اختلاف بانک مرکزی و سازمان اقتصاد اسلامی برای حساب‌های جاری قرض‌الحسنه‌ها

فاطمه بهادری

براساس اخبار منتشره، روز گذشته شورای پول و اعتبار آیین‌نامه اجرایی بانک‌های قرض‌الحسنه را بررسی کرد. مصباحی‌مقدم، عضو ناظر شورای پول و اعتبار، هفته گذشته از بررسی این آیین‌نامه خبر داده بود. آیین‌نامه پیشنهادی بانک مرکزی در مورد نحوه تاسیس و فعالیت بانک قرض‌الحسنه در کمیته فرعی شورای پول و اعتبار به تصویب رسیده و بنابر اظهارات دانش‌جعفری، وزیر امور اقتصادی و دارایی، مقدمات نظری تشکیل بانک‌های قرض‌الحسنه فراهم شده است. در این میان بحث‌هایی با مدیران عامل بانک‌ها انجام شده است، در جلسه‌ای که در شورای پول و اعتبار تشکیل شد ۴ ماده از پیش‌نویس ۴۰ماده‌ای بانک مرکزی مورد بررسی قرار گرفت و سایر موارد نیز بررسی خواهد شد.

به گفته وی، در هر صورت این کار به زودی آغاز خواهد شد و مشکل خاصی در این میان وجود ندارد. یکی از اهداف بانک قرض‌الحسنه این است که چارچوب حقوقی مشخصی را ایجاد کند و این‌طور نباشد که منابع قرض‌الحسنه یا غیرقرض‌الحسنه فقط از نظر حسابداری با یکدیگر متفاوت باشند.

در عین حال گفته می‌شود همزمان با نیمه شعبان، بانک قرض‌الحسنه با مشارکت ۱۰ بانک راه‌اندازی می‌شود. حتی برخی بانک‌ها تعدادی از شعب خود را برای این منظور اختصاص داده‌اند.

این در حالی است که خبرگزاری فارس به نقل از یک مقام آگاه خبر داد که بررسی آیین‌نامه اجرایی بانک قرض‌الحسنه در شورای پول و اعتبار متوقف شد و قرار شد آیین‌نامه‌ای توسط صندوق‌های قرض‌الحسنه تهیه و به پرویز داوودی، معاون اول رییس‌‌جمهوری ارائه شود.

به گفته فرجی رییس‌سازمان اقتصاد اسلامی، این بانک قرض‌الحسنه با بانک قرض‌الحسنه‌ای که قرار است این سازمان تاسیس کند، متفاوت است. وی با تاکید بر اینکه سازمان اقتصاد اسلامی با توجه به تایید و نامه رییس‌جمهوری، درخواست خود را برای تاسیس بانک قرض‌الحسنه به بانک مرکزی ارائه کرده تصریح می‌کند: این بانک قرض‌الحسنه با مشارکت مردم، افراد خیر و صندوق‌های قرض‌الحسنه تشکیل خواهد شد که هنوز به جایی نرسیده است.

فرجی می‌افزاید: براساس آیین‌نامه بازار غیرمتشکل پولی که هیات‌دولت آن را ابلاغ کرده، صندوق‌های قرض‌الحسنه‌ای که صرفا کار قرض‌الحسنه انجام می‌دهند، تحت‌پوشش سازمان اقتصاد اسلامی قرار می‌گیرند.

این سازمان در حال حاضر یک هزار صندوق قرض‌الحسنه را تحت پوشش دارد که به گفته فرجی از این تعداد حدود ۶۰۰ صندوق برای تشکیل بانک قرض‌الحسنه با مشارکت سازمان اعلام آمادگی کرده‌اند.

وی تصریح می‌کند: اساسنامه تهیه‌شده سازمان اقتصاد اسلامی برای تشکیل بانک قرض‌الحسنه، مورد قبول بانک مرکزی نیست.

به گفته وی، در اساسنامه پیشنهادی سازمان، بانک قرض‌الحسنه می‌تواند حساب‌هایی را که نرخ سودی به آنها تعلق نمی‌گیرد تحت پوشش قرار دهد.

اما مسوولان بانک مرکزی معتقدند که این بانک تنها باید به جذب منابع حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه بپردازد و حق افتتاح حساب‌های جاری قرض‌الحسنه را ندارد.

ظاهرا برای تشکیل این بانک موارد اختلافی بین بانک مرکزی و سازمان اقتصاد اسلامی وجود دارد. از جمله موارد اختلاف این است که صندوق‌های قرض‌الحسنه دخالت بانک مرکزی را نمی‌پذیرند و به همین دلیل پیشنهاد داده‌اند که نماینده‌ای از بانک مرکزی در هیات‌مدیره بانک قرض‌الحسنه برای نظارت حضور داشته باشند در حالی که هنوز میزان ضوابط و مقرراتی مانند سرمایه اولیه بانک‌های قرض‌الحسنه مشخص نشده اما گفته می‌شود بانک قرض‌الحسنه پیشنهادی سازمان اقتصاد اسلامی قرار است فعالیت خود را با ۵۰۰میلیارد ریال سرمایه آغاز کنند.