دنیای اقتصاد- با اوج گرفتن دوباره قیمت طلا در بازار‌های جهانی تا مرز 1488 دلار، قیمت هر قطعه سکه بهار آزادی با 10 هزارتومان افزایش بیشتر روبه‌رو شد و ربع سکه نیز در بازار هیجانی دیروز با 9 هزار تومان افزایش قیمت با نرخ بی‌سابقه 140 هزار تومان به خریداران عرضه شد. در عین حال قیمت‌های مختلفی نیز برای انواع این سکه‌ها از سوی برخی منابع دیگر اعلام شده است که بین یک تا 3 هزار تومان اختلاف بین آنها مشاهده می‌شود. یک خبرگزاری نیز خبرداد که قیمت واقعی ربع سکه با وزن 03/2 گرم بالغ بر 105 هزار تومان است که با قیمت باور نکردنی 137 هزار تومان عرضه می‌شود که حدود 32 هزار تومان حباب دارد.

طلا در بازارهای جهانی بازهم رکورد زد
حباب «ربع سکه»: 32هزار تومان؟
مسعودرضا طاهری- بهای سکه بهار آزادی دیروز با ۱۰ هزار تومان افزایش دیگر به رکورد ۴۳۰ هزار تومان رسید. همزمان با اوج گرفتن دوباره قیمت طلا در بازار‌های جهانی تا مرز ۱۴۸۸ دلار، قیمت هر قطعه سکه بهار آزادی با ۱۰ هزارتومان افزایش بیشتر روبه‌رو شد.
تاکید کارشناسان بر حبابی بودن قیمت سکه، عدم امکان پیش‌بینی قیمت‌ها در این بازار، تاثیر شدید مفاد بسته پولی سال 90 و مبهم ماندن نرخ سود در عقود مشارکتی و افت نرخ سود اوراق مشارکت، عدم شفافیت برنامه‌های بانک مرکزی در مورد تعداد صفرهای قابل حذف از پول ملی و همچنین عدم اعلام صریح این بانک در مورد نام و کیفیت واحد پولی جدید از جمله مواردی است که به زعم کارشناسان بر افزایش تقاضا برای سکه‌های بانکی در کشور دامن زده است. در بازار‌های جهانی نیز افزایش نگرانی در مورد تورم و نگرانی از کاهش تولید نفت عربستان به علاوه افت بازارهای سهام به دلیل افزایش نرخ تورم در چین قیمت طلا را در پایان معاملات هفتگی پس از کسب رکورد 4/1487 دلاری، به نرخ 4/1486 رساند که نسبت به قیمت بسته شده روز قبل از آن بیش از 10 دلار افزایش داشته است.
روز گذشته قیمت سکه طرح قدیم نیز با ۵۰۰۰ تومان افزایش به نرخ ۴۶۵ هزار تومان رسید. نیم سکه در بازار دیروز ۶۰۰۰ تومان گران شد و به بهای ۲۱۶ هزار تومان در تابلوهای سکه‌فروشان درج شد. ربع سکه در بازار هیجانی دیروز نیز با ۹ هزار تومان افزایش قیمت به نرخ بی‌سابقه ۱۴۰ هزار تومان به خریدارن عرضه شد. قیمت‌های مختلفی نیز برای انواع این سکه‌ها از سوی برخی منابع دیگر اعلام شده است که بین یک تا ۳ هزار تومان با قیمت‌های اعلامی دنیای‌اقتصاد تفاوت دارد. افزایش قیمت‌ها در بازار سکه در حالی به روند خود ادامه می دهد که برخی از صرافان از فروش سکه خودداری می‌کنند. در بازار ارز دلار و یورو با افت ۷ تومانی قیمت به ترتیب ۱۱۲۸ تومان و ۱۶۲۸ تومان فروخته شدند.
