بخش اول: تولید حق بیمه
لیلا اکبرپور
در حال حاضر 19 شرکت بیمه در کشور فعالیت دارند. از این تعداد 15شرکت به بخش‌خصوصی اختصاص دارد که به ترتیب طی سال‌های 81 تا 85 مجوز فعالیت خود را از بیمه مرکزی ایران دریافت کردند.

بیمه صادرات و سرمایه‌گذاری در ابتدا با سرمایه بانک‌ها و بیمه‌های دولتی در سال ۷۳ تاسیس و در سال ۸۴ به بخش‌خصوصی منتقل شد.
مجوز فعالیت بیمه حافظ به عنوان اولین شرکت بیمه خصوصی در مناطق آزاد در فروردین 81 و شرکت بیمه پاسارگاد در بهمن 85 صادر شد، از آنجا که گزارش مذکور از سال 82 تا پایان مهرماه 85 را بررسی می‌کند.
عملکرد بیمه پاسارگاد درج نشده است.
اکثر شرکت‌های بیمه‌خصوصی از نیمه دوم سال 82 فعالیت خود را آغاز کردند، از این‌رو عملکرد سال‌های 82 تا پایان مهرماه 85 بیانگر فعالیت 3سال این شرکت‌ها است که در جدول شماره 2 نشان داده شده است. شرکت‌های بیمه خصوصی از سال 82 تا هفت ماهه سال 85 سهم خود را از 84/2 به 07/18درصد افزایش داده‌اند.
بر این اساس چنانچه فعالیت بخش‌خصوصی را مطابق با تولید حق بیمه مقایسه کنیم، فعالیت آنها طی سال ۸۳ تا ۷ماهه اول ۸۵ در جدول شماره ۳ آمده است. بخش‌خصوصی فعالیت قابل توجهی طی سال ۸۲ نداشت اما فعالیت آنها در سال ۸۳ از رشد ۴۳۳درصدی برخوردار است.هر چند بخشی از پرتفوی خصوصی‌ها از انتقال پرتفوی دولتی‌ها تامین شده اما باز هم شرکت‌های دولتی توانستند در تولید حق بیمه رشد داشته باشند و در نهایت کل بازار در ۷ ماهه اول ۸۵ از رشد ۲۳درصدی برخوردار بود.
بازار بخش خصوصی
کل حق بیمه تولید شده در بازار بیمه کشورمان طی ۳ سال گذشته معادل ۶۵هزار و ۹۶۲میلیارد ریال است که معادل ۷هزار و ۸۳۴میلیارد ریال آن محصول فعالیت بخش خصوصی است، بیمه‌های خصوصی اکنون ۱۸ درصد از کل سهم بازار بیمه را در انحصار دارند.
جایگاه هر یک از شرکت‌های بیمه خصوصی از مجموع عملکرد 3 ساله آنها در کل بازار و بازار خصوصی در جدول شماره 4 آمده است. با توجه به جدول فوق سهم بخش خصوصی از کل بازار در 3 سال گذشته 88/11درصد بوده که97 /6درصد آن در انحصار بیمه پارسیان، 33/1درصد متعلق به بیمه ملت و 18/1درصد آن سهم بیمه کارآفرین است و سهم سایر شرکت‌های بیمه در مجموع 4/2درصد تولید کل بازار بیمه‌ای کشور است.
در بازار خصوصی، پارسیان با سهم ۶۵/۵۸درصدی ملت با سهم ۱۷/۱۱درصدی و کارآفرین با سهم ۹۲/۹درصدی به ترتیب در جایگاه ا ول تا سوم قرار می‌گیرند.
ترکیب پرتفوی بازار بیمه
رشته‌های آتش‌سوزی، باربری، حوادث، سرنشین، بدنه اتومبیل، شخص ثالث، درمان، مهندسی، مسوولیت، زندگی و سایر انواع در مجموع پرتفوی بیمه‌های بازرگانی را تشکیل می‌دهند و دارای سهم گوناگونی هستند، در پرتفوی صنعت بیمه سهم شخص ثالث از همه بیشتر و حوادث از سایرین کم‌تر است. در جدول شماره ۵ آمده است.
با توجه به جدول شماره 5 سهم رشته زیان‌ده شخص ثالث به خاطر پرتفوی بیمه پارسیان وملت نسبت به سایر رشته‌ها بیشتر است. در میان شرکت‌های بیمه که امکان درج ترکیب پرتفوی تک‌تک آنها مقدور نبود شرکت بیمه کارآفرین دارای کیک پرتفوی متعادل‌تری نسبت به سایر شرکت‌های بیمه خصوصی است. رشته‌های شخص ثالث، مسوولیت و زندگی به ترتیب 23، 67/13 و 98/12درصد پرتفوی بیمه کارآفرین را به خود اختصاص داده است. آتش‌سوزی، درمان، بدنه اتومبیل و باربری نیز به ترتیب 59/10، 06/10، 38/9 و 68/7 درصد پرتفوی بیمه کارآفرین را به خود اختصاص داده‌اند.
ترکیب پرتفوی بیمه کارآفرین در بخش‌خصوصی حکایت از تقسیم مناسب کیک پرتفوی نسبت به سایر شرکت‌های بیمه خصوصی دارد.
هرچند تولید بیمه توسط بخش‌خصوصی روند روبه‌رشدی دارد اما دلیل عمده این رشد ناشی از جابه‌جایی بخشی از پرتفوی بیمه‌های دولتی به بخش‌خصوصی است. همچنین تحت پوشش قرار گرفتن محصولات دو شرکت بزرگ خودروساز ایران‌خودرو و سایپا توسط بیمه پارسیان و ملت ضمن افزایش سهم شخص ثالث در پرتفوی بخش‌خصوصی موجب افزایش تولید حق بیمه شد.
در عین حال حضور شرکت‌های بیمه پارسیان و کارآفرین و سایر شرکت‌های بیمه خصوصی در کنسرسیوم بیمه‌ای پالایشگاه‌های نفت و نیروگاه‌ها در رشد تولید حق بیمه تاثیرگذار بوده است.
با توجه به رشد تولید حق بیمه در بخش‌خصوصی بیمه‌های زندگی تنها بخشی است که توسط بیمه‌های خصوصی تولید شده است، که سهم بیمه زندگی در کل پرتفوی بیمه‌ای کشورمان 58/6درصد است و سهم بخش‌خصوصی 91/2درصد می‌باشد و سهم این رشته در پرتفوی بیمه‌ کارآفرین از سایرین بیشتر است، که در جدول شماره 7 آمده است. بخش غیرزندگی را می‌توان به حساب همان پرتفوی منتقل شده گذاشت.

0

سهم بخش خصوصی از بازار بیمه به 18 درصد رسید