخ تورم از ۱۶درصد نیز فراتر رود.
باید اشاره شود که تورم همواره به عنوان یکی از بیماری‌های اقتصاد و حتی اصلی‌ترین شاخص بیماری در اقتصاد کشورها معرفی می‌شود، در عین حال کاهش نرخ تورم از طریق افزایش تولید و کاهش هزینه تولید اصلی‌ترین و مهم‌ترین روشی است که با بهبود فضای کسب‌و‌کار حاصل می‌شود.
از سویی دیگر امسال بانک مرکزی سال پایه شاخص‌های بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری (نرخ تورم) را بعد از چندین سال تغییر داد.
شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در ایران معیار سنجش تغییرات قیمت تعداد ثابت و معینی از کالاها و خدمات به شمار می‌آید که از سوی خانوارهای شهرنشین ایرانی به مصرف می‌رسد، درصد تغییر سالانه این شاخص نرخ تورم نامیده می‌شود.
انتخاب اقلام مشمول شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی براساس نتایج حاصل از یک بررسی مستقل با عنوان «بررسی بودجه خانوار» صورت می‌گیرد.
در این میان اهمیت نسبی هر قلم مصرفی خانوار در سال پایه که عبارت است از نسبت هزینه هر قلم به کل هزینه‌های خانوار، براساس نتایج حاصل از بررسی بودجه خانوار محاسبه شده و به عنوان وزن اقلام در نظر گرفته می‌شود.
از بین این اقلام، پراهمیت‌ترین آنها با توجه به میزان هزینه نسبی، پیش‌بینی روند آتی مصرف و فراهم بودن امکان قیمت‌گیری مستمر از آنها انتخاب می‌شوند.
فرمول محاسباتی شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در ایران، فرمول لاسپیرز است که براساس آن در فاصله دو سال پایه متوالی این سبد و وزن‌های منتسب به هر قلم ثابت باقی می‌ماند و تغییرات قیمت اقلام منتخب مبنای محاسبه نرخ تورم قرار می‌گیرد.
به همین دلیل با فاصله گرفتن از سال پایه و با توجه به تغییرات رخ داده در وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فن‌آوری، الگوی مصرفی خانوارهای شهری به تدریج تغییر می‌کند.
لذا تغییر سال پایه که از مشخصه‌های آن تغییر اقلام مشمول شاخص و وزن‌های آن است هرچند سال یک بار اجتناب‌ناپذیر است. تاکنون در سال‌های ۱۳۳۸، ۱۳۴۸، ۱۳۵۳، ۱۳۶۱، ۱۳۶۹، ۱۳۷۶ و ۱۳۸۳ سال پایه درشاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی تغییر کرده و تجدید‌نظر صورت گرفته است.
آخرین تجدید نظر که در سال ۱۳۸۳ صورت گرفت به دنبال تغییرات مشاهده شده در الگوی مصرفی خانوارهای شهری در سال‌های اخیر بوده و براساس آن تعداد اقلام مشمول شاخص از ۳۱۰ قلم کالا و خدمت منتخب در سال پایه ۱۳۷۶ به ۳۵۹ قلم کالا و خدمت افزایش یافته است.
باید به این مساله هم اشاره شود که در علم اقتصاد تعریف‌های مختلفی از تورم به عمل آمده است که همه آنها تقریبا بیانگر یک موضوع هستند. در مجموع تورم را می‌توان افزایش دائم و بی‌رویه سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات که در نهایت به کاهش قدرت خرید و نابسامانی اقتصادی منجر می‌شود، تعریف کرد.
بنابراین تورم در اقتصاد ایران تحت‌تاثیر عواملی است که به صورت بلند مدت تحت کنترل درنیامده‌اند و هر دو تا سه سال یک‌بار تاثیر خود را از دست می‌دهند و در نهایت طبق روال گذشته تورم به حالت قبل برگشته و مدام افزایش می‌یابد. اما این بار مسوولان بانک مرکزی وعده داده‌اند که سال آینده تورم کاهش خواهد یافت.
حال باید دید برنامه‌های رییس‌کل جدید بانک مرکزی برای کنترل تورم چه خواهد بود؟ برنامه‌هایی که در کنار ایده‌های وزارت امور اقتصادی و دارایی هنوز به مراحل اجرایی نرسیده‌اند.
ارسال نظر