نقدینگی؛ متهم ردیف اول
مدیرعامل صندوق توسعه صادرات طلا و جواهر در گفت‌وگویی با دنیای اقتصاد مهم‌ترین دلیل افزایش قیمت سکه در بازار داخلی را افزایش نقدینگی در کشور اعلام کرد. خبرگزاری فارس قبل از تعطیلات عید به نقل از وی اعلام کرده بود که مردم از خرید غیر ضروری سکه و طلا خودداری کرده و خرید‌های سرمایه‌ای خود را به بعد از عید موکول کنند.علی فخر موحدی به دنیای‌اقتصاد گفت: متاسفانه دست‌هایی در کار است تا تمامی بازار‌های سرمایه‌ای کشور به غیر از بورس را ناکارآمد جلوه دهد، در حالی که برخی رفتارهای هیجانی در سیاست‌های پولی کشور به افزایش تقاضا برای سکه و طلا منجر شده است. وی در عین حال افزایش نقدینگی تا مرز ۳۰۰ هزار میلیارد تومان در کشور را نتیجه سال‌ها تزریق پول به بازار دانست که حرکت سونامی گونه آن هر از چند گاهی یکی از بازارها را هدف قرار می‌دهد. وی با انتقاد از شفاف نبودن اظهارنظر‌ها در خصوص برخی سیاست‌های پولی و رواج شایعات مختلف درخصوص حذف صفر‌ها از پول ملی، برخی انحرافات از چشم‌انداز برنامه‌های ۲۰ ساله کشور را موجب انباشت نقدینگی سرگردان در کشور دانست که هم‌اکنون بازار سکه را هدف قرار داده است.
ورود مافیا به بازار طلا
موحدی همچنین در گفت‌وگوی دیگری با خبرگزاری فارس از وجود مافیا در بازار طلا خبر داد. مدیر عامل صندوق توسعه صادرات طلا و جواهر ضمن اشاره به وجود مافیا در بازار داخلی طلا، اقدام بانک مرکزی در حراج سکه را نادرست عنوان کرد و با تاکید بر لزوم بازنگری در قوانین از دولت خواست دست‌های پشت پرده در بازار داخلی طلا را همانند بازار مسکن کنترل کند.
علی فخرموحدی در ارتباط با وضعیت موجود بازار طلا و جواهر و حباب چندهزار تومانی در بازار، اظهار داشت: بعد از اجرای طرح تحول اقتصادی (هدفمندی یارانه‌ها) فضایی در جامعه به وجود آمده که عده‌ای منتظر هستند چه اتفاقاتی در اقتصاد می‌افتد تا سوار موج جریانات جدید شوند و بهره‌برداری‌های خود را از این وضعیت انجام دهند. وی افزود: نوسانات قیمت طلا در بازارها و بورس‌های بین‌المللی اتفاق تازه‌ای نیست، اما از سال 2007 به بعد (ورشکستگی بورس‌های بین‌المللی و بحران مسکن آمریکا و اروپا) سرمایه‌گذاران دنیا به بازار امنی که تولید آن بازار کم، ولی مصرف آن زیاد است، روی آوردند.
مدیرعامل صندوق توسعه صادرات طلا و جواهر با بیان اینکه بازار فلزات گرانبها و نیمه‌‌گرانبها از جمله بازارهایی بود که سرمایه‌گذاران بین‌المللی به آن روی آورده‌اند، گفت: این افراد سرمایه‌های خود را از سال ۲۰۰۷ به بعد به بازار طلا هدایت کرده‌اند. از این تاریخ به بعد قیمت طلا روند صعودی داشته است.
این مقام مسوول در بازار طلا و جواهر ضمن اشاره به وجود طلاهای اسقاطی، ذخایر بانک‌های مرکزی و طلاهای استخراج شده از معادن در دنیا، گفت: البته صنعت طلای دنیا دسترسی به طلاهای بانک‌ها و اسقاطی ندارد، بلکه این صنعت به مصرف طلای استخراج شده از معادن نیاز دارد.
