مهر- جزئیات آیین‌نامه اجرایی نحوه تاسیس، فعالیت، نظارت و تعطیلی شعب بانک‌های ایرانی در خارج از کشور مصوب شورای پول و اعتبار منتشر شد. بانک مرکزی آیین‌نامه اجرای نحوه تاسیس، فعالیت، نظارت و تعطیلی شعب بانک‌های ایرانی در خارج از کشور مصوب یک‌هزار و یکصد و بیست و سومین جلسه شورای پول و اعتبار را در ماه جاری به مدیران عامل کلیه بانک‌های دولتی، غیردولتی، شرکت دولتی پست بانک و موسسه اعتباری توسعه ابلاغ کرده است.

به موجب مصوبه فوق الذکر، کلیه موارد مغایر با مفاد این آیین‌نامه مندرج در آیین‌نامه ایجاد یا تعطیلی شعبه یا باجه یا نمایندگی بانک‌های ایرانی در خارج از کشور مصوب هجدهم آبان ماه ۱۳۵۵ شورای پول و اعتبار ملغی اثر می‌شود.

جزئیات آیین‌نامه اجرایی نحوه تاسیس، فعالیت، نظارت و تعطیلی شعب بانک‌های ایرانی در خارج از کشور به شرح ذیل است:

بخش اول - تعاریف

ماده ۱- آیین‌نامه: آیین‌نامه اجرایی نحوه تاسیس، فعالیت، نظارت و تعطیلی شعب بانک‌های ایرانی درخارج از کشور

بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

عملیات بانکی: دریافت هر گونه سپرده از عموم و به کارگیری آن در قالب اعطای وام و تسهیلات به متقاضیان، ارائه انواع ابزارهای پرداخت و سایر فعالیت‌هایی که در کشور میزبان به آنها عملیات بانکی اطلاق شود.

بانک متقاضی: بانک ایرانی که قصد تاسیس شعبه در خارج از کشور را دارد.

کشور میزبان: کشور خارجی یا حوزه قضایی که بانک متقاضی قصد تاسیس شعبه در آن سرزمین را دارد.

شعبه: واحد عملیاتی از بانک متقاضی که در چارچوب اساسنامه و مقررات کشور میزبان به انجام عملیات بانکی در آن کشور میزبان مبادرت می‌نماید.

سرمایه اعطایی: وجوهی که بانک متقاضی به منظور فعالیت در اختیار شعبه قرار می‌دهد.

مرجع نظارتی: واحد سازمانی مسوول نظارت بر بانک‌ها در کشور میزبان.

موافقت اصولی: موافقت مکتوب بانک مرکزی با تاسیس شعبه در کشور میزبان.

موافقت نهایی: موافقت مکتوب بانک مرکزی با شروع فعالیت شعبه در کشور میزبان.

بخش دوم - نحوه تاسیس الزامات تاسیس شعبه

ماده ۲- بانک متقاضی که حداقل ۵ سال از تاریخ شروع فعالیت آن گذشته و دارای مجوز کامل عملیات ارزی باشد، می‌تواند با رعایت مفاد این آیین‌نامه به انجام عملیات بانکی در قالب شعبه در کشور میزبان مبادرت نماید. عملکرد مالی بانک متقاضی در ۳ سال گذشته باید نمایانگر سودآوری آن طی هر۳ سال باشد.

تبصره - بانک مرکزی می‌تواند در شرایط خاص، برخی از بانک‌ها را از شرایط فوق مستثنی نماید.

ماده ۳- بانک متقاضی باید به تشخیص بانک مرکزی از ثبات و سلامت مالی لازم و سازوکار کنترل داخلی موثر برخوردار باشد.

ماده ۴- مجموعه سرمایه پرداخت شده و اندوخته‌های بانک متقاضی نباید از حداقل سرمایه مصوب شورای پول و اعتبار کمتر باشد.

ماده ۵- سرمایه اعطایی بانک متقاضی به شعبه نبایستی از ۵ درصد سرمایه پرداخت شده بانک متقاضی بیشتر باشد. مجموع سرمایه‌های اعطایی بانک متقاضی به شعب خود در خارج از کشور نباید از ۲۰ درصد سرمایه پرداخت شده بانک متقاضی تجاوز نماید.

مدارک مورد نیاز جهت صدور موافقت‌ها

ماده ۶- بانک متقاضی، باید مدارک و اطلاعات زیر را به همراه تقاضای خود به بانک مرکزی ارائه دهد:

۶-۱- تصویر تایید وزارت امور خارجه مبنی بر بلامانع بودن تاسیس شعبه در کشور میزبان؛

۶-۲- میزان سرمایه اعطایی بانک متقاضی به شعبه؛

۶-۳- تصویر اساسنامه بانک متقاضی؛

۶-۴- برنامه عملیاتی بانک متقاضی مشتمل بر عملیاتی که شعبه قصد انجام آنها را دارد.

