تقویت نظارت بر نحوه تخصیص ارز

نشست اختتامیه همایش بانکداری بدون ربا

گروه بازار پول- اختتامیه بیستمین همایش بانکداری بدون ربا با حضور سه رییس کل بانک مرکزی در سه دوره زمانی مختلف، در موسسه عالی بانکداری برگزار شد. در این مراسم، محمود بهمنی، طهماسب مظاهری و مجید قاسمی به عنوان سه رییس کل بانک مرکزی در دهه ۸۰ و سال‌های پایانی دهه ۶۰ به بیان نظرات خود از مشکلات و چالش‌های فعلی سیاست‌گذاری پولی پرداختند. در آغاز مراسم اختتامیه این همایش، محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی به انتقاد از وضعیت موجود در بازار ارز پرداخت و این سوال را مطرح کرد که «با وجود خرید و فروش کم حجم ارز و رکود در بازار چرا قیمت‌ها، از نوسان بالایی برخوردار است؟» او بیان اینکه بخش عمده نوسان بازار ارز به دلیل سفته بازی است، گفت: در شرایط فعلی عوامل روانی و فضای سفته‌بازی در بازار حاکم شده است.

بهمنی با اشاره به درخواست فعالان صنعتی کشور از بانک مرکزی برای تزریق نقدینگی به بخش تولید، گفت: این درخواست در شرایطی مطرح می‌شود که بسیاری از بنگاه‌های تولیدی به بانک‌ها بدهی معوق دارند و به همین دلیل هم بانک مرکزی معتقد است در سال جاری صنایع کشور باید به دنبال بهبود روند بهره‌وری باشند تا چشم دوختن به منابع ارزان قیمت بانک‌ها.

رییس کل بانک مرکزی در ادامه به شرایط بازار ارز پرداخت و گفت: به نظر می‌رسد که رخدادهای دیگری در بازار به وقوع می‌پیوندد که قیمت‌ها ظرف چند ساعت رو به افزایش می‌گذارد و باید دید علت این رخدادها چیست؟

مظاهری: لزوم بازگشت به رفتار عقلایی

در ادامه مراسم اختتامیه بیستمین همایش بانکداری بدون ربا، طهماسب مظاهری، رییس کل بانک مرکزی در دولت نهم، سعی کرد تا به سوال مطرح شده رییس کل فعلی، پاسخ دهد. او با بیان اینکه «برای پاسخ به این سوال باید نگاه دوباره به سیاست‌های در پیش گرفته شده پولی داشت» افزود: «به نظر می‌رسد روند اجرای مجموعه سیاست‌های پولی در سال‌های گذشته در رخدادهای امروز بی‌تاثیر نبوده است.» مظاهری با انتقاد از شرایط ناپایدار به وجود آمده در بازار پول و ارز گفت: «بهترین راه حل در شرایط فعلی بازگشت به رفتار عقلایی و پذیرفتن راهکارهای علمی اقتصادی است.» او افزود: «هنوز هم برای بازگشت از سیاست‌های نادرست دیر نشده و می‌توان با تصمیم درست، وضعیت کنونی را بهبود بخشید.»

مخالفت با بورس ارز

در ادامه مجید قاسمی، رییس کل بانک مرکزی در سال‌های پایانی دهه ۶۰ نیز به بیان راهکارهایی برای کنترل بازار‌های غیر رسمی ارز پرداخت. او گفت: «به جای اینکه بپرسیم چرا این اتفاق افتاده بهتر است بپرسیم که راهکار آن چیست؟ به نظر من برای بهبود وضعیت، ابتدا باید از دخالت در سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی پرهیز کرد؛ چرا که تجربه نشان داده هرگاه بانک مرکزی برای اجرای سیاست‌های مورد نظر دولت تحت فشار بوده، منطق اقتصادی بر تصمیم‌گیری‌ها حکمفرما نبوده است.» قاسمی اضافه کرد: «اقتصاد ایران نیاز به ثبات دارد و برای رسیدن به ثبات باید از دخالت در سیاست‌های بانک مرکزی پرهیز کرد.» او با اشاره به زمزمه راه‌اندازی بورس ارز گفت:«آن گونه که من اطلاع دارم کارشناسان بانک مرکزی با راه‌اندازی بورس ارز مخالفند و به نظر من، اثرات منفی راه‌اندازی این بورس بیشتر از تاثیرات مثبت آن است.»

در مورد بورس ارز تصمیم قطعی نگرفتیم

در ادامه این مراسم، بهمنی با بیان اینکه «فعلا برنامه‌ای برای تغییر قیمت ارز(مرجع) در داخل کشور نداریم.» با اشاره به ساز و کار تعیین قیمت ارز گفت:«در آینده‌ای نزدیک برای تعیین قیمت ارز، در بورس ارز تعیین تکلیف خواهد شد.»

رییس کل بانک مرکزی گفت: «گروه‌هایی مشغول فعالیت درباره این موضوع هستند و تصمیمات نهایی را خواهند گرفت.» بهمنی با اشاره به تشکیل بورس ارز گفت: «در مورد عرضه ارز از طریق این بورس هنوز تصمیم قطعی گرفته نشده است و بورس ارز نیز موضوعی نیست که به راحتی بشود در باره آن تصمیم‌گیری کرد.» رییس کل بانک مرکزی افزود: «برخی از وارد‌کنندگان کالا‌ها را با ارز دولتی وارد می‌کنند، ولی آن را با نرخ ارز آزاد به مردم عرضه می‌کنند که باید نظارت‌های لازم در این مورد صورت گیرد که آن وظیفه وزارت بازرگانی است.»

وی ادامه داد: «این دسته یا باید مابه‌التفاوت را در این زمینه پرداخت کنند یا با قیمت ارز مرجع و در واقع به قیمت ارزی که کالایشان را وارد‌ می‌کنند، آن را به فروش برسانند.» بهمنی با تاکید بر اینکه نباید منابع و حق و حقوق مردم پایمال شود، گفت: «عده خاصی از رانت استفاده می‌کنند که ما تماما به دنبال آن هستیم این فاصله و این رانت‌ها را حذف کنیم تا به خزانه کشور وارد شود.» رییس کل بانک مرکزی درباره افزایش نرخ ارز مرجع نیز گفت: نرخ ارز مرجع برای کالاهای اساسی افزایش پیدا نمی‌کند و بدون شک همان نرخ ۱۲۲۶ تومان برای کالاهای اساسی خواهد بود.

سخت گیری برای ارز مرجع

رییس کل بانک مرکزی همچنین در حاشیه اختتامیه بیستمین همایش بانکداری بدون ربا با اعلام اینکه هم‌اکنون ارز مرجع فقط به دو اولویت پرداخت می‌شود، گفت: دولت و بانک مرکزی به دنبال ساماندهی سریع بازار ارز هستند. محمود بهمنی با بیان این موضوع، در خصوص زمان توقف روند افزایشی نرخ دلار در بازار آزاد، گفت: در این زمینه ما

هم اکنون برای دو اولویت ارز مرجع پرداخت می‌کنیم. طبیعتا در این شرایط تقاضای ارز به سمت بازار آزاد است و به زودی این مساله حل خواهد شد.

بهمنی با انتقاد از ثبت سفارش‌هایی که برای واردات کالاهای لوکس به کشور در چندماه اخیر صورت گرفته است، گفت: این روند متوقف خواهد شد و دیگر ارز مرجع به کالاهایی که بخواهد با قیمت ۱۲۲۶ تومان وارد و به نرخ آزاد محاسبه و به مردم فروخته شود، تعلق نخواهد گرفت. در پایان این مراسم نیز از برگزیدگان موسسه عالی بانکداری در مقاطع مختلف تحصیلی با اهدای جوایزی تقدیر به عمل آمد.