موحدی تاکید کرد: زمانی که میزان تولید معادن طلای دنیا یکنواخت اما مصرف آن سیر صعودی پیدا کرده طبق علم اقتصاد باید قیمت این کالا افزایش پیدا کند؛ این اتفاق از سال ۲۰۰۷ موجب افزایش لحظه‌ای قیمت طلا و جواهر شد.
نگرانی از کاهش ارزش پول ملی به جو روانی بازار طلا دامن می‌زند
وی با اشاره به اعیاد و مراسم‌های مذهبی و سنتی در داخل کشور، گفت: در اعیادی مانند نوروز و شعبان مصرف طلا در بازار داخلی افزایش پیدا می‌کند و قیمت طلا از قیمت‌های بین‌المللی بالاتر می‌رود. به این اتفاق «حباب قیمتی» می‌گویند.
مدیرعامل صندوق توسعه صادرات طلا و جواهر بیان کرد: در شرایط فوق برخی افراد نادانسته اسیر جو روانی می‌شوند که از سوی افراد خاصی در بازار داخلی ایجاد شده است.
موحدی در بخش دیگری از سخنان خود انتشار اخباری از جمله حذف چهار صفر از پول ملی و همچنین کاهش نرخ‌های سود تسهیلات و سپرده‌های بانکی را موجب گسترش جو روانی موجود در بازار طلا و جواهر دانست و افزود: برخی افراد گمان می‌کنند با حذف صفرها از پول ملی ارزش پول کشورمان کاسته می‌شود و دیگر امکان خرید طلا و ... وجود نخواهد داشت، درحالی که این تصور اشتباه است.
این فعال در بازار طلا و جواهر با بیان اینکه نگرانی‌ها از طرح تحول اقتصادی نیز از جمله مواردی است که به جو روانی موجود در بازار طلا و جواهر دامن می‌زند، ادامه داد:‌ سخنان اقتصاددانان در یک ماه اخیر مبنی براینکه تضعیف ریال و کاهش نرخ سود سپرده‌ها موجب ضرردیدن سپرده‌گذاران در سال جاری خواهد شد موجب شده که مردم سپرده‌های خود را به سمت بازار سرمایه و طلا هدایت کنند.
نگرانی از شکستن حباب بازار سرمایه مردم را به بازار طلا می‌کشاند
مدیرعامل صندوق توسعه صادرات طلا و جواهر اضافه کرد: به دلیل اینکه قدرت نقدشوندگی سرمایه در بازار طلا بالا است مردم به سرعت به این بازار روی می‌آورند و در این بخش سرمایه‌گذاری می‌کنند.
وی در ادامه ضمن اشاره به اینکه ایران در طول هفته تنها ۴ روز مثبت با دنیا در ارتباط است، گفت: عملا در هفته ۳ روز از دنیا عقب هستیم و به همین دلیل بانک‌ها نمی‌توانند خود را با دنیا تطبیق دهند. (جمعه دنیا باز است اما ایران تعطیل و شنبه و یکشنبه دنیا تعطیل است، ایران باز است و پنج‌شنبه نیز ایران به صورت نصفه روز فعالیت مثبت دارد.)
موحدی در بخش دیگری از سخنان خود ضمن بیان اینکه نگرانی از شکستن حباب موجود در بازار سرمایه باعث روی آوردن مردم به بازار مطمئن طلا و جواهر شده است، تصریح کرد: از سوی دیگر مسوولان اقتصادی نیز مدام اعلام می‌کنند که مردم طلا نخرند و همین امر عکس‌العمل معکوس را به همراه می‌آورد و موجب افزایش تقاضا برای خرید طلا توسط مردم می‌شود.