۶-۵- ساختار سازمانی شعبه؛

۶-۶- صورت‌های مالی حسابرسی شده سه سال گذشته بانک متقاضی؛

۶-۷- اطلاعات مرتبط با صلاحیت‌ها و تخصص‌های حرفه‌ای اشخاصی که قرار است به مدیریت شعبه منصوب گردند.

۶-۸- تعداد و چگونگی توزیع جغرافیای بانک‌های فرعی، شعب و دفاتر نمایندگی بانک متقاضی در خارج از کشور.

۶-۹- تاییدیه مدیر عامل بانک متقاضی در مورد صلاحیت مالی، حسن شهرت و عدم سابقه محکومیت کیفری مدیران ارشد اجرایی شعبه در شرف تاسیس.

۶-۱۰- سایر اطلاعات و مدارکی که به بانک مرکزی جهت تصمیم‌گیری در مورد تایید درخواست تاسیس شعبه کمک کند.

شرایط و نحوه صدور موافقت‌ها

ماده ۷- موافقت اصولی بانک مرکزی بعد از بررسی اطلاعات و مدارک مندرج در ماده ۶ و در صورت احراز الزامات تاسیس شعبه و همچنین حصول اطمینان از رعایت شرایط زیر صادر می‌شود:

۷-۱- نظام بانکی کشور میزبان از ثبات و سلامت مالی مکفی به تشخیص بانک مرکزی برخوردار باشد.

۷-۲- مدیران شعبه شرایط احراز و خوشنامی مورد نیاز جهت تصدی مدیریت شعبه را دارا باشند.

تبصره: صلاحیت مدیران شعبه باید در زمان تاسیس یا در صورت هر گونه تغییر، قبلا به تایید بانک مرکزی برسد.

۷-۳- مقررات کشور میزبان نباید مانع انجام نظارت موثر یا دریافت اطلاعات مورد نیاز از شعبه توسط بانک مرکزی باشد.

تبصره ۱: صدور موافقت اصولی هیچ گونه تعهدی را برای بانک مرکزی جهت صدور موافقت نهایی ایجاد نمی‌نماید.

تبصره ۲: اعتبار موافقت اصولی صادره توسط بانک مرکزی به مدت ۴ ماه از تاریخ صدور می‌باشد و بانک متقاضی موظف است ظرف این مدت نسبت به ارائه تصویر برابر با اصل تاییدیه مرجع نظارتی برای تاسیس شعبه اقدام کند. در صورت درخواست بانک متقاضی و ارائه دلایل موجه، بانک مرکزی در صورت صلاحدید نسبت به تمدید اعتبار موافقت اصولی اقدام می‌نماید.

ماده ۸- در صورت ارائه تاییدیه مرجع نظارتی برای تاسیس شعبه، بانک مرکزی نسبت به انعقاد تفاهم نامه نظارتی با مرجع نظارتی و صدور موافقتنامه نهایی اقدام خواهد کرد.

ماده ۹- اعتبار موافقتنامه نهایی صادره توسط بانک مرکزی به مدت ۶ ماه از تاریخ صدور می‌باشد و بانک متقاضی موظف است ظرف این مدت نسبت به ثبت شعبه و شروع فعالیت اقدام و مدارک و اطلاعات زیر را به بانک مرکزی ارائه نماید:

۹-۱- آگهی ثبت شعبه در مرجع ثبت ذی‌ربط در کشور میزبان؛

۹-۲- معرفی صاحبان امضای مجاز شعبه؛

۹-۳- مشخصات کامل کارکنان شعبه؛

۹-۴- نشانی کامل محل شعبه؛

تبصره: در صورت درخواست بانک متقاضی و ارائه دلایل موجه، مدت اعتبار موافقت نهایی بانک مرکزی تمدید خواهد شد.

دلایل عدم اعطای موافقت

ماده ۱۰- بانک مرکزی از اعطای موافقت اصولی یا نهایی جهت تاسیس شعبه خودداری می‌کند، اگر:

۱۰-۱- شرایط ذکر شده در ماده ۷ محقق نشده باشد.

۱۰-۲- نادرست یا مخدوش بودن اسناد و مدارک دریافت محرز گردد.

ماده ۱۱- حصول اطمینان بانک مرکزی از مخدوش یا نادرست بودن مدارک و اطلاعات ارسالی توسط بانک متقاضی جهت تاسیس شعبه، عنداللزوم و به تشخیص بانک مرکزی منجر به ابطال کلیه موافقتنامه‌های صادره خواهد گردید.

بخش سوم- نحوه فعالیت

ماده ۱۲- صلاحیت و تخصص‌های مورد نیاز جهت احراز سمت‌های مدیریتی شعبه توسط بانک مرکزی تعیین خواهد شد.

