یادداشت
بانک‌های دولتی و مشکل پرداخت حقوق بازنشستگان
یکی از خدمات بسیار پرزحمت و در عین حال رایگانی که بانک‌های دولتی در طول سال به سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی ارائه می دهند، پرداخت حقوق ماهانه بازنشستگان و مستمری‌بگیران کشوری و لشکری است.
غلامرضا کیامهر
یکی از خدمات بسیار پرزحمت و در عین حال رایگانی که بانک‌های دولتی در طول سال به سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی ارائه می دهند، پرداخت حقوق ماهانه بازنشستگان و مستمری‌بگیران کشوری و لشکری است. این گروه از بازنشستگان و مستمری‌بگیران که شمار آنها در کلانشهرهایی چون تهران بسیار چشمگیر است، در هر سن وسال و وضعیت جسمی که هستند باید همه ماهه مشخصا برای دریافت حقوق یا مستمری خود به بانک مربوطه مراجعه کنند.
برای بازنشستگان امکان دریافت حقوق بازنشستگی از طریق دستگاه‌های ATM بانک‌ها وجود دارد. اما چنین امکانی در اختیار مستمری‌بگیران نیست و تنها راه حلی که سازمان بازنشستگی برای آنها در نظر گرفته دادن وکالتنامه رسمی دریافت مستمری به اشخاص ثالث است که بسیاری از مستمری‌بگیران به دلایل گوناگون که یکی از آنها ضرورت تمدید سال به سال وکالتنامه است، عملا امکان بهره‌گیری از این راه‌حل قانونی را ندارند.
تازه بازنشستگان دارای کارت‌های عابربانک هم مانند سایر دارندگان این قبیل کارت‌های الکترونیکی در مراجع عابربانک‌ها اغلب یا با همان عبارت معروف و آشنای «با عرض معذرت، دستگاه ATM در حال حاضر کار نمی‌کند» مواجه می‌شوند و یا اگر خیلی خوش اقبال باشند و عابربانک دچار هیچ نوع اشکالی نباشد، در هر روز مراجعه حداکثر می‌توانند تا سقف یک‌میلیون و ۶۰۰هزار ریال از حقوق بازنشستگی خود را از دستگاه ATM دریافت کنند.
به همین سبب اکثریت بازنشستگان ترجیح می‌دهند به پیروی از ضرب‌المثل معروف «مرگ یک بار، شیون یک بار» با هر زحمتی که شده برای دریافت حقوق بازنشستگی خود به شعبه بانک مربوطه مراجعه کنند. این در حالی است که سازمان تامین اجتماعی چند سالی است با دست یازیدن به یک اقدام انسانی و ابتکاری بازنشستگان و مستمری‌بگیران خود را از تحمل این رنج ماهانه معاف کرده و حقوق و مستمری آنها را همه ماهه به وسیله پست در محل سکونت به آنها تحویل می‌دهد.
مراجعات بازنشستگان و مستمری‌بگیران کشوری و لشکری به شعب بانک‌ها که اکثرا مربوط به بانک ملی و بانک صادرات است، از هفته آخر هر ماه شروع می‌شود و معمولا تا دو هفته ادامه پیدا می‌کند.
در طی این مدت حجم و فشردگی کار کارکنان این گروه از شعب بانکی از رییس شعبه گرفته تا متصدیان باجه‌ها به اوج خود می‌رسد و جو سنگین و بعضا غیرقابل تحملی هم برای خود بازنشستگان و مستمری‌بگیران، هم برای کارکنان و هم برای دیگر مراجعان بر فضای شعب بانک‌ها حاکم می‌شود، جوی که بی‌اغراق می‌تواند دستمایه تهیه فیلم‌های مستند تراژیک قرار گیرد.
چنین جوی با طبیعت دولت الکترونیک و عصر بانکداری الکترونیک هیچ گونه سنخیتی ندارد.
نویسنده که در یکی از روزهای آخر اردیبهشت ماه امسال برای انجام یک کار بانکی به یکی از شعب بزرگ و درجه اول بانک صادرات در کوی نصر (گیشا) مراجعه کرده بود، خیل عظیمی از زنان و مردان سالخورده و اکثرا ضعیف و رنجوری بود که برای دریافت حقوق و مستمری ماهانه خود به آن شعبه بانک مراجعه کرده بودند، از نزدیک مشاهده کرد.
از پاره‌ای جهات آن زنان و مردان سالخورده از گروه بازنشستگان و مستمری‌بگیران خوش‌‌اقبال شهرها بودند. چون حقوق و مستمری آنها به شعبه‌ای حواله شده بود که ریاست آن را بانویی موقر و جدی و بسیار خوش‌برخورد برعهده داشت و محیط شعبه هم در مقایسه با اغلب شعب بانک‌های دولتی به امکانات رفاهی از جمله تعداد نسبتا کافی صندلی‌های راحتی برای نشستن و رفع خستگی مراجعان و ماشین تعیین نوبت مجهز بود. اما از همه اینها مهم‌تر جد و جهد و تلاش بی‌وقفه رییس و کارکنان شعبه برای راه‌اندازی کار مراجعان و رفتار بسیار صبورانه و محبت‌آمیز بود که آنها با بازنشستگان و مستمری‌بگیران داشتند.
حتی اگر فرض را بر آن بگیریم که در اغلب شعب بانکی مسوول پرداخت حقوق و مستمری بازنشستگان و مستمری‌بگیران شرایط و جوی مشابه آنچه که نویسنده در آن روز در شعبه بانک صادرات مورد بحث مشاهده کرد حاکم باشد، نمی‌توان مشکلاتی را که از رهگذر شیوه پرداخت حقوق و مستمری این گروه از شهروندان سالمند و از کار افتاده برای خود آنها و نیز برای مسوولان و کارکنان شعب بانک‌های عامل ایجاد شده است، منطقی و قابل توجیه دانست.
بازنشستگان و مستمری‌بگیران اکثرا به طور طبیعی از نظر جسمی و روحی افرادی خسته و کم‌حوصله هستند که برای دریافت حقوق و مستمری ماهانه به شعب بانک‌ها مراجعه می‌کنند انتظار دارند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به کار آنها رسیدگی شود. اما برآورده شدن چنین انتظاری حتی در مساعدترین شرایط حاکم بر شعبه بانک‌های عامل به راحتی امکان‌پذیر نیست. چون کارکنان این قبیل شعب بانکی باید همزمان با هجوم ماهانه خیل بازنشستگاه و مستمری‌بگیران به موازات راه‌اندازی کار آنها، به امور سایر امکان و مشتریان خود نیز رسیدگی کنند که انجام چنین وظیفه‌ای نوعی جمع اضداد است و در آن دو هفته خاص امکان جلب رضایت کامل مشتریان را از بهترین شعب بانک‌ها هم سلب می‌کند. راه‌حل این معضل چندان دشوار نیست.
یکی از بهترین این راه‌حل‌ها که هم موجبات جلب رضایت و رفاه حال بازنشستگاه و مستمری‌بگیران و هم کاهش حجم کار و ارتقای سطح کیفی خدمات شعب بانک‌های دولتی را فراهم می‌سازد، به همان شیوه‌ای است که سال‌ها است سازمان تامین اجتماعی برای پرداخت حقوق و مستمری افراد تحت پوشش خود با همکاری شرکت پست در پیش گرفته است.
سازمان‌های بازنشستگی کشوری و لشکری اگر به راستی دغدغه تامین رفاه و آسایش بازنشستگاه و مستمری‌بگیران تحت پوشش خود را داشته باشند باید با بهره‌گیری از تجربیاتی که سازمان تامین اجتماعی تاکنون از پستی کردن امر پرداخت حقوق و مستمری‌های ماهانه کسب کرده است، بر رنج و مشقت ماهانه بازنشستگان و مستمری‌بگیران خود نقطه پایان گذارد.
Kiamehr@Hotmail.com
ارسال نظر