حراج سکه نمی‌تواند اشتیاق مردم به خرید طلا را بکاهد
این مقام مسوول در بازار طلا و جواهر با اشاره به حراج سکه و شمش در بانک کارگشایی ادامه داد: حراج سکه در بانک از ساعت 4 الی 8 بعد از ظهر نمی‌تواند ولع نیاز خریداران طلا را مرتفع کند. وی افزود: لفظ حراج در بانک‌گشایی غلط است؛ اصلا هیچ سیستمی در دنیا وجود ندارد که طلا را حراج کند، باید اعلام شود فروش سکه به قیمت بازارهای بین‌المللی.
مدیرعامل صندوق توسعه صادرات طلا و جواهر با تاکید براینکه بانک مرکزی باید در حراج سکه توسط بانک کارگشایی تجدید نظر کند، گفت: با وجود اینکه تمام مسوولان اقتصادی به مردم توصیه می‌کنند که اسیر صف و روند مشکل‌دار بازار طلا نشوید اما مردم متاسفانه قربانی وسوسه‌های افراد خاصی می‌شوند.
موحدی در ادامه تاکید کرد: به طور کلی روند بازارهای داخلی طلا رو به صعود است اما به دلیل برخی نواقص قیمت طلا در بازار داخلی مشابه کالاهای دیگر بالاتر از قیمت‌های جهانی است.
مافیا در بازار طلا
این فعال بازار طلا و جواهر درباره دلایل عدم موفقیت بانک مرکزی برای کنترل قیمت‌ها در بازار طلا و سکه از طریق حراج گفت:‌ عده‌ای سرمایه‌های کلانی در اختیار دارند و با هدایت آن به بازارهای مختلف موجب افزایش قیمت می‌شوند (همان اتفاقی که برای بازار مسکن رخ داد) الان این افراد سرمایه‌های خود را به بازار طلا آورده‌اند. مدیر عامل صندوق توسعه صادرات طلا و جواهر ادامه داد: اقدامات دولت و بانک مرکزی و همچنین بازنگری در قوانین از مهم‌ترین راهکارهای کنترل بازار طلا است. با حراج سکه نمی‌توان قیمت‌ها را واقعی کرد بانک مرکزی باید در راهکار خود تجدیدنظر کند.
رشد حبابی سکه به ۷ درصد رسید
در همین حال رییس اتحادیه‌ کشوری سازندگان و فروشندگان طلا، جواهر، نقره، سکه و صراف با تاکید بر اینکه در یک هفته‌ گذشته نه تنها کاهش تقاضا در بازار به چشم نمی‌خورد، حتی افزایش تقاضا هم داشتیم که باعث شده قیمت سکه در حال حاضر حدود 25 هزار تومان به نسبت قیمت جهانی افزایش داشته باشد.
کشتی‌آرای در گفت‌وگو با ایسنا افزود: قیمت هر اونس پلاتین هزار و ۸۰۰ دلار است و نرخ طلا به نسبت هفته‌ گذشته ۱۱ دلار رشد قیمت داشته است. قیمت سکه نیز به‌طور متوسط در سه هفته گذشته ۱۱ درصد رشد قیمت داشته در حالی که در همین مدت قیمت طلا چه در بازار داخلی و چه در بازار خارجی چهار درصد رشد داشته است. وی با تاکید بر اینکه رشد حباب‌گونه سکه در سه هفته گذشته به‌طور متوسط هفت درصد است، اظهار کرد: هنوز قیمت سکه مشخص نیست؛ اما پیش‌بینی می‌شود قیمت سکه طرح جدید ۴۲۸ هزار تومان باشد.
فرمول محاسبه قیمت واقعی سکه
از سوی دیگر خبرگزاری فارس فرمولی برای محاسبه قیمت سکه ارائه کرد. بنابر این گزارش با توجه به اینکه برخی نسبت به وجود حباب در قیمت سکه بهار آزادی به دیده تردید می‌نگرند، گروه اقتصادی فارس فرمول محاسبه قیمت سکه بهار آزادی برای دستیابی به نرخ و ارزش واقعی این کالا را منتشر کرد.وزیر اقتصاد سه‌شنبه هفته گذشته در حاشیه شورای گفت‌و‌گوی دولت و بخش خصوصی ضمن هشدار به سفته‌بازان بازار طلا از مردم خواست هنگام خرید سکه بهارآزادی قیمت اونس جهانی را در قیمت دلار ضرب کرده و در صورتی که قیمت فروش بالاتر این نرخ بود، از خرید سکه خودداری کنند.