تبصره: مدیران شعبه بایستی حداقل دارای مدرک کارشناسی و ۱۰ سال تجربه کاری در امور بانکی باشند که حداقل ۵ سال آن در سمت مدیریت اجرایی شعبه سپری شده باشد.

ماده ۱۳- محکومین به سرقت، ارتشاء، اختلاس، خیانت در امانت، پولشویی، کلاهبرداری، جعل و تزویر، صدور چک بی‌محل و ورشکستگی به تقصیر یا تقلب - اعم از این که حکم از دادگاه‌های داخلی یا خارج از کشور صادر شده باشد یا محکوم، مجرم اصلی یا شریک یا معاون جرم بوده باشد - از تصدی سمت‌های مدیریتی شعبه ممنوع می‌باشند.

ماده ۱۴- بانک متقاضی می‌تواند به یکی از طرق ذیل نسبت به افزایش سرمایه شعبه اقدام نماید:

۱۴-۱- اعطای سرمایه توسط بانک متقاضی؛

۱۴-۲- از محل سود انباشته یا سایر اندوخته‌های شعبه؛

ماده ۱۵- شعبه موظف به ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده به زبان فارسی در پایان سال مالی به بانک مرکزی باشد.

ماده ۱۶- شعبه موظف به رعایت قوانین و مقررات ناظر بر مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم می‌باشد.

بخش چهارم - نظارت

ماده ۱۷- نظارت بانک مرکزی بر شعبه، در چارچوب تفاهم‌نامه منعقده با مرجع نظارتی صورت می‌پذیرد.

ماده ۱۸- بانک مرکزی در هر زمان که تشخیص دهد، بازرسان خود را جهت رسیدگی به حساب‌ها و نحوه فعالیت شعبه اعزام می‌نماید.

ماده ۱۹- بانک مرکزی و مرجع نظارتی می‌توانند نسبت به تبادل یافته‌های نظارتی خود در خصوص شعبه اقدام نمایند.

۲۰- مدیران شعبه موظفند کلیه اسناد، مدارک و دفاتر خود را به نحوی که بانک مرکزی تعیین می‌کند، به بازرسان بانک مرکزی ارائه نموده و امکان رسیدگی لازم و کافی را فراهم نمایند.

ماده ۲۱- بانک مرکزی می‌تواند در مواردی که مقتضی بداند با توجه به مقررات کشور میزبان و مفاد تفاهم نامه نظارتی، شعبه را از مبادرت به پاره‌ای از فعالیت‌های بانکی منع یا عملیات شعب در شرف تاسیس را منحصر به یک یا چند فعالیت مشخص نماید.

بخش پنجم - تعطیلی شعبه

ماده ۲۲- در موارد زیر با رعایت تفاهم‌نامه نظارتی، ممکن است شعبه تعطیل شود:

۲۲-۱- در صورتی که بانک مرکزی به لحاظ سیاست عمومی کشور، ادامه فعالیت شعبه را در کشور میزبان به مصلحت نداند.

۲۲-۲- در صورت احراز تخلف بانک در ارائه مدارک و اطلاعات نادرست و مخدوش برای تاسیس شعبه؛

۲۲-۳- در صورت عدم نظارت موثر مرجع نظارتی بر عملیات شعبه به تشخیص بانک مرکزی.

۲۲-۴ - در صورت دستور مرجع نظارتی؛

۲۲-۵- در صورت درخواست بانک متقاضی؛

۲۲-۶- در صورت انحلال یا ورشکستگی بانک متقاضی

ماده ۲۳- در صورتی که به هر دلیل بانک متقاضی قصد تعطیلی شعبه خود را داشته باشد باید قبلا تاییدیه کتبی بانک مرکزی را در این خصوص اخذ نماید.

ماده ۲۴- بانک متقاضی موظف است تاریخ تعطیلی شعبه خود را ظرف حداکثر ۱۵ روز به بانک مرکزی اعلام نماید.

ماده ۲۵- در صورت ورشکستگی و تسویه بانک متقاضی، تصمیمات ناظر بر تعطیلی شعبه در چارچوب تفاهم‌نامه نظارتی فی‌مابین بانک مرکزی و مرجع نظارتی اتخاذ خواهد شد.

آیین‌نامه اجرایی نحوه تاسیس، فعالیت، نظارت و تعطیلی شعب بانک‌های ایرانی در خارج از کشور به استناد بند و ماده ۳۰ قانون پولی و بانکی کشور مصوب تیر ماه ۱۳۵۱ در ۲۵ ماده و ۶ تبصره در یک‌هزار و یکصد و بیست و سومین جلسه به تصویب شورای پول و اعتبار رسید.

کلیه موارد مغایر با مفاد این آیین‌نامه مندرج در آیین‌نامه ایجاد یا تعطیل شعبه یا باجه یا نمایندگی بانک‌ها در خارج از کشور مصوب هجدهم آبان ماه ۱۳۵۵ آن شورا ملغی‌‌الاثر می‌شود.