حجت والیزاده

در دنیای فرامدرن و عصر مترقی بشر امروز مسائل مختلف آنقدر در هم تنیده و پیچیده شده‌اند که هر اقدامی دارای تبعات مثبت یا منفی فراوانی در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌باشد. در جهان رقابتی امروز رشد و توسعه و رونق اقتصادی هر جامعه بسته به تصمیماتی است که مدیران اعم از اقتصادی یا سیاسی آن جامعه اتخاذ می‌کنند. تصمیمات صحیح و دستورالعمل‌هایی که دارای رویه عقلایی، مبنای منطقی و فرآیندی سیستماتیک و علمی باشند، همواره باعث رشد و توسعه و رونق جامعه و پیشرفت و ترقی بخش‌های مختلف اجتماع می‌شوند و تصمیماتی که بدون پشتوانه منطقی و یا براساس ملاحظات سیاسی و جناحی و نیز بدون تکنیک‌های علمی و بدون توجه به عواقب و کاربردی بودن آن صورت پذیرد باعث اخلال در نظم اقتصادی و اجتماعی جامعه شده و ترقی و توسعه جامعه را دچار خلل نموده و عواقب منفی در پی دارد.

دانش امروز به شدت یک بعدی و تخصصی شده و امکان اینکه یک فرد در تمام مسائل تخصص داشته باشد را غیرممکن می‌نماید. دیگر محال است فردی چون خیام یافت شود که هم در علم نجوم صاحب‌نظر باشد و هم عالم علم ریاضی باشد و هم سخن وری‌ بی‌بدیل و هم فیلسوفی بی‌نظیر باشد. مسائل پیچیده دنیای امروز نیازمند وجود کارشناسان و متخصصان مختلفی است که همه ابعاد و عواقب یک مساله را بتوانند بررسی کنند.

بسیاری از تصمیمات مدیران می‌تواند دارای جنبه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، مهندسی، طبیعی، زیست‌محیطی و روانشناسی باشد و چون تخصص در همه این رشته‌های برای یک فرد غیرممکن می‌باشد استفاده از یک کار گروه، ایجاد اتاق فکر و استفاده از متخصصان و مشاوران نتیجه کار را سهل و ممکن می‌سازد.

با ذکر این مقدمه طولانی به بررسی مصوبه اخیر دولت می‌پردازیم که اخیرا در خصوص ساعت کار بانک‌ها ابلاغ نموده: همانگونه که مطلع هستید ساعت کار بانک‌ها برای کاهش حجم ترافیکی از ساعت ۳۰/۷صبح به ساعت ۹صبح افزایش یافته این در حالی است که ساعت کار بقیه ادارات بدون تغییر باقیمانده و به روال سابق به کار خود ادامه می‌دهند.

به نظر نگارنده این تصمیم اقدامی بدون کار کارشناسی می‌باشد. متاسفانه به‌رغم گذشت بیش از ربع قرن از انقلاب اسلامی هنوز اقدامات مدیران ما حالتی شتابزده و انقلابی دارد و گاه‌ دیده شده یک تصمیم با سرعت و بدون کار کارشناسی تصویب و پس از مدتی به همان سرعت از دستور کار خارج می‌گردد و در این میان به هزینه‌ای که دولت و ملت در این خصوص صرف‌ می‌کنند و سرمایه‌های ملی که تلف می‌شود کمترین توجهی نمی‌شود.

شاید بتوان گفت مصوبه اخیر از این دست و از این‌گونه تصمیمات می‌باشد. پیش از این مرسوم بود که اصناف و بازاریان در ساعات اولیه صبح در فواصل ساعت ۳۰/۷ الی ۹صبح به مراکز و شعب بانکی مراجعه و امور بانکی خود را به انجام می‌رساندند.و در این مواقع اقدام لازم را در خصوص به حساب واریز کردن و یا برداشت بانکی و کارسازی نمودن چک، سفته و یا برات و... را به عمل می‌آوردند.

و به ویژه اینکه این ساعات بهترین زمان ممکن برای حواله نمودن پول‌های خود به اقصی‌نقاط کشور برای مشتریان و بازرگانان و تجاری بود که طرف معامله خود برای خرید و فروش اقلام و اجناس قرار داده بودند و پس از این اقدامات با فراغ بال و آسودگی خاطر به محل کسب و کار خود مراجعه می‌نمودند اما اکنون چه، بانک تا ساعت ۹صبح تعطیل است یا باید بعد از این ساعت قید فروش و مشتری را بزند و به بانک مراجعه کند که در این حالت نیز تازه با ازدحام جمعیت در صف باجه‌ها مواجه می‌شود و یا باید مراجعه به بانک را به پایان ساعات روز و در نزدیک ظهر موکول کند که خستگی کار روزانه و شماتت طرف‌های حساب در خصوص تاخیر در ارسال پول را به جان بخرد.

از طرف دیگر این تصمیم اداراتی که کار آنها مستلزم همکاری و هماهنگی بانک می‌باشد را کاملا مختلف کرده است.

از ساعت ۳۰/۷ که این ادارات ارباب‌رجوع را برای صدور مفاصا حساب با تحویل قبض بانکی و فیش به بانک ارجاع می‌دهند، بانک‌ها تعطیل است و افراد لاجرم در پشت درهای بسته به صف می‌ایستند که با شروع کار بانک‌ به طرف باجه‌ها هجوم برده که همین ازدحام ناگهانی باعث امکان اشتباه و پایین آوردن سرعت و دقت تحویل‌دار بانک‌ می‌گردد.

در برگشت این افراد از بانک به محل کار اولیه نیز این حادثه اتفاق می‌افتد و فرد کارمند که در فاصله ۵/۱ ساعت چندین ارباب رجوع را به بانک فرستاده با بازگشت همزمان همگی آنان مواجه می‌شود و نتیجه کار را بهتر می‌توانید حدس بزنید.

از طرفی اعلام شده بانک تا ساعت ۳۰/۱۵ خدمات ارائه می‌دهد اما چه فایده که در این ساعت ادارات مرتبط با این موضوع اداره خود را تعطیل و کارمندان به منزل رفته‌اند.

ادارات مختلف که مردم روزانه به آنان مراجعه می‌کنند نظیر سازمان آب و فاضلاب، شرکت مخابرات، شرکت گاز، اداره ثبت احوال، اداره ثبت اسناد، اداره امور مالیاتی، دفاتر اسناد رسمی و شهرداری همگی بابت آبونمان خدمات خود و یا عوارض و مالیات و هزینه‌های اداری وجوهی را از مشتریان مطالبه و با تحویل قبض به آنان خواستار واریز وجه در بانک جهت ارائه مفاصا حساب و تسویه حساب می‌شوند.

مراجعات فراوان افراد در ادارات فوق و سایر ادارات مشابه به‌علت عدم مطابقت ساعت کاری و تعطیلی بانک تا ساعت ۹صبح به خودی خود باعث ازدحام در بانک می‌شود و برعکس با افزایش ساعت کار بانک به ساعت ۳۰/۱۵ عملا دیگر اداره‌ای باز نبوده تا مشتری خود را به بانک ارجاع دهد و این‌گونه می‌شود که کارمندان بانک برخلاف ساعت شلوغ و پرازدحام اولیه صبح، ظهرها بدون مشتری باید وقت کاری خود را به بطالت بگذرانند و این جدای از اخلال در روابط خانوادگی کارمندان بانک موجب برهم خوردن برنامه‌ریزی و نظم زندگی

آنان می‌باشد.

به هر حال دیگر زمان به کارگیری روش آزمون و خطا برای تصمیمات کلان منسوخ شده و بیش از این نباید ثروت ملی و اوقات گرانبهای مردم را قربانی تصمیمات شتابزده نماییم. فراموش نکنیم« در جهان امروز ارزش یک مدیر غالبا با تصمیماتی که اتخاذ می‌کند سنجیده می‌شود. مدیران باید با دانش تصمیم‌گیری آشنا شوند».