در عین حال با توجه به اینکه وزیر اقتصادی مختصرا به نحوه محاسبه سکه بهار آزادی اشاره کرده است، گروه اقتصادی خبرگزاری فارس نحوه محاسبه دقیق قیمت سکه را برای به دست آوردن قیمت واقعی آن منتشر می‌کند تا خریداران قیمت سکه با محاسبه ارزش سکه نسبت به خرید این کالا تصمیم‌گیری کنند.
بر اساس این فرمول که به تایید کارشناسان و اقتصاددانان مربوطه نیز رسیده است، برای محاسبه قیمت سکه بهار آزادی قیمت اونس جهانی طلا در نرخ آزاد دلار ضرب و حاصل آن تقسیم بر وزن هر اونس که معادل ۱/۳۱ گرم می‌شود. سپس این رقم ضرب در کسر عیار اونس جهانی طلا و سکه بهار آزادی می‌شود که عدد ۹۱۶/۰ است.
بر اساس این گزارش عیار طلای معامله شده در بازارهای جهانی یا اونس 24 و عیار سکه بهار آزادی 22 است و با تقسیم عدد 22 بر 24 عدد 916/0 به دست می‌آید و پس از ضرب عدد حاصل در وزن انواع سکه یعنی تمام بهار آزادی، نیم یا ربع بهار آزادی قیمت واقعی آنها به دست می‌آید.
به عبارت روشن‌تر فرمول قیمت سکه عبارتست از:
{[(قیمت اونس جهانی طلا × نرخ دلار آزاد) ÷ 31،1 ]× 0،916×وزن سکه}+ حق ضرب
گزارش فارس حاکی است، معمولا بانک مرکزی در محاسبه قیمت سکه عددی را نیز تحت عنوان حق ضرب لحاظ می‌کند که برخی معتقدند حدود ۵ هزار تومان است و این رقم را نیز باید به قیمت به دست آمده اضافه کرد.
قیمت واقعی سکه بهار آزادی بر اساس فرمول محاسبه
گزارش خبرنگار فارس حاکی است وزن سکه بهار آزادی ۱۳۳/۸ گرم است که قیمت واقعی آن بر اساس محاسبه در این فرمول باید ۴۰۹ هزار تومان باشد، اما هم‌اکنون در بازار ۴۲۷ هزار تومان فروخته می‌شود. وزن نیم بهار آزادی ۰۶/۴ گرم و قیمت واقعی آن ۲۰۶ تومان است که در بازار با قیمت ۲۱۵ هزار تومان عرضه می‌شود و قیمت واقعی سکه ربع بهار آزادی با وزن ۰۳/۲ بالغ بر ۱۰۵ هزار تومان است که با قیمت باور نکردنی ۱۳۷ هزار تومان عرضه می‌شود. بنابر این این گزارش هم اکنون قیمت سکه تمام بهار آزادی در بازار ۱۸ هزار تومان، نیم سکه ۸ هزار تومان و ربع سکه ۳۲ هزار تومان حباب دارد که به نظر می‌رسد دولت باید برای آن فکری بیندیشد. تحولات جهانی طلا این روزها در حالی روند شتابنده‌ای یافته که قیمت دلار آزاد در بازار نیز از هفته گذشته بالغ بر ۱۰ تومان افزایش یافته است و عدم اعمال سیاست مدیریت شناور ارز توسط بانک مرکزی و رسیدن قیمت دلار آزاد به ۱۱۳۵ تومان نیز سوال‌برانگیز است.
عکس: آکو سالمی