واگذاری اندک سهام بانک‌ها و بیمه‌ها اهداف خصوصی‌سازی را محقق نمی‌کند

نهاد‌های تشکیل شده در حوزه خدمات مالی مانند بانک و بیمه توانسته‌اند نقش مثبتی در اقتصاد کشور ایفا کنند که امیدواریم با واگذاری آنها این نقش مثبت تثبیت شود.

حیدر مستخدمین‌حسینی، رییس هیات‌مدیره پیشین بورس اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایسنا، به ارزیابی روند خصوصی‌سازی در بانک‌ها و بیمه‌ها پرداخت و گفت: این شرکت‌ها در ردیف شرکت‌های واسطه‌گری مفید و در بخش خدمات اقتصادی کشور و در راس خدمات مالی قرار دارند که در بین واگذاری‌های اصل ۴۴ قانون اساسی جزو گروه‌هایی هستند که در بخش واسطه‌گری مالی قرار است عرضه شود.

وی خاطرنشان کرد: قطعا فعالیت‌های بخش‌خصوصی باعث شتاب بخشیدن به اقتصاد کشور شده که امید است با قدم‌های اولیه که در این زمینه برداشته می‌شود به دنبال آن به صورت سریع نیز انتقال مالکیت هم همراه با انتقال مدیریت صورت گیرد و با اختیاراتی که در حوزه بخش‌خصوصی وجود دارد بخش خدمات مالی هم بتواند همان طور که در حوزه وسیع‌تر و ارائه محصول موفق بوده در این بخش نیز موفق باشد.

حسینی با اشاره به این که نهاد‌های تشکیل شده در حوزه خدمات مالی مانند بانک و بیمه با توجه به قدمت خود توانسته‌اند نقش مثبتی در اقتصاد کشور ایفا کنند، اظهار کرد: امیدواریم واگذاری‌های حوزه بانک‌ها و بیمه‌ها هم بتوانند این نقش مثبت را تثبیت کرده و برای برنامه رشد اقتصادی کشور کمک کند. هر چند که با عرضه سهام اندک هدف اصلی که در سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی قرار دارد محقق نخواهد شد.

رییس هیات‌مدیره سابق بورس ادامه داد: باید انتقال سهم به گونه‌ای صورت گیرد که مردم در آن حضور پیدا کرده و علاوه بر این که در دریافت و خرید سهام این‌گونه موسسات سهیم بوده که در نحوه نظارت بر چرخش امور این دسته از واحد‌ها و در تصمیم‌گیری‌های آن مشارکت به عمل آورند، ولی در هر حال آغاز راه قدم بسیار مثبتی است و از آنچه که هنوز آغاز نشده قطعا بهتر است ولی شروع آن می‌تواند همراه با دگرگونی و رقابتی باشد.

مستخدمین حسینی با اشاره به این نکته که تعهدات بانک‌ها و بیمه‌های دولتی بسیار زیاد است، خاطرنشان کرد: در وا‌گذاری‌ها باید به این امر کاملا توجه شود و تعهداتی که بر عهده این بانک‌ها است و بدهی و مطالبات معوق آنها باید در ارزیابی قیمت سهم لحاظ شده و مورد توجه بازار قرار گیرد، بنابراین هنگامی ‌که تعهدات بانک‌های دولتی چشمگیر بوده و دارایی‌هایی که به عنوان دارایی‌های واقعی مشخص باشد قطعا این امر در تعیین قیمت سهم موثر بوده و به موقع کارشناسان وارد این حوزه شده و نظرات خود را عنوان می‌کنند.

وی تاکید کرد: آنچه که مهم است آغاز و شروع حرکت است که در حوزه واسطه‌گری‌های مالی و خدمات مالی اقتصاد کشور از لایحه دولت در حال آغاز است و این را باید به فال نیک گرفت و کمک کرد که این مهم در اقتصاد کشور صورت گیرد.

حسینی یادآور شد: با عرضه سهام به میزان ۵درصد اهدافی که از صدر ابلاغیه سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی لحاظ شود همچون رقابت، اشتغال افزایش پس‌انداز جامعه و افزایش سرمایه‌گذاری محقق نمی‌شود و اگر به همین میزان بسنده شود، فقط به عنوان رفع تکلیف قلمداد می‌شود در صورتی که با تاکیداتی که اخیرا مقام معظم رهبری داشتند اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی و برنامه‌ریزی چهارم برای تحقق چشم‌انداز بیست ساله مهیا شده است.

او ادامه داد: در صورتی که این اهداف بخواهد سریع‌تر محقق شود از قدم‌های اصلی و موثر انتقال مالکیت همراه با انتقال مدیریت است و اگر قرار باشد تنها بخشی از مالکیت به میزان ۵درصد از دولت به مردم واگذار شود در حالی که مردم در مدیریت آن سهمی‌ نداشته باشند و همچنان مدیران دولتی این واحد‌ها را اداره کنند با این وجود هیچ اتفاقی در اقتصاد کشور رخ نداده و هیچ‌یک از اهدافی که در سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی پیش‌بینی شده محقق نمی‌شود.

وی معتقد است: عرضه‌های اولیه ۵درصدی به عنوان آغاز حرکت بوده و نظرات مختلفی در این زمینه وجود دارد و آن این است که با این شیوه قیمت افزایش پیدا کرده و دولت از افزایش آن بهره می‌برد یعنی زمانی که از ۳درصد و ۵درصد شروع می‌کند باعث کشف قیمت در بورس می‌شود و با توجه به این که وضعیت اقتصادی کشور به‌‌گونه‌ای است که سرمایه‌گذاری در محل دیگری امکان‌پذیر نبوده و در نظام بانکی نیز سود قابل توجهی به سپرده‌گذاران پرداخت نمی‌شود.

وی ادامه داد: بنابراین وضعیت بازار سرمایه به سمتی می‌رود که مورد توجه فعالان بازار و علاقه‌مندان به سرمایه‌‌گذاری قرار گرفته و در نتیجه افزایش عرضه و تقاضا موجب می‌شود که قیمت سهم در بورس افزایش پیدا کرده و مشتاقان برای خرید سهام در صف قرار بگیرند و بنابراین دولت ۵درصد بعدی را که قطعا از قیمت بالاتری برخوردار است در مرحله بعدی عرضه می‌کند و از قیمت بالاتر می‌تواند بخشی از کسری بودجه خود را جبران کنند بنابراین سهم را یک جا عرضه نمی‌کند که البته این امر طبیعی است بنابراین دولت در عرضه‌های بعدی می‌تواند از ماحصل به دست آمده بهره کافی ببرد.

وی معتقد است: باید سهم موردنظر در سیر طبیعی و در زمان معمول خودش که بازار مشتاق و تشنه است مورد عرضه شود تا مردم بتوانند به سهام موردنظر دسترسی پیدا کنند ولی دست‌اندرکاران سازمان خصوصی‌سازی و سازمان بورس با وجود این که جهت‌گیری‌های دیگری در این مورد وجود دارد ولی این جهت‌گیری را بیشتر می‌پسندند.

حسینی خاطرنشان کرد: دولت نباید به دنبال منافع خود باشد و در واقع باید منافع مردم را در نظر بگیرد و در‌حال‌حاضر که سهام شرکت‌های اصل ۴۴ قانون اساسی در بورس عرضه شود و مردم خواهان خرید این سهام‌ها هستند دولت نباید با تاخیر آن‌ها را عرضه کند بلکه باید اکنون که موقعیت مناسب آن وجود دارد این عرضه صورت گیرد و چنین به نظر می‌رسد که دولت جهت افزایش قیمت و سود خود این کار را با تاخیر انجام می‌دهد در صورتی که اعتقاد بر این است که اگر قرار است سودی به عمل بیاید آن سود به نفع مردم باشد.

او در ادامه تاکید کرد: جهت‌گیری دیگر در زمینه عرضه اولیه سهام شرکت‌ها این است که دولت عرضه‌های سهام خرد را بیشتر افزایش داده تا مردم بیشتری از آن استفاده